background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

OSTRA  NIEWYDOLNOŚĆ  NEREK

(ONN)

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrologii

Akademii Medycznej w Warszawie

background image

 

 

ostra niewydolność nerek

Gwałtowne upośledzenie czynności 
nerek:

 

* wydalania produktów przemiany materii 

* utrzymywania homeostazy wodno-

elektrolitowej     i kwasowo-zasadowej,

przebiegające ze skąpomoczem lub 
bez   

    

skąpomoczu

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

1.

Leczenie przednerkowej ostrej niewydolności nerek 

2.

Leczenie pozanerkowej ostrej niewydolności nerek

3.

Leczenie nerkowej zapalnej ostrej niewydolności 
nerek 

4.

Leczenie nerkowej niezapalnej ostrej niewydolności 
nerek

5.

Zapobieganie ostrej niewydolności nerek 

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

LECZENIE PRZEDNERKOWEJ ONN

1. Przywrócenie prawidłowej perfuzji nerek – 

nawodnienie, kontrola RR, leczenie n.serca

2. Utrzymywanie się skąpomoczu mimo 
     nawodnienia           furosemid, ew. mannitol

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

LECZENIE POZANERKOWEJ ONN

2. Ew. furosemid

 

 3. U chorych z masywnymi obrzękami – 
     ultrafiltracja za pomocą sztucznej nerki 

1. Usunięcie przeszkody w drogach moczowych 

     cewnikowanie pęcherza, miedniczki 

nerkowej, stenty, nefrostomia, leczenie 
chirurgiczne 

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

LECZENIE NERKOWEJ ZAPALNEJ ONN

2. Furosemid 

1. Leczenie nefropatii – kortykosteroidy i leki  

immunosupresyjne w kłębuszkowych 
zapaleniach; eliminacja czynnika 
wywołującego w zapaleniach 
śródmiąższowych 

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

NERKOWA  NIEZAPALNA ONN

(ATN - Acute Tubular Necrosis)

Jakie jest rokowanie w ATN?

Jakie są najczęstsze przyczyny zgonu w 
ATN?

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

Willem Kolf  - I hemodializa 1943

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

ŚMIERTELNOŚĆ  W  ATN

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

PRZYCZYNY  UTRZYMYWANIA SIĘ 

WYSOKIEJ ŚMIERTELNOŚCI W ATN

1. Starzenie się populacji

2. Chorzy w ciężkim stanie, którzy przedtem ginęli 
    zanim doszło do onn, są dłużej utrzymywani przy 
    życiu – giną oni później z powodu powikłań
 

3. U niektórych chorych udaje się zapobiec 
ATN, 
    dzięki wcześniejszej diagnostyce i 
lepszej 
    opiece medycznej     

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

PRZYCZYNY  ZGONU  W  ATN 

Ch

or

ob

po

ds

ta

wo

wa

Za

ka

że

nia

 

Pr

zy

cz

yn

y

ka

rd

iol

og

icz

ne

Uk

ład

  

od

de

ch

ow

y

Uk

ła

po

ka

rm

ow

y

In

ne

Ciężko chorzy mają często więcej niż jedną przyczynę ATN. 
Najbardziej złożona etiologia ATN występuje w zespole uszkodzeń 
wielonarządowych 
(MODS – Multiple Organ Dysfunction Syndrome)

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

ZASADY LECZENIA ATN 

2. Leczenie dializą 

 3. Leczenie zachowawcze

1. Postępowanie wstępne 

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

POSTĘPOWANIE WSTĘPNE

1. Ocena stopnia zagrożenia życia (onn, choroba 

podstawowa)

             - zabezpieczenie podstawowych czynności 

życiowych,  

               decyzja o dializie

Wstępna diagnostyka 

wykluczenie przed- i pozanerkowej, zapalnej 

nerkowej i 

  niedrożności naczyń nerkowych

3.   Leczenie zależnie od etiologii

   

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

A. KLINICZNE:

  zagrożenie życia wynikające z przewodnienia (obrzęk 

płuc,      
    obrzęk mózgu, oporne ciężkie nadcisnienie tętnicze)

  ciężki stan wynikający z mocznicy (zaburzenia  

świadomości,  
    śpiączka, drżenie metaboliczne, drgawki) 

  skaza krwotoczna 

  tarcie osierdzia 

  przygotowanie do zabiegu operacyjnego u osoby z onn

WSKAZANIA DO DIALIZY

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

B. BIOCHEMICZNE:

  hiperpotasemia (>6.5 mmol/l)  lub  szybki  wzrost  

stężenia K+
 

  kwasica (zasób zasad < 13 mmol/l)

  wysokie stężenie mocznika (> 250 mg/dl) 

WSKAZANIA DO DIALIZY 

Uwaga! czasem nie można czekać na wskazania !!!

