background image

Choroby wirusowe skóry

Sebastian Kaszewski

background image

Schorzenia wirusowe skóry

• Wirusy Brodawczaka Ludzkiego (HPV)

– Brodawki zwykłe
– Brodawki stóp
– Brodawki płaskie
– Brodawki płciowe (Kłykciny kończyste)
– Rak szyjki macicy  

• Retrowirusy:

– HIV-1, HIV-2   HIV/AIDS
– HTLV-1   Chłoniak T-komórkowy 

background image

Schorzenia wirusowe skóry

• Grupa Herpes (Herpesviridae, HHV):

HSV-1, HSV-2 opryszczka zwykła

HHV-3 (VZV) półpasiec, ospa wietrzna

HHV-4 (EBV) mononukleoza, Zespół Gianotti-

Crosti, chłoniak Burkitta, leukoplakia włochata 

HHV-5 (CMV) Zespół mononukleozopodobny, 

Zespół Gianotti-Crosti u noworodków; 

owrzodzenia okołoodbytniczne u HIV+ 

HHV-6  rumień nagły

HHV-7 łupież różowy Gilberta?

HHV-8 Mięsak Kaposiego

background image

Schorzenia wirusowe skóry

• Pokswirusy: 

– Wirus mięczaka zakaźnego
– Wirus ospy prawdziwej 
– Wirus krowianki 
– Wirus parakrowianki 
– Wirus ospy krowiej/kociej  
– Parapokswirus ovis (PPOV)  - guzki 

dojarek   

background image

Schorzenia wirusowe skóry

• Pikornawirusy: 

– Wirus Coxsackie -

opryszczkowate zap 

gardła; wysypki plamiste; Ch. rąk, stóp 

i jamy ustnej 

– Wirusy ECHO

wysypki  plamiste   

• Paramyksowirusy:

– Wirus odry

– Wirus świnki 

• Togawirusy:

– Wirus różyczki 

• Parwowirus:

– Parwowirus B19 Rumień zakaźny 

background image

Ludzki Wirus Brodawczka 

(HPV)

• blisko spokrewnione ze sobą 

(>100 podtypów) wirusy DNA

• powinowactwo do skóry i śluzówek – 

różne objawy kliniczne 

• 5-20% wszystkich osób między 15–

49 r.ż. jest zakażonych HPV

• Wykazanie onkogennych właściwości 

HPV-16 i 18 – ogromny wpływa na 

diagnostykę i postępowanie   

background image

HPV

• Brodawki zwykłe  

HPV-2

• Brodawki stóp (podeszwowe)

– myrmecia (głębokie) HPV-1
– mozaikowe (powierzchowne)

HPV-2

• Brodawki płaskie HPV-3
• Brodawki płciowe 

HPV-6 i 11

• Choroba Hecka  HPV-13 i 32
• Bowenoid Papulosis HPV-16
• Epidermodysplasia verruciformis HPV-5,8

background image

BRODAWKI (Verrucae)

• Grudki naskórkowe wywołane 

zakażeniem wirusem HPV

• W niektórych przypadkach mogą 

ulegać samoistnej regresji w 
innych progresji do skórnych 
zmian nowotworowych

background image

Epidemiologia

• Brodawki występują powszechnie 

z powodu znacznej różnorodności ludzkich 
HPV, ich rozpowszechnienia i łatwości 
z jaką człowiek ulega zakażeniu

• Podatność na zakażenie:

– zaburzenia odporności (szczególnie 

komórkowej)

– cechy osobnicze 
– młody wiek

background image

Lokalizacja brodawek

• Palce i grzbiet dłoni – brodawki 

grudkowate

• Powieki – długie, cienkie, nitkowate
• Okolica brody – płaskie, nitkowate, 

mnogie

• Owłosiona skóra głowy – większe, 

z wyroślami określane jako b. palczaste.

