Centra pielgrzymkowe na

świecie

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe Centra Islamu

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Za symbol islamu uważana jest szachada (święta

formuła) napisana czarnymi literami na białym tle

lub białymi literami na czarnym tle.

Ponadto jako symbol islamu traktuje się znak

półksiężyca (arab. hilal). Półksiężyc początkowo

był nie symbolem religii, a jedynie kalifatu, jednak

z czasem w krajach muzułmańskich, to właśnie

znak półksiężyca stał się głównym symbolem

islamu występując na flagach i godłach wielu

państw muzułmańskich np.Algierii, Pakistanu,

Turcji, Tunezji czy Malediwów

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Główne święte miejsca Islamu to:

• Mekka
• Medyna
• Jerozolima
• Karbala
• Al Kufa
• Nadżaf
• Meszched
• Kom
• Mazar-i Szarif
• Kairuan

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Herb Mekki Flaga Mekki

Żródło: wikimedia commons,

GNU Free Documentation License

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Trasa pielgrzymkowa w Mekce

Żródło: www. wikipedia.pl,

GNU Free Documentation License

.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

• Mekka ( Makkat ul-Mukarramah, Makka) –

miasto położone na zachodzie Arabii Saudyjskiej,

jest stolicą prowincji Al-Hidżaz, znajduje się

geograficznie w wąskiej i piaszczystej Dolinie

Abrahama. Zamieszkuje ją ok. 1,7 mln ludzi. Jest

trzecim co do wielkości miastem Arabii Saudyjskiej.

Mekka stanowi centrum religijne islamu i najświętsze

miasto dla muzułmanów z całego świata, z tego

powodu dostępne jest jedynie dla wyznawców tej

religii. Muzułmanie uważają to miasto za miejsce

urodzenia proroka Mahometa około 571 roku n.e.

oraz miejsce, w którym Mahomet doznał objawienia

tekstu Koranu ( sur mekkańskich). Od 630 roku,

odkąd prorok Mahomet wrócił z Medyny Mekka

stała się miejscem pielgrzymek muzułmanów z

całego świata. Od 1924 roku Mekka należy do Arabii

Saudyjskiej.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Kaaba to według wierzeń muzułmanów to dzieło

biblijnego Adama, zaś Abraham wraz z synem

Izmaelem przebudowali ja na wzór Boskiego

Domu w Niebie. Jest również uznawana za

pierwszą na Ziemi budowlę wzniesiona przez

człowieka. We wnętrzu mieszcą się trzy 15-

metrowe drewniane filary podtrzymujące strop, a

ściany i wyłożoną marmurem podłogę oświetla

kilka srebrnych i złotych lamp. Przez większą

część roku sanktuarium pokrywa czarna tkanina

(kiswa), wykonana z mieszanki bawełny i

jedwabnego brokatu.

W południowo-wschodnim narożniku Kaaby

znajduje się czarny kamień który jest celem

pielgrzymek milionów muzułmanów.

Pielgrzymi przekonani są, iż kamień ten

przejmuje ludzkie grzechy, oczyszcza i od

grzechów ludzkich stał się czarny.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Mapa Mekki

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Mekka – Al Kaaba

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Mekka

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Medyna jest drugim, po Mekce ośrodkiem kultu

religijnego dla wyznawców islamu, dlatego
nazywana jest często Al-Munawwara (oświecona).

Związana jest ona z ucieczką proroka Mahometa z

Mekki (hidżra). W Medynie objawione zostały
kolejne sury Koranu – świętej księgi muzułmanów
zwane surami medyńskimi. W Medynie znajduje się
grób proroka Mahometa i jego córki Fatimy,
znajdują się one w meczecie postawionym w
miejscu domu, w którym przebywał Mahomet.Groby
te są głównym celem pielgrzymek muzułmanów.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Medyna – Meczet Proroka

Żródło: Wikimedia Commons

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Jerozolima – widok na Meczet i wzgórze świątynne

Żródło: Wikimedia Commons, Berthold Werner

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Kopuła na Skale

Żródło: Wikimedia Commons, Berthold Werner

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Jerozolima stanowi połączenie świętego miejsca

trzech wielkich religii: judaizmu, chrześcijaństwa i
islamu. Stare Miasto położone we Wschodniej
Jerozolimie znajduje wpisane jest na Listę
światowego dziedzictwa UNESCO. Przybywają
tutaj pielgrzymki z całego świata i największych
na świecie religii. Dla muzułmanów szczególnie
ważny jest meczet Kopuła na Skale. Muzułmanie
wierzą, że z Jerozolimy Mahomet został wzięty do
nieba.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Karbala, Kerbela, jest miastem położonym w

środkowym Iraku, na Nizinie Mezopotamskiej, nad

rzeką Eufrat, ośrodek administracyjny muhafazy

Karbala. Posiada rozwinięte rzemiosło artystyczne

(ceramika i tkaniny).

W 680 rozegrała się tam bitwa pomiędzy Jazidem I z

dynastii Umajjadów, a Al-Husajnem, synem

prawowiernego kalifa Alego.

Al-Husajn i prawie cała jego rodzina zginęli w walce.

Na przełomie VIII i IX w. szyici ufundowali w Karbali

meczet stanowiący równocześnie grobowiec Al-

Husajna. Największym świętem szyitów jest

rocznica męczeńskiej śmierci Al-Husajna

(dziesiątego dnia miesiąca muharram), święto to

jest połączone z widowiskami pasyjnymi,

pielgrzymują oni wtedy do Kabali pomodlić się przy

jego grobowcu.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Karbala - Irak

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Al - Kufa

Al-Kufa razem z Samarrą, Karbalą i Nadżafem jest

jednym z czterech irackich miast o największym
znaczeniu dla muzułmanów odłamu szyickiego.
Uważa się je za stolicę pierwszego imama szyitów
Alego, który był kuzynem Mahometa. Podział
podstawowy wśród muzułmanów na sunnicką
większość i szyicką mniejszość powstał w związku
z problemem sukcesji po Mahomecie.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Nadżaf dawniej Nedżef jest to miasto w środkowym Iraku, w

pobliżu rzeki Eufrat.

Miasto zostało założone prawdopodobnie przez kalifa Haruna

ar- Raszida w 791 roku, rozkwit przeżyło w X wieku.

W mieście tym znajduje się meczet z grobem kalifa Alego Ibn

Ali Taliba, kuzyna i zięcia Mahometa jest ośrodkiem kultu

religijnego i celem pielgrzymek szyitów. Nadżaf to miejsce

gdzie kształtowała się i kształtuje szyicka myśl polityczna.

Miejsce, gdzie ajatollah (właściwie Ajat Allah, dosłownie:

Znak Boga, określenie najwyższej pozycji jaką może

osiągnąć szyicki duchowny) Chomeini mógł wraz z innymi

uczonymi pracować nad wizją islamskiego państwa, którą

udało się wcielić w życie i która od 25 lat funkcjonuje w

Iranie.

Nadżaf to miejsce, które kształci alimów i mudżtahidów

nauczających później wszędzie, gdzie jest obecny jakiś

procent szyitów (Iranie, Indiach, Afganistanie czy Libanie). 

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Nadżaf - Iran, meczet z grobem kalifa Alego

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Meszched - Iran

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Kom jest to miasto w środkowym Iranie, na zachód

od jeziora Namak.

Kom jest uważane za święte miasto szyitów oraz

celem ich pielgrzymek.

W mieście istnieje wielki meczet (XI-XII w.,

rozbudowany XIX w.), stanowi mauzoleum Fatimy,

siostry szóstego imama Alego ar - Ridy. z

zespołem budowli kultowych (XVII, XIX w.).

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Kom – Iran

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Mazar-i Szarif, Mazār-i Šarif, miasto w północnym

Afganistanie, na równinie Baktrii, na wschód od rzeki Balchab.

Mazar e-Szarif jest świętym miastem szyitów, posiada zespół

budowli z XV w. wzniesionych nad domniemanym grobem

kalifa Alego. Największym i najliczniej odwiedzanym miejscem

pielgrzymkowym w Afganistanie jest Mauzoleum Alego w

tym mieście. Szyici, zwłaszcza Afgańczycy wierzą, że właśnie

w Maraz e-Szarif, a nie w Iraku pochowany został Ali - czwarty

kalif, zięć Mahometa. Legenda głosi, że w XIII wieku, jednej

nocy wielu mędrców w mieście Herat, położonym niedaleko

dzisiejszej granicy z Iranem, miało ten sam sen. Zobaczyli oni,

że zwłoki Alego przywędrowały na białym wielbłądzie aż do

Afganistanu. Powiadomiono o tym natychmiast króla,

zarządził on odnalezienie miejsca spoczynku kalifa Alego.

Królewscy posłańcy, postępując zgodnie z boskimi

wskazówkami odnaleźli święte miejsce, gdzie znaleźli białą

kamienną tablicę, z wykutą na niej arabską inskrypcją. Mówiła

ona o tym, że jest to miejsce spoczynku kalifa Alego. Mazar

jest miejscem znanym z licznych uzdrowień niewidomych.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Mazar – e Szarif- Afganistan

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Kairuan (Kairouan) jest jednym z siedmiu świętych miast

islamu. Jego meczet to najstarsza świątynia w północnej
Afryce. Kairuan był pierwszym miastem w Maghrebie, w
którym na dobre zagościł islam. W 694 r. miasto odbudował
Hassan ibn Numan i od tej pory niepodzielnie panuje tu
islam. Największy rozkwit Kairuanu przypadł na początek IX
w., gdy w 909 r. miasto stało się stolicą dynastii Aghlabidów.
Mimo że władcy aghlabidzcy woleli rządzić z oddalonego o 9
km pałacu w Rakkadzie, to właśnie oni zbudowali
najważniejsze historycznie budowle, w tym Wielki Meczet.

Kairuan jest ze względów religijnych najbardziej

konserwatywnym miastem Tunezji, gdzie szczególnie należy
zwracać uwagę na zachowanie turystów.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Kairuan – Tunezja

Kairuan to po Mekce, Medynie i Jerozolimie czwarte święte miasto

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra islamu

Żródła wykorzystane:
Mały słownik kultury świata arabskiego, Wiedza Powszechna, W-wa, 1
R. Zieliński Kraje arabskie i Izrael, tom. V - Tunezja

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

1. Wedyzm
2. Braminizm (Bramanizm)-od ok.IX w p.n.e.

K

astowość (Warna)

Po

dział na 4 główne kasty:

• Bramini - kapłani (filozofowie, uczeni)

• Kszatrijowie - dowódcy wojskowi, politycy, urzędnicy.

