„Oferta leczenia dla osób uzależnionych od narkotyków z uwzględnieniem systemu DRUG FREE”

„

Oferta leczenia dla osób

uzależnionych od

narkotyków z

uwzględnieniem systemu

DRUG FREE”

Katarzyna Puławska-Popielarz

PODSTAWOWE

MODELE

LECZENIA

I REHABILITACJI

MODEL WSPÓLNOTOWO-

RESOCJALIZACYJNY

Jego korzenie sięgają tradycji Ruchu

Anonimowych Alkoholików. Charles

Dederich (ur. 1913 r.) postanowił

przeprowadzić eksperyment. Podjął

inicjatywę tworzenia stacjonarnych

ośrodków leczniczych o charakterze

wspólnot. Ośrodki te były oparte o ideę

gospodarczej samowystarczalności ,

społeczny egalitaryzm oraz samorządność.

Pierwsza wspólnota „Synanon” została

założona w 1958r. w Kalifornii

Cechy wyróżniające pierwsze wspólnoty

terapeuty

czne

charyzmatyczne przywództwo,

wzorzec osobowy i autorytet lidera,

duży nacisk na porządek oraz dyscyplinę,

osobista odpowiedzialność za wyleczenie, wspólna

praca,

stopniowe wchodzenie w obowiązki, publiczna

„spowiedź”,

stosowanie kar za naruszenie norm grupowych,

zaangażowanie w wewnętrzne życie społeczności,

egalitaryzm wzajemnych stosunków pomiędzy

członkami społeczności.

MODEL MEDYCZNY

Nurt medyczny wiąże się z tradycyjnym podejściem

psychiatrycznym. Uzależnienie traktowane jest jako

choroba

psychosomatyczna.

Pierwsze

oddziały

stworzono w USA na początku lat dwudziestych XX

wieku.

Należy do niego:

terapia medyczna (farmakologiczna) z elementami

psychologicznego poradnictwa i psychoterapii,

leczenie substytucyjne

MODEL DUCHOWY

Model

ten

wychodzi

założenia,

że

narkomania jest chorobą duszy, polega na

zerwaniu kontaktu z Siłą Wyższą, z Bogiem.

Przejawia się poprzez rozpad systemu

wartości wyższych.

Ruch AA i NA, ośrodki buddyjskie, ośrodki

wspólnot chrześcijańskich.

MODEL INTEGRALNY

Model integralny charakteryzuje się:

rozwiniętymi formami pomocy ambulatoryjnej

dla osób zagrożonych narkomanią i

uzależnionych oraz dla ich rodzin;

uwzględnia aspekt medyczny pomocy

(detoksykacja, diagnoza stanu zdrowia, w

koniecznych przypadkach wsparcie

farmakologiczne w trakcie długoterminowej

terapii, diagnoza psychiatryczna, kuracja osób z

zespołem HIV-AIDS);

opiera się na solidnych podstawach

diagnostycznych i stosuje selekcję osób do

poszczególnych form terapii;

charakteryzuje się rozwiniętymi formami

pomocy w ośrodkach terapii krótkoterminowej i

długoterminowej, które pracują w oparciu o ideę

społeczności terapeutycznej;

uwzględnia wagę wychowawczej i

resocjalizacyjnej pracy z osobami

uzależnionymi;

uwzględnia duchowy aspekt pomocy osobom

uzależnionym;

kładzie duży nacisk na przebudowę

świadomości i relacji w rodzinie osoby

uzależnionej, a co za tym idzie promuje pracę

edukacyjną i terapeutyczną z rodziną;

w jego ramach jest organizowany program

wsparcia dla osób, które zakończyły terapię

długoterminową (grupy postrehabilitacyjne);

akcentuje wagę profesjonalnego

przygotowania i podnoszenia kwalifikacji

terapeutów udzielających pomocy

uzależnionym.

PIERWSZY KROK



Nawiązanie kontaktu tzw.

