background image

Ostra  i  przewlekła 

 niewydolność nerek 

(O.N.N.)

background image

Ostra niewydolność nerek 

– O.N.N.

Definicja

Nagle występująca niewydolność 

nerek u osób z uprzednio 
prawidłową czynnością nerek.

background image

O.N.N.

Przednerkowa

Nerkowa

Pozanerkowa

background image

Przednerkowa O.N.N.

   
   Niedokrwiennie miąższu nerek 

spowodowane spadkiem ciśnienia 
tętniczego,  hipowolemią   lub 
wstrząsem.

   

background image

Przyczyny przednerkowej 

O.N.N.

Hipowolemia:

• Utrata płynu przez skórę (oparzenia)
• Utrata płynu przez przewód pokarmowy 

(biegunka, wymioty)

• Utrata płynu przez nerki 

(diuretyki, moczówka prosta, cukrzyca)

• Wewnątrzustrojowe przemieszczanie 

płynów (zapalenie trzustki, niedrożność 
przewodu pokarmowego)

background image

Przyczyny przednerkowej 

O.N.N. 

• Krwotoki zewnętrzne i 

wewnętrzne: 

rany, wrzód krwawiący, krwawienie z 

przewodu pokarmowego

• Zespół wątrobowo-nerkowy
• Niewydolność sercowo-naczyniowa
zawał serca, tamponada serca, wstrząs, 

posocznica

background image

• Zaburzenia jatrogenne:  
leki hipotensyjne, cyklosporyna A,  

inhibitory prostaglandyn

• Niedrożność tętnic nerkowych:  
zakrzep, zator
• Hiperkalcemia: 
szpiczak mnogi, sarkoidoza

background image

O.N.N. - nerkowa

Zapalenie nerek:

Kłębuszkowe zapalenie nerek
Śródmiąższowe zapalenie nerek
Zmiany zapalne naczyń nerkowych  

background image

O.N.N. - nerkowa

Zmiany niezapalne:

Nefrotoksyny: Hg, Pb, As,Au, glikol 

etylenowy,  pestycydy

Nefrotoksyny endogenne: 

mioglobina, hiperkalcemia, kwas 
moczowy

background image

O.N.N.-nerkowa

Leki – antybiotyki aminoglikozydowe, 

cyklosporyny, niesterydowe leki   

p/zapalne, środki cieniujące 

Ostra nerka dnawa
Nerka szpiczakowa
Obturcja tętnic nerkowych
Zakrzepica żył nerkowych
Zespół hemolityczno mocznicowy

background image

Ponerkowa O.N.N.

A.

Niedrożność moczowodów:

kamica
skrzepy krwi 
martwica brodawek nerkowych
ucisk moczowodów od zewnątrz
 nowotwór macicy
Przerost prostaty
śródoperacyjne podwiązanie moczowodów

background image

Ponerkowa O.N.N

B. Niedrożność lub uszkodzenie 

 pęcherza moczowego i cewki 

moczowej:

Przerost prostaty
Rak pęcherza moczowego

background image

O.N.N.

Objawy kliniczne zależą od 

przyczyny o.n.n., charakteryzują 
się zmniejszoną diurezą:

(Skąpomocz lub bezmocz)
Osłabienie
Nudności
Senność

background image

O.N.N

 W okresie oligurii / anurii 

występują objawy związane z 

przewodnieniem:

• Obrzęki na obwodzie
• Obrzęk płuc
• Obrzęk mózgu: ( bóle głowy, 

drgawki)

• Nadciśnienie tętnicze

background image

O.N.N.

Zaburzenia elektrolitowe

- hiperkalemia – zaburzenia rytmu serca

Kwasica metaboliczna i mocznica 
Zmniejszona odporność – zakażenia

Następny okres  onn – poliuria:
   - utrata wody, sodu i potasu.

Okres normalizacji funkcji wydalniczej

background image

Badania dodatkowe

Mocz b. ogólne
Mocznik, kreatynina, kwas moczowy 
Elektrolity (Na, K, Ca), gazometria
Morfologia, OB, CRP
CK, LDH, mioglobina
Ekg
USG nerek, Rtg kl. piersiowej
Doppler naczyń nerkowych

background image

Wskaźniki różnicujące ostrą 

przednerkową i nerkową 

niewydolnością nerek.

Wskaźnik

Przednerkow

a

Nerkowa

Gęstość względna  

 moczu

>1020

< 1012

Molalność moczu 

(mOsm/kg H

2

O)

>500

< 500

Stężenie 

mocznika w 

moczu

> 200 mmol/l

< 200 mmol/l

Stężenie sodu w 

moczu

< 20 mmol/l

> 30 mmol/l

background image

Diagnostyka

O.N.N. czy  zaostrzenie p.n.n.?
Czy mamy upośledzenie odpływu 

moczu ?