• Powierzchnia międzypalcowa-charakter 

brodawczakowaty

background image

Lokalizacja brodawek

• Dłonie, powierzchnia dłoniowa palców-gładkie 

o ostrych granicach

• Powierzchnia podeszwy stóp-płaskie, mogą 

wrastać głęboko w skórę

• Okolica paznokci- najczęściej wzdłuż bocznego 

wału paznokciowego 

• W łożysku paznokcia (rzadko) –bolesne 

przebarwienia

• Inne lokalizacje:

– bł.śluzowe, czerwień wargowa, penis, 

wargi sromowe, spojówki i in.

background image

Przebieg i rokowanie

• Przewlekły (wielomiesięczny lub 

-letni)

• Nowe wykwity powstają w pobliżu 

zmiany macierzystej lub odległych- 
samoprzeszczepienie wirusa

• Mogą ustępować samoistnie (często 

po usunięciu 1 lub kilku z nich)

background image

Diagnostyka

• Immunofluorescencja bezpośrednia
• Testy serologiczne
• Hybrydyzacja DNA
• Polimerazowa reakcja łańcuchowa 

PCR

background image

Brodawki zwykłe 

(Verrucae vulgares)

• Czynnikiem wywołującym jest:

– HPV2, oraz HPV4 i HPV 7

• Okres wylęgania:

–  od kilku tygodni do kilku miesięcy

• Wykwit pierwotny:

– grudka o średnicy od kilku do kilkunastu milimetrów, 

barwy szarobrunatnej lub cielistej, o szorstkiej 

powierzchni

• Lokalizacja:

– Odsiebne części rąk (pow. grzbiet., boczne 

palców, dłonie), często okołopaznokciowo 

• Zazwyczaj mnogie 

• Pierwotna brodawka jest zazwyczaj większa niż 

sąsiednie, potomne zmiany chorobowe

background image

Diagnostyka różnicowa

• Gruźlica brodawkująca
• Brodawka łojotokowa
• Rak brodawkujący
• Rogowiak kolczystokomórkowy
• Liszaj płaski przerosły
• Rogowiak jasnokomórkowy na kończynach 

dolnych

• Rogowacenie arsenowe na dłoniach 

i podeszwach stóp

background image

Brodawki podeszwowe    

(Verrucae plantares)

• Bardzo duża zakaźność 

(baseny, sale gimnastyczne, więzienia)

• Dwa typy:

– Myrmecia (głebokie)
– B. mozaikowe (powierzchowne)

• Brodawki stóp wywołane HPV1 

ustępują równocześnie

– Wykwity stają się czarne, na silnie 

zaczerwienionym podłożu

background image

Brodawki podeszwowe

• MYRMECIA (HPV 1)

– głębokie, bolesne, nieliczne, wywołują 

odczyn zapalny

– zakażenie HPV1 pozostawia odporność

• Brodawki mozaikowe (HPV 2)

– Powierzchowne, zlewne, płaskie, 

niebolesne

– Przebieg jest długotrwały, 

ciężki do wyleczenia i nawracający

background image

Brodawki płaskie (młodocianych)

Verrucae planae (juveniles)

• Czynnik wywołujący: HPV3 oraz 

HPV 10,27,28

• Małe, płaskie, zwykle liczne grudki, 

często przebarwione

• układają się linijnie (objaw Koebnera)

• Lokalizacja:

– na twarzy oraz na grzbietach rąk

• Na ogół zmiany ustępują samoistnie 

(jednoczesne zaczerwienienie, obrzęk 

i cofanie się zmian)

background image

Brodawki przejściowe

• cechy kliniczne brodawek zwykłych 

(wyniosłe o hiperkeratotycznej 

powierzchni) i pewne cechy 

brodawek płaskich 

• zwykle liczne, często o układzie 

linijnym

• często u osób z obniżoną odpornością
• ustępują jednocześnie wśród 

objawów zapalnych

background image

Brodawki narządów płciowych

3 odmiany:
1.Kłykciny kończyste
2.Brodawki płaskie narządów 

płciowych 

3.Brodawki olbrzymie 

background image

Kłykciny kończyste

Condylomata acuminata

• przerosłe uszypułowane twory 

o kalafiorowatej powierzchni

• Etiologia: 

– HPV 6, 11

• Czynniki sprzyjające:

