Orga

Obecni członkowie

Obecnie członkami ONZ są 193 państwa

Do ONZ nie należą:
Status państwa-obserwatora



Watykan (Stolica Apostolska),

Status niepaństwowego obserwatora



Palestyna



Zakon Maltański

Państwa częściowo uznane na arenie międzynarodowej



Kosowo



Tajwan (Republika Chińska)



Abchazja



Osetia Południowa



Cypr Północny

Państwa nie uznawane na arenie międzynarodowej



Naddniestrze – uznawane za część Mołdawii,



Górski Karabach – uznawany za część Azerbejdżanu,



Somaliland – uznawany za część Somalii,

Terytoria o nieustalonym statusie



Sahara Zachodnia

Terytoria stowarzyszone



Mariany Północne (terytorium stowarzyszone ze Stanami Zjednoczonymi),



Portoryko (stowarzyszone ze Stanami Zjednoczonymi),



Niue (stowarzyszone z Nową Zelandią),



Wyspy Cooka (stowarzyszone z Nową Zelandią).

Zasady członkowstwa:



suwerenna równość wszystkich członków



wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań zgodnie z Kartą Narodów

Zjednoczonych



rozwiązywanie sporów środkami pokojowymi



powstrzymanie się od groźby użycia siły lub użycia jej w sposób

nie uzgodniony z celami ONZ



okazywanie wszelkiej pomocy ONZ w każdej akcji podjętej zgodnie

z Kartą Narodów Zjednoczonych, jako środka zapobiegawczego

lub przymusu



nie ingerowanie ONZ w sprawy, które należą do kompetencji

wewnętrznej państwa



wpływanie na państwa, które nie są członkami ONZ, aby

postępowały zgodnie z jej zasadami w stopniu koniecznym do

utrzymania bezpieczeństwa i pokoju

Flaga ONZ jako symbol

organizacji

W lutym 1945 roku przyjęto

emblemat złożony z dwóch

elementów - przedstawienia

wszystkich kontynentów na tle

siatki kartograficznej (symbol

globalnego charakteru organizacji)

oraz wieńca

ze stylizowanych gałązek oliwnych,

tradycyjnego symbolu pokoju.

7 grudnia 1946 zmieniono

orientację mapy tak, aby linię

pionową tworzył południk zerowy,

dzięki czemu żaden fragment

świata nie został pominięty.

Niebieski płat jest kolorem nieba -

kolejnym symbolem jedności.

Ostateczne przyjęcie w obecnym

kształcie nastąpiło

20 października 1947 roku.

Rada Bezpieczeństwa

15 członków: 5 członków stałych (Rosja, USA, Francja,

Wielka Brytania, Chiny) i 10 nie stałych (wybieranych na 2 lata).

Kompetencje:



Główny organ utrzymania pokoju i bezpieczeństwa



Obowiązek reagowania w sytuacjach zagrażających międzynarodowemu

bezpieczeństwu (ze szczególnym uwzględnieniem powoływania

i nadzorowania operacji pokojowych)



W wypadku sporu może wezwać strony do poddania się postępowaniu

przed Radę, spór o charakterze prawnym przekazuje

Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości.



Składa coroczne sprawozdania ze swej działalności

Zgromadzeniu Ogólnemu

Zgromadzenie Ogólne

Wszyscy członkowie ONZ (każde państwo 1 głos).

Zbiera się raz w roku (możliwe sesje nadzwyczajne na wniosek

Rady Bezpieczeństwa lub Sekretarza Generalnego.

Kompetencje:



Sprawy dotyczące pokoju i bezpieczeństwa o ile nie przeszły pod kompetencje RB



Badanie i obserwowanie potencjalnie zagrażających pokojowi sytuacji (zwracanie

na nie uwagi RB)



Promowanie pokoju



Popieranie współpracy międzynarodowej w dziedzinie gospodarki, zdrowia,

kultury, oświaty



Upowszechnianie przestrzegania praw i swobód ludzkich



Zatwierdzanie budżetu



Wybiera Sekretarza Generalnego, oraz niestałych członków RB



Powołuje Komisje Główne (np. Polityczną, Gospodarczą, Społeczną, Humanitarną)

Głosowanie: Większość 2/3 głosów: przyjmowanie, wykluczanie członków,

wybieranie członków niestałych RB.

Rada społeczno-

gospodarcza

54 członków wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne

na 3 letnią kadencje.

Kompetencje:



Działania w kwestiach gospodarczych i społecznych
(np. podnoszenia stopy życiowej)



Rozwiązywanie sporów o charakterze gospodarczym,
społecznym, zdrowotnym



Działania zmierzające do zachowania i przestrzegania praw
jednostki bez względu na różnice rasowe, językowe,
religijne itd.

Rada Powiernicza

Zajmowała się terytoriami nie rządzącymi się samodzielnie



obszary mandatowe



obszary odłączone od państw-agresorów po II wojnie

światowej



obszary dobrowolnie oddane systemowi powierniczemu

Ostatnim terytorium było Palau.

Od 1994 roku zawieszono jej działalność.

Sekretarze Generalni ONZ

Nr.

Sekretarz

Generalny

Okres urzędowania

Kraj

pochodzenia

Uwagi

Sir Gladwyn Jebb

24 października 1945–

2 lutego 1946

Wielka Brytania

Sprawował funkcję jako pełniący

obowiązki.