„ocieplenie”,przeprowadzenie

wywiadu



Diagnoza wg. ICD-10



Dobór adekwatnej oferty

terapeutycznej

WYWIAD

•

Historia zażywania środków

psychoaktywnych

•

Historia leczenia

•

Sytuacja życiowa pacjenta

•

Sytuacja rodzinna

WYWIAD c.d

•

Historia uzależnień w rodzinie

•

Funkcjonowanie w relacjach

społecznych

•

Pytania retrospektywne dotyczące

doświadczanych nadużyć i

przemocy

WYWIAD c.d

•

Sfera seksualna

•

Konflikty z prawem

•

Rozwój psychofizyczny, choroby,

hospitalizacje, przebieg nauki, pracy

DIAGNOZA (ICD-10)



Silne pragnienie lub poczucie

przymusu przyjmowania substancji



Utrata kontroli



Zespół abstynencyjny

DIAGNOZA (ICD-10) c.d



Stwierdzenie tolerancji



Zaniedbywanie obowiązków,

zainteresowań, alternatywnych

źródeł przyjemności



Przyjmowanie substancji mimo

wyraźnie występujących skutków

zdrowotnych

KRYTERIA DOBORU

ADEKWATNEJ OFERTY

Należy uwzględnić:



Wiek



Diagnoza

(eksperymentowanie,szkodliwe

używanie, uzależnienie)



Dane z wywiadu – sytuacja

psychospołeczna (role), prawna,

rodzinna

KRYTERIA DOBORU

ADEKWATNEJ OFERTY



Nasilenie problemu (obecna sytuacja,

jaką substancję przyjmuje, czy jest w

„ciągu”, w kryzysie)



Osobiste doświadczenia w zakresie

uzyskiwanej pomocy (podejmowane

próby leczenia)



Podążanie za klientem !

Jeżeli oferta nie jest

adekwatnie dobrana

często dzieje się tak, że

osoba uzależniona

nabiera dystansu i

zaczyna zaprzeczać

chorobie !!!

RODZAJ

ŚWIADCZENIODAWCY



Pomoc nieprofesjonalna



Pomoc paraprofesjonalna



Pomoc profesjonalna

POMOC

NIEPROFESJONALNA



Rodzina



Najbliższe otoczenie

(przyjaciele, koledzy z pracy lub

szkoły, nauczyciele)

POMOC

NIEPROFESJONALNA



Ruchy samopomocowe

(np. AN, AA)



Grupy wsparcia



Kluby abstynenta

POMOC

PARAPROFESJONALNA

Świetlice socjoterapeutyczne



Profilaktyczne działalność

informacyjna



Alternatywna forma spędzania czasu



Wsparcie



Edukacja (pomoc w nauce)

POMOC

PARAPROFESJONALNA

Pracownicy uliczni



(streetworker , partyworker)



Pierwsza pomoc medyczna



Nawiązywanie pierwszego kontaktu

POMOC

PARAPROFESJONALNA c.d

Pracownicy uliczni c.d



Wspieranie



Motywowanie



Redukowanie szkód

Wolontariusze

POMOC

PARAPROFESJONALNA c.d

Pracownicy uliczni

STREETWORKER

PARTYWORKER

Dworzec

Kluby/dyskoteki

Wymiana igieł i strzykawek

Woda

Edukacja w celu redukcji szkód

Zatyczki do uszu

Ulotki informacyjne

POMOC PROFESJONALNA



ZOZ i NZOZ



Stowarzyszenia profesjonalistów nie

zarejestrowane jako ZOZ-Y

POMOC PROFESJONALNA

W tych placówkach przyjmują

profesjonalnie przygotowani:



Lekarz



Psycholog



Specjalista terapii uzależnień

POMOC PROFESJONALNA

W tych placówkach przyjmują

profesjonalnie przygotowani



Pracownik socjalny



Prawnik

KRYTERIUM DOBORU

OFERTY

Rodzina,przyjaciele, najbliższe otoczenie

Wolontariusze,(party/street)