• Wajsjowie - kupcy, rolnicy, rzemieślnicy.

• Śudra (siudrowie) - robotnicy, służba, pracownicy

niewykwalifikowani.

• W ramach podziału na kasty, istnieje wiele podkast,

a także tzw. bezkastowcy żyjący poza kastami / poza

społeczeństwem.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

- Trimurti - Trójca, przedstawiana jako jedna osoba, postać z

trzema głowami / twarzami patrzącymi w różne strony,

jeden bóg w jedności z trzema postaciami co do funkcji.

• Brahma - stwórca świata
• Śiwa - niszczyciel
• Wisznu - utrzymuje istnienie.
• Hinduizm (od ok.V w n.e.)

– Cztery cele życia (Aśram)
1. Dharma - prawość, religia, -przestrzeganie praw

moralnych, obyczajowych i obowiązków.

„Manusmriti” („Traktat o zacności”);

2. Artha - dobro materialne, rozwój ekonomiczny.

"Arthasastra" ("Traktat o dobrobycie") Kautiljia

» 3. Kama - przyjemności fizyczne i zmysłowe.

"Kamasutra"("Traktat o miłowaniu") Watsjajana Mallanaga

» 4. Moksza - wyzwolenie, zbawienie - cel

najważniejszy.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

– Cztery etapy życia

• Brahmaczarin (student)

• Gryhastha (gospodarz)

• Wanaprastha (eremita)

• Sannjasin (wędrowny żebrak)

– Cztery sposoby osiągnięcia mokszy :

• Dżńana joga - ścieżka wiedzy - poznania

• Karma-joga - ścieżka bezinteresownej pracy i działania

• Bhakti-joga - ścieżka miłości i oddania

• Radża-joga - ścieżka skupienia - kontemplacji.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Teksty święte:
- Wedy:

Rigweda

Jadżurweda
Samaweda
Atharwaweda

- Upaniszady

Według Muktika Upaniszad istnieje 108 kanonicznych

upaniszad

- Epopeje
Mahabharata

Ramajana

- Purany

OM- zapis świętej zgłoski będącej symbolem hinduizmu

swastyka hinduistyczna

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Święte miejsca hinduizmu:

Święte miasta:

– Ajodhja

Rodzinne miasto Ramy.

– Mathura
– Haridwar
– Udżdżajin
– Dwarka
– Kańczipuram
– Waranasi

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Święte miejsca pielgrzymkowe:

'Czatur dhama' - cztery najświętsze miejsca

pielgrzymkowe Indii, uważane za siedziby

bogów, reprezentujące 4 strony świata.

– Badrinath - miasto północy
– Puri - miasto wschodu
– Rameśwaram - miasto południa
– Dwarka - miasto zachodu
– 'Saptasindhawa' - 7 świętych rzek:

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Badrinath - miasto w Indiach, w stanie Uttar

Pradesh. Zwane Miastem Północy. Jest świętym
miastem dla hinduistów. Świątynia w nim
zlokalizowana stanowi jedną z czterech siedzib
Boga zlokalizowanych w czterech krańcach Indii.

Wg wierzeń hinduistów każdy z nich powinien

odwiedzić te świątynie chociaż raz w życiu.
Siedziba Śiwy.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Świątynia w Badrinath- miasto północy

Żródło: Badrinath temple.jpg w Wikimedia Commons lic. CC-BY-SA-2.5,2.0,1.0; GFDL-WITH-DISCLAIMERS;

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Badrinath – świątynia nocą

Żródło: Wikimedia Commons, lic. GNU Free Documentation License

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Puri miasto w stanie Orisa w Indiach należy do najstarszych

miast Indii. Jest jedną z czterech siedzib Boga – miastem

wschodu.

Jest to siedziba Wisznu i wydaje się, że najważniejsze miejsce

pielgrzymek wyznawców hindu. Słynie przede wszystkim ze

wspaniałej świątyni Jagannath (Dźagannatha). Jest to imię,

pod którym Wisznu tu występuje (Pan Świata). Znajdująca

się tam jego statuetka z czarnego drewna ma podobno

zawierać szczątki Kriszny. Światynia ta poświęcona jest

wcieleniu Wisznu, Krisznie. Do świątyni wstęp mają jedynie

wyznawcy hinduizmu.

Najważniejszym świętem w Puri jest Rath Yatra, Święto

Wozów, kiedy to statuetki Wisznu i jego siostry Subhadra

oraz brata Balabhadra wiezione są na wozach do ogrodów.

Wozy budowane są co roku na nowo.

W Puri znaleziono podobno rękopis mówiący o piątej wyprawie

Krzysztofa Kolumba, podczas której dopłynął do Indii.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Świątynia Jagannath w Puri

Żródło: A&M Cieszewscy

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Świątynia Dżaganata

Zdjęcia: cache.virtualtourist.com, www.namastheayurveda.com, www.naszawyprawa.pl,

www.angelikasreisen.de, neatorama.cachefly.net

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Rameśwaram to jedno z głównych miejsc

pielgrzymkowych w Indiach zwane też „Waranasi

Południa” słynny ośrodek kultu religijnego

wyznawców hinduizmu, z wielkim, bogato

rzeźbionym zespołem świątyń Śiwy i Parwati (XVI,

XVII, XIX w.). Pielgrzymi chcą obmyć się w wodach

Oceanu Indyjskiego i odwiedzić świątynię

Ramanathaswamy. Świątynia ta wzniesiona została w

wieku XII i prezentuje sobą styl drawidyjski.

Świątynię centralną okala 1220 metrów korytarzy.

Położona w pobliżu tzw. Mostu Adama

(ciąg wysepek, mielizn i raf koralowych łączących

Indie ze Sri Lanką). Miejsce Ramy, postawił tam

jedną stopę a drugą na Sri Lance.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Świątynia w Rameśwaram

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Świątynia nad morzem

Źródło: Marek Dębowski

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Siedziba Kriszny jest na zachodzie w Gudżaracie, w

Dwarce. Kriszna miał się tu schronić i założyć

miasto, po tym jak opuścił Mathurę. Tu został

zabity przez myśliwego, który wziąwszy go za

daniela wypuścił za nim strzałę i trafił w piętę,

jedyne miejsce pozbawione nieśmiertelności.

Siedem dni po śmierci Kriszny, miasto zostało

pochłonięte przez morze.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Świątynia w Dwarce

Żródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons Attribution

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Dwarka – widok na świątynię

Żródło: Wikimedia Commons, lic.Creative Commons Attributin

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Świątynia Dżai Guru w Mathura –miejsce narodzin Kryszny

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Siedem świętych rzek hinduizmu:

Najświętsze części rzeki to źródło i ujście.

1. Ganges Ganga — cała rzeka jest święta wraz
ze wszystkimi dopływami. Posiada własny szlak
pielgrzymi związany z miejscami
mitologicznymi.
2. Godawari
3. Indus
4. Jamuna
5. Kaweri
6. Narbada
7. Saraswati

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Zwyczajowe miejsca święte związane z

oczyszczającym kultem rzek:

Gangotri
Haridwar
Sagara
Waranasi
Allahabad

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Waranasi, miasto między rzeczkami Varuna i Asi, w XVIII i XIX wieku

nazywane Banaras, Benares, a przez hindusów — Kaśi, jest

jednym z najstarszych siedlisk ludzkich, zamieszkałych

nieprzerwanie od trzech-czterech tysięcy lat. Jest poświęcone Śiwie

w podzięce za udział w stworzeniu rzeki Gangi. Spalenie zwłok w

tak świętym miejscu pozwala żywić nadzieję na lepszą inkarnację

w przyszłości.

Od zawsze istniały tu wielkie ośrodki duchowe. Varanasi jest położone

nad świętą rzeką Ganges (Ganga). Ludzie przybywają tu z

najdalszych stron Indii, żeby dokonać religijnej kąpieli, a

marzeniem każdego Hindusa jest to, żeby po śmierci jego ciało

zostało spalone właśnie tu, a prochy wrzucone do Gangesu.

Cały brzeg rzeki zabudowany jest hinduskimi świątyniami z różnych

okresów, ale zarówno starsze, jak i młodsze jednakowo obsuwają

się do rzeki. Kilka z nich zanurzona jest nawet do połowy w wodzie.

W Waranasi przebywa nieustannie tłum pielgrzymów, którzy chcą

dokonać rytualnych ablucji właśnie w tym miejscu i umrzeć.

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Waranasi

Żródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons Attribution

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Allahabad jest miastem w północno-środkowych

Indiach, w stanie Uttar Pradesh, gdzie łączą się

dwie święte rzeki hinduizmu: Ganga i Jamuna.

Jedno z czterech miast, w których obchodzi się

święto kumbhamela, obchodzi się je co 12 lat.

Święto to przyciąga około 1 milion pielgrzymów.

Allahabad jest ośrodkiem religijnym wyznawców

hinduizmu, gdzie raz do roku odbywają się

rytualne ablucje; W miejscu tym przy połączeniu

Jamuny i Gangesu - znajdują się schody (Tribeni

Ghat), gdzie tysiące pielgrzymów dokonują

rytualnych kąpieli podczas corocznego Festiwalu

Kąpieli (Magh Mela).

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Dom rodziny Nehru

Centra pielgrzymkowe na świecie

Pielgrzymkowe centra taoizmu

Wg założeń taoizmu świat składa się z pięciu

podstawowych elementów (żywiołów):

ogień,woda,ziemia, drzewo, metal.

Drugim głównym założeniem taoizmu jest podział i

złożoność świata z dwu przeciwstawnych, ale

dopełniających się elementów: yin i yang.

Głównym przedstawicielem taoizmu był myśliciel III

wieku p.n.e. Lao Tsy. Jego główne postulaty to:

porządek życia, któremu nie należy się

przeciwstawiać, pochwała skromności i umiłowanie

pokoju. Jednak prawdziwym źródłem religii

taoistycznej była kombinacja starochińskiej mitologii,

wierzeń ludowych i wpływów buddyzmu.

