Podatki i opłaty lokalne

dr Janina Kotlińska

Wykład IX.



Opłata adiacencka



Opłata planistyczna

dr Janina Kotlińska

Opłata adiacencka

- pojęcie



jest to opłata ustalona w związku ze

wzrostem wartości nieruchomości,

spowodowanym budową urządzeń

infrastruktury technicznej z udziałem

środków Skarbu Państwa, jednostek

samorządu terytorialnego, środków

pochodzących z budżetu Unii Europejskiej

lub ze źródeł zagranicznych

niepodlegających zwrotowi, albo opłata

ustalona w związku ze scaleniem i

podziałem nieruchomości, a także podziałem

nieruchomości

dr Janina Kotlińska

Rodzaje opłat adiacenckich

Z tytułu wzrostu wartości nieruchomości

na skutek wybudowania urządzeń

infrastruktury technicznej

Z tytułu wzrostu wartości nieruchomości

na skutek podziału i scalenia

Z tytułu wzrostu wartości nieruchomości

na skutek wykonania podziału

nieruchomości na wniosek właściciela

lub użytkownika wieczystego

dr Janina Kotlińska

1. Opłata adiacencka z tytułu wzrostu

wartości nieruchomości na skutek

wybudowania urządzeń infrastruktury

technicznej



dotyczy wszystkich nieruchomości, z

wyłączeniem nieruchomości przeznaczonych w

planie miejscowym na cele rolne i leśne



wójt, burmistrz, prezydent miasta

może, ale

nie musi

jej naliczać, wysokość ustalonej

opłaty określa w decyzji administracyjnej



określa się ją w oparciu o wzrost wartości

nieruchomości, który ustalają rzeczoznawcy

majątkowi, a procentowy udział we

wzroście wartości (nie większy niż 50%)

ustala rada gminy w drodze uchwały

dr Janina Kotlińska

1. Opłata adiacencka z tytułu wzrostu

wartości nieruchomości na skutek

wybudowania urządzeń infrastruktury

technicznej



Przez budowę urządzeń infrastruktury

technicznej rozumie się:

budowę drogi (nie poprawę jej nawierzchni, czy

wymianę urządzeń)

b) wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad

ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych,

kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych,

gazowych i telekomunikacyjnych.



Opłata stanowi dochód tej gminy, na terenie

której znajduje się dana nieruchomość, bez

względu na to, który z podmiotów publicznych

uczestniczył

w realizacji inwestycji

dr Janina Kotlińska

1. Opłata adiacencka z tytułu wzrostu

wartości nieruchomości na skutek

wybudowania urządzeń infrastruktury

technicznej



Ustawodawca nie sprecyzował, czy tą opłatą

mogą być obciążani właściciele i użytkownicy

nieruchomości aktualni w dacie stworzenia

warunków do korzystania z urządzeń

infrastruktury technicznej, czy też w dacie

wydania decyzji o tej opłacie (orzecznictwo w

tym zakresie jest różne)



Biorąc pod uwagę przepisy prawne można

stwierdzić, że właściciel, użytkownik wieczysty,

który nabył nieruchomość po dacie stworzenia

warunków dostępu do infrastruktury technicznej,

nie powinien być tą opłatą obciążany

dr Janina Kotlińska

1. Opłata adiacencka z tytułu wzrostu

wartości nieruchomości na skutek

wybudowania urządzeń infrastruktury

technicznej

Do wnoszenia opłaty zobowiązani są:

właściciele nieruchomości (nie dotyczy jedynie
gminy)

użytkownicy wieczyści, którzy nie mają
obowiązku wnoszenia opłat rocznych lub, za
zgodą właściwego organu, wnieśli je
jednorazowo za cały okres użytkowania
wieczystego

dr Janina Kotlińska

Warunki konieczne

do zaistnienia

omawianej opłaty adiacenckiej, tj.

wydania przez wójta decyzji ustalającej

wysokość tej opłaty

1. Istnienie w dniu, w którym stworzono warunki do podłączenia

nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury

technicznej, albo w dniu stworzenia warunków do korzystania

z wybudowanej drogi – uchwały rady gminy, określającej

wysokość stawki opłaty adiacenckiej

2. Budowa urządzeń infrastruktury technicznej dokonana została

ze środków publicznych, pochodzących z różnych źródeł; nie

ma znaczenia kto jest inwestorem budowy urządzeń

infrastruktury technicznej, lecz fakt, że co najmniej

współfinansowania inwestycji ze środków publicznych

dr Janina Kotlińska

Warunki konieczne

do zaistnienia

omawianej opłaty adiacenckiej, tj.

wydania przez wójta decyzji ustalającej

wysokość tej opłaty – cd.

