Odpowiedzialność materialna pracowników

Odpowiedzialność

materialna

pracowników

Jerzy

Zygadło

Odpowiedzialność

materialna

pracowników

Związana jest ściśle z obowiązkiem

naprawienia szkody wyrządzonej

pracodawcy wskutek niewykonania lub

nienależytego wykonania obowiązków

pracowniczych z winy pracownika.

Odpowiedzialność

materialna pracowników

Odpowiedzialność

materialna pracowników

rodzaje odpowiedzialności za szkodę

Odpowiedzialność

materialna pracowników

Odpowiedzialność

materialna pracowników

kontraktowa

deliktowa

szkoda została wyrządzona

wskutek niewykonania lub

nienależytego wykonania

zobowiązania

dotyczy sytuacji gdy

szkoda została wyrządzona

wskutek złamania

powszechnego zakazu nie

szkodzenia innym



Za szkodę wyrządzoną z winy

nieumyślnej (art. 114-119),



Za szkodę wyrządzoną z winy

umyślnej (art. 122),



Za szkodę powstałą w skutek

niewyliczenia się pracownika z mienia

powierzonego z obowiązkiem zwrotu

lub do wylicznia się (art. 124 i 125).

Kodeks pracy przewiduje trzy

postacie odpowiedzialności

materialnej pracownika

Kodeks pracy przewiduje trzy

postacie odpowiedzialności

materialnej pracownika

WINA

UMYŚLNA

WINA

WINA NIEUMYŚLNA

LEKKOMYŚLNOŚĆ

(sprawca zdawał sobie sprawę, że szkoda może

nastąpić, jednak bezpodstawnie myślał, że jej

uniknie)

DZIAŁANIE Z ZAMIAREM BEZPOŚREDNIM

(sprawca działa w celu wywołania skutku w postaci szkody)

DZIAŁANIE Z ZAMIAREM EWENTUALNYM

(sprawca przewiduje wystąpienie szkody i godzi się na jej wystąpienie,

jednak nie działa w celu jej wywołania)

NIEDBALSTWO

(sprawca szkody w ogóle jej nie

przewidywał, chociaż mógł i powinien)

Rodzaje winy

Odpowiedzialność

materialna pracowników

Odpowiedzialność

materialna pracowników



WINA

NIEUMYŚLNA

Odszkodowanie

w wysokości

szkody

rzeczywistej

Nie może

przekraczać

trzymiesięcznego

wynagrodzenia



WINA UMYŚLNA

Odszkodowanie w

granicach szkody

rzeczywistej +

utracone korzyści

Bez ograniczenia

trzymiesięcznego

wynagrodzenia

Zgodnie z art. 116 k.p. pracodawca jest zobowiązany wykazać

okoliczności uzasadniające odpowiedzialność pracownika oraz

wysokość powstałej szkody

Wysokość odszkodowania

może być obniżona w

przypadku:

Wysokość odszkodowania

może być obniżona w

przypadku:



Gdy naprawienie szkody

następuje na podstawie ugody

między pracownikiem i

pracodawcą



Gdy naprawienie szkody

następuje na podstawie ugody

sądowej

Odpowiedzialność

materialna pracowników

spełnia trzy funkcje

Odpowiedzialność

materialna pracowników

spełnia trzy funkcje



Wychowawczą



Kompensacyjną

- w pełni zachowana w

stosunkach pracy w trzech przypadkach:



W razie wyrządzenia szkody mniejszej wartości

(art. 119 § 1 k.p.),



W przypadku powstania szkody w mieniu

powierzonym (art. 124 § 1 k.p.)



Gdy ma miejsce umyślne wyrządzenie szkody

(art. 122 k.p.),



Represyjno-prewencyjną



mienie pracodawcy rozumiane ogólnie,



te składniki mienia pracodawcy lub osoby trzeciej,

które zostały powierzone pracownikowi z

obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się.

W przypadku wyrządzenia szkody w mieniu

powierzonym, pracownik odpowiada za nią w pełnej

wysokości, czyli:



w granicach

szkody rzeczywistej + utraconych

korzyści (lucrum cessans)



bez ograniczenia do 3 miesięcznego wynagrodzenia

Odpowiedzialność

materialna pracowników

obejmować może

Odpowiedzialność

materialna pracowników

obejmować może



W pewnych okolicznościach dochodzi do

wyłączenia odpowiedzialności pracownika za

wyrządzoną szkodę.



Pracownik nie ponosi odpowiedzialności

odszkodowawczej za tę część szkody, która

powstała bez jego winy, wskutek uchybień

pracodawcy bądź innych osób, oraz z tytułu

ryzyka związanego z działalnością

pracodawcy, a w szczególności nie odpowiada

on za szkodę wynikłą w związku z działaniem

w granicach dopuszczonego ryzyka (art. 117 §

2 k.p.).

Odpowiedzialność

materialna pracowników

Odpowiedzialność

materialna pracowników



bezprawność

działania pracownika

polegająca na niewykonaniu lub

nienależytym wykonaniu

obowiązków pracowniczych,



szkoda

, czyli uszczerbek w mieniu

pracodawcy,



wina

(umyślna lub nieumyślna),



związek przyczynowy

pomiędzy

bezprawnym działaniem a szkodą

Przesłanki

odpowiedzialności

materialnej pracowników

Przesłanki

odpowiedzialności

materialnej pracowników

{

W przypadku szkody w mieniu

powierzonym pracodawca będzie

musiał udowodnić jedynie dwie

przesłanki:



powierzenie mienia z obowiązkiem

wyliczenia się albo zwrotu,



szkodę w tym mieniu.

Odpowiedzialność

materialna pracowników

Odpowiedzialność

materialna pracowników



do szkody wyrządzonej z winy

nieumyślnej

przyczyniło się kilku

pracowników,



do szkody wyrządzonej z

winy

umyślnej

przyczyniło się kilku

pracowników,



szkoda nastąpiła w mieniu, które

zostało pracownikom

powierzone

wspólnie

Odpowiedzialność

wspólna

Odpowiedzialność

wspólna



zasadę powszechnego charakteru

odpowiedzialności materialnej pracowników,



Zasadę ryzyka pracodawcy,



Zasadę podporządkowania pracownika,



Zasadę ochrony wynagrodzenia pracownika,



Zasadę miarkowania wysokości

odszkodowania,



Zasadę swobody w ugodowym załatwianiu

sporów dotyczących odszkodowania.

Podstawowe zasady

kształtujące odpowiedzialność

materialną pracowników na

gruncie prawa pracy

Podstawowe zasady

kształtujące odpowiedzialność

materialną pracowników na

gruncie prawa pracy

Document Outline