Obniżona   objętość płynu 

pozakomórkowego?

Okluzja naczyń nerkowych ?
Ostra martwica cewek nerkowych ?

background image

Przewlekła niewydolność 

nerek – p.n.n.

Nieodwracalny spadek przesączania 

kłębuszkowego z postępującym 

zanikiem czynnego miąższu nerek.

background image

Etiologia p.n.n.

• Nefropatia cukrzycowa
• Pierwotne i wtórne glomerulopatie
• Przewlekłe cewkowo-

śródmiąższowe choroby nerek

• Nefropatia nadciśnieniowa
• Wielotorbielowatość nerek

background image

4 okresy p.n.n.

Faza utajona  GFR  50 > 80 ml/min

Zmniejszenie  rezerw czynnościowych 

izostenuria, brak obj. klinicznych

 

Faza wyrównana GFR 50-30ml/min

Niewielkie obj. kliniczne, niewielki wzrost 

stężenia kreatyniny i mocznika

background image

4 okresy p.n.n

Faza niewyrównana GFR 30 – 15 ml/min

Objawy kliniczne spowodowane 

niedokrwistością, neuropatią, niewydolnością 
serca,  stężeniem kreatyniny, mocznika, 

kwasu moczowego, fosforanów, kwasica.

Faza mocznicy GFR< 15 ml/min

Pełnoobjawowa zejściowa postać PNN

background image

Podział na okresy p.n.n wg 

NKF  (National Kidney 

Foundation 2002

)

0. Zwiększone ryzyko rozwoju niewydolności nerek    

GFR  90

1. Choroba nerek z zachowaniem czynności narządu   

  GFR  90 

2. Choroba nerek z łagodnym upośledzeniem ich 

czynności  

GFR 60-89

3. Umiarkowane upośledzenie czynności nerek         

GFR 30-59

4. Ciężkie upośledzenie czynności nerek          GFR 

= 15 – 29

5. Schyłkowa niewydolność nerek ( przewlekła 

mocznica)

GFR < 15

background image

Następstwa p.n.n.

• Niewydolność czynności wydalniczych 

nerek

• Zaburzenia gospodarki wodno-

elektrolitowej i kwasowo-zasadowej

• Zaburzenia czynności 

wewnątrzwydzielniczych nerki:  układu 
RAA,  wytwarzane erytropoetyny,  Vit. D3

• Uszkodzenie narządów przez toksyny 

mocznikowe

background image

Objawy kliniczne 

przewlekłej mocznicy

1. Objawy ogólne:

Osłabienie, uczucie zmęczenia, cechy 

niedożywienia lub wyniszczenia, 

zaburzenia ilości oddawanego moczu 

(wielomocz, skąpomocz), zaburzenia 

nawodnienia (obrzęki, odwodnienie)

2. Objawy skórne:

Suchość, bladość, hiperpigmentacja, 

świąd, zadrapania,  wybroczyny, sińce

background image

Objawy kliniczne 

przewlekłej mocznicy

3. Objawy ze strony przewodu 

pokarmowego:

Niesmak w ustach, jadłowstręt, nudności, 

wymioty, „zapach mocznicowy” z ust, 

zapalenie błony śluzowej p.p., bóle 

brzucha, krwawienie z przewodu 

pokarmowego, niedrożność jelit.

4. Objawy psychiczne:

Depresja, niepokój, psychozy

background image

Objawy kliniczne 

przewlekłej mocznicy

5. Objawy neurologiczne:

Bóle głowy, zaburzenia snu, drżenie 

mięśniowe, drgawki, śpiączka, 

polineuropatia obwodowa, upośledzenie 

słuchu.

6. Objawy oczne:

Zaburzenia widzenia, wytrzeszcz gałek 

ocznych, „zespól czerwonych oczu”, 

oczopląs.

background image

Objawy kliniczne 

przewlekłej mocznicy

7. Objawy ze strony układu krążenia:

Nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca 

lewo- 

i prawokomorowa, kardiomiopatia, 

zapalenie osierdzia.

8. Objawy ze strony układu 

oddechowego:

„płuco mocznicowe”, zapalenie opłucnej, 

oddech Kussmaula

background image

Objawy kliniczne 

przewlekłej mocznicy

9. Objawy hematologiczne:

Cechy niedokrwistości, skaza krwotoczna.

10. Objawy ze strony układu 

ruchu:

Bóle kostne i stawowe, osłabienie , zaniki 

mięśni,

osteopatia nerkowa

background image

Badania dodatkowe

Morfologia, 
Mocznik, kreatynina,  
Elektrolity, wapń, fosfor, lipidogram, 

proteinogram.

Mocz b. ogólne
Białkomocz dobowy
Cl. kreatyniny
Gazometria, 
USG nerek 


Document Outline