W odróżnieniu od systemu Lao-tsego religia

taoistyczna stworzyła szereg bóstw, zbiory dzieł

literackich rytuały i ceremonie.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra taoizmu

Święte góry chińskie to określenie, które odnosi się do dwóch

grup gór, jednej związanej z taoizmem, a drugiej związanej z

buddyzmem. Góry były i są ośrodkiem kultu religijnego i

miejscem licznych pielgrzymek.

Pięć wielkich gór taoizmu
Pięć wielkich i świętych gór taoizmu ulokowane jest zgodnie z

chińskimi zasadami stron świata, gdzie centrum również

wyznacza kierunek:

wschód - Taishan, położona w prowincji Szantung, 1545 m
zachód - Huashan, w prowincji Shanxi, 1997 m
południe – Nan Hengshan,w prowincji Hunan, 1290 m
północ – Bej Hengshan, w prowincji Shanxi, 2017 m
centrum - Songshan, w prowincji Henan, 1494 m
Zgodnie z mitologią chińską, święte góry tworzą głowę i kończyny

Pan Gu, pradawnego herosa chińskiego i stworzyciela świata,

pierwszego człowieka narodzonego z 5 żywiołów, z jego ciała

zostało stworzone niebo, ziemia i wszystkie ziemskie stworzenia.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra taoizmu

Taoistyczny symbol dopełnienia yin i yang

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra taoizmu

Duchowny taoistyczny

Źródło: Wikimedia Commons, lic. GNU Free Documentation License

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra shintoizmu

Shintoizm jest religią, która narodziła się i powstała w Japonii. Jest

religią narodową Japonii. Słowo Shinto najczęściej rozumie się jako

"Droga Bogów".

Podstawą religii Shinto są Kami (bogowie = siły duchowe czuwające

nad domowym ogniskiem i zapewniające szczęście całej okolicy),

które kryją się w drzewach, górach, morzu i wietrze. Może być

także Kami konkretnej rzeki lub też każdego, dowolnego

przedmiotu. Starożytni oddawali cześć tym siłom i żyli w harmonii z

naturą.

W miarę rozwoju shintoizmu, kami poszerzone zostały o przodków,

bohaterów i ludzi obdarzonych szacunkiem.

Najważniejsi bogowie japońskiego panteonu to: Amaterasu - bogini

słońca, i Susanoo - bóg burzy.

Początkowo cześć kami (bóstwom) oddawano pod gołym niebem.

Później zaczęto budować świątynie. W niektórych domach są

"półeczki bogów" - ołtarze, na których stawia się ofiary dla bóstw.

Dogmatem shintoizmu było boskie pochodzenie rodziny cesarskiej

Japonii. W XIX wieku shintoizm został podniesiony do rangi religii

państwowej i był nią jeszcze w okresie II wojny światowej. Dopiero

po zakończeniu II wojny światowej ogłoszono w Japonii, iż cesarz

nie jest bogiem.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra shintoizmu

Najbardziej znanym i związanym z japońską religia jest góra

Fudżi ( Fuji-san, lub Fudżi-jama) jest wulkanem i najwyższym
szczytem Japonii (3776 m n.m.p.). Położona jest na wyspie
Honsiu, na południowy zachód od Tokio.

Góra Fudżi (po japońsku Fudżijama) jest cudem natury i

miejscem świętym, czczonym przez buddystów, którzy
uważają ją za wrota do innego świata. Krater znany jest pod
nazwą Naiin (Świątynia).

Fudżi jest też świętą górą dla wyznawców shinto - jako żeńskie

bóstwo Konohana-no-sakuyahime-no-mikoto. Zbudowano na
niej trzy bramy torii i dwie świątynie. Jej wyznawcy wierzą, że
bogowie i duchy (kami) mieszkają w kamieniach i drzewach
na zboczach góry.

Do 1868 obowiązywał zakaz wstępu na górę dla kobiet.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra shintoizmu

Góra Fuji

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra shintoizmu

Amaterasu - naczelne bóstwo panteonu shintoistycznego.
Tylko w bardzo nielicznych wypadkach można podać wygląd

bóstwa shintoistycznego na podstawie opisu w "świętych

księgach" Kojiki i Nihongi. Na ogół bóstwa shintoistyczne

maja bliżej nie sprecyzowany wygląd, a jeżeli pojawiają się

w malarstwie czy rzeźbie, to są to indywidualne

wyobrażenia poszczególnych artystów.

Chramy (świątynie) shintoistyczne w zasadzie unikają

przedstawień plastycznych. Bogini zrodzona z lewego oka

demiurga Izanagi i wyznaczona przez niego do panowania

na Wysokiej Równinie Niebios. Imię jej oznacza "świecącą

na niebie"; jest ona uosobieniem słońca.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Budda urodził się przed około 2560 laty w

północnych Indiach. Po sześciu latach poszukiwań

rozpoznał w głębokiej medytacji naturę umysłu. W

ten sposób stał się Buddą - "Przebudzonym„lub

„Oświeconym”. Jego nauka, sprawiająca że

stajemy się samodzielni, nieustraszeni i pełni

radości, jest główną religią w wielu azjatyckich

krajach.

Od lat siedemdziesiątych głęboki pogląd

buddyzmu i jego liczne metody inspirują i

przyciągają coraz więcej ludzi na Zachodzie.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Wielki Budda w Kamakura, Japonia

Źródło:Wikimedia Commons, lic. Creative Commons.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Wizerunek Buddy w świątyni koreańskiej

Źródło:Wikimedia Commons, lic. Creative Commons

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Przedstawienie leżącego Buddy, Tajlandia

Źródło:Wikimedia Commons, lic. Creative Commons

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

•

Pierwsza Szlachetna Prawda o Cierpieniu mówi o

tym, że istnieje cierpienie;

•

Druga Szlachetna Prawda o Przyczynie

Cierpienia mówi, że przyczyną cierpienia jest

pragnienie;

•

Trzecia Szlachetna Prawda o Ustaniu Cierpienia -

mówi ona o tym, że ustanie cierpienia to całkowite

zaniknięcie i ustanie, wyrzeczenie się, zaniechanie,

wyzwolenie, puszczenie pragnienia.

•

Czwarta Szlachetna Prawda o Ścieżce

Prowadzącej do Ustania Cierpienia mówi o tym, że

drogą do ustania cierpienia jest Szlachetna

Ośmostopniowa Ścieżka – właściwy pogląd, właściwe

postanowienie, właściwa mowa, właściwe działanie,

właściwy żywot, właściwe dążenie, właściwe skupienie,

właściwa medytacja.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Pierwsze święte miejsca buddyzmu powstały zaraz

po śmierci Buddy, gdyż popioły jego podzielono na

osiem części i rozdano przybyłym poselstwom,

które zaniosły je do swoich krajów i tam

wzniesiono kopce, które z biegiem czasu

przekształciły się w stupy, najpierw ziemne jak

możemy oglądać dzisiaj w Patanie nieopodal

Kathmandu. Podobnie zaczęły powstawać czajtie

pierwotnie związane z miejscami pobytu Buddy, a

więc było to drzewo pipalowe , zwane drzewem

bodhi, pod którym medytował Gautama lub

kamień, na którym siedział czy też gaj Lumbini,

będący świadkiem narodzin Oświeconego, albo

Park Jeleni, gdzie wygłoszone zostało pierwsze

kazanie.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Cztery święte góry buddyzmu
Buddystyczne cztery święte góry to:
Wutaisan położona w prowincji Shanxi, 3058 m
Emeishan, w prowincji Syczuan, 3099 m
Jiuhuashan, w prowincji Anhui, 1341 m
Putushan, w prowincji Zhejiang, 284 m

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Złoty posąg Buddy, świątynia Wat Trimitr, Bangkok, Tajlandia

Źródło:

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Lumbini jest jednym z czterech najbardziej świętych i najważniejszych

miejsc buddyzmu. Według tradycji urodził się tu książę Siddhartha

Gautama, który stał się potem Buddą (Przebudzonym, Oświeconym).

Lumbini leży w północnej części subkontynentu indyjskiego, w

Nepalu. Nazwa Lumbini pochodzi od babki Buddy.

Żródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Drzewo Bodhi, Lumbini

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Miejsce narodzin Buddy

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Filar cesarza Asioki, Lumbini

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Bodhgaja jest najważniejszym miejscem pielgrzymkowym buddystów

z całego świata, gdyż to właśnie tutaj Siddhartha Gautama doznał

oświecenia (przebudzenia, po dziewięciu tygodniach medytacji i stąd

zaczął się zwycięski pochód buddyzmu.

Największą atrakcję stanowi świątynia Mahabodhi (Świątynia Wielkiego

Przebudzenia), której powstanie wiąże się z królem Asioką . Król ten

rozkazał ją zbudować na cześć Buddy. Światynia ta stanowi centrum

współczesnego buddyzmu. W jej sąsiedztwie znajduje się kilkanaście

klasztorów należących do społeczności buddyjskich ze wszystkich

krajów, w których mieszkają buddyści. Tuż obok świątyni rośnie

drzewo (figowe) bodhi (pipalowe), ale nie jest to już to samo, pod

którym siedział Gautama, jednakże pochodzi ono od niego, gdyż w

czasach Asioki pobrano z tamtego prawdziwego drzewa szczep i

przewieziono go na Cejlon, gdzie został zasadzony, a następnie, gdy

zabrakło drzewa w Bodhgaji, przywieziono szczep z Cejlonu z

powrotem i posadzono tutaj. Inną pamiątką po Buddzie jest

wadżrasana , kamień z czerwonego piaskowca, nazywany też

tronem, gdyż na nim wg wierzń buddyjskich miał medytować

Gautama i osiągnąć stan oświecenia. Ślady stóp Buddy odtworzono

w jego posadzce w postaci szeregu kwiatów lotosu.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Świątynia Mahabodhi w Bodh Gaja

Źródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Bodh Gaja - święte drzewo Mahabodhi

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Sarnath jest trzecim świętym miejscem buddyzmu, miastem, które

słynie z tego, iż w tym miejscu Budda wygłosił swe pierwsze

kazanie do pięciu ascetów, nazwane później symbolicznie

dharmaczakraprawartama (puszczenie w ruch koła praw).