Trygve Lie

2 lutego 1946 –

10 listopada 1952

Norwegia

Zrezygnował ze stanowiska.

Dag Hammarskjöld

10 kwietnia 1953 –

18 września 1961

Szwecja

Zginął w katastrofie lotniczej w Północnej

Rodezji (obecnie Zambia).

Uhonorowany pośmiertnie Pokojową

Nagrodą Nobla (1961).

U Thant

30 listopada 1961 –

31 grudnia 1971

Birma

Po drugiej kadencji przeszedł na

emeryturę.

Kurt Waldheim

1 stycznia 1972 –

31 grudnia 1981

Austria

Chińskie veto dla jego trzeciej

kadencji.

Javier Pérez de

Cuéllar

1 stycznia 1982 –

31 grudnia 1991

Peru

Nie ubiegał się o trzecią

kadencję.

Boutros Boutros-

Ghali

1 stycznia 1992 –

31 grudnia 1996

Egipt

Amerykańskie veto dla drugiej

kadencji.

Kofi Annan

1 stycznia 1997–

31 grudnia 2006

Ghana

W 2001 roku został

uhonorowany Pokojową Nagrodą

Nobla.

Najważniejsze

wyspecjalizowane organizacje

ONZ

To niezależne, międzyrządowe organizacje, posiadające

własne władze oraz budżety.

Należą do nich:



Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO)



Organizacja ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO)



Fundusz NZ Pomocy Dzieciom (UNICEF)



Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)



Organizacja ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO)



Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW)



Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA)

Międzynarodowa Organizacja

Pracy (ILO)



Problemy pracownicze



Ochrona praw

pracowniczych



Ograniczanie pracy

dzieci



Polepszanie warunków

pracy



Tworzenie miejsc pracy



Organizowanie szkoleń

pracowniczych

Organizacja ds. Wyżywienia

i Rolnictwa (FAO)



Podnoszenie

wydajności

w produkcji rolniczej

i hodowli



Współpraca

międzynarodowa

na polu rozwoju

w dziedzinie rolnictwa



Walka z głodem

Fundusz NZ Pomocy Dzieciom

(UNICEF)



Pomoc dzieciom

w zakresie: wyżywienia,

zdrowia i dostępu

do oświaty



Zapobieganie i ochrona

przed przemocą



Przestrzeganie praw

zapisanych w Konwencji

o Prawach Dziecka

Światowa Organizacja Zdrowia

(WHO)



Współpraca

międzynarodowa

w dziedzinie ochrony

zdrowia i zwalczania

epidemii chorób

zakaźnych



Ustalanie norm

odnośnie składów leków

i jakości żywności



Zapobieganie

śmiertelności wśród

niemowląt

Organizacja ds. Oświaty, Nauki

i Kultury (UNESCO)



Wspieranie współpracy

międzynarodowej w

dziedzinie kultury, nauki i

szkolnictwa



Propagowanie

i upowszechnianie tolerancji,

szacunku i przestrzegania

praw człowieka



Wspieranie techniczne

i materialne w organizacji

oświaty



Konwencja o Ochronie

Światowego Dziedzictwa

Kulturalnego i Przyrodniczego

Błękitne Berety:



Służą w ramach kontyngentów narodowych



Oddawane do dyspozycji ONZ



Decyzję o ich powołaniu podejmuje Rada
Bezpieczeństwa



Sekretarz Generalny wyznacza dowódcę



Personel wojskowy, policjanci, obserwatorzy, cywile

Największą liczbę ochotników z krajów UE wystawiają

Polska i Francja.

Misje pokojowe

Rodzaje misji pokojowych:



nadzorowanie rozejmu



demobilizacja i odbudowa



rozbrojeniowe



humanitarne



nadzorowanie wyborów



cywilne służby policyjne



oczyszczanie pól minowych

Najważniejsze misje wojskowe

ONZ:



1950-1953 Korea

– wsparcie dla południa w walce z komunistyczną

Północą



1960-1964 Kongo (Demokratyczna Republika Konga)

–

utrzymanie niepodległości i integralności państwa. Jej efektem było

dojście do władzy prezydenta Mobutu Sese Seko



Od 1964 Cypr

– po interwencji tureckiej w sporze etnicznym na wyspie



Od 1967 Bliski Wschód

– wobec konfliktu palestyńsko-izraelskiego

obecność kontyngentu ONZ w tym regionie m.in. Na Wzgórzach Golan

i w Strefie Gazy



1990-1991 Zatoka Perska

– mandat ONZ dla sił brytyjsko-

amerykańskich, które wyzwoliły Kuwejt po zajęciu państwa przez siły

irackie (operacja Pustynna Burza)



1992-1994 Somalia

– zakończona porażką operacja Przywrócić

Nadzieję, która miała zakończyć wojnę domową i zabezpieczyć dostawy

z pomocą humanitarną



1992-1993 Kambodża

– operacja pokojowa ONZ, demokratyzacja

kraju



1992-1993 Jugosławia

– siły UNPROFOR miały zaprowadzić pokój

w dawnych republikach związkowych Jugosławii, poniosły fiasko i

zostały zastąpione przez siły NATO – IFOR

Document Outline