3. Stworzenie warunków do podłączenia nieruchomości

do poszczególnych urządzeń infrastruktury

technicznej - aby właściciel lub użytkownik wieczysty

danej nieruchomości mógł korzystać z wybudowanych

urządzeń

4. Nieruchomość, dla której stworzono warunki do

podłączenia do infrastruktury nie może być położona

na obszarze przeznaczonym w miejscowym planie

zagospodarowania przestrzennego na cele rolne lub

leśne, a w przypadku braku planu miejscowego, dana

nieruchomość nie może być wykorzystywana na cele

rolne lub leśne

dr Janina Kotlińska

Warunki konieczne

do zaistnienia

omawianej opłaty adiacenckiej, tj.

wydania przez wójta decyzji ustalającej

wysokość tej opłaty – cd.

5. Musi nastąpić wzrost wartości

nieruchomości – nie wystarczy wybudowanie

urządzeń infrastruktury technicznej –

rzeczoznawca majątkowy w sposób jasny i

przekonywujący powinien wykazać wzrost tej

wartości w operacie szacunkowym

dr Janina Kotlińska

Określenie wzrostu wartości

nieruchomości

Wartość według stanu przed wybudowaniem

urządzeń infrastruktury technicznej i po ich

wybudowaniu, określa się według cen na

dzień wydania decyzji o ustaleniu opłaty

W wartości nieruchomości przed

wybudowaniem urządzeń infrastruktury i po

ich wybudowaniu, nie uwzględnia się części

składowych tej nieruchomości, a gdy grunt

jest w użytkowaniu wieczystym, nie

uwzględnia się budynków i innych urządzeń

stanowiących odrębną nieruchomość

dr Janina Kotlińska

Określenie wzrostu wartości

nieruchomości

– cd.

Przy określaniu wartości gruntu uwzględnia się

następujące

czynniki wpływające na wartość rynkową nieruchomości:

rodzaj,

położenie,

sposób użytkowania,

przeznaczenie w planie miejscowym,

stan zagospodarowania,

aktualnie kształtujące się ceny w obrocie

nieruchomościami,

stan wyposażenia w urządzenia infrastruktury

technicznej, w szczególności: położenie i odległość od

infrastruktury technicznej oraz warunki podłączenia.

dr Janina Kotlińska

Zasady wnoszenia opłaty



Opłata – na wniosek właściciela nieruchomości,

może być rozłożona na raty roczne płatne w okresie

do 10 lat (określa to decyzja o ustaleniu opłaty)



Wpływy gmin w tego tytułu podlegają

zabezpieczeniu, w tym także przez ustalenie

hipoteki (podstawę wpisu hipoteki do księgi

wieczystej nieruchomości stanowi decyzja o

ustaleniu opłaty)



Obowiązek wniesienia pierwszej raty opłaty

powstaje po upływie 14 dni od dnia, w którym

decyzja o ustaleniu opłaty adiacenckiej stała się

ostateczna

dr Janina Kotlińska

Zasady wnoszenia opłaty – cd.



Raty roczne opłaty podlegają oprocentowaniu
przy zastosowaniu stopy procentowej równej
stopie redyskonta weksli, stosowanej przez
NBP



Uprawnienie gminy do ustalenia opłaty może
być zrealizowane tylko w

terminie do 3 lat

od wybudowania drogi lub stworzenia
warunków do podłączenia nieruchomości do
poszczególnych urządzeń infrastruktury
technicznej

