Technika stosowania
pikflometru
Sposoby podawania leków
wziewnych u dzieci
Ewa Cichocka-Jarosz
Oddział Pulmonologiczno-
Alergologiczny
Klinika Chorób Dzieci Katedry Pediatrii
USD
CM UJ
Technika stosowania
pikflometru
Sposoby podawania leków
wziewnych u dzieci
Ewa Cichocka-Jarosz
Oddział Pulmonologiczno-
Alergologiczny
Klinika Chorób Dzieci Katedry Pediatrii
USD
CM UJ
Jak najlepiej monitorować stan
oskrzeli u dziecka>5rż chorego na
astmę, czyli dlaczego pomocny jest
pikflometr ?
• Odzwierciedla stopień skurczu oskrzeli
• Umożliwia ocenę czynności oskrzeli,
zarówno w szpitalu, jak i w domu
• Pomaga ocenić ciężkość choroby
• Pomaga ocenić skuteczność leczenia
• Ułatwia ocenę ciężkości zaostrzeń astmy
Kiedy stosować pikflometr
(miernik szczytowego przepływu
wydechowego)
• Początkowo przynajmniej 1x dziennie
rano
(najwyższa wartość w ciągu doby)
• Każdorazowo w razie doraźnego
zaostrzenia dolegliwości
– przed i 10 minut po podaniu leku krótko
działającego
• Każdorazowo w razie kilkudniowego
zaostrzenia (infekcja)
– 2-3x/dobę, przed i po podaniu leku krótko
działającego
Jak stosować pikflometr
•
ustawić wskazówkę na dole skali w punkcie „0”
•
w pozycji stojącej wziąć głęboki wdech przez usta
trzymając w dłoni pikflometr
•
objąć szczelnie wargami ustnik i dmuchnąć z całej siły
•
odczytać na skali wartość pokazaną przez wskazówkę
pikflometru
•
powtórzyć pomiar dwukrotnie
•
zapisać najwyższą wartość z wszystkich trzech
pomiarów
Jak interpretować wartość PEF?
• U dzieci wartość PEF zależy od wysokości ciała, a nie od
wieku i płci
• Najwyższą wartość PEF osiąganą w okresie zdrowia i
dobrej kontroli objawów astmy, przyjmuje się za 100% N u
danego pacjenta
• Obniżenie wartości PEF <80%N wymaga doraźnego
podania krótko działającego
2
mimetyku
• Przy dobrej kontroli astmy dobowa zmienność PEF < 20%
• Obliczanie dobowej zmienności PEF
PEF
max
- PEF
min
PEF = -----------------------------
0.5 x (PEF
max
+ PEF
min
)
Dlaczego leki wziewne w terapii
astmy oskrzelowej stanowią
optymalny wybór ?
• lek jest dostarczany bezpośrednio do dróg
oddechowych
• lek można podać szybko
• lek może być podawany przez samego pacjenta
• zasadnicze działanie miejscowe leku wiąże się
z brakiem lub nikłym ubocznym działaniem
ogólnoustrojowym
Sposoby podawania leków
wziewnych w astmie
oskrzelowej
• indywidualny dozownik ciśnieniowy
(meter dose inhaler, MDI)
– System EB (Easy Breath)
Cromogen
– Synchroner
Tilade
• indywidualny dozownik ciśnieniowy z komorą
przedłużającą
(MDI + spacer)
• inhalator proszkowy
(dry powder inhaler, DPI)
• inhalacje z rozproszeniem cząsteczek za pomocą
sprężonego powietrza/tlenu
(nebulizacja)
Zależność depozycji leku wziewnego
w oskrzelach od sposobu jego
podawania
• MDI 10%
• Easy-Breath, Synchroner
15%
Cromogen EB, Tilade Mint+ Synchroner
• MDI + spacer* 15 - 20%
*
przy prawidłowej technice konserwacji spacera
Pierat F.: Eur. Respir. J. 1999, 13: 673
• Turbohaler 35%
Dlaczego pomocna jest komora
powietrzna (spacer) ?