Położone jest około 10 km od najświętszego hinduskiego miasta

Waranasi i stanowi największe centrum buddyjskie w Indiach.

Miejsce to dawniej zwane było Parkiem Jelenim. W miejscu tym

dwa wieki później król Asioka postawił swoją kolumnę,

upamiętniającą to zdarzenie oraz wystawił stupę

Dharmaradżika , która niestety nie przetrwała do dziś, ale

wykopaliska wykazały, że pod ziemią kryją się pozostałości

budowli z II w. przed Chr.

Obecna stupa znana jako Dhamekh ma 34 metry wysokości i

pochodzi prawdopodobnie z epoki dynastii Guptów , na co

wskazują zdobiące ją ornamenty. Stoi ona podobno dokładnie w

tym samym miejscu, gdzie Budda wygłosił swe pierwsze kazanie.

Innym słynnym zabytkiem znajdującym się w muzeum

archeologicznym w Sarnath jest płaskorzeźba Buddy z rękami

ułożonymi w geście dharmaczakraprawartana mudra.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Budda objaśnia swe nauki Pięciu Ascetom

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Pierwszych pięciu uczniów Buddy oddaje cześć kołu dharmy

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Stupa Dhamekh w Sarnath

Żródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Kusinagar Miasto to należy do czterech świętych

miejsc buddyzmu ze względu na fakt, że tutaj

osiągnął parinirwanę Budda. Obecnie znajduje w

indyjskim stanie Uttar Pradeś niedaleko miasta

Gorakhpur, ale w czasach Gautamy było stolicą

państwa Mallów. Do dziś pozostały szczątki wielkiej

stupy Ramabhar , zawierającej popioły Buddy,

który został skremowany i postawionej zaraz po

jego śmierci. Jest to miejsce buddyjskich

pielgrzymek.

Obecnie Kushinagar jest miejscem pielgrzymek

często odwiedzanym przez zagranicznych turystów.

W okolicach ruin klasztorów i stup powstało także

wiele świątyń zbudowanych przez buddystów z

Chin, Sri Lanki, Tajlandii i Japonii

.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Posąg Buddy w Kushinagarze

Żródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Pałac w Kushinagarze

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Oprócz czterech świętych miejsc związanych z życiem Buddy, w

Indiach istnieje wiele miejscowości które przyciągają do siebie

licznych pielgrzymów buddyjskich z całego świata.

Należą do nich między innymi Sańczi, Adżanta i Ellora.
Sańczi położone jest w stanie Madhja Pradeś. Znajdują się tutaj trzy

wielkie stupy oraz kilka świątyń i klasztorów. Największa jest

stupa nr 1 o średnicy 40m i o wysokości 13m, otoczona

balustradą, w której znajdują się cztery bramy, słynne ze swych

rzeźb, przedstawiających sceny z Dżatak . Obok portalu

południowego stoją resztki kolumny Asioki, na której wyryty

został edykt Kauśambi . Kapitel jej wieńczy rzeźba lwów z kołem

dharmy, która to rzeźba stanowi dzisiaj godło Indii. Między

balustradą, a kopułą stupy znajduje się taras służący do

obchodzenia stupy w kierunku zgodnym z kierunkiem ruchu

wskazówek zegara Na szczycie kopuły umieszczano maszt a

wokół masztu budowano kwadratowy ganek. Każdy z elementów

stupy posiada własną treść symboliczną, i tak np. maszt oznacza

oś świata (axis mundis), kopuła symbolizuje kosmos, obchodzenie

stupy ruch słońca, portale kierunki świata.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Stupa buddyjska, Sańczi, Indie

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Adżanta i Ellora znajdują się w stanie Maharasztra

są to dwa skupiska grot, dawne miejsca

zamieszkania mnichów buddyjskich, tzw. wihara, jak

również świątynie, zwane czajtia. Te jaskinie z

Adżanty i Ellory przekraczają wszelkie wyobrażenia,

zwłaszcza pod względem ich liczby i artyzmu ich

malowideł, rzeźb i form architektonicznych. Zostały

wykute w skałach w okresie od II w. przed Chr. do

VII w. po Chr. w Adżancie i od VII do IX wieku w

Ellorze, przy czym w tej pierwszej są dziełem

wyłącznie mnichów buddyjskich, podczas gdy w

Ellorze te najpóźniejsze z IX w. są poświęcone

bogom hinduistycznym.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Freski w jaskinii, Adżanta

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Malowidło z Adżanty

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Lhasa jest najważniejszym ośrodkiem buddyzmu

lamaistycznego na świecie, chociaż od

opuszczenia go przez Dalaj Lamę XIV w roku 1959

polityczne jego znaczenie nieco się zmniejszyło.

Na jej terenie znajdują się zabytki jak pałac

zimowy dalaj lamów Potala , uważany za jeden z

cudów świata oraz świątynia Dżokhang i

Norbulinka , letnia rezydencja władców Tybetu.

Nazwa Potala pochodzi od siedziby „pana świata”

Lokeśwary, który przez buddystów utożsamiany

jest z Awalokiteśwarą , natomiast przez

hinduistów brany jest za inną postać Śiwy.

Pełna nazwa rezydencji brzmi „Potala – pałac

drugiego sternika”.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Potala jest warownym pałacem dalajlamy, duchowego i politycznego

przywódcy Tybetu. Obecnie pałac został przekształcony w muzeum.

Wysokość budowli wynosi 117 m i posiada 13 kondygnacji. Składa się z

trzech części: środkowego budynku, koloru czerwonego i dwóch

białych, stojących po bokach. Wykonany jest z drewna, ziemi i

kamienia, przy czym w celu wzmocnienia jego murów wlano między

nie roztopioną miedź.

W Potali znajduje się 1000 pomieszczeń i 10 000 kapliczek, zawierających

200 000 posągów i figur. W czerwonym pałacu mieszczą się sale

zgromadzeń, świątynie, kapliczki i siedem mauzoleów, w których leżą

szczątki dalaj lamów od piątego do trzynastego, z wyjątkiem tylko

szóstego. W tej części znajdują się także komnaty dalaj lamy i jego

pierwszego doradcy, w białym pałacu ulokowane są pomieszczenia

innych dostojników. Sam czorten kryjący prochy Dalaj Lamy V jest

wysoki na 20 m i pokrywa go 3700 kg złota, stupa zaś mieszcząca

szczątki Dalaj Lamy XIII również pokryta jest złotą folią i drogocennymi

kamieniami. Magazyny Potali kryją niezliczone ilości starych ksiąg i

zwojów oraz zabytkowej, starej broni.

U podnóża pałacu powstało osiedle mieszkalne dla mnichów, zwane Sho,

w którym mieszczą się również biura i oficyny drukarskie. Obecnie

wzgórze pałacowe stało się celem pielgrzymek buddystów nie tylko z

Tybetu, ale także z całego świata.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Pałac Potala, Lhasa

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Śnieżne lwy, wejście do kompleksu Pałacu Potala

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Główny dziedziniec Białego Pałacu

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Borobudur Jest to miejsce słynne na cały świat położone na wyspie

Jawie. Znajduje się tam budowla buddyjska wzniesiona na początku

IX wieku za panowania dynastii Sejlandry . Ma ona kształt piramidy,

na której szczycie ustawiona została stupa o średnicy 11 m i

wysokości około 15 m. Cały monument składa się z dwóch tarasów i

trzech stopni, na których stoją, zawierające posągi Buddy, 72 stupy.

Na czterech galeriach znajduje się ponadto kilkaset jeszcze

mniejszych stup. Na ścianach galerii umieszczonych zostało 1460

posągów i 1212 płaskorzeźb, których całkowita długość wynosi pięć i

pół kilometra. Oprócz tego znajdujemy na galeriach portale, zbiorniki

wodne i nisze, które mieszczą około 500 posągów Buddy i

bodhisattwów. Bok podstawy piramidy liczy 123 m, natomiast wznosi

się ona na wysokość 40 m. Stopnie prowadzące do najwyższej stupy

symbolizują ośmiostopniową ścieżkę wiodącą do wyzwolenia.

Płaskorzeźby przedstawiają sceny z życia Buddy, jego rodziny i

bodhisattwów.

Nazwa Borobudur prawdopodobnie pochodzi od słów „wihara w Budur”,

przy czym wihara znaczy klasztor a Budur nazwę miejscowości.

Później wihara zamieniono na „byhara”, a następnie skrócono na

„bara” i tak powstało ostatecznie „ boro budur”.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Borobudur

Źródło: AutorJan-Pieter NapLicencja GFDL

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Borobudur

Źródło: AutorJan-Pieter NapLicencja GFDL

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Damien Keowyn: Buddyzm. Bardzo krótkie wprowadzenie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1997, s. 21.

ISBN 83-7180-649-3. 

Szacunkowy ranking liczebności wyznawców poszczególnych religii
5,0 5,1 Damien Keowyn: Buddyzm. Bardzo krótkie wprowadzenie. Warszawa: Prószyński i S-ka,

1997, ss. 16-27. ISBN 83-7180-649-3. 

S. N. Goenka: Sztuka życia - medytacja wglądu. sasana.pl, 1980. [dostęp 2009-07-19].
Stephen Batchelor: Buddyzm bez wierzeń. buddyzm.edu.pl. [dostęp 2009-07-19].
www.accesstoinsight.org - hasło "Nibbana"
23,0 23,1 23,2 23,3 Damien Keowyn: Buddyzm. Bardzo krótkie wprowadzenie.. Warszawa:

Prószyński i S-ka, 1997, ss. 43-57. ISBN 83-7180-649-3. 

David Snellgrove, Hugh Richardson - Tybet. Zarys Historii Kultury; Państwowy Instytut Wydawniczy

1978.

Roland Barraux - Dzieje Dalajlamów; wyd. Alfa 1998; ISBN 83-7179-113-5.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Biblia Hebrajska składa się z :

- Tory

- Talmudu

(Miszna + Gemara +Midrasz = Talmud)

Miszna jest kompilacją opinii i zasad dawnych mędrców i uczonych , których

podstawą dla rozmyślań są Święte Teksty

Gemara - jest komentarzem do Miszny stworzonym przez amoraitów

( czyli egzegetów ) Gemara pokrywa się właściwie znaczeniowo z Talmudem

i często jest traktowana jako Talmud właściwy .