dr Janina Kotlińska

2. Opłata adiacencka z tytułu wzrostu

wartości nieruchomości na skutek

podziału i scalenia



Postępowanie scaleniowo-podziałowe

polega na ewidencyjnym scaleniu

nieruchomości, a następnie na podziale

geodezyjno-prawnym tak utworzonego

jednolitego obszaru gruntu



Scaleniem i podziałem można objąć

wyłącznie nieruchomości położone w

obszarze objętym obowiązującym planem

miejscowym, w którym określone są

szczegółowe warunki scalenia i podziału

dr Janina Kotlińska

2. Opłata adiacencka z tytułu wzrostu

wartości nieruchomości na skutek

podziału i scalenia



W wyniku scalenia i podziału nieruchomości

objętych uchwałą rady, dotychczasowi właściciele

i użytkownicy wieczyści otrzymują odpowiednio

na własność lub w użytkowanie wieczyste

nieruchomości składające się z takiej liczby

działek gruntu, wydzielonych w wyniku scalenia,

których łączna powierzchnia równa się

dotychczasowej powierzchni nieruchomości,

pomniejszoną o powierzchnię niezbędną do

wydzielenia działek gruntu pod nowe drogi lub

pod poszerzenie dróg istniejących



Gmina zobowiązana jest to uzbrojenia terenu w

urządzenia infrastruktury technicznej

dr Janina Kotlińska

2. Opłata adiacencka z tytułu wzrostu

wartości nieruchomości na skutek

podziału i scalenia

Korzyści uczestnika procesu scalenia i

podziału

nieruchomości:

otrzymuje działki właściwie ukształtowane

otrzymuje działki uzbrojone w urządzenia
infrastruktury technicznej, przewidziane w
uchwale rady gminy

dr Janina Kotlińska

Warunki konieczne

zaistnienia opłaty

•

Ustalenie przez radę gminy w uchwale,

wysokości stawki procentowej tej opłaty

•

Wzrost wartości nieruchomości otrzymanych w

wyniku scalenia i podziału

Uwaga

Jeżeli właściciel (użytkownik wieczysty) w wyniku

scalenia i podziału nie otrzyma nowej

nieruchomości (nie brał udziału w procesie), a

wartość dotychczas posiadanej przez niego

nieruchomości wzrośnie, nie można mu naliczyć

opłaty adiacenckiej omawianego rodzaju.

Można mu naliczyć opłatę adiacencką wynikającą

ze wzrostu wartości nieruchomości na skutek

budowy urządzeń infrastruktury technicznej.

dr Janina Kotlińska

Terminy i sposób wnoszenia

opłaty



Ustala je wójt w drodze ugody z osobami zobowiązanymi

do ich zapłaty, przez podpisanie protokołu uzgodnień



W razie niedojścia do ugody, o terminie i sposobie

zapłaty rozstrzyga rada gminy w uchwale scaleniowo-

podziałowej



Wójt zobowiązany jest, przed podjęciem przez radę

gminy uchwały o scaleniu i podziale nieruchomości, do

przeprowadzenia z uczestnikami postępowania

stosownych rokowań o zawarcie ugody określającej

terminy i sposób uiszczenia opłat adiacenckich przez

poszczególnych uczestników



Przy braku możliwości zawarcia ugody, terminy i sposób

wnoszenia opłat adiacenckich ustala rada gminy w

uchwale

dr Janina Kotlińska

Zasady wnoszenia opłat



Termin wnoszenia opłat, ustalony w uchwale
rady gminy o scaleniu i podziale nie może być
krótszy niż termin wybudowania przez gminę
urządzeń infrastruktury technicznej



Koszty wybudowania urządzeń nie mogą
obciążać uczestników postępowania
scaleniowo-podziałowego, chyba że na mocy
zawartego z gminą porozumienia strony
postanowią inaczej

dr Janina Kotlińska

Zasady wnoszenia opłat



Opłata adiacencka jest niezależna od kosztów
scalenia i podziału



Koszty przedsięwzięcia, w tym wycen,
obciążają uczestników proporcjonalnie do
posiadanych nieruchomości objętych
scaleniem, jeżeli procedurę tę gmina
wszczęła na ich żądanie

