Wykład I

9.06.21

Następstwem każdego urazu są

obrażenia pourazowe, których wielkość

zależy od



Siły urazu



Rodzaju urazu

9.06.21

Uraz mechaniczny



Stłuczenie



Skręcenie stawu



Otarcie naskórka



Rana skóry niepełnej grubości



Rana

9.06.21

Stłuczenie

ból, obrzęk, podbiegnięcia

krwawe, krwiak

- wykluczenie złamania kości w obrębie

urazu

- wykluczenie uszkodzeń naczyń i nerwów

Leczenie 1. kompresy

przeciwobrzękowe

2. unieruchomienie

Skręcenie stawu-

ból, ograniczenie

ruchomości czynnej, obrzęk, krwiak



Wykluczenie zwichnięcia



Wykluczenie złamania



Wykluczenie uszkodzeń elementów

stawowych (więzadła, łąkotki )

Leczenie 1. kompres, maść 2. unieruchomienie

9.06.21

Otarcie naskórka

. Rana skóry

niepełnej grubości



Umycie miejsca urazu



Odkażenie miejsca urazu



Założenie opatrunku



Profilaktyka p.tężcowa (SAT,

anatoksyna)

9.06.21

Definicja i postacie ran

Rana jest to przerwanie ciągłości

powłoki ciała tzn. skóry, ślinianki lub

rogówki



Rana skomplikowana-

drąży do jam

ciała lub uszkadza narządy i struktury w

głębi organizmu



Rana powikłana

- pierwotnie zakażona,

krwawienie, limfotok, ubytek tkanek



Rana chirurgiczna

9.06.21

Rodzaje ran



Rana cięta - zadana ostrym narzędziem, przerwaniu ulega cała

grubość skóry i ewentualnie głębiej położone tkanki. Zwykle

obficie krwawi. Brzegi i ściany rany są równe. Uszkodzenie

tkanek jest najmniejsze, stąd goi się najszybciej. Rana

operacyjna jest raną ciętą.



Rana tłuczona – zdana tępym narzędziem działającym ukośnie

lub prostopadle do powierzchni skóry, która pęka. Rana taka

najczęściej powstaje na twardym kostnym podłożu na przykład

na głowie. Brzegi i ściany są nierówne z uszkodzeniem

okolicznej tkanki. Krwawienie zwykle jest niewielkie.



Rana miażdżona - odmiana tłuczonej, powstaje na skutek

bardzo silnego urazu dominuje tutaj rozległa martwica tkanek

otaczających.



Rana szarpana - powstaje wskutek działania przedmiotu

rozrywającego tkanki wskutek pociągania ( hak, drut

kolczasty, gwóźdź ). Brzegi są nierówne, poszarpane, podobnie

ściany i dno. Tworzą się zachyłki i szczeliny.



Rana rąbana - podobna do rany ciętej jednak zadana jest

masywniejszym narzędziem dającym większe uszkodzenie

tkanek otaczających.

9.06.21



Rana kłuta - zadana zwykle długim, wąskim, ostrym narzędziem.



Rany kłute mogą drążyć do jam ciała dając niebezpieczne

następstwa jak: krwotok spowodowany uszkodzeniem naczyń lub

narządów miąższowych, zapalenie otrzewnej na skutek perforacji

narządów powietrznych jamy brzusznej oraz odmę opłucnową,

krwotok i tamponadę serca w ranach klatki piersiowej.



Rana płatowa - zadana narzędziem działającym ukośnie do

powierzchni skóry odwarstwiająca tkanki w postaci płata.



Rana z ubytkiem skóry - powstaje, jeżeli doszło do oderwania płata

skóry lub całkowitego jego zmiażdżenia.



Rana postrzałowa - ma ona wlot i wylot połączone kanałem tkanki

wokół którego powstają obszary uszkodzone energią kinetyczną

pocisku, rana bez wylotu to rana ślepa. Rana wlotowa najczęściej

jest niewielka, wylotowa znacznie większa, o poszarpanych

krawędziach z ubytkami skóry.



Rana kąsana - powstaje wskutek ugryzienia przez zwierzę lub

człowieka, te ostatnie goją się szczególnie źle. Brzegi i ściany rany

są nierówne, poszarpane, często można zauważyć ślady zębów.



Rana zatruta - powstaje wskutek ukąszenia przez żmije lub owady.

Widać ślad ukąszenia, okolica jest obrzękła, zaczerwieniona,

bolesna.