• pozwala na podanie leków inhalacyjnych od wieku
niemowlęcego
• poprawia koordynację wdechu z podaniem dawki leku
• zmniejsza osadzanie się cząstek leku w jamie ustnej i
gardle, poprawia proporcję aerozolu na korzyść
cząstek małych
• chroni przed efektem „zimnego freonu”
• stwarza mniejsze ryzyko obturacji oskrzeli niż użycie
samego dozownika ciśnieniowego
• zwiększa około 2-krotnie depozycję leku w dolnych
drogach oddechowych (do 20%)
Zasady inhalacji z dozownika
ciśnieniowego (MDI) połączonego z
komorą powietrzną
(spacerem)
• zdjąć osłonkę ustnika dozownika
• wstrząsnąć dozownikiem
• umieścić ustnik dozownika w otworze wlotowym dla
dozownika w przedłużaczu
• umieścić ustnik przedłużacza w ustach, szczelnie
obejmując go wargami
• nacisnąć dozownik
• wykonać kilka (4-6) powolnych, głębokich wdechów
• zwrócić uwagę na prawidłową pracę zastawek
przedłużacza
• w przypadku inhalacji glikokortykoidów wypłukać usta
po przyjęciu leku
• w przypadku inhalacji leku rozszerzającego, podać go w
pierwszej kolejności
Prawidłowa konserwacja komory
powietrznej (spacera)
• optymalnie do nowego spacera podać około
20 dawek leku, co zmniejsza oddziaływanie
elektrostatyczne jego ścianek
• po rozłożeniu na części, myć w ciepłej wodzie
• dokładnie wypłukać w ciepłej wodzie z
dodatkiem detergentu (płyn do naczyń w
stężeniu podanym przez producenta)
• nie wycierać, zostawić do wyschnięcia
• myć spacer średnio 1 raz w tygodniu
Najczęstsze błędy przy inhalacji z
dozownika ciśnieniowego (MDI)
połączonego z komorą powietrzną
(spacerem)
• zbyt gwałtowne/szybkie oddechy
• wdech wykonywany przez nos (efekt
„rozcieńczenia” dawki leku)
• w przypadku stosowania maseczki, brak jej
ścisłego przylegania do twarzy dziecka
• brak prawidłowego ruchu zastawek podczas
wdechu/wydechu
• podawanie kilku dawek leku naraz do spacera
Inhalatory proszkowe
(
dry powder
inhaler, DPI)
wyzwalane przepływem wdechowym
• inhalator z pojedynczą dawką leku,
na nośniku proszkowym np. laktozie
– Spinhaler
(kapsułki - Intal, Foradil)
– Diskhaler
(Flixotide, Becodisk, Serevent, Ventodisk)
– Discus
(Serevent)
• inhalator wielodawkowy (100-200
dawek), bez substancji nośnikowej
– Turbohaler
(Pulmicort, Bricanyl, Oxis)
Zalety inhalatorów proszkowych
(DPI)
• mały, poręczny rozmiar
• obecność licznika dawek
• duża odporność na warunki fizyczne
(wilgotność,
temperatura)
• eliminacja problemu koordynacji, bo dawka wyzwalana
wdechem pacjenta
• większa niż w przypadku dozowników ciśnieniowych
stabilność aerodynamiczna leku
• dobre rozdrobnienie leku wpływające na depozycję w
drogach oddechowych (do 30%)
•
Technika inhalacji przy użyciu
dysku
• Otworzyć dysk
• Załadować kolejną dawkę
• Zainhalować przy spokojnym wdechu
(30 l/min) obejmując ustnik
szczelnie wargami
• Nie wymaga koordynacji, bo dawka
wyzwalana wdechem
• Wysoka powtarzalność dawki
Technika inhalacji przy użyciu
turbohalera (TH)
• Odkręcić i zdjąć pokrywę ochronną
• Trzymając TH w pozycji pionowej załadować
dawkę leku, poprzez przekręcenie pokrętła u
podstawy TH, do oporu i powrót do
pierwotnego położenia
• Wykonać wydech, a następnie objąć ustnik
szczelnie wargami, utrzymując go w pozycji
poziomej
• Wykonać głęboki i silny wdech (60 l/min)
• Powrócić do normalnego toru oddychania
• Założyć ponownie pokrywę ochronną
Postacie handlowe preparatów
kromoglikanów i nedokromilu
• aerozol
– Cromogen /Cromogen EB
5mg/dawkę
– Cropoz Plus 5mg/dawkę
– Intal 5mg/dawkę
– Tilade/Tilade Mint + synchroner
2mg/dawkę
• kapsułki do inhalacji
– Cromolyn
20mg/dawkę
– Intal 20mg/dawkę
• roztwór do nebulizacji
– Cromohexal 20mg/2ml
– Intal 20mg /2ml
Postacie handlowe preparatów
glikokortykoidów inhalacyjnych
zalecanych u dzieci
• aerozol
– budesonid:
• Budesonid mite 50ug/dawke
• Budesonid forte 200ug/dawke
• Horacort (Izomer 22 R)
160ug/dawkę
• Pulmicort 50ug/dawkę
– propionian flutikazonu
• Flixotide
25, 50, 125, 250ug/dawkę
• proszek
– Pulmicort Turbohaler
100, 200ug/dawkę
– Flixotide dysk
50, 100, 250, 500ug/dawkę
• roztwór do nebulizacji
– Pulmicort
125, 250, 500ug/amp
Postacie handlowe długo działających
2
mimetyków inhalacyjnych
• aerozol
–
Salmeterol (Serevent)
25ug/dawkę
• proszek
–
Salmeterol (Serevent dysk)
50ug/dawkę
–
Formoterol
• Foradil kaps.
12ug/dawkę
• Oxis Turbohaler
4.5ug/dawkę
9.0ug/dawkę
Wziewne leki doraźne, stosowane
celem przerwania napadu astmy
(quick relief medications)
• Krótko działające
2
mimetyki
– salbutamol
częściowy agonista rec.
2
• aerosol (freon/bezfreon) 100ug/dawkę
• proszek (Ventodisk)
200ug/dawkę, 400ug/dawkę
• roztwór do nebulizacji
2.5mg/2.5ml, 5.0 mg/2.5ml, 5mg/1ml
– fenoterol
całkowity agonista rec.
2
• aerosol (Berotec)
100ug/dawkę
– terbutalina
częściowy agonista rec.
2
• proszek (Bricanyl) 500ug/dawkę
• Leki antycholinergiczne
– bromek ipratropium (Atrovent)-
nieselektywny inhib. rec. M
– bromek tiotropium -
selektywny inhibitor rec. M
1,
i M
3
• Krótko działające
2
mimetyki+lek antycholinerg.
– berodual