Fizykoterapia w traumatologii i po urazach sportowych

Urazy narządu ruchu

Urazy narządu ruchu są szeroko

pojętymi schorzeniami, do których

zaliczamy między innymi:

złamania,

zwichnięcia,

skręcenia

stłuczenia

Zespoły przeciążeniowe

Są spowodowane długotrwałą dysproporcją

pomiędzy obciążeniem a zdolnością jego

wytrzymania przez tkanki.

Jednostronne, długo działające, zbyt duże

obciążenia prowadzą do małych uszkodzeń,

których nagromadzenie jest przyczyną

powstawania zespołu przeciążeniowego

Dotyczy on najczęściej ścięgien, pochewek

ścięgien i stawów, czyli struktur, które nie

adaptują się do obciążenia zbyt szybko, jak

to jest w przypadku tkanki mięśniowej.

Odpowiedzią tkanki na nadmierne

przeciążenie jest zwykle uszkodzenie

mechaniczne bądź stan zapalny,

który prowadzi do destrukcji innych

okolicznych tkanek powodując m.in.:

zapalenie ścięgna,

pochewki ścięgna,

bolesność mięśni,

zapalenie kaletki i chrząstki

stawowej

neuropatie.

Złamania

Złamaniem kości nazywamy

przerwanie jej ciągłości,

objawiające się bólem, obrzękiem,

oraz w przypadku złamań z

przemieszczeniem, patologiczną

ruchomością odłamów. Szczególnie

niebezpieczne są złamania otwarte,

w których dochodzi do zranienia

skóry z przerwaniem jej ciągłości.

Okres unieruchomienia

Magnetoterapia

Charakterystyczną cechą pola

magnetycznego jest PRZENIKANIE, bez

zmiany natężenia i kierunku, zarówno

przez wszystkie struktury organizmu

(inne postacie energii ulegają

pochłonięciu przez tkanki na określonej

głębokości) jak i przez ubranie i wszystkie

materiały stosowane w medycynie (np.

watę, gazę, opatrunki gipsowe itp.) !!!

SKUTKI DZIAŁANIA

MAGNETOTERAPII

Regeneracyjne

Przeciwbólowe

Przeciwzapalne

Przeciwobrzękowe

Wpływa na zwiększenie procesów utylizacji tlenu

i oddychania tkankowego

Zwiększa przepływ krwi w naczyniach tętniczych

i w kapilarach

Przyspiesza procesy gojenia się ran i złamań

Parametry zabiegu

CZĘSTOTLIWOŚĆ IMPULSÓW

w stanach ostrych (1 – 5)Hz

w stanach podostrych (5 – 20)Hz

w stanach przewlekłych (20 – 50)Hz

INDUKCJA POLA MAGNETYCZNEGO

w stanach ostrych (z dużą bolesnością) B



3mT

w stanach podostrych B



5mT

w leczeniu schorzeń przewlekłych B



5mT.

KSZTAŁT POLA

impulsy prostokątne są zalecane w schorzeniach i

urazach narządu ruchu

impulsy sunusoidalne w schorzeniach narządów

miąższowych i skóry

Laseroterapia

W gojeniu się złamań kości pod

wpływem biostymulacji laserowej

podkreśla się następujące efekty:

przyspieszenie migracji makrofagów

wzrost produkcji cytokin i

prostaglandyn

wzrost poziomu TGF-ß i pobudzenie

przemian tkanki kostnej początkowo

przez jej resorpcję

poprawę mikrokrążenia

Pamiętaj!!!

Chcąc wykonać zabieg należy wyciąć

okienko w opatrunku gipsowym.

Chcąc zadziałać na miejsce złamania

dobieramy długości fali penetrujące

głębiej (np. 810, 820, 830, 780nm)

oraz większe moce - najlepiej 400,

500 mW.



Obecnie coraz większą popularność, między

innymi w leczeniu złamań zdobywają lasery o

mocy większej niż 500mW (np. 1500mW).



Niektórzy badacze twierdzą, że tylko za

pomocą tak wysokiej mocy można dotrzeć do

miejsca złamania i wpłynąć na stymulację

procesów naprawczych

(

Tadashi 2003).



Nie do końca udowodnione są efekty

laseroterapii niskoenergetycznej w procesie

gojenia złamań kości, ze względu na jej

niewielką penetrację.



Duża moc impulsowa oprócz efektów

fotochemicznych powoduje powstanie na

powierzchni

docelowej

tkanki

fali

powierzchni

docelowej

tkanki

fali

akustycznej, która dodatkowo stymuluje

formowanie kostniny.

Okres po zdjęciu

unieruchomienia

można kontynuować zabiegi laseroterapii i

magnetoterapii,

krioterapia,

elektroterapia (galwanizacja, diadynamik,

prądy Trauberta, prądy interferencyjne)

mięśnie osłabione po zdjęciu

unieruchomienia można stymulować

prądami Kotza,

kąpiele wirowe,

W przypadku niepełnego zrostu kostnego

można zastosować jonoforezę wapniową

jeżeli jest pełen zrost kostny można

zastosować zabiegi cieplne, które

przygotowują pacjenta do kinezyterapii.

Powikłania po złamaniach

Zespół Sudecka

Zespół algodystroficzny (inne nazwy to:

zespół odruchowej dystrofii współczulnej,

zespół Sudecka, zespół ramię-ręka,

kauzalgia)

Rzadki zespół chorobowy, charakteryzujący

się bólem i obrzękiem kończyny połączony z

zaburzeniami krążenia w obrębie tejże

kończyny, zmianami troficznymi skóry i

osteoporozą w obrębie zajętej kończyny.

Obecnie obowiązująca nazwa to CRPS

(complex regional pain syndrom).

Choroba przebiega trójfazowo:

faza I – parzący ból i obrzęk dystalnej części

kończyny, którym towarzyszy ocieplenie,

nadmierna tkliwość skóry, wzmożone pocenie i

często nadmierny porost włosów, ograniczone i

bolesne ruchy