9.06.21

Proces gojenia rany jest rodzajem

odczynu zapalnego i przebiega w 3

fazach



Okres wysiękowy-przekrwienie

tkanek, wysięk, eliminacja tkanek

martwych



Proliferacyjny - ubytek wypełniają

fibroblasty



Regeneracji- pojawiają się włókna

kolagenowe i tk. łączna-blizna

9.06.21

Gojenie rany może być



Pierwotne ( rychłozrost)- per primam

intentionem



Wtórne (ziarninowanie)- per

secundam intentionem



Pierwotne odroczone ( szew wtórny)

9.06.21

Zasady leczenia ran



Chirurgiczne opracowanie



Unieruchomienie miejsca zranienia



Stosowanie leków antybakteryjnych



Profilaktyka tężca (SAT, anatoksyna)

9.06.21

Oparzenie (combustio) –istotą jest utrata

czynności biologicznych skóry prowadzi to

do:

- ucieczki płynów ustrojowych

- utraty energii (nadmierny katabolizm)

- rozwoju zakażenia

Podział oparzeń



I- uszkodzenie naskórka



II- uszkodzenie naskórka i częściowe

skóry właściwej



III- uszkodzenie skóry całej grubości

9.06.21

Głębokość uszkodzenia skóry

Ocena rozległości oparzenia-

najprostsza

tzw. reguła 9



Głowa i szyja 9%



Kończyna górna 9%



Kończyna dolna 18 %



Przednia część tułowia 18



Tylna część tułowia 18%



Krocze1%

9.06.21

Zasady postępowania po przyjęciu

oparzonego do szpitala

1. Badania lekarskie



Przyczyna oparzenia



Ocena podstawowych funkcji życiowych



Ocena powierzchni oparzenia



Dokumentacja przypadku

2. podanie środków przeciwbólowych



Dożylnie, musi być skuteczne

3. stały dostęp do dużego naczynia



Wenopunkcja, wenesekcja

4. Cewnik do pęcherza moczowego

9.06.21

5. podanie SAT i anatoksyny p. tężcowej

6. zgłębnik żołądkowy, jeśli są objawy

podniedrożnościowe przewodu

pokarmowego

7. leczenia miejscowe rany oparzeniowej –

Oczyszczenie mechaniczne, wypłukanie

rany solą fizjologiczną. Nakłucie dużych

pęcherzy oparzeniowych bez ich

zdejmowania

8. profilaktyka antybiotykowa

9. plan przetaczania płynów

elektrolitowych i białkowych

9.06.21

Ocena skuteczności leczenia

płynami



1. stan kliniczny (pragnienie,

świadomość, pobudzenie)



2. ciśnienie tętnicze krwi i pomiar OCŻ

(norma 2-8 cm sł.wody)



3. Diureza godzinowa ( powyżej 30 ml)



4. Oznaczenie hematokrytu (35-40)



5. sprawdzenie masy ciała (parowanie,

zatrzymanie w tkankach)

9.06.21

Leczenie miejscowe rany

oparzeniowej



A Opatrunki



B Metoda otwarta



C Wczesne wycięcie oparzenia i

przeszczep skóry

9.06.21



A Najczęściej w warunkach oddziału

chirurgicznego leczenie za pomocą

opatrunków



Opatrunki nasycone 0,5% azotanem

srebra (gaziki grubość ok. 5 cm)



Codzienne zmiany

9.06.21



B. metoda otwarta

Trudno założyć opatrunek (krocze,

twarz)

Maści kremy, żele (Dermazin,

Argosulfan)



C. Przeszczepienie skóry



Pokrycie skóry rany tak szybko jak to

jest możliwe



Przeszczep skóry z powierzchni zdrowej



Pobieranie przeszczepu np. siatkowego

dokonuje się drematomem

9.06.21

Oparzenia chemiczne



Rany spłukujemy dużą ilością wody z

wyjątkiem oparzenia wapnem

niegaszonym



Zasada neutralizowania rany



Oparzenia kwasem- roztwór sody



Oparzenie ługiem- roztwór octu

9.06.21

Oparzenie elektryczne



Duże zmiany tkanek głębiej

położonych



Ogólne zasady postępowania (walka

ze wstrząsem)



Leczenie specjalistyczne w zależności

od objawów – uszkodzenie naczyń,

nerwów

9.06.21

Odmrożenie- congelatio

a wielkość urazu ma wpływ

- niska temperatura

- wilgotność

- ruch powietrza

- okolic a ciała narażona na uraz

Odmrożenie dzielimy na

˚- przekrwienia i obrzęk

II˚ - przekrwienia i pęcherze

III˚- martwica pełnej grubości skóry

IV˚- martwica całej skóry, tkanki

podskórnej i mięśni oraz kości

9.06.21

Leczenie



Stopniowe ogrzewanie miejsca

odmrożenia



Opatrunki jak przy oparzeniu



Profilaktyka zakażeń miejscowych



Leczenie rekonstrukcyjne

9.06.21

koniec



Document Outline