Punkt konsultacyjny

Poradnia

Ośrodek dzienny

Ośrodek stacjonarny

*Program metadonowy

Leczenie w systemie

DRUG FREE

to każde leczenie

którego program

nastawiony jest na

ABSTYNENCJĘ

RODZAJE PLACÓWEK



Punkt Konsultacyjny



Oddział Detoksykacyjny



Poradnia Uzależnień

RODZAJE PLACÓWEK



Ośrodek Dzienny



Ośrodek stacjonarny

Krótkoterminowy



Ośrodek Stacjonarny Średnioterminowy



Ośrodek Stacjonarny

Długoterminowy

PUNKT KONSULTCYJNY



Zazwyczaj pierwsze miejsce gdzie pacjent

może uzyskać wstępną pomoc



Wstępne rozpoznanie problemu



Działalność edukacyjno-motywacyjna



Zatrudnieni są tu najczęściej psycholog

lub terapeuta, lekarz,prawnik,pracownik

socjalny

PUNKT KONSULTCYJNY c.d



Wystawianie skierowań do

Oddziałów Detoksykacyjnych i

Ośrodków Stacjonarnych



Przeprowadzanie testów na

obecność narkotyków w moczu

(jest to zazwyczaj także rutynowa działalność Poradni Ambulatoryjnych)

ODDZIAŁ

DETOKSYKACYJNY



Detoksykacja od przyjmowanej

substancji psychoaktywnej



Zmniejszenie objawów

niepożądanych po odstawieniu

narkotyków (zespół abstynencyjny)



Diagnostyka w kierunku HIV, HCV i

innych chorób zakaźnych

ODDZIAŁ DETOKSYKACYJNY

c.d



Indywidualne dobieranie leków do

sytuacji psychicznej pacjenta



Zapobieganie zaburzeniom

psychicznym powstającym przy

odstawieniu narkotyku



Motywowanie do dalszego leczenia

PORADNIA AMBULTORYJNA



Programy poradniane trwają od

1-2 lat.(początkowo intensywne

później interwencyjne

spotkania)



Pełna diagnoza problemu

PORADNIA

AMBULTORYJNA c.d



W zależności od etapu

zaawansowania choroby

odpowiedni program leczenia



Programy oparte na nurcie

psychologii behawioralnej i

poznawczej

PORADNIA AMBULTORYJNA

c.d



Czasem

elementy programów

społeczno

ci terapeutycznych np. w

poradniach Monaru



Różnorodne formy terapii

indywidualnej i grupowej dla osób

uzależnionych i ich rodzin

PORADNIA

AMBULTORYJNA c.d



Treningi umiejętności (komunikacja,

asertywność)



Konsultacje psychiatrycznie



Konsultacje psychologiczne

(diagnoza testami)

OŚRODEK DZIENNY



Przyjmowane są osoby młode

13-23 r.ż



Krótki „staż” brania narkotyków



Utrzymujący się w pełnionych

rolach społecznych

OŚRODEK DZIENNY



Praca metodą ST



Praca w etapach

(w zależności od programu ośrodka)

OŚRODEK DZIENNY c.d



Indywidualny plan terapii (ustalony

między pacjentem a terapeutą)



Praca nad kontaktami w rodzinie,

edukacją, alternatywnymi formami

spędzania czasu



Opieka: lekarska, prawna, socjalna

W Ośrodku Dziennym

pacjent przebywa w

ciągu dnia realizując

program –

NA NOC

wraca do domu.