Zebrano dwa zbiory Gemary :

- w Babilonii , ukończony w IV lub V wieku n.e.
- w Palestynie , który jest znany jako Talmud Jerozolimski , ukończony około sto

lat wcześniej.

Oba zbiory są niepełne , komentując jedynie niewiele więcej niż połowe

rozpraw zawartych w Misznie.

Midrasz- jest interpretacją Biblii głównie Tory . Kompletowany przez ponad

tysiąc lat do roku 1040 zawiera przede wszystkim materiał anegdotyczny i

alegoryczny zaczynający się często jako kazanie lub mowa religijna ,

zainspirowany fragmentami pisma świętego .

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Chasydyzm:

("chasid-pobożny")

Izrael ben Eliezera ( zwany "Baal Szem Tow"czyli

"Pan Dobrego Imienia") (ur.1700-zm.1760 r n.e.)

Dow Ber z Międzyrzecza ("Wielki Magid") (ur.1703-

zm 1772 r n.e.)

Nachman z Bracławia (ur.1772-zm.1811 r n.e.)

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Judaizm współczesny dzieli się na:
- Ruch reformatorski

Zrodził się w Niemczech w XIX wieku

Abracham Geiger (ur.1810-zm.1874 r )

- Judaizm ortodoksyjny

Abracham Heszel (ur.1907-zm.1972 r )

- Judaizm konserwatywny
- Judaizm rekonstruktywistyczny
Mordechaj M Kaplan (ur.1881-zm.1983 r )

Inicjator ruchu rekonstruktywistycznego

rozpoczętego w 1922 roku w USA.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Najważniejsze miejsca święte judaizmu to:
- Jerozolima (Izrael) - miasto i dawna stolica państwa

Dawida i Salomona. Zawiera ruiny świątyni-ściana

zachodnia - tzw. ściana płaczu.

- Hebron (Izrael) – miasto, miejsce pobytu Abrahama ,

Izaaka i Jakuba, gdzie zostali pochowani w grocie

Makpela.

- Synaj (Egipt) – góra, miejsce spotkania Mojżesza z

Bogiem, miejsce w którym Mojżesz otrzymał tablice z

przykazaniami.

- Safed (Izrael) - miasto, od XVI w n.e. centrum studiów

kabalistycznych, synagogi upamiętniające działalność

kabalistów .

- Leżajsk (Polska) - miasto, grób cadyka Elimelecha

(ur.1717-zm.1787 r n.e.) jednego z przywódców ruchu

chasydzkiego .

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Jerozolima - Ściana Płaczu, zwana jest też Murem

Zachodnim – jest to jedyna zachowana do dnia

dzisiejszego pozostałość Świątyni Jerozolimskiej.

Obecnie jest to najświętsze miejsce judaizmu. Zachowane

mury (ściana zachodnia) są fragmentem drugiej świątyni

wybudowanej na wzgórzu Moria.

Świątynia po pierwszym zniszczeniu została odbudowana

przez Heroda, a zniszczona przez Rzymian. Nazwa

pochodzi od żydowskiego święta opłakiwania zburzenia

świątyni przez Rzymian, obchodzonego corocznie w

sierpniu.

Wierni zgodnie z tradycją wkładają między kamienne

ściany karteczki z prośbami do Boga.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

wzgórze świątynne w Jerozolimie

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Ściana Płaczu- pozostałość po drugiej świątyni

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Ściana Płaczu i meczet Kopuła na Skale

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

HebrHebron jest to obecniepalestyńskie miasto położone na

południu Zachodniego Brzegu. Położone ok. 35 km na

południe od Jerozolimy.

.
W 1997 roku na mocy tzw. umowy hebrońskiej miasto zostało

podzielone na dwie części: H1 o wielkości 18 km kw.,

zamieszkaną przez większą część hebrończyków i

kontrolowaną całkowicie przez Palestyńczyków, oraz H2 o

powierzchni około 4,5 km kw. pod kontrolą izraelską. W H2

leżą izraelskie osiedla.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Najważniejszą rolę w Hebronie pełni religia. Hebron jest nierozerwalnie

związany z tradycją biblijna jako miejsce pobytu Abrahama, Izaaka i

Jakuba. W mieście jest ponad 40 meczetów, ale najważniejszym

miejscem kultu jest grób patriarchy Abrahama.

    Jest to masywna, przypominająca twierdzę budowla, z przełomu XIII i

XIV wieku. Jest to jedno z najbardziej czczonych miejsc przez

współczesnych Żydów. Została ona wzniesiona dokładnie nad Grotą

Makpela, którą Abraham zakupił na miejsce swego pochówku i gdzie

pochowano również innych patriarchów (Abraham i Sara, Izaak i

Rebeka, Jakub i Lea). Sama pieczara jest od XIV wieku zamknięta.

    Ważność tego miejsca wynika z faktu, że to właśnie z Abrahamem

zawarł przymierze Bóg, obiecując mu i jego potomkom na własność

ziemię kananejską. Już Herod Wielki wzniósł okalający mur, a później

Muzułmanie wznieśli meczet Ibrahima (hebr. Abrahama), gdyż uważają

go za przyjaciela Allacha Miłosiernego. Obok znajduje się również

kościół wzniesiony przez Krzyżowców, związany tradycją biblijną jako

miejsce pobytu Abrahama, Izaaka i Jakuba.

    Obecnie z powodu nieustającej fali przemocy, odwiedzanie i

modlenie się w Grocie Patriarchów jest mocno utrudnione. Przed

wejściem znajdują się posterunki izraelskiej policji, która może

przeprowadzić kontrolę dokumentów i bagaży. Należy we wszystkim

podporządkować się zaleceniom służb bezpieczeństwa.

•

 

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Hebron – widok na miasto

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Synaj, Góra Mojżesza – góra w Egipcie, położona w południowej

części Półwyspu Synaj, w muhafazie Południowy Synaj.

Góra ta utożsamiana jest z biblijną górą Horeb, gdzie, według Starego

Testamentu, Bóg przekazał Mojżeszowi kamienne tablice z

dziesięciorgiem przykazań i zawarł w ten sposób przymierze z

Izraelem. W pobliżu góry Synaj (Horebu) także Mojżeszowi ukazał

się anioł Boga w Płonącym krzewie i polecił mu wyprowadzić

Izraelitów niewolonych w Egipcie (Wj 3:1-10; Dz 7:30).

Prawdopodobnie mniej więcej rok później do góry tej przybył

wyzwolony już naród (Wj 19:2), obozował na równinie Wadi er-Raha

u podnóża góry. Mojżesz wszedł wówczas na szczyt. Ponieważ już

przy płonącym krzewie usłyszał: "oddacie cześć Bogu na tej

górze", zapewne spodziewał się kolejnych wskazówek od Jahwe

(Wj 3:12; 19:3). Po stuleciach do "Bożej góry Horeb", czyli Synaju

— przybył prorok Eliasz, uciekając przed królową Izebel (1Kl 19:8).

Zgodnie z lokalną tradycją beduińską, to na Górze Synaj Bóg dał

swoje prawa Izraelowi. Jednakże wczesnochrześcijańska tradycja

lokalizowała to wydarzenie na pobliskiej Górze Sirbal. To u jej

podnóża w IV w. powstał klasztor świetej Katarzyny, który w VI w.

przeniesiono pod Górę Świętej Katarzyny. Chrześcijanie zaczęli

identyfikować bibliją Górę Horeb z Górą Synaj dopiero począwszy

od XV wieku.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Isnieją dwa szlaki turystyczne prowadzące na górę Synaj:
Dłuższy, łatwiejszy szlak, z którego korzysta zdecydowana większość

turystów wchodząc na szczyt, prowadzi krętą tzw. Wielbłądzią

Ścieżką lub Ścieżką Paschy, zaczynającą się około 50 m za murami

klasztoru; trasę można pokonać w ciągu 2-3 godzin (2/3 trasy

również na wielbłądzie), po drodze zlokalizowane są prowadzone

przez miejscowych beduinów budki z przekąskami. Za rozpadliną

pod samym szczytem łączy się z drugą trasą, z tego miejsca

pozostaje 750 stopni do szczytu. Na szczycie znajduje się

murowana kamienna kapliczka koło jaskini, w której według Biblii

Bóg kazał się ukryć Mojżeszowi i która służyła mu za schronienie w

czasie jego 40-dniowego pobytu na górze (Wj 33:22, 28). Kapliczka

ta zbudowana została w 1934 roku na miejscu wcześniejszej, która

powstała w V w. pozostaje tam mały kościół sięga piątego wieku.

Istnieje także bardzo mały meczet.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Krótsza (trudniejsza przy wychodzeniu, dlatego większość turystów nią

schodzi ze szczytu) to Ścieżka Pana Naszego Mojżesza lub Schody

Pokutne. Składa się z 3750 stopni, jak głosi legenda, wykutych w

skale w VI w. przez mnicha jako pokutę za zbrodnię, której miał się

dopuścić. W ciągu 1,5 godziny można zejść nimi do klasztoru. Szlak

biegnie przez nieckę z 500-letnim (inne źródła mówią 1000-letnim)

cyprysem, jest to małe zagłębienie w połowie ponad

trzykilometrowej grani Synaju. Nazywana jest Równiną Cyprysów

(inne nazwy to Kotlina Eliasza; Basen Eliasza; Płaskowyż Eliasza lub

Amfiteatr Siedemdziesięciu Mędrców), w której zatrzymują się

pielgrzymi, jest tu również stara studnia, z której Beduini czerpią

wodę. Znajduje się tam Brama Eliasza, a 450 stopni niżej Brama

Wiary, pod którą w XIX w. pielgrzymi błagali o darowanie im

grzechów, zanim przepuszczono ich dalej.

Według tradycji w tym miejscu prorok Eliasz usłyszał głos Boga (1Kl

19:9-18) i ukrywał się w pobliskiej grocie przed królową Izebel. Jedna

z kapliczek poświęcona jest temu prorokowi, druga natomiast

innemu prorokowi, Elizeuszowi. Miejsce kojarzone jest również z

osobami towarzyszącym Mojżeszowi w wejściu na górę, gdzie mieli

pozostać i czekać na niego, gdy zejdzie ze szczytu. Zejście tym

szlakiem wiedzie przez miejsca o interesującym krajobrazie oraz

widokami na Klasztor św. Katarzyny, przy którym kończy się trasa.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Co roku przez szczyt przewija się prawie 100 000 osób.
Najwięcej nocno-poranne wspinaczki na Górę Synaj, by

podziwiać wschód słońca, organizują biura turystyczne w

oddalonym o ok. 100 km kurorcie Szarm el-Szejk, a

przewodnikami są miejscowi beduini z osady Al.-Milga.

