background image

Pielęgnowanie pacjenta 

z chorobami układu 

pokarmowego: choroby 

przełyku, 

żołądka i 

dwunastnicy.

background image

Symptomatologia chorób 

żołądka i dwunastnicy

• Ból
• Dyspesja- uczucie dyskomfortu w 

nadbrzuszu lub dolnej częścji klatki 

piersiowej. Dolegliwości narastają po 

posiłkach- nudności, wymioty, 

uczucie rozpierania

• Zaparcia
• Biegunka
• Utrata masy ciała

background image

Choroba wrzodowa

• Wrzód trawienny powstaje w wyniku zniesienia śluzówkowej bariery 

ochronnej w żołądku lub niewłaściwego wydzielania kwasu lub pepsyny.

• Leczenie:
-   Podstawą leczenia niepowikłanej choroby wrzodowej żołądka i 

dwunatnicy jest leczenie zachowawcze.:

     ->zaprzestanie palenia tytoniu
     -> ograniczenie NLPZ
    -> ograniczenie  ostrych przypraw, kofeiny w diecie
    -> stosowanie leków: p/H. pylori( Metronidazol, Amoksycylina), 

chroniących błonę śluzową Mizoprost; inhibitorów pompy protonowej- 

Omeprazol

- Do leczenia operacyjnego kwalifikuje się chorych z powikłaną chorobą 

wrzodową, szczególnie z perforowanym wrzodem, ze zwężeniem 

odźwiernika, brakiem wygojenia wrzodu mimo stosowania Omeprazolu

- W przypadku wrzodu dwunastnicy wykonuje się:
    -> wagotomię całkowitą-przecięcie pni nerwu błędnego zmniejsza 

wydzielanie kwasu i pepsyny, umozliwiając wygojenie wrzodu

   -> wagotomię wbiórczą/wysoce wybiórczą- odnerwienie ogranicza się do 

części żołądka wydzielającej kwaśna treść 

-   W przypadku wrzodu żołądka w małym stopniu zależącego od 

wydzielania trawiącego soku żołądkowego , stosuje się 

hemigastrektomię

   

background image

Choroba wrzodowa żołądka i 

dwunastnicy. Objawy 

różnicujące.

• Wrzód żołądka
- Ból wystepuje PO 

zjedzeniu pokarmu

- Jedzenie wywołuje 

ból

- Wymioty łagodzą 

ból

- Zgaga
- Zwiększone 

wydzielanie śliny

• Wrzód dwunastnicy
- Ból w okresie głodu 

(nocny)

- Jedzenie znosi ból
- Wymioty- żadko
- Zgaga
- Zanikanie 

wydzielania śliny

- Objawy trwaja ok. 

10-15 dni

background image

Powikłania choroby 

wrzodowej

• Przedziurawienie wrzodu
 Rozpoznanie opiera się na zdjęciu 

przeglądowym jamy brzusznej wykonanym w 

pozycji stojącej- obecnośc wolnego powietrza 

w postaci sierpa pod przeponą.

Leczenie: operacja, zaszycie przedziurawienia.
Leczenie zachowawcze stosuje się u chorych z 

dużym ryzykiem operacyjnym-> antybiotyki, 

wdrożenie żywienia pozajelitowego, 

odsysanie treści żoładkowej

background image

C.D  + obserwacja

Objawy:
-nagły, bardzo silny ból w nadbrzuszu
-obrona mięśniowa

- w miare upływu czasu objawy wstrząsu i rozlane zapalenie 

otrzewnej

- Obserwacja chorego pod kątem krwawienia z wrzodu:           

                                                       ->krwawe lub fusowate 

wymioty

   -> smoliste wypróżnienia
   -> nagłe omdlenie, wstrząs
Leczenie: opanowanie hipowolemii, zatrzymanie krwawienia
 Zwężenie odźwiernika
 Objawy:
 -wymioty zawierające dużą ilość resztek pokarmowych
 -objaw ‘pluskania’ związany z obecnością gazu nad zalegającą 

w żołądku treścią płynną

Leczenie: opróżnienie żołądka z zalegających resztek 

pokarmowych, badanie endoskopowe, założenie zgłębnika

background image

Metody rozpoznawania chorób 

żołądka

• Gastroduodenofiberoskopia
• Badanie radiologiczne
• Ultrasonografia endoskopowa
• Badanie manometryczne
• TK
• Ocena wydzielania żołądkowego
• Wykrywanie kolonizacji H.Pylori

background image

Rak żołądka Etiologia

• Pokarmy bogate w skrobię, sól, produkty 

wędzone

• Palenie tytoniu
• Pokarmy ubogie w białko zwierzęce, 

surowe jarzyny, owoce

• Polipy gruczolokowate
• Wrzód żołądka
• Błona śluzowa kikuta żołądka po jego 

częściowej resekcji

• Nieżyt zanikowy  błony śluzowej żołądka

background image

Rak żołądka

• Objawy:

- Ból w nadbrzuszu

- Nudności, wymioty

- Spadek masy ciała

- Smoliste stolce

- Fusowate wymioty

- Guz wyczuwalny przez powłoki, bolesnośc uciskowa
Leczenie:
-    Ocena histopatologiczna
-    Klasyfikacja TNM

- Gastrectomia

- Resekcja subtotalna

- Odpowiednio rozległe usunięcie węzłów chłonnych

- Zabiegi paliatywne( niedoszczętna resekcja żoładka, 

zespolenie omijające, protezowanie wpustu przy jego 

zwężeniu,)

background image

Powikłania po zabiegach na 

żołądku i dwunastnicy

• Do powiklań wczesnych należą:                   - 

krwawienie do światła żołądka

   Powikłanie to rozpoznaje się odsysając w 

okresie pooperacyjnym, przez zgłębnik ze 

światła żołądka, dużą ilość świeżej krwi lub 

skrzepów-> jako stan niepokojący należy 

uznać ilośc krwi przekraczającą 15-25ml/ 

godzinę.

   Leczenie: przetaczanie krwi i podawanie 

środków p-krwotocznych oraz płukanie żołądka 

przez zgłębnik (50-80ml) zimnego NaCl.

 

background image

C.D

• Zespół poposiłkowy-zespół żołądkowo-jelitowy- 

dumping syndrome, to zespół objawów 

wystepujących w czasie posiłków lub po nich. 

Zespół ten występuje po częściowej/całkowitej 

resekcji żołądka lub wagotomii, z powodu zbyt 

szybkiego przenikania treści pokarmowej do jelita 

cienkiego.

   Objawy:
 -15-30min. po posiłku
 - nagłe osłabienie
 - uczucie pełności w nadbrzuszu 
 - nudności, wymioty
 - przyspieszenie czynności serca
 - bladość, potliwość
Wskazanie- położyć chorego na plecach ‘’na płasko’’

background image

C.D

• Rezejście się zespolenia spowodowane 

jest nadmiernym napięciem zszytych 
tkanek, niedokrwieniem, działaniem 
soku trzustkowego.

   Obecnośc przetoki potwierdza 

pojawienie się w opatrunku podanego 
wcześniej doustnie lub przez zgłębnik 
żołądkowy barwnika( błękit 
metylenowy).

background image

Opieka

• Możliwość wystąpienia zaburzeń wodno-elektrolitowych z 

powodu wymiotów i zastosowania środków przeczyszczających 

w przygotowaniu do zabiegu operacyjnego.

-> zadania: kontrola poziomu elektrolitów( K+), pomiar ilości 

traconych/przyjmowanych płynów, ocena stanu odwodnienia

     Możliwośc wystąpienia powikłań związanych z założoną sondą 

do żywienia dojelitowego(ból jamy nosowej, gardła, wysuszenie 

błony śluzowej jamy ustnej, trudności w oddychaniu)

 -> zadania: toaleta jamy nosowej/ustnej
     Obserwacja rany pooperacyjnej pod kątem możliwości 

zakażenia, ilości i jakości wydzieliny odprowadzanej przez dreny.

     Przygotowanie chorego do zabiegu- oczyszczenie przewodu 

pokarmowego( Fortrans, lewatywa,odessanie zalegania)

     Kontrola wypróżnień
     Po gastrektomii dieta ścisła do ok. 5 doby

background image

Bibliografia

  1. M.Tuszewski., Chirurgia, Wydawnictwo 

Lekarskie PZWL, Warszawa 1995

  2. E. Walewska, Podstawy Pielęgniarstwa 

Chirurgicznego, Wydawnictwo Lekarskie 
PZWL, Warszawa 2006

  3. J. Fibak, Chirurgia, Wydawnictwo 

Lekarskie PZWL, Wydanie III, Warszawa 
2002


Document Outline