dr Janina Kotlińska

3. Opłata adiacencka z tytułu wzrostu

wartości nieruchomości na skutek

wykonania podziału nieruchomości



Opłata ta dotyczy wszystkich nieruchomości, z

wyłączeniem nieruchomości przeznaczonych w

planie miejscowym na cele rolne i leśne



Wójt, burmistrz, prezydent miasta

może, ale

nie musi

naliczać tej opłaty, jej wysokość

określa w decyzji administracyjnej



Opłatę tę określa się w oparciu o wzrost

wartości nieruchomości, który ustalają

rzeczoznawcy majątkowi, a procentowy udział

we wzroście wartości ustala rada gminy – jest

max 30%

dr Janina Kotlińska

3. Opłata adiacencka z tytułu wzrostu

wartości nieruchomości na skutek

wykonania podziału nieruchomości



Podział nieruchomości polega na ewidencyjnym

wyodrębnieniu w ramach jednej nieruchomości kilku

działek gruntu bez zmiany podmiotu, któremu

przysługuje do niej prawo rzeczowe



Gmina nie ma obowiązku wyposażania działek

powstałych w wyniku podziału w urządzenia

infrastruktury technicznej



Ustalenie opłaty może nastąpić każdorazowo po

dokonaniu podziału geodezyjnego danej

nieruchomości,

w terminie 3 lat licząc od dnia,

kiedy decyzja zatwierdzająca podział stała się

ostateczna lub orzeczenie o podziale stało się

prawomocne

dr Janina Kotlińska

Warunki konieczne

zaistnienia

opłaty z tytułu podziału

nieruchomości

Nieruchomość, którą podzielono nie była położona na

obszarze przeznaczonym w miejscowym planie

zagospodarowania przestrzennego na cele rolnicze lub

leśne lub nie może być na te cele wykorzystywana, gdy

nie ma tego planu

W dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała

się ostateczna albo orzeczenie o podziale

nieruchomości stało się prawomocne, powinna

obowiązywać uchwała rady gminy określająca stawkę

opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości

nieruchomości na skutek jej podziału

Musi istnieć zgodność podziału z ustaleniami

miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

lub przepisami odrębnymi

Musi wystąpić wzrost wartości nieruchomości

dr Janina Kotlińska

Zasady wnoszenia opłaty z tytułu

podziału nieruchomości

•

Zasady ustalania i wnoszenia opłaty są takie
same, jak w przypadku opłaty adiacenckiej
poprzedniego rodzaju

•

Bez znaczenia jest zbycie przez właściciela
lub użytkownika wieczystego nieruchomości,
przed ustaleniem przez organ opłaty
adiacenckiej - to on będzie zobowiązany do
wniesienia opłaty, pomimo że w dacie
wydania decyzji nie był już właścicielem lub
użytkownikiem żadnej z nieruchomości

dr Janina Kotlińska

Określenie wzrostu wartości

nieruchomości

Dokonuje się go według następujących zasad:

Stan nieruchomości przed podziałem przyjmuje się

na dzień wydania decyzji zatwierdzającej projekt

podziału nieruchomości, z tym że jej powierzchnię

pomniejsza się o powierzchnię gruntów

wydzielonych pod drogi publiczne lub ich

poszerzenie

Stan nieruchomości po podziale przyjmuje się na

dzień, w którym decyzja zatwierdzająca podział

nieruchomości stała się ostateczna, z pominięciem

wartości działek gruntu wydzielonych pod drogi

publiczne lub ich poszerzenie, które z mocy prawa

przechodzą na własność SP lub jednostek

samorządu terytorialnego

dr Janina Kotlińska

Wartość nieruchomości



Wartość nieruchomości przed podziałem i po
podziale określa się według cen na dzień
wydania decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej



Wartość działek, wydzielonych pod drogi
publiczne, pozostaje na poziomie wartości
gruntów, z których je wydzielono, tj. wartości
przed podziałem



Do określenia wartości nieruchomości nie
uwzględnia się części składowych nieruchomości

dr Janina Kotlińska

Opłata (renta) planistyczna -

pojęcie

•

jest to danina lokalna (rodzaj lokalnego

podatku), który zasila kasę gminy

•

dotyczy zbywania gruntów, których

wartość rynkowa wzrasta gwałtownie

wskutek zmian w miejscowym planie

zagospodarowania przestrzennego, w

związku z np. przekwalifikowaniem

gruntów rolnych na inwestycyjne

dr Janina Kotlińska

Opłata planistyczna



wójt, burmistrz albo prezydent miasta
pobiera opłatę planistyczną ustaloną w
planie miejscowym, określoną w stosunku
procentowym do wzrostu wartości
nieruchomości, w wysokości

