Rola wątroby i śledziony w
Rola wątroby i śledziony w
chorobach pasożytniczych
chorobach pasożytniczych
Magdalena Danecka
Magdalena Danecka
Mateusz Paluch
Mateusz Paluch
Rola wątroby i śledziony w
Rola wątroby i śledziony w
chorobach pasożytniczych
chorobach pasożytniczych
Magdalena Danecka
Magdalena Danecka
Mateusz Paluch
Mateusz Paluch
Pasożytnicze choroby
Pasożytnicze choroby
wątroby
wątroby
długi okres wylęgania
długi okres wylęgania
przewlekły, skryty przebieg
przewlekły, skryty przebieg
często długo bezobjawowy przebieg
często długo bezobjawowy przebieg
Rodzaje zmian w wątrobie
Rodzaje zmian w wątrobie
torbiele i ropnie pasożytnicze
torbiele i ropnie pasożytnicze
ziarniniakowate
ziarniniakowate
w układzie retikularno – histiocytarnym
w układzie retikularno – histiocytarnym
inwazje dróg żółciowych
inwazje dróg żółciowych
w przebiegu malarii i włośnicy
w przebiegu malarii i włośnicy
spowodowane lekami
spowodowane lekami
przeciwpasożytniczym lub chorobami
przeciwpasożytniczym lub chorobami
przebiegającymi z upośledzeniem
przebiegającymi z upośledzeniem
odporności
odporności
echinokokoza
echinokokoza
Choroba wywoływana jest przez
Choroba wywoływana jest przez
pęcherzowe postaci tasiemców:
pęcherzowe postaci tasiemców:
Tasiemca jednojamowego (
Tasiemca jednojamowego (
Echinococcus
Echinococcus
granulosus
granulosus
), występującego głównie u psów
), występującego głównie u psów
–
–
bąblowica jednojamowa
bąblowica jednojamowa
tasiemca wielojamowego (
tasiemca wielojamowego (
Echinococcus
Echinococcus
multilocularis
multilocularis
), występującego u lisów –
), występującego u lisów –
bąblowica wielojamowa
bąblowica wielojamowa
Bąblowica jednojamowa -
Bąblowica jednojamowa -
echinokokoza
echinokokoza
Echinococcus granulosus
Echinococcus granulosus
40/rok w Polsce
40/rok w Polsce
torbiele pojedyncze, czasem mnogie (do 30
torbiele pojedyncze, czasem mnogie (do 30
cm średnicy)
cm średnicy)
Niejednakowy rozwój torbieli u człowieka
Niejednakowy rozwój torbieli u człowieka
Owalny lub kulisty kształt, wypełniona płynem,
Owalny lub kulisty kształt, wypełniona płynem,
endocysta, perycysta, torbiele potomne
endocysta, perycysta, torbiele potomne
Zmiany uciskowe sprzyjają zakażeniom
Zmiany uciskowe sprzyjają zakażeniom
bakteryjnym torbieli, tworzeniu mas
bakteryjnym torbieli, tworzeniu mas
martwiczych wewnątrz niej
martwiczych wewnątrz niej
Postaci dojrzałe mają od 2,5
Postaci dojrzałe mają od 2,5
do 6 mm długości. Posiadają
do 6 mm długości. Posiadają
kulisty skoleks z podwójnym
kulisty skoleks z podwójnym
wieńcem 30-36 haczyków.
wieńcem 30-36 haczyków.