OŚRODEK STACJONARNY

KRÓTKOTERMINOWY



Program leczenia 6-8 tygodni



Oddziały funkcjonują przy większych

jednostkach służby zdrowia i

szpitalach psychiatrycznych



Model pracy- terapia

skoncentrowana na rozwiązaniach



Ośrodki dla kobiet, mężczyzn,

koedukacyjne



Dobry wstęp do kontynuowania

terapii

OŚRODEK STACJONARNY

ŚREDNIOTERMINOWY



Program leczenia 6-8 miesięcy



Intensywny program terapii

indywidualnej (skoncentrowana na

rozwiązaniach)



Rozwój osobistych predyspozycji do

wytrwania w abstynencji

OŚRODEK STACJONARNY

ŚREDNIOTERMINOWY c.d



Uczenie obowiązkowości,

odpowiedzialności, rozwijania

zainteresowań



Podjęcie lub kontynuowanie nauki,

pracy



Metoda ST

OŚRODEK STACJONARNY

DŁUGOTERMINOWY



Program leczenia 12-24 miesiące



Metoda ST



Leczenie etapowe (motywacyjno-

adaptacyjny, transformacji,

konfrontacji)

OŚRODEK STACJONARNY

DŁUGOTERMINOWY c.d



Opieka terapeutyczna, psychologiczna,

lekarska, socjalna



Różne formy terapii indywidualnej i

grupowej



Spotkania społeczności



Odbudowywanie wartości

OŚRODEK STACJONARNY

DŁUGOTERMINOWY c.d



Praca (na dalszym etapie leczenia

także poza Ośrodkiem)



Realizowanie się w różnych

funkcjach (brygadzista, gospodarz,

ogrodnik itd.)



Zdobywanie przywilejów

OŚRODEK STACJONARNY

DŁUGOTERMINOWY c.d



Żelazne normy i zasady (ich

złamanie powoduje nałożenie kar–

„dociążeń”)



Podjęcie pracy/nauki na

odpowiednim etapie leczenia



Hostel

POMOC SOCJALNA



Wyrobienie dowodu osobistego



Znalezienie stałego lub

tymczasowego mieszkania



Pomoc w uzyskaniu stałego lub

tymczasowego meldunku

POMOC SOCJALNA c.d



Uzyskanie rzeczowej lub finansowej

pomocy z OPS



Uzyskanie renty, zasiłku



Pomoc w skompletowaniu

dokumentów do pracy

POMOC SOCJALNA c.d



Kontakt z prawnikiem i organami

Wymiaru Sprawiedliwości



Umieszczenie w Ośrodku

opiekuńczym, rehabilitacyjnym,

hospicjum

POMOC SOCJALNA c.d



Pomoc w załatwieniu innego rodzaju

spraw formalnych (rozwód,

alimenty)



Pomoc w skompletowaniu

dokumentów do pracy



Inne

uzależniony

harm reduction

poradnia

detoks

ośrodek rehabilitacji

degradacja zdrowotna,

marginalizacja społeczna

abstynencja

Podstawa prawna

ustawa z

29.07.2005 o

przeciwdziałaniu

narkomanii, Rozporządzenie

MINISTRA ZDROWIA z dnia

19.10.2007

w sprawie szczegółowego

trybu postępowania przy

leczeniu

substytucyjnym oraz

szczegółowych warunków, które powinien

spełniać zakład opieki zdrowotnej

prowadzący

leczenie substytucyjne

Cele leczenia

substytucyjnego

( według „ rozporządzenia”)



Poprawa stanu somatycznego i

psychicznego



reintegracja społeczna osób

uzależnionych



Ograniczenie rozprzestrzeniania

zakażeń a zwłaszcza HIV, HCV,HBS oraz

gruźlicy.

Leczenie substytucyjne w

ramach programu leczenia

uzależnienia



Programy o różnych stopniach trudności

dla pacjenta: od wysoko do nisko

progowych



Gwarancja ciągłości leczenia i

bezpieczeństwa pacjenta



Współpraca w leczeniu z innymi

placówkami leczniczymi

Elementy lecznicze



Wielowymiarowa

ocena pacjenta

(psychiczna, somatyczna, rodzinna, socjalna)



Stała

opieka psychologiczna i medyczna



Metadon (lub inny środek zakwalifikowany

do leczenia substytucyjnego)

nie ma

medycznego

limitu czasu leczenia

Document Outline