 

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

TECHNIKI DIALIZACYJNE

1. Hemodializa

2. Techniki ciągłe 
      

(CRRT - Continuous Renal Replacement Therapies)

3.  Dializa otrzewnowa 

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

przepływ krwi – 250-300 ml/min
przepływ płynu – 500 ml/min

ZASADA  HEMODIALIZY

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

HEMODIALIZA  W  ONN   

ZALETY    I   WADY

   

 

duża wydajność

 krótkotrwałe 
unieruchomienie 

 nie wymaga bezwzględnie  
    
  antykoagulacji systemowej

 

  

 

 

wymaga specjalistycznego  

 
   sprzętu i 
wyspecjalizowanego  
   personelu

 sprzyja niestabilności  
   hemodynamicznej

 obrzęk mózgu 

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

Schiffl et al. N. Engl. J. Med. 2002

HEMODIALIZA - DAWKA  DIALIZY

P<0.01

P<0.001

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

TECHNIKI DIALIZACYJNE CIĄGŁE 
(CRRT) 

• Ciągła tętniczo-żylna hemofiltracja 

(CAVHD)

• Ciągła żylno-żylna hemofiltracja (CVVHD)

• Ciągła tętniczo-żylna hemodiafiltracja 

(CAVHDF)

• Ciągła żylno-żylna hemodiafiltracja 

(CVVCHDF)

Błony o niskiej oporności dla wody
Przepływ krwi 50-150 ml/min = UF 
±500ml/min 

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

ZASADA  TECHNIK CIĄGŁYCH

CAVH

heparyna

żyła 

tętnica

CIĄGŁA TĘTNICZO-ŻYLNA HEMOFILTRACJA
(CAVH)

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

ZASADA  TECHNIK CIĄGŁYCH

Pompa krwi

heparyna

CIĄGŁA ŻYLNO -ŻYLNA HEMOFILTRACJA
(CVVH)

żyła 

żyła 

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

ZASADA  TECHNIK CIĄGŁYCH

CIĄGŁA TĘTNICZO-ŻYLNA 
HEMODIAFILTRACJA (CAVHD)

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

ZASADA  TECHNIK CIĄGŁYCH

CIĄGŁA ŻYLNO-ŻYLNA 
HEMODIAFILTRACJA (CAVHD)

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

TECHNIKI  CIĄGŁE   

ZALETY   I   WADY

   

 można wykonać wszędzie

 większa stabilność h-d

 usuwanie większych  
   objętości wody 

 usuwanie średnich cząstek
   (mediatory zapalne?)

 nie wymaga uzdatniania 
wody 

 mniejsza wydajność 

 długotrwałe 
unieruchomienie 

 większa łączna dawka 
heparyny

 w CAVH i CAVHD stałe 
  utrzymywanie cewnika w 
tętnicy

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

DIALIZA OTRZEWNOWA  W  

ONN    

ZALETY   I   WADY   

 nie wymaga 
skomplikowanego    
   sprzętu 

 można wykonać wszędzie

 większa stabilność h-d 

 nie wymaga 
antykoagulacji 
   systemowej

 nie powoduje hipoksemii    

 mniejsza wydajność 

 zapalenia otrzewnej 

można rozważyć: 

 u chorych po urazach głowy,

 ze znaczną niestabilnością h-d,

 z krwawieniami, i gdy nie

ma innej możliwości

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

LECZENIE ZACHOWAWCZE

1. Kontrola gospodarki wodno-elektrolitowej i 

kwasowo-zasadowej 

2. Dieta, żywienie parenteralne u ciężko 

chorych

3. Leczenie zakażeń
4. Leczenie nadciśnienia tętniczego
5. Leczenie niedokrwistości 
6. Właściwe stosowanie leków
7. Zapewnienie nerkom optymalnych 

warunków do regeneracji

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

PODAŻ PŁYNÓW

1. Zawsze indywidualne podejście
2. U osoby euwolemicznej – dobowa utrata z 

moczem + 300-500 ml 

3. Jakie płyny? – profilaktyka i wyrównanie ew. 

hipo- i hipernatremii, 

      Udział wolnej wody, np.: 

- oparzenia –utrata płynu izoosmotycznego 

   podajemy 0.9% NaCl  

          - zlewne poty, biegunka – utrata płynu 

        

            hipoosmotycznego – podajemy płyny        
            hipoosmotyczne 
4. U pacjenta z obrzękami, dusznością – pod 

kontrolą OCŻ

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

LECZENIE ZACHOWAWCZE

1. Kontrola gospodarki wodno-elektrolitowej i 

kwasowo-zasadowej 

2. Dieta, żywienie parenteralne u ciężko 

chorych

3. Leczenie zakażeń
4. Leczenie nadciśnienia tętniczego
5. Leczenie niedokrwistości 
6. Właściwe stosowanie leków
7. Zapewnienie nerkom optymalnych 

warunków do regeneracji

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

ZASADY PROFILAKTYKI 

ONN

1. Uzupełnianie niedoborów wodno-

elektrolitowych

2. Unikanie nefrotoksyn (antybiotyki, kontrasty 

rtg)

3.  Profilaktyka  „zespołu lizy guza”
4.  Szybkie rozpoznawanie przed- i 

pozanerkowej onn

5. Leczenie zakażeń
6. Leczenie niewydolności serca 
6.  Zachowanie ostrożności przy stosowaniu 

ACEi i NLPZ u osób starszych

background image

 

 

ostra  niewydolność  nerek

GRUPY ZWIĘKSZONEGO RYZYKA 

WYSTĄPIENIA ONN

1. Osoby w wieku podeszłym
2. Osoby z upośledzoną czynnością nerek  
3. Osoby w okresie okołooperacyjnym 
4.  Chorzy z cukrzycą 


Document Outline