nie wyższej

niż 30% wzrostu wartości

nieruchomości

dr Janina Kotlińska

Przesłanki do naliczenia renty

planistycznej



fakt zmiany bądź uchwalenia planu

zagospodarowania przestrzennego



wzrost wartości nieruchomości w związku ze

zmianą bądź uchwaleniem miejscowego

planu zagospodarowania przestrzennego



zbycie nieruchomości przez właściciela lub

wieczystego użytkownika, w następstwie

zaistnienia dwóch poprzednich przesłanek



płacą rentę ci, którzy zbywają nieruchomość,

a więc nie tylko gdy sprzedają, ale także gdy

np. darują, czy wniosą aportem do spółki

dr Janina Kotlińska

Ważny plan zagospodarowania

przestrzennego

W razie braku planu miejscowego

w przypadku,

gdy wydawane są decyzje o warunkach
zabudowy z uwagi na

brak podstaw

prawnych zarówno do uchwalania stawek

procentowych opłaty od wzrostu wartości

nieruchomości przez radę gminy w odrębnej

uchwale, jak i do naliczania takiej opłaty

przez organ wykonawczy gminy

dr Janina Kotlińska

Opłata planistyczna

Wysokość opłaty planistycznej wyrażona w

stawce

procentowej

stanowi obowiązkowy element

tekstowej

treści planu miejscowego

Ustalenie wysokości opłaty planistycznej

zastrzeżone jest

Dla rady gminy, która ten plan uchwala

Opłata ustalana jest decyzją administracyjną

wójta

(burmistrza lub prezydenta miasta)

dr Janina Kotlińska

Opłata planistyczna



Wójt, burmistrz albo prezydent miasta,

pobierając opłatę planistyczną na podstawie

planu miejscowego, wykonuje jedynie

dyrektywę zawartą w tym planie, będącym

wyrazem woli rady gminy (wyrażonej w

granicach obowiązującego prawa),

stwierdzając uprzednio spełnienie się

pozostałych przesłanek (prawnie

określonych) do pobrania tej opłaty



Renta może być naliczona tylko w

przypadku zbycia działki w ciągu pięciu

lat od jej przekwalifikowania

dr Janina Kotlińska

Opłaty nie pobiera się, mimo

zaistnienia przesłanek jej

naliczenia

W przypadku nieodpłatnego przeniesienia przez rolnika

własności nieruchomości wchodzących w skład

gospodarstwa rolnego na następcę w rozumieniu

przepisów:



ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu

społecznym rolników (DzU z 2008 r., nr 50, poz. 291 z późn.

zm.)

albo



przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu

przyznawania pomocy finansowej w ramach działania

"Renty strukturalne" objętego Programem Rozwoju

Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 wydanych na

podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r.

o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem

środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju

Obszarów Wiejskich (DzU nr 64, poz. 427 z późn. zm.)

dr Janina Kotlińska

Postępowanie o wydanie decyzji o

naliczeniu opłaty

wszczynane jest z urzędu lub na wniosek właściciela

albo użytkownika wieczystego nieruchomości

może być wszczęte z urzędu jedynie wtedy, gdy

właściciel lub użytkownik wieczysty dokona zbycia

nieruchomości przed upływem 5 lat od dnia, w

którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się

obowiązujące

wójt (burmistrz lub prezydent miasta) może wydać

decyzję o ustaleniu opłaty przed dokonaniem zbycia

nieruchomości przez właściciela lub użytkownika

wieczystego tylko wtedy, gdy właściciel lub

użytkownik wieczysty złożą w tym względzie

stosowny wniosek z żądaniem ustalenia opłaty

dr Janina Kotlińska

Kiedy ustalić opłatę

planistyczną?



Notariusz w terminie 7 dni od dnia sporządzenia

umowy zbycia nieruchomości w formie aktu

notarialnego jest zobowiązany przesłać wójtowi,

burmistrzowi albo prezydentowi miasta wypis z tego

aktu



Opłata planistyczna powinna być ustalona

bezzwłocznie po otrzymaniu wypisu z aktu

notarialnego



Wartość rynkową nieruchomości przed uchwaleniem

lub zmianą planu miejscowego oraz po jego

uchwaleniu lub zmianie określa rzeczoznawca

majątkowy w formie operatu szacunkowego

dr Janina Kotlińska

Akty prawne, w oparciu o które

przygotowano prezentację

Ustawa z 21.08.1997 r.

o gospodarce

nieruchomościami

, jedn. tekst DzU

2004, nr 261, poz. 2603 z późn. zm.

Document Outline