W pobliskim klasztorze św. Katarzyny - u stóp góry, można

przenocować w tzw. Domu Gościnnym, prowadzonym przez

mnichów, oraz pożywić się w niewielkim punkcie

gastronomicznym.

Beduini z drużyny piłkarskiej pobliskiej Świętej Katarzyny, w

ramach treningu dwa razy dziennie wbiegają na górę Synaj.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Góra Synaj

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Ohel Elimelecha w Leżajsku - ohel cadyka Elimelecha znajduje się na

cmentarzu żydowskim w Leżajsku, przy ulicy Górnej.

Pierwszy drewniany, kryty gontem ohel powstał w XIX wieku.
Wiąże się z nim historia mówiaca o tym, iż w 1940 roku hitlerowcy zburzyli go

i rozkopali grób cadyka Elimelecha w poszukiwaniu kosztowności i cennych

przedmiotów. Według podań podczas rozkopywania grobu cadyk spojrzał

na swoich prześladowców smutnymi oczami, poprzez co wystraszeni uciekli

i dalej nie niszczyli grobu, jak i całego cmentarza. Szczątki cadyka leżały

kilka dni pod jednym z drzew. Wkrótce zostały ponownie pochowane w

białym ręczniku przez Feliksa Wagnera i kilku innych Żydów.

Po zakończeniu wojny, w 60. XX wieku ohel został odbudowany z inicjatywy

Borucha Safira i ówczesnego burmistrza Leżajska Kazimierza Gduli. Przez

długi czas rabin Friedman z Wiednia, absolwent Krakowskiej Szkoły

Rabinackiej zbierał pieniądze wśród amerykańskich Żydów na ten cel.

Ohel składa się z trzech części: centralnej z nową macewą cadyka, otoczonego

kutą kratą i dwóch pomieszczeń, jednym dla mężczyzn, drugim dla kobiet.

Do dnia dzisiejszego zachowała się oryginalna macewa cadyka Elimelecha z

1776 roku.

W marcu 2008 roku ohel cadyka został sprofanowany i pokryty antysemickimi

napisami, co zdarzyło się po raz pierwszy w powojennej historii Leżajska.

Ohel jest obecnie najliczniej i najchętniej odwiedzanym grobem cadyka w

Polsce i Europie.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Ohel Cadyka Elimelecha w Leżajsku

Źródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Grób cadyka Elimelecha w Leżajsku

Źródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Synagoga Izaaka w Krakowie

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Żydowska restauracja i hotel na Kazimierzu

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Wykorzystano:

1.

Leżajsk. Profanacja ohelu cadyka Elimelecha w serwisie jewish.org.pl

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra Aborygenów

Uluru, Oolora Góra znana także pod nazwą

angielską Ayers Rock oraz The Rock. Jest to

formacja skalna w centralnej części Australii.

Znajduje się w parku narodowymUluru-Kata Tjuta.

Wzniesienie to ma ponad 318 m wysokości i 8 km

obwodu. Przez wiele lat Uluru był uznawany za

największy monolit świata.

Uluru po raz pierwszy został opisany przez

podróżnika Ernesta Gilesa w 1872 jako

"zadziwiający kamyk".

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra Aborygenów

Uluru jest świętym miejscem dla aborygenów, w jaskiniach u podnóża

skały znajduje się wiele malowideł ściennych. Nazwa "Ayers Rock"

została nadana przez europejskich osadników na cześć premiera

Australii Południowej Henryka Ayersa. Tradycyjną, aborygeńską

nazwą jest "Uluru" i od lat 80. XX wieku jest to oficjalna nazwa tej

skały, choć wiele osób nadal nazywa ją Ayers Rock.

W 1985 roku rząd Australii oddał prawo własności Uluru miejscowym

aborygenom, plemieniu Anangu, które oddało ją rządowi w 99-

letnią dzierżawę. W miejscu tym utworzono mający 1325 km² park

narodowy. Wjazd dla turystów na teren parku jest płatny (25

dolarów australijskich za osobę - stan na 2009).

Jest corocznie odwiedzany przez wiele tysięcy gości. Dla pragnących

wejść na szczyt góry, zainstalowano poręcz z łańcucha, ale samo

podejście jest bardzo strome i wiele osób rezygnuje z wejścia już w

drodze. Prawie każdego roku na Uluru ginie kilka osób w trakcie

wchodzenia na nią, najczęściej na skutek poślizgnięcia lub na atak

serca. W okresie trwania australijskiego lata, w godzinach od 10 do

16, ze względu na wysokie temperatury, wchodzenie na skałę jest

zabronione.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra Aborygenów

Największą atrakcję dla turystów stanowi obserwowanie skały

Uluru o zachodzie słońca lub o wschodzie słońca kiedy z

minuty na minutę zmienia ona swój kolor w zależności od

oświetlenia. Turyści gromadzą się na miejscach widokowych

gdzie przez parę godzin piknikują. Do dobrego tonu należy

otwarcie butelki szampana w momencie gdy słońce

zachodzi i przestaje oświetlać skałę. Większość turystów

przylatuje samolotami na położone w pobliżu skały lotnisko,

ogląda Uluru o zachodzie i wschodzie słońca. W pobliżu jest

też kompleks hoteli i kempingów oraz restauracji.

Dla Anangu Uluru jest świętym miejscem i woleliby oni aby

turyści nie wchodzili na górę. Nie istnieje oficjalny zakaz,

ale przebywający pod górą aborygeni często starają się

przekonywać turystów aby oni respektowali ich zwyczaj.

Zakazane jest natomiast fotografowanie niektórych

fragmentów skały.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra Aborygenów

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Asyż jest to włoskie miasto i gmina położone na południowy

wschód od Perugii, w regionie Umbria, w prowincji Perugia.

Wiemy, że w starożytności istniała na tym terenie niewielka

osada etruska.

Pod koniec XII wieku Asyż zdobył niepodległość i w 1184 roku

ustanowiono w nim samorząd miejski. Miasto brało udział

licznych zatargach z Państwem Kościelnym, do którego zostało

włączone w 1367 roku.

Dopiero w roku 1860 Asyż został włączony w skład Zjednoczonego

Królestwa Włoch.

26 września 1997 roku roku silne trzęsienie ziemi spowodowało

zawalenie się części sklepienia Bazyliki św. Franciszka. Zginęło

czterech zakonników (jeden z nich był Polakiem). Dzisiaj

Bazylika jest odrestaurowana, ale fragmentów fresków

sklepienia nie udało się odtworzyć.

Asyż jest najbardziej znany jako miejsce narodzin świętego

Franciszka i świętej Klary.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Zabytki Asyżu:
- Bazylika św. Franciszka (wpisana na Listę Światowego

Dziedzictwa UNESCO)

Katedra św. Rufina – budowę tego romańskiego kościoła

rozpoczęto w 1140r. pod kierunkiem Jano z Gubio. W kościele

zachowana jest chrzcielnica, w której został ochrzczony św.

Franciszek (w tym okresie była to jedyna chrzcielnica w Asyżu).

Przed głównym ołtarzem pochowany jest św. Rufin.

Plac Ratuszowy – już w starożytności istniało w tym miejscu

forum. Z tego okresu pochodzi świątynia Minerwy, którą

adaptowano na kościół Matki Bożej z Lourdes. Z starożytnej

świątyni pozostała jedynie fasada.

Ruiny zamkuRocca Magiore Nie zamieszkany od 1538.
- Bazylika Matki Bożej Anielskiej
- Kościół św. Damiana – początki istnienia kościoła datowane są

na VI –VII wiek. Jego odbudową zajmował się św. Franciszek, który

umieścił w zbudowanym w pobliżu klasztorze św. Klarę i pierwsze

siostry klaryski.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Pustelnia Grota św. Franciszka Jest to niewielki budynek

konwentu i kościółek. To miejsce zostało podarowane przez

benedyktynów św. Franciszkowi, w którym często przebywał w

grocie położonej poniżej kościoła. W Grocie św. Franciszka

zachowało się jego kamienne łoże, w drugiej części (Grota została

podzielona po śmierci Franciszka na dwie części) umieszczony jest

krzyż pochodzący z XV w. Obok płynącego w pobliżu strumyka

rośnie dąb nazywany "Drzewem Ptaków", siadały bowiem na nim

ptaki, z którymi rozmawiał św. Franciszek.

Rivotorto – znajdujący się tu kościół został zbudowany w miejscu

powstania pierwszego zakonu założonego przez św. Franciszka,

który zamieszkał wraz z swoimi uczniami w niewielkich chatach

nad strumieniem.

Św. Franciszek przebywał w Rivotorto w latach 1209 - 1211. Tu też

napisał pierwszą regułę zakonu. Pierwszy kościół postawiony w XVII

wieku uległ całkowitemu zniszczeniu podczas trzęsienia ziemi w

1854. Został on odbudowany w stylu neogotyckim. Jego wnętrza

kryją w sobie ubogie chatki.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Ratusz i fasada kościoła w Asyżu, dawniej była to świątynia koryncka

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Panorama Asyżu

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Fátima jest to miasto położone w centrum Portugalii.
Położone w mieście sanktuarium jest celem wielu pielgrzymek

katolickich i ośrodkiem kultu maryjnego.

W 1917 troje pasterzy z Fatimy – Francisko i Jacinta Marto oraz

Lucia dos Santos - ogłosili, że objawiła im się Matka Boska i

przekazała trzy tajemnice fatimskie. Kościół katolicki uznał te

objawienia za nie będące w sprzeczności z doktryną. Za cud

uznał je w 1930 roku.

Już od roku 1927 przybywały do Fatimy zbiorowe pielgrzymki z

innych krajów. W latach 1928 - 1953 w miejscu objawień

wzniesiono bazylikę Matki Bożej Różańcowej, tam też jest

pochowana trójka pastuszków. Każdego roku do Fatimy

przybywa ponad 5 milionów pątników ze wszystkich

kontynentów.

