Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia 

tętniczego 

Lek. med. Magdalena Michalska 

Lek. med Krzysztof Marosz

 

 

Co zwiększa ryzyko rozwoju  

nadciśnienia?



Czynniki genetyczne i pewna predyspozycja rodzinna



Nadmierne spożycie sodu (soli kuchennej), gdyż powoduje 

zatrzymanie wody w organizmie 



Mała aktywność fizyczna



Otyłość, zwłaszcza brzuszna



Stres, gdyż długotrwały nadmiernie pobudza ukł. współczulny

 

 

Konsekwencje nadciśnienia?



Przerost lewej komory serca



Przyspieszenie rozwoju miażdżycy tętnic



Zwiększenie sztywności tętnic



Udar mózgu i zawał serca



Uszkodzenie nerek



Uszkodzenie siatkówki oka 



Rozwarstwienie aorty

 

 

Jakie leki stosujemy? 

    Hamujące aktywność konwertazy angiotensyny 

            i blokujące receptory dla angiotensyny 

    Moczopędne 
    Hamujące aktywność układu adrenergicznego
    Rozszerzające tętniczki przedwłosowate 
    Betablokery
    Blokery kanału wapniowego 

 

 

 

Jak powstaje aldosteron? 

 

 

Aldosteron – jak działa?

 

 - reaguje na spadek poziomu sodu w 

organizmie

 - zatrzymuje sód a co za tym idzie wodę 
 - powoduje spadek potasu w organizmie 

 

 

Inhibitory konwertazy 

angiotensyny (IKA)

 

 - kaptopril, enarapril

 - obniżają szczególnie ciśnienie rozkurczowe i przepływ przez 

ważne narządy ponieważ zmniejszają opór obwodowy i 

rozszerzają tętnice i żyły

 -  NIE powodują wzrostu zapotrzebowania serca na tlen 

 - zwiększają wydalanie sodu i zatrzymują potas 

 - działają kardioprotekcyjne zapobiegając przerostowi komór 

serca

 - stosuje się je także w niewydolności krążenia, chorobie 

wieńcowej, niewydolności naczyń mózgowych i obwodowych, 

cukrzycy.  

 

 

IKA

 Działania niepożądane – stosunkowo rzadkie i słabo nasilone

 - hipotonia – zwykle po pierwszej dawce

 - hiperkaliemia 

 - suchy kaszel – bardzo charakterystyczne i uciążliwe

 - obrzęk naczynioruchowy 

 - odwracalny wzrost poziomu kreatyniny

- NIE  należy łączyć z lekami zwiększającymi poziom potasu 

 

 

Sartany 

 - losartan i valsartan 

 - blokują receptory dla angiotensyny II

 - zmniejsza się wydzielanie aldosteronu i wazopresyny 

 - spada opór naczyniowy 

 - powodują spadek cholesterolu i mają działanie 

antyproliferacyjne 

 - są dobrze tolerowane nie powodują napadów suchego kaszlu 

które tak dokuczają pacjentom przyjmującym IKA 

 

 

 

Moczopędne – mech.działania

 

 1 zmniejszają objętość krwi krążącej – 

ponieważ    zwiększają diurezę (wydalanie 

moczu)

 2 zmniejszają opór obwodowy 

 

 

Podział leków moczopędnych

 - tiazydy i leki tiazydopodobne
 - diuretyki pętlowe 
 - oszczędzające potas 
 - osmotyczne

 

 

Tiazydy

 - pochodne sulfonylomocznika

 - główny przedstawiciel to hydrochlorotiazyd 

 - mechanizm działania to hamowanie wchłaniania zwrotnego 

sodu (pompa sód – potas) co powoduje mniejszy wychwyt 

zwrotny wody , zwiększają wychwyt wapnia 

 - działają około 1h po podaniu do 12h

Działania niepożądane 

- zaburzenia jonowe: hipokaliemia (uwaga na zaburzenia rytmu), 

hipomagnezemia, zaburzenia gosp. wapniowej

- wzrost stęż cholesterolu (całkowitego i LDL) oraz hiperurykemia

- hipotonia ortostatyczna, 

- pancytopenia  

 

 

Diuretyki pętlowe

 - działają w pętli nefronu 

 - główny przedstawiciel to furosemid 

 - mechanizm działania to zahamowanie reabsorpcji sodu, chloru 

a co za tym idzie wody 

 - stosowany także w zastoinowej niewydolności krążenia, 

obrzęku mózgu, marskość wątroby z wodobrzuszem 

zatruciach gdy chcemy wymusić diurezę

Przeciwskazania

 - hipokaliemia

 - ciąża i okres karmienia

 - niedrożność dróg moczowych z bezmoczem 

 

 

cd.

Działania niepożądane 

 - hipokaliemia i hipomagnezemia 

 - leukopenia i trombocytopenia

 - może także wystąpić hipowolemia, hiponatremia, 

 - hiperlipidemia i hiperurykemia

 - NIE STOSOWAĆ z glikozydami naparstnicy 

 

 

 

Oszczędzające potas 

 - 

spironolakton, amiloryd, triamteren

 - blokują receptory dla aldosteronu (mają zbliżoną budowę)

 - dzięki temu mechanizmowi zwiększa się wydalanie sodu i 

wody a także oszczędzany jest potas i magnez

 - zmniejsza się także opór obwodowy

 - stosowany także w niewydolności krążenia, 

hiperaldosteronizmie, miastenii, 

Przeciwwskazania 

 - hiperkaliemia i stany nasilające hiperkaliemię

 - kwasica i stany nasilające kwasicę (niewydolność wątroby, 

niewyrównana cukrzyca)

 - ciąża i okres karmienia 

 

 

 

cd.

Działania niepożądane 

 - hiperkaliemia, kwasica metaboliczna

 - ginekomastia, impotencja, spadek libido, zaburzenia 

miesiącznowania

 - zaburzenia ze strony układu pokarmowego 

 - zmiany skórne 

 

 

Osmotyczne 

 
najczęściej stosowanym jest mannitol
 - zapobiegają adsorpcji sodu i wody 
 - stosowany w celu zapobiegania obrzękowi 

mózgu po urazach głowy lub po udarach 

 

 

Hamujące aktywność układu 

adrenergicznego 

 1 metyldopa 

 - zmniejsza opór obwodowy i korzystnie wpływa na przepływ 

nerkowy 

 - może być stosowana w nadciśnieniu u ciężarnych 

 2 klonidyna 

 - zmniejsza opór obwodowy ale także zwalnia serce

 - zachować ostrożność  podczas karmienia piersią

  3 prazosyna

 - blokuje rec alfa1 zmniejsza więc opór obwodowy 

 - podajemy gdy są przeciwwskazania do betablokerów 

 - mogą wystąpić zawroty głowy, senność i zmęczenie, 

 

 

Rozszerzające tętniczki 

przedwłosowate 

  Dihydralazyna 

 - spada opór naczyniowy 

 - obniża się ciśnienie

 - zwiększa się przepływ przez nerki

 - przyspiesza czynność serca i rośnie jego pojemność minutowa

 - korzystna w nadciśnieniu pochodzenia nerkowego 

 Działania niepożądane 

 - nudności, wymioty

 - bóle głowy, szum w uszach, objawy toczniopodobne

 

 

Nadciśnienie w ciąży 

  
   1 metyldopa 
   2 labetalol
   3 blokery kanału wapniowego