Bąblowica jednojamowa -
Bąblowica jednojamowa -
echinokokoza
echinokokoza
Niedrożność przewodów żółciowych
Niedrożność przewodów żółciowych
Degeneracja torbieli po latach, resorbcja ,
Degeneracja torbieli po latach, resorbcja ,
zwapnienie
zwapnienie
Na ogół bez dolegliwości
Na ogół bez dolegliwości
Objawy zależne od lokalizacji torbieli
Objawy zależne od lokalizacji torbieli
(bóle w nadbrzuszu, podżebrzu prawym,
(bóle w nadbrzuszu, podżebrzu prawym,
kolka żółciowa, nudności wymioty, wzdęcia)
kolka żółciowa, nudności wymioty, wzdęcia)
Duże torbiele – nadciśnienie wrotne,
Duże torbiele – nadciśnienie wrotne,
hepatomegalia, żółtaczka, marskość
hepatomegalia, żółtaczka, marskość
wątroby, ropień wątroby, cholangitis
wątroby, ropień wątroby, cholangitis
Bąblowica jednojamowa -
Bąblowica jednojamowa -
diagnostyka
diagnostyka
USG (przegrody międzykomorowe,
USG (przegrody międzykomorowe,
obraz „plastra miodu”, „lilii wodnej” -
obraz „plastra miodu”, „lilii wodnej” -
odwarstwienie endocysty)
odwarstwienie endocysty)
Wsteczna cholangiografia
Wsteczna cholangiografia
Badania serologiczne (ELISA, test
Badania serologiczne (ELISA, test
hemaglutynacji pośredniej)
hemaglutynacji pośredniej)
BACC (haki lub protoskoleksy w
BACC (haki lub protoskoleksy w
torbieli)
torbieli)
Bąblowica jednojamowa -
Bąblowica jednojamowa -
leczenie
leczenie
Chirurgiczne usunięcie torbieli
Chirurgiczne usunięcie torbieli
Chemioterapia – albendazol (10-15 mg/kg
Chemioterapia – albendazol (10-15 mg/kg
mc./d)
mc./d)
Przezskórny drenaż torbieli i podanie leku
Przezskórny drenaż torbieli i podanie leku
przeciwpasożytniczego do jamy bąblowca
przeciwpasożytniczego do jamy bąblowca
Bąblowica wielojamowa -
Bąblowica wielojamowa -
alweokokoza
alweokokoza
Echinococcus multilocularis
Echinococcus multilocularis
Przebieg przewlekły, ciężki,
Przebieg przewlekły, ciężki,
początkowo skryty, bezobjawowy
początkowo skryty, bezobjawowy
Obraz kliniczny: nadciśnienie wrotne,
Obraz kliniczny: nadciśnienie wrotne,
hepatomegalia, splenomegalia,
hepatomegalia, splenomegalia,
żółtaczka, wodobrzusze, objawy
żółtaczka, wodobrzusze, objawy
przerzutów
przerzutów
Bąblowica wielojamowa -
Bąblowica wielojamowa -
diagnostyka
diagnostyka
USG, KT (sugerują proces nowotworowy,
USG, KT (sugerują proces nowotworowy,
zwapnienia w części centralnej)
zwapnienia w części centralnej)
Cholangiografia wsteczna (typowe –
Cholangiografia wsteczna (typowe –
niedrożność, poszerzenie i przemieszczenie
niedrożność, poszerzenie i przemieszczenie
dróg żółciowych)
dróg żółciowych)
MR (wielotorbielowata podobna do plastra
MR (wielotorbielowata podobna do plastra
miodu struktura)
miodu struktura)
Badania pracowniane (wzrost: OB, AlAT, AspAT,
Badania pracowniane (wzrost: OB, AlAT, AspAT,
GGTP, fosfataza zasadowa, IgE; obniżenie
GGTP, fosfataza zasadowa, IgE; obniżenie
leukocytów i płytek krwi)
leukocytów i płytek krwi)
Biopsja nie jest wskazana
Biopsja nie jest wskazana
Bąblowica wielojamowa
Bąblowica wielojamowa
Badanie śródoperacyjne
Badanie śródoperacyjne
Pośrednie badania serologiczne
Pośrednie badania serologiczne
(antygeny Em2 lub Em2plus – czułość
(antygeny Em2 lub Em2plus – czułość
80-90%)
80-90%)
Bąblowica wielojamowa - leczenie
Bąblowica wielojamowa - leczenie
Radykalny zabieg chirurgiczny
Radykalny zabieg chirurgiczny
Benzimidazole
Benzimidazole
W przypadkach nieoperacyjnych –
W przypadkach nieoperacyjnych –
wieloletnia chemioterapia
wieloletnia chemioterapia
albendazolem, transplantacja
albendazolem, transplantacja
wątroby)
wątroby)
jest to choroba inwazyjna jelita grubego,
jest to choroba inwazyjna jelita grubego,
występuje endemicznie i epidemicznie w
występuje endemicznie i epidemicznie w
krajach o klimacie tropikalnym i
krajach o klimacie tropikalnym i
subtropikalnym, na terenach o niskim
subtropikalnym, na terenach o niskim
poziomie sanitarnym.
poziomie sanitarnym.