Papież Jan Paweł II beatyfikował Franciszka i Hiacyntę 13 maja

2000 roku.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Bazylika w Fatimie

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

La Salette jest górską wioską wAlpach farncuskich, w pobliżu Grenoble.

Miejscowość ta jest znana głównie z powodu objawienia Matki Boskiej z 1846

roku.

Matka Boża ukazała się jeden raz dnia 19 września 1846 roku dwojgu

pastuszkom: 15-letniej Melanii i 11-letniemuMaksyminowi na górze

wznoszącej się nad La Salette.

Według relacji dzieci była to kobieta o niezwykłej piękności siedząca wewnątrz

jasnej kuli. Początkowo miała zakrytą dłońmi twarz, a łokcie oparła na

kolanach i płakała. Na jej piersiach widniał krzyż z Chrystusem z zawieszonymi

na nim narzędziami męki: młotkiem i obcęgami. Z krzyża promieniowała

niezwykła jasność otaczająca Maryję, Piękną Panią, jak ją nazywały dzieci.

Na miejscu objawienia wytrysnęło źródło. Płynie ono od dnia objawienia bez

przerwy, aż do dnia dzisiejszego. 19 września 1851 roku ogłoszono

prawdziwość i pewność objawień.

Po 19 września 1846 roku Melania, a później Maksymin, któremu pomagał

nawrócony ojciec, ustawili krzyże, aby zaznaczyć miejsce objawienia. Na

wiosnę pielgrzymi ustawili 14 tradycyjnych stacji drogi krzyżowej, wytyczając

drogę, którą przeszła Piękna Pani po zakończeniu rozmowy z dziećmi.

Orędzie:
Objawienie Maryi ma na celu obudzić wiernych, zburzyć obojętność, pewność

siebie i doprowadzić do oparcia życia na Jezusie Chrystusie. Słowa Orędzia

obnażają nieposłuszeństwo wobec Boga, lekceważenie Kościoła i

sakramentów, zapraszają do odnowy modlitwy i świadectwa wobec innych

ludzi.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Sanktuarium w La Salette

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Posąg Pięknej Pani z La Salette

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Lewocza jest to miasto powiatowe we wschodniej Słowacji, w

historycznym regionie Spisz.

Lewocza obfituje w zabytki. W całości jest zachowane jej stare miasto na

planie nieregularnego owalu, otoczone murami obronnymi. Zwraca

uwagę dobrze zachowana siatka ulic z wielkim, prostokątnym

rynkiem.

Warte zwiedzenia:
- Gotycki kościół farny p.w. św. Jakuba w centrum rynku.
- Ratusz, pierwotnie gotycki, wybudowany w końcu XV w
- Pręgierz przy ratuszu - kuta "klatka hańby" z 1600 r.
- Kościół ewangelicki w południowej części rynku, klasycystyczny

Znaczne fragmenty murów obronnych z XIV - XVIII, liczących

pierwotnie ok. 2 km długości (w dużej części restaurowane lub

rekonstruowane), z sześcioma basztami i trzema bramami: Koszycką,

Menhardską i Polską.

Pielgrzymka do Lewoczy:
Na wzgórzu 2 km na północ od Lewoczy położone jest sanktuarium

maryjne Marianska hora, jest to najpopularniejszy cel pielgrzymek

słowackich katolików. 3 lipca 1995 roku Papież Jan Paweł II celebrował

tam mszę dla 650 tysięcy wiernych.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Lewocza

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Miejsce pielgrzymkowe w Lewoczy

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Lisieux to miejscowość i gmina we Francji, w

regionie Dolna Normandia, w departamencie
Calvados. Popularność zyskała głównie dzięki
postaci świetej Teresy z Lisieux - patronce misji i
Doktorowi Kościoła.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Bazylika Świetej Teresy w Lisieux

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Loreto jest to miejscowość i gmina we Włoszech.
Loreto jest ośrodkiem pielgrzymkowym, miejscem

kultu maryjnego.

Najważniejszym miejscem jest Święty Domek, który

przechowuje nazaretański dom Maryi.

Prawdopodobnie został on przeniesiony z Nazaretu

przez grecką rodzinę Angeli, która chciała w ten

sposób uchronić go przed zniszczeniem.

Plac Madonny otoczony jest pięknymi pałacami z

XVII wieku. Bazylika zbudowana jest w stylu

późnogotyckim, na planie krzyża łacińskiego, w

nawach bocznych znajduje się 12 kaplic.

Na Cmentarzu Polskim w Loreto, w 1080 grobach

spoczywają polscy żołnierze polegli w czasie II

wojny światowej. Cmentarz wznosi się trzema

tarasami w górę do stóp bazyliki loretańskiej.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Sanktuarium w Loreto

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Piazza della Madonna, Loreto

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Lourdes jest to miasto i gmina w południowo-zachodniej Francji, u

podnóża Pirenejów.

Lourdes jest największym we Francji i jednym z największych na

świecie ośrodków kultu maryjnego i celem pielgrzymek,

odwiedzany rocznie przez 6 mln osób z całego świata (w okresie od

marca do października).

Według nauki Kościoła rzymskokatolickiego 11 lutego 1858 r. przy

jaskini Massabielle 14-letniej Bernadecie Soubirous objawiła się

Matka Boża. W miejscu tym w roku 1874 wzniesiono statuę

Madonny z Lourdes, potem neogotycką bazylikę. Sama Bernadette

Soubirous wstąpiła w do klasztoru Nevers, a w 1933 r. została

kanonizowana.

Ze względu na wyjątkowo nasilony ruch turystyczny – pielgrzymkowy

Lourdes ma bardzo rozwiniętą infrastrukturę turystyczną

(kilkadziesiąt tysięcy miejsc noclegowych).

W mieście jest wiele zabytków, m.in. zamek z XIV wieku,

dwupoziomowy kościół z drugiej połowy XIX wieku, neobizantyjski

kościół Różańcowy z końca XIX wieku, podziemna bazylika Św.

Piusa X.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Sanktuarium maryjne w Lourdes

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Mariazell jest miastem w środkowej Austrii.
Mariazell jest znanym kurortem sportów zimowych.
Od roku 1157 przez benedyktyńskie opactwo św. Lamberta na

tym terenie prowadzone było osadnictwo klasztorne.

W roku 2007 miasto świętowało 850-lecie lokalizacji.
Sanktuarium znajdujące się tutaj jest jednym z

najsłynniejszych ośrodków kultu maryjnego w Europie

Środkowej.

Papież Jan Paweł II odwiedził Bazylikę w Mariazell 13 września

1983r., natomiast Benedykt XVI – 8 września 2007 roku.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Sanktuarium w Mariazell

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Medziugorie jest to miejscowść w Bosni i Hercegowinie.
W całości zamieszkana przez Chorwatów.

Medziugorie to znane i odwiedzane miejsce pielgrzymkowe w

Europie. Jest ośrodkiem odnowy życia religijnego.

W centrum miejscowości znajduje się kościół pw. św. Jakuba.
W Medziugorie istnieje ponadto dom duszpasterstwa osób

uzależnionych.

Mieszczą się tutaj także domy różnych wspólnot: Wspólnoty

Błogosławieństw, Oazy Pokoju i innych.

W pobliżu miejscowości znajdują się dwa wzgórza - Wzgórze

Objawień (Podbrdo), miejsce pierwszych objawień, oraz

Wzgórze Krzyża (Kriżevac). W miejscach objawień

ustawiono krzyże. Wokół, w rozpadlinach skalnych stoją

liczne mniejsze krzyże, do których przymocowane są

obrazki lub kawałki papieru z obietnicami, prośbami

pielgrzymów, różańce i kwiaty.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Montserrat mieści klasztor benedyktyński, położony w masywie

górskim Montserrat w Katalonii.

Usytuowany jest na osobliwych formacjach skalnych.
W 1808 wojska napoleońskie zniszczyły oryginalny XII-wieczny

klasztor, zaś obecny kościół pochodzi z 1874 roku.

Montserrat to główny ośrodek religijny regionu Katalonii i jeden z

ważniejszych ośrodków pielgrzymkowych, głównie za sprawą

Czarnej Madonny, zwanej La Moreneta.

Legenda głosi, że wyrzeźbił ją św. Łukasz, a do Barcelony przywiózł

św. Piotr. Ukrywana przed Maurami miała zostać cudownie

odnaleziona w jednej z grot masywu Montserrat w IX wieku.

Montserrat jest czynnym klasztorem benedyktyńskim,

udostępnionym do zwiedzania. W Montserrat działa również

chór chłopięcy z Eskalonii, a w muzeum znajdują się dzieła

takich hiszpańskich malarzy jak El Greco czy Pablo Picasso.

Do klasztoru prowadzą cztery oznakowane szlaki, wiodących przez

park górski, który znajduje się pod ochroną. Jedna z tras

prowadzi do Santa Cova (pol. Święta Jaskinia), w której

prawdopodobnie znaleziona została La Moreneta.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Klasztor w Montserrat

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Padwa jest to miasto w północno-wschodnich Włoszech.
Warte zwiedzenia są:
- romańsko-gotyco-bizantyjska bazylika św. Antoniego (1232-

1307)

- Katedra i Baptysterium (XI – XII w.)
- Bazylika Santa Giustina (XV w.)
- Palazzo del Bo (historyczna siedziba uniwersytetu),
- Kaplica z freskami Giotta (XIV w.)
- Pałace: Casa de Ezzelino (XII w.), Logia del Consiglio (XV –

XVI w.), Palazzo Della Regione (XIIIw.), Palazzo del Capitanio

- Oratorio di San Giorgio,
- Scuola del Santo z freskami Tycjana,
- najstarszy na świecie ogród botaniczny (1545)

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Bazylika świętego Antoniego

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Palazzo del Capitanio

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Santiago de Compostela, miasto w północno-

zachodniej Hiszpanii.

Od średniowiecza Santiago jest znanym ośrodkiem kultu i

celem pielgrzymek. Pielgrzymka do Santiago de

Compostela bywała traktowana jako element

resocjalizacji.