– obniżona odporność, 

– ciąża,

– maceracja błony śluzowej, drażnienie -

np.. wydzieliną z cewki moczowej lub 

pochwy

• Okres wylęgania:

– od 6 tyg do 8 miesięcy

background image

Kłykciny kończyste

Condylomata acuminata

• Początkowo zmianę chorobową 

stanowi mała czerwona grudka

• Szybko w okolicy pojawiają się nowe 

wykwity prowadząc do powstawania 

tworów kalafiorowatych

• W okolicach poddawanych uciskowi 

np. między pośladkami dochodzi do 

bocznego spłaszczenia brodawek

background image

Kłykciny kończyste

Condylomata acuminata

• Typowe lokalizacje:
Kobiety: wargi sromowe mniejsze,

ujście pochwy, sporadycznie pochwa

Mężczyźni: bruzda zażołędna, żołądż, 

ujście cewki moczowej

• Okolica odbytu: najczęściej duże 

zmiany kalafiorowate

• Inne lokalizacje: 

– miejsca wilgotne - pod piersią, dół 

pachowy

background image

Brodawki płaskie narządów 

płciowch (Condylomata plana)

• Duże płaskie brodawki spotykane na 

szyjce macicy i napletku

• Tworzą ogniska pogrubiałego 

nabłonka, koloru błony śluzowej lub 
lekko białawe

• Dla lepszego uwidocznienia stosuje 

się 5% kw. octowy-wybarwia na biało 
ogniska.

background image

Kłykciny olbrzymie 

Buschkego i Lowensteina

• Lokalizacja:

– ok.. odbytu, krocza, moszny, pod napletkiem

• Zmiany dużych rozmiarów , grzybiaste, 

kalafiorowate, bardzo rozległe 

i głęboko penetrujące.

• Mogą powodować przetoki
• Powolny przebieg, miejscowe niszczenie 

podścieliska, bez przerzutów.

• Histologicznie-przekształcają się w odmianę 

brodawkowatą raka płaskonabłonkowego.

background image

Bowenoid papulosis

• Etiologia: HPV 16, rzadziej 33, 34
• Zmiany o charakterze płasko – wyniosłych 

grudek, średnicy kilku mm, różowych lub 
lekko brunatnych, o gładkiej powierzchni

• Lokalizacja:

– żołądź, wargi sromowe większe i mniejsze, 

fałdy pachwinowe, okolica odbytu

• Bezobjawowy  przebieg, niekiedy świąd
• Zmiany mogą cofać się samoistnie 
• Mogą ulegać transformacji nowotworowej 

zwłaszcza u osób starszych lub leczonych 
immunosupresyjnie

background image

Brodawki - leczenie

1. Wybór metody zależy od lokalizacji, 

wielkości i liczby oraz efektów 

uprzedniego leczenia

2. Intensywne leczenie stosuje się 

wobec brodawek mogących ulegać 

transformacji nowotworowej

3. U  dzieci preferujemy metody mniej 

inwazyjne 

background image

Brodawki – leczenie 

• Środki keratolityczne:
KWAS SALICYLOWY (SA)

– w postaci roztworów, 40-60% plastrów, żelu
– przed powtórnym stosowaniem środka należy usunąć

 tk. martwicze 

KWAS MLEKOWY  + SA (Brodacid, Duofilm)

– pod okluzją 

KWAD TRÓJCHLOROOCTOWY (80%)

– aplikacja przez lekarza 

background image

Brodawki- leczenie

• W przypadku brodawek płaskich 

łagodniejsze środki keratolityczne:

– miejscowe RETINOIDY np..  0,05-0,1% 

tretinoina, 

1-5% kw salicylowy, środki złuszczające 

z 5-10%rezorcyną i siarką

Środki cytostatyczne:

• Podofilina 10-25%:

– inhibitor przemian mitotycznych cytoskeletonu

– przydatne do leczenia zmian zlokalizowanych 

na błonach śluzowych.

