PowerPoint Presentation

Patologie społeczne



Działania poszczególnych jednostek bądź całych

grup społecznych, które są sprzeczne z

podstawowymi normami, zasadami, wartościami

wyznawanymi przez dane społeczeństwo.



Działania naruszające spokój społeczny,

godzące w porządek publiczny, naruszają

przepisy prawne



Bardzo często wzajemnie na siebie wpływają,

oddziaływają, są ze sobą ściśle związane



Wymagają odpowiednich środków tak

zapobiegawczych, jak i starających się naprawić

szkodliwe efekty występowania tychże patologii

Różne koncepcje podziałów



Przestępstwa z nienawiści (rasizm, terroryzm)



Uzależnienia (alkoholowe, narkotykowe, komputerowe, hazardowe)



Przestępstwa na tle seksualnym (prostytucja, pedofilia,

pornografia dziecięca, stosunki kazirodcze)



Wykluczenie społeczne (bezdomność, bezrobocie, mobbing)



Patologia instytucji państwowych (korupcja, nepotyzm)



Samobójstwa



Przestępczość zorganizowana

Różne koncepcje podziałów



Patologie indywidualne – związane z

życiem, zachowaniem konkretnej

jednostki



Patologie rodzinne – dotyczą

negatywnych zjawisk zachodzących w

ramach wspólnych rodzinnych relacji



Patologie związane z konkretnymi

grupami społecznymi

Uzależnienie



Odczuwana przez daną osobę silna

potrzeba zażywania konkretnych

środków odurzających, mogące w

następstwie swojego użycia wywołać

niebezpieczne dla zdrowia bądź życia

efekty

3 zasadnicze rodzaje

uzależnień



Psychiczne - Przekonanie jednostki, że nie

jest w stanie normalnie funkcjonować bez

danej używki)



Fizyczne - Organizm przestaje normalnie

funkcjonować bez danego środku (pojawia

się uczucie tzw. „głodu”)



Społeczne - Presja danej grupy społecznej

na stosowanie konkretnej używki (np.

znajomi, młodzież i ich stosunek do

alkoholu bądź narkotyków)

Alkoholizm - definicja

•

Zespół uzależnienia od alkoholu,

zgodnie z kryteriami zawartymi w 10

edycji Międzynarodowej Klasyfikacji

Chorób, Urazów i Przyczyn Zgonów

(ICD 10) należy definiować jako

wystąpienie przynajmniej trzech z

następujących objawów, w okresie

przynajmniej jednego miesiąca lub w

ciągu ostatniego roku w kilkukrotnych

okresach krótszych niż miesiąc:

Alkoholizm – definicja cd.

•

Silne pragnienie lub poczucie przymusu picia ("głód

alkoholowy").

•

Upośledzenie zdolności kontrolowania zachowań związanych

z piciem (upośledzenie zdolności powstrzymywania się od

picia, trudności w zakończeniu picia, trudności w

ograniczaniu ilości wypijanego alkoholu).

•

Fizjologiczne objawy zespołu abstynencyjnego w sytuacji

ograniczenia lub przerywania picia (drżenie, nadciśnienie

tętnicze, nudności, wymioty, biegunka, bezsenność,

niepokój, w krańcowej postaci majaczenie drżenne) lub

używanie alkoholu w celu uwolnienia się od objawów

abstynencyjnych.

•

Zmieniona (najczęściej zwiększona) tolerancja alkoholu,

potrzeba spożywania zwiększonych dawek dla osiągnięcia

oczekiwanego efektu.

•

Koncentracja życia wokół picia kosztem zainteresowań i

obowiązków.

•

Uporczywe picie alkoholu mimo oczywistych dowodów

występowania szkodliwych następstw picia.

Alkoholizm – definicja cd.

•

Uzależnienie od alkoholu jest chorobą

chroniczną, postępującą i potencjalnie

śmiertelną. Nie jest możliwe całkowite jej

wyleczenie, a jedynie zahamowania narastania

jej objawów i szkód zdrowotnych z nią

związanych.

•

W świetle nowoczesnej wiedzy uzależnienie od

alkoholu jest chorobą wieloczynnikową, bio-

psycho-społeczną, uszkadzającą funkcjonowanie

człowieka w sferze somatycznej,

psychologicznej, społecznej i duchowej. Model

leczenia tego schorzenia musi być dostosowany

do takiego sposobu postrzegania tej choroby

Fazy uzależnienia od alkoholu

•

stopień pierwszy - picie umiarkowane, towarzyskie, przy okazji, z okazji;

stopień drugi - picie nadmierne z przerwami w pamięci lub z utratą świadomości

całego okresu picia;

stopień trzeci - to początek głodu alkoholowego, trzeba go więcej i częściej;

stopień czwarty - to utrata kontroli picia, zamierza się wypić kieliszek, dwa, a pije się

do nieprzytomności;

stopień piąty - to szukanie usprawiedliwienia dla picia, czując że inni piją inaczej

poszukuje się argumentacji do picia;

stopień szósty - to potrzeba klina, odkrycie jego błogosławieństwa wiąże się z

psychicznymi i fizycznymi dolegliwościami picia alkoholu;

stopień siódmy - to picie w samotności, jest to już nie dzwonek, a dzwon

ostrzegawczy, gdyż człowiek nieuzależniony pije najchętniej w towarzystwie, a nigdy w

samotności;

stopień ósmy - to szukanie zwady, bójek, awantur; na tym etapie system nerwowy

jest w takim stanie, że człowiek przestaje panować nad sobą i staje się wybuchowy;

stopień dziewiąty - to poszukiwanie za wszelką cenę alkoholu, co wynika z stanu

fizycznego i psychicznego organizmu, do jakiego doprowadziły poprzednie szczeble;

stopień dziesiąty - to wyrzuty sumienia, obrzydzenie i potępienie samego siebie, to

nieustanny kac moralny;

stopień jedenasty - to napady niepokoju i lęku, które początkowo pojawiają się od

czasu do czasu, później coraz częściej, by w końcu towarzyszyć w każdym momencie i

w każdym miejscu;

stopień dwunasty to uświadomienie klęski, gdyż wszystkie wyszukane

usprawiedliwienia picia alkoholu okazują się niezadowalające, można tylko pić dla picia

aż do wytrzymałości fizycznej i nerwowej; przestają działać jakiekolwiek hamulce w

piciu;

stopień trzynasty to ostateczne rozstrzygnięcie losu alkoholika. Może to być albo

pętla..., albo szpital odwykowy..., albo śmierć w ataku delirium czy marskości wątroby.

Różne populacje osób mających problemy z

alkoholem

•

Uzależnienie od alkoholu jako zespół objawów klinicznych
(choroba) obejmuje populację około 700-800 tys. Osób w
Polsce

•

Osoby nadużywające alkoholu bez klinicznych objawów
uzależnienia tworzą w Polsce populację około 2-3 milionów
osób

•

Dorośli członkowie rodzin alkoholowych – czyli takich,
gdzie alkohol zaburza życie rodzinne, stanowią około 2 miliona
osób

•

Dzieci i młodzież żyjąca w rodzinach alkoholowych to
około 1,5 do 2 milionów osób

•

Upijające się nastolatki to około 20% młodzieży w
przedziale wiekowym 15-18 lat (liczba diametralnie rośnie i
jest coraz trudniejsza do określenia)

Rozwiązywanie problemów alkoholowych – terapie

odwykowe



Silny proces modernizacji polskiego lecznictwa odwykowego od początku

lat 90-tych, polegający na podporządkowaniu oddziaływań w kierunku

tworzenia spójnych programów psychoterapii uzależnienia i

współuzależnienia. Procesowi temu towarzyszy intensywny proces

podnoszenia kwalifikacji kadry lecznictwa odwykowego.



Na koniec 2002 roku w Polsce liczba zakładów lecznictwa odwykowego

wyniosła 530, w tym 393 to zakłady ambulatoryjne, 102 stacjonarne, 41

oddziały dzienne. Zdecydowana większość to jednak zakłady niepubliczne,

o skromnej liczbie personelu i zakresu programu terapeutycznego



Każdy terapeuta musi przejść 5-stopniowy kurs, który trwa około 2,5 roku i

kończy się egzaminem certyfikacyjnym. Głównie są to specjaliści terapii

uzależnienia i instruktorzy terapii uzależnień, choć w ośrodkach pracują

także lekarze, pielęgniarki, pracownicy socjalni i personel pomocniczy. W

lecznictwie odwykowym zatrudnionych jest blisko 3300 osób.



Stopniowy wzrost ilości zarejestrowanych pacjentów - wciąż jednak istnieje

silna bariera psychologiczna, szczególnie na wsi

Rozwiązywanie problemów

alkoholowych cd.



Terapia osób współuzależnionych – rzadko spotykana, ok. 2%

chorych leczy się w ten sposób (wymaga odpowiedniego personelu

i stosownych placówek odwykowych)



Terapia Dorosłych Dzieci Alkoholików (DDA) – koszty i specyfika

leczenia ogranicza możliwość szerszego zastosowania



System pomocy dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym –

wzrasta liczba placówek i dzieci korzystających z ich usług (blisko

200 tys.), zapewnia to jest pomoc jedynie ok.. 20% potrzebującym.



Programy profilaktyczne dla młodzieży w szkołach („Drugi

elementarz”, „Zanim spróbujesz”, „Tak czy nie”, „Śnieżna kula”)



System przeciwdziałania przemocy domowej (trzy główne nurty –

feministyczny, pomocy dzieciom, wspierania członków rodzin)

Rozwiązywanie problemów

alkoholowych cd.



Ustawa o wychowaniu w trzeźwości z 26 października 1982 roku

zobowiązuje samorządy gminne do prowadzenia własnej,

wyznaczonej lokalnymi potrzebami i zasobami, polityki

antyalkoholowej



Mogą w tym celu powołać stosownego pełnomocnika (art. 4 ust. 2)

nadzorującego bezpośrednio realizację projektu



Gminy mogą „

W celu pozyskania dodatkowych środków na

prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem

problemów alkoholowych gminy pobierać opłatę za korzystanie z

zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych

” (art.11).



Ustawa zobowiązuje również odpowiednich ministrów, związanych

ze sprawami oświaty, szkolnictwa wyższego, zdrowia, kultury,

osób odpowiedzialnych za sferę radiofonii i telewizji do

uświadamiania społeczeństwa o zgubnych efektach nadużywania

alkoholu

Alkohol a finanse

państwowe



Roczne wpływy z akcyzy za 2008 rok wyniosły aż

9,3 miliarda złotych



Jednocześnie mniej więcej podobną kwotę wydał

NFZ w przeciągu roku na leczenie ofiar wypadków

będących wynikiem spożywania alkoholu oraz

chorób „okołoalkoholowych”



Nie sposób obliczyć kosztów związanych z

terapią, leczeniem, pokrywaniem szkód,

wypadkami, absencją w pracy i innymi

problemami wynikającymi pośrednio bądź

bezpośrednio z nadużywania alkoholu

Alkoholizm a inne patologie społeczne



Spośród najcięższych czynów kryminalnych (zabójstwa,

gwałty, rozboje) aż 80% jest dokonywanych pod wpływem

alkoholu, jednocześnie blisko 70% ofiar gwałtów, kradzieży i

morderstw to osoby pod wpływem alkoholu



Dla 25% kobiet i 20% mężczyzn alkohol jest głównym

powodem agresywnych zachowań



Nadmierne spożywanie alkoholu jako czynnik

destabilizujący życie rodzinne – zaniedbanie i osłabienie

wzajemnych relacji, warunków życia, element prowadzący

do agresji i przestępstw na tle seksualnym



W wypadkach powodowanych przez nietrzeźwych

kierowców ginie co trzecia ofiara, a 20% odnosi ciężkie

obrażenia ciała; Jednocześnie co trzeci wypadek jest

spowodowany przez pieszych będących pod wpływem

alkoholu

Pytania do dyskusji



Czy nadmierne spożywanie alkoholu w Polsce jest czymś

wymagającym zdecydowanych i radykalnych działań

mających na celu zwalczanie tego zjawiska, czy też

elementem swego rodzaju narodowej mentalności i kultury

do której należy podchodzić z pewną wyrozumiałością?



Które sposoby zwalczania problemu są skuteczniejsze –

społeczne kampanie podkreślające negatywne

konsekwencje wynikające z nadużywania alkoholu, czy

działania państwa godzące w interesy środowisk

zajmujących się produkcją, dystrybucją i sprzedażą

alkoholu?

Document Outline