Na szlakach do Composteli, zwanych Drogą św. Jakuba,

znajdują się liczne schroniska, prowadzone głównie

przez bractwa pątnicze św. Jakuba Apostoła. Przed

katedrą w Santiago de Compostela kupić można

pamiątkę, talizman i znak rozpoznawczy celu podróży –

muszlę pielgrzymią, symbol św. Jakuba. Pierwotnie, po

muszlę taką udawano się na pobliskie wybrzeże, skąd

była zabierana jako dowód i pamiątka pielgrzymki.

Obecnie muszla taka stanowi raczej znak rozpoznawczy

pielgrzymów w drodze do Santiago.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Katedra w Santiago de Compostella

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Ostra Brama w Wilnie jest to brama miejska na Starym

Mieście w Wilnie, gotycka, wzniesiona w latach 1503-1522;

wraz z przylegającym do niej fragmentem muru obronnego

stanowi jedyną pozostałość dawnych fortyfikacji miejskich;

od strony wewnętrznej bramy znajduje się kaplica

Ostrobramska z obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej

Królowej Korony Polskiej (Matki Boskiej Miłosierdzia),

wzniesiona w 1829 roku.

Obraz Matki Bożej Miłosiernej – Ostrobramskiej umieszczony

został na bramie na początku XVII w.

Słynący łaskami wizerunek Madonny namalowany został na

deskach dębowych techniką temperową na podkładzie

klejowo-kredowym.

Obraz posiada wymiary 200 x 165 cm. Jest umieszczony na

ścianie zewnętrznej patrząc od strony miasta.

Na przeciwległej ścianie znajduje się duże okno, z którego widać

starówkę.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Według legendy posiada rysy Barbary Radziwiłłówny.
Obecnie postać Maryi zakrywa błyszcząca złotem sukienka.

Widoczna jest tylko wyrazista twarz i skrzyżowane na

piersiach dłonie. Wizerunek Matki Miłosiernej zasłonięty został

tą sukienką około 1671 r. Na cała kompozycję wizerunku Pani

Ostrobramskiej składają się dwie korony (nałożona jedna na

drugą). Korony są ze złoconego srebra, jedna barokowa dla

Królowej Niebios, druga rokokowa dla Królowej Polski.

Obraz Panny Świętej z Ostrej Bramy uroczyście był koronowany

w dniu 2 lipca 1927 roku przez metropolitę warszawskiego

kardynała w obecności Józefa Piłsudskiego i Ignacego

Mościckiego (do koronacji użyto nowych sporządzonych ze

złota koron; korony te zaginęły w czasie II wojny światowej).

Obraz ten znajduje się w specjalnie wybudowanej kaplicy,

znajdującej się w górnej części bramy. Pierwotnie powstaje

kaplica drewniana wzniesiona przez oo. karmelitów. W latach

1829-1830 dokonano restauracji kaplicy, a także w latach

1927-1932 oraz w 1993 przed wizytą Jana Pawła II..

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Ostra Brama, Wilno

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Obraz w Kaplicy Ostrobramskiej

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Betlejem to dosłownie "dom chleba"; miasto położone w

środkowej części Palestyny.

Położone jest w Juddei, na obszarze Zachodniego Brzegu Jordanu, 8

km na południe od Jerozolimy, na wysokości 765-777 m n.p.m.

Aglomeracja Betlejem obejmuje jeszcze miasta Beit Jala i Beit

Sahour

Według Ewangelii wg św. Mateusza i Łukasza Betlejem jest

miejscem narodzenia Jezusa Chrystusa i Dawida.

Główne zabytki Betlejem to:
- Bazylika Narodzenia Pańskiego
- Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej,
- Kościół Groty Mlecznej,
- liczne klasztory i kościoły
- Studnia Dawida.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Bazylika Narodzenia Pańskiego

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Betlejem nocą

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Nazaret jest największym miastem i stolicą administracyjną

Dystryktu Północnego w Izraelu.

Miasto jest położone w naturalnej niecce położonej na

wysokości 320 m n.p.m. na stokach wzgórz pięciu wzgórz ,

które od północy ograniczają.

Leży 25 km od Morza Galilejskiego i 9 km na zachód od Góry

Tabor. Jego stale rozwijająca się ku wschodowi dzielnica

żydowska zamieszkana przez emigrantów nosi nazwę

Nazaret Illit (tzn. górna).

Nazaret jest nieformalną stolicą izraelskich Arabów, którzy

stanowią zdecydowaną większość w mieście.

W ewangeliach Nazaret zostało przedstawione jako miejsce

dorastania Jezusa, w związku z czym stało się miejscem

Pielgrzymek chrześcijan.

Bazylika Zwiastowania w Nazarecie

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Lalibela jest to miasto w Etiopii, leżące na wschód od jeziora Tana.

Lalibela jest świętym miejscem ortodoksyjnego kościoła etiopskiego, do

którego zmierzają liczne pielgrzymki chrześcijan, nie tylko z Afryki.

Słynie z dwunastu wykutych w litej skale monumentalnych kościołów,

zbudowanych za panowania cesarza Lalibeli (1185-1225).

Według niesprawdzonych opowieści w budowie kościołów w Lalibeli

pomagać mieli templariusze, jednak nie jest to prawda. Kościoły są

własnym dziełem Etiopczyków, o czym świadczą m.in. liczne motywy

zdobnicze, wywodzące się z rodzimej tradycji, tkwiącej korzeniami w

czasach Aksum. Legenda mówi, iż przy budowaniu kościołów ludziom

pomagali aniołowie, dlatego też budowa wszystkich kościołów trwała

podobno tylko 21 lat.

Za panowania cesarza Lalibeli miasto nazywało się Roha. Lalibela

znaczy natomiast "pszczoły uznały jego władzę". Wiąże się z tym

legenda, zgodnie z którą po narodzinach cesarza otoczył go rój

pszczół, co jego matka uznała za znak i zapowiedź, że będzie w

przyszłości negusem, królem królów Etiopii, dlatego też nadała mu to

imię.

Kościoły wpisano na listę światowego dziedzictwa kulturalneogo

UNESCO.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Kościół św. Jerzego, Lalibela, Etiopia

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Abu Mena to ruiny starożytnego miasta położonego na

zachód od Delty Nilu, w pobliżu Aleksandrii.

Stanowisko zostało w 1979 roku wpisane na listę światowego

dziedzictwa UNESC. W 2001 roku obiekt został uznany za

zagrożony, gdyż wilgotnienie gleby grozi zawalaniem się

zabudowań.

Impulsem do rozwoju miasta był ruch pielgrzymkowy do grobu

św. Menasa, który zmarł w 296 roku.

Nad grobem świętego wzniesiono okazały kościół, na użytek

pielgrzymów wybudowano ulice, sklepy, bazyliki,

baptysteria i termy.

Miasto zostało porzucone w XI wieku.
W połowie XX wieku w Abu Mena został założony klasztor

koptyjski, będący dziś ważnym ośrodkiem chrześcijaństwa

w Egipcie.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Ikona egipska z VI wieku, Abu Mena

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Matka Boża z Guadalupe jest to określenie Matki

Bożej, która miała objawić się Aztekowi św.

Juanowi Diego na wzgórzu Tepeyac, obecnie w

granicach miasta Meksyk.

Jak głoszą przekazy, w ostatnim dniu objawień, 12

grudnia 1531 roku dojść miało do powstania

obrazu Matki Bożej z Guadalupe.

Jest to najstarsze objawienie maryjne oficjalnie

uznane przez Kościół katolicki.

Matka Boża z Guadalupe nazywana jest również

(niepoprawnie) Matką Bożą z Gwadelupy lub

Matką Bożą z Guadelupy.

Wspomnienie liturgiczne Najświętszej Maryi Panny z

Guadalupe przypada 12 grudnia.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Pierwszy kościół, który zbudowano na pamiątkę objawienia, był

skromny, wykonany z cegły suszonej na słońcu. Ze względu

jednak na tłumy pielgrzymów, kościół kilkakrotnie

przebudowywano i powiększono w kolejnych stuleciach.

Ostatniej przebudowy dokonano w 1895 roku.
Obecna bazylika ma cztery wieże i 40-metrową kopułę. W środku

masywne korynckie kolumny podtrzymujące dach. Do

wykonania balustrad przy ołtarzu i innych ozdób zużyto 62 tony

srebra.

Aż do lat siedemdziesiątych XX wieku znajdował się tu złoty

relikwiarz, zawierający płaszcz Juana Diego. Relikwiarz stał na

wysokim ołtarzu z marmuru i brązu, za nim znajdował się posąg

klęczącego Juana Diego.

W święta na głowę Matki Boskiej wkładano koronę wysadzaną

klejnotami. Nowa bazylika została poświęcona w 1974 r.

Bazylika Matki Bożej z Guadalupe jest aktualnie największym

sanktuarium maryjnym na świecie – rocznie przybywa do

Meksyku 12 milionów pielgrzymów.

Dla porównania – kolejnymi co do wielkości ruchu

pielgrzymkowego sanktuariami są: Lourdes – 6 mln, Fatima – 5

mln, Jasna Góra w Częstochowie – 4 mln pielgrzymów rocznie

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Postać Matki Bożej z Guadalupe

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Bazylika Matki Bożej w Guadalupe

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa -

mormoni

Salt Lake City jest to miasto w zachodniej części Stanów

Zjednoczonych, położone nad rzeką Jordan. Jest stolicą i

zarazem największym miastem stanu Utah.

Miasto jest siedzibą światowych władz i świątyni Kościoła Jezusa

Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich.

Główne obiekty zabytkowe związane są bezpośrednio z historią i

kulturą Mormonów pochodzące z XIX wieku.

W mieście znajduje się słynna świątynia, budowana w latach

1853-1893, a także kilka muzeów.

Salt Lake City jest znane z bardzo dużej społeczności Mormonów.
Około 60% mieszkańców deklaruje się jako członkowie Kościoła

Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich.

Tworzy to specyficzną kulturę w tym mieście: wydawane są

mormońskie gazety, książki, działa wiele szkół, placówek

edukacyjnych, szpitali wspomaganych przez Kościół,

organizowane są liczne konferencje i spotkania członków

Kościoła.

Pozostałe wyznania to protestantyzm, katolicyzm i judaizm.
Około 10% ludności miasta nie identyfikuje się z żadną religią.

Centra pielgrzymkowe na

świecie

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa-

mormoni

Główna świątynia Kościoła Jezusa Chrystusa Świetych w Dniach

Ostatnich, Salt Lake City