• Nie należy stosować: na bł. Śluzowe jamy ustnej i 

cewki moczowej, w ciąży

• środek należy zmyć po 2-4 h po naniesieniu

• Podofilotoksyna (Condyline) 0,5%

– bezpieczniejsza od podofiliny

– stosuje się 2xdz przez 3 dni, potem 4 dni 

przerwy; leczenie wiele tygodni

background image

Brodawki – leczenie

• 5 – fluorouracyl (+SA = Verrumal) 

– działanie cytostatyczne
– 2xdz przez 6 tyg. pod okluzją

• Imikwimod (Aldara)

– zwiększa produkcję INF alfa i cytokin 
– Brodawki płciowe
– 3x/tydz (co 2 dzień) przez 4 – 16 tyg. 

background image

Brodawki – leczenie

• Formalina 3%

– Brodawki mozaikowe 
– 10 min/dobę
– toksyczność, alergizacja  

background image

Brodawki - leczenie

Krioterapia:

– przy zastosowaniu ciekłego azotu lub 

podtlenku azotu

– niezbędne jest głębokie zamrożenie do 

wytworzenia pęcherza lub zniszczenia 

części naskórka

– przerwa między zabiegami 1-3 tyg.

Leczenie chirurgiczne:

– za pomocą łyżeczki, skalpela lub narzędzi 

elektrochirurgicznych

– jest odpowiednią metodą do usuwania 

zmian pojedynczych na nieowłosionej 

skórze

background image

Brodawki – leczenie 

• Laseroterapia- laser CO

,

– szczególnie przydatny przy leczeniu brodawek 

okołopaznokciowych, głębokich stóp

– Pozwala na precyzyjne usunięcie tkanki i 

szybkie wyleczenie

– Może być stosowany u ciężarnych
– Metoda droższa od krioterapii

background image

Brodawki – leczenie 

• Inne: 

• w zmianach opornych 

na leczenie stosuje się 

Bleomycynę 

– 1x na mies. iniekcja 

doogniskowa 

• IFN podawany do 

zmian skórnych, 

lub  s.c., z usunięciem 

części brodawki. 

Kosztowne!

•                                      

                                     

         

Uwaga!

Stwierdzenie kłykcin 

kończystych u dzieci 

musi być zgłoszone 

socjalnym, celem 

wykluczenia 

wykorzystywania 
seksualnego

background image

Brodawki – leczenie 

• Glistnik 

jaskółcze ziele 

– zawiera alkaloidy
– działa p/zapalnie, 

p/bakteryjnie 

background image

Dysplazja brodawkowata naskórka

(Epidermodysplasia verruciformis)

DEFINICJA

Rzadkie schorzenie o podłożu genetycznym 
(dziedziczenie AR i R związane z chr.X),w 
którego przebiegu występuje niespotykana 
predyspozycja pacjenta do zakażeń HPV i 
skłonności do wywołania transformacji 
nowotworowej.

ETIOLOGIA
ponad 20 typów HPV,  najważniejsze to HPV 5, 

8, 14 (EV-HPV)

background image

EV

• Chorują osoby ze szczególną predyspozycją 

genetyczną. Defekt immunogenetyczny polega na 

immunotolerancji w stosunku do wirusów.

• Wyróżniamy 2 typy zmian pojawiających się w 

dzieciństwie,nasilających się przez całe życie.

1)Szerokie, płaskie, czerwone lub brunatne plamy, 

często pokryte łuskami - na twarzy i tułowiu.

2) Wykwity typu brodawek płaskich na odsiebnych 

częściach kończyn – podatne na transformację 

nowotworową (okolice eksponowane na 

promieniowanie słoneczne - kokancerogen!)

• Wykwity nie pojawiają się na błonach śluzowych

• Na kolanach, łokciach, tułowiu mogą się zlewać

background image

EV

DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA:
1. Brodawki płaskie
2. Liszaj płaski
3. Łupież pstry
LECZENIE:

• jest nieskuteczne

• od dzieciństwa filtry p/słoneczne SPF

• nowotwory usuwa się chirurgicznie lub 

laserem

• izotretinoina w połączeniu z interferonem 

alfa-przejściowa poprawa


Document Outline