Występuje w kilku postaciach:
Występuje w kilku postaciach:
-bezobjawowe przewlekłe wydalanie cyst
-bezobjawowe przewlekłe wydalanie cyst
z kałem
z kałem
-ostra pełzakowica jelitowa
-ostra pełzakowica jelitowa
-przewlekła pełzakowica jelitowa
-przewlekła pełzakowica jelitowa
-amoeboma (ziarniniak w kątnicy,
-amoeboma (ziarniniak w kątnicy,
pełzakowy guz kątnicy
pełzakowy guz kątnicy
-ropień pełzakowy
-ropień pełzakowy
Pełzakowica
Pełzakowica
Ropień pełzakowy wątroby
Ropień pełzakowy wątroby
Entamoeba histolytica
Entamoeba histolytica
Najczęściej pojedynczy, umiejscowiony w
Najczęściej pojedynczy, umiejscowiony w
płacie prawym, wypełniony trofozoitami,
płacie prawym, wypełniony trofozoitami,
jałowy ropień o średnicy 5-15cm wypełniony
jałowy ropień o średnicy 5-15cm wypełniony
masami martwiczymi otoczony ziarniną
masami martwiczymi otoczony ziarniną
zapalną
zapalną
objawy: bóle lub uczucie ucisku w okolicy
objawy: bóle lub uczucie ucisku w okolicy
wątroby, okresowe gorączki, poty, dreszcze,
wątroby, okresowe gorączki, poty, dreszcze,
nudności, wymioty, osłabienie, utrata masy
nudności, wymioty, osłabienie, utrata masy
ciała, duża leukocytoza, niedokrwistość,
ciała, duża leukocytoza, niedokrwistość,
bardzo wysoki OB, miernie podwyższone
bardzo wysoki OB, miernie podwyższone
próby wątrobowe
próby wątrobowe
Ropień pełzakowy wątroby
Ropień pełzakowy wątroby
Diagnostyka:
Diagnostyka:
- USG, TK (zmiana hipoechogenna)
- USG, TK (zmiana hipoechogenna)
- RTG klatki piersiowej (uniesienie prawej
- RTG klatki piersiowej (uniesienie prawej
kopuły przepony, drenaż ropnia do jamy
kopuły przepony, drenaż ropnia do jamy
opłucnej)
opłucnej)
- biopsja aspiracyjna
- biopsja aspiracyjna
- badanie serologiczne (odczyn hemaglutynacji
- badanie serologiczne (odczyn hemaglutynacji
biernej)
biernej)
Leczenie:
Leczenie:
- preparaty nitroimidazolowe (metronidazol,
- preparaty nitroimidazolowe (metronidazol,
tinidazol, seknidazol, ornidazol), chorochina,
tinidazol, seknidazol, ornidazol), chorochina,
dehydroemetyna, zabieg chirurgiczny, drenaż
dehydroemetyna, zabieg chirurgiczny, drenaż
Schistosomoza (bilharcjoza)
Schistosomoza (bilharcjoza)
Schistosoma mansoni, S. japonicum, S. mekongi, S. intracalatum
Schistosoma mansoni, S. japonicum, S. mekongi, S. intracalatum
Infekcja przenosi się przez zakażoną wodę. Pasożyty tam
Infekcja przenosi się przez zakażoną wodę. Pasożyty tam
bytujące wnikają do organizmu żywiciela przez skórę. Cykl
bytujące wnikają do organizmu żywiciela przez skórę. Cykl
życiowy pasożyta wiąże się z jego przemieszczaniem w
życiowy pasożyta wiąże się z jego przemieszczaniem w
organizmie człowieka i uszkodzeniami licznych narządów.
organizmie człowieka i uszkodzeniami licznych narządów.
Przywry bytują w świetle naczyń krwionośnych, układu
Przywry bytują w świetle naczyń krwionośnych, układu
pokarmowego i moczowego. Do objawów choroby należy
pokarmowego i moczowego. Do objawów choroby należy
goraczka, biegunka z domieszką krwi i krwiomocz. Pasożyty
goraczka, biegunka z domieszką krwi i krwiomocz. Pasożyty
mogą uszkadzać układ nerwowy, wątrobę i być przyczyną
mogą uszkadzać układ nerwowy, wątrobę i być przyczyną
pęknięć żylaków przełyku
pęknięć żylaków przełyku
Okresy kliniczne:
Okresy kliniczne:
- ostry (rozsiew jaj w organiźmie)
- ostry (rozsiew jaj w organiźmie)
- przewlekły (zagnieżdżanie się jaj w wątrobie)
- przewlekły (zagnieżdżanie się jaj w wątrobie)
Diagnostyka: badania serologiczne, rektoskopia, kolonoskopia,
Diagnostyka: badania serologiczne, rektoskopia, kolonoskopia,
badanie kału lub bioptatu błony śluzowej j. grubego na obecność
badanie kału lub bioptatu błony śluzowej j. grubego na obecność
jaj pasożyta; USG, KT, endoskopia przełyku – marskość wątroby
jaj pasożyta; USG, KT, endoskopia przełyku – marskość wątroby
Leczenie: parzikwantel 60mg/kg mc. przez 1 dzień
Leczenie: parzikwantel 60mg/kg mc. przez 1 dzień
Leiszmanioza trzewna
Leiszmanioza trzewna
Leishmania spp.
Leishmania spp.
Wywołana przez wiciowce
Wywołana przez wiciowce
Leishmania donovani
Leishmania donovani
,
,
L. infantum
L. infantum
i
i
L. chagasi
L. chagasi
Przenoszona przez ukąszenie samic muchówek
Przenoszona przez ukąszenie samic muchówek
Okres wylęgania: 2 – 3 lat
Okres wylęgania: 2 – 3 lat
Atakują układ siateczkowo-śródbłonkowy
Atakują układ siateczkowo-śródbłonkowy
Przebieg przewlekły
Przebieg przewlekły
Objawy: gorączka, hepatomegalia, splenomegalia, żółtaczka,
Objawy: gorączka, hepatomegalia, splenomegalia, żółtaczka,
limfadenopatia, niedokrwistość, leukopenia,
limfadenopatia, niedokrwistość, leukopenia,
trombocytopenia, stopniowe wyniszczenie, zgon
trombocytopenia, stopniowe wyniszczenie, zgon
Diagnostyka: badania serologiczne, PCR, biopsja wątroby,
Diagnostyka: badania serologiczne, PCR, biopsja wątroby,
węzłów chłonnych lub szpiku (pierwotniaki w makrofagach)
węzłów chłonnych lub szpiku (pierwotniaki w makrofagach)
Leczenie: Pentostam (stiboglukonat sodu), Glucantime
Leczenie: Pentostam (stiboglukonat sodu), Glucantime
(megluminian antymonu), amfoterycyna B, pentamidyna
(megluminian antymonu), amfoterycyna B, pentamidyna
Malaria - zimnica
Malaria - zimnica
Plasmodium spp.
Plasmodium spp.
Wektor: komar Anopheles
Wektor: komar Anopheles
Postać zakaźna: komar – sporozoit –
Postać zakaźna: komar – sporozoit –
hepatocyt (podział schizogoniczny) –
hepatocyt (podział schizogoniczny) –
merozoity pozakrwinkowe – krew –
merozoity pozakrwinkowe – krew –
erytrocyty – gametocyty – komar
erytrocyty – gametocyty – komar
Patogeneza i objawy: niedokrwistość,
Patogeneza i objawy: niedokrwistość,
zaczopowanie drobnych naczyń
zaczopowanie drobnych naczyń
krwionośnych, zaburzenia regulacji
krwionośnych, zaburzenia regulacji
immunologicznej, uogólnione
immunologicznej, uogólnione
niedotlenienie tkanek
niedotlenienie tkanek
Triada objawów: silne dreszcze,
Triada objawów: silne dreszcze,
kilkugodzinna wysoka gorączka z
kilkugodzinna wysoka gorączka z
suchą skórą, spadek temperatury ze
suchą skórą, spadek temperatury ze
zlewnymi potami
zlewnymi potami
P. vivax, P. ovale może prowadzić do
P. vivax, P. ovale może prowadzić do
pęknięcia torebki powiększającej się
pęknięcia torebki powiększającej się
śledziony
śledziony
Dziękujemy za
Dziękujemy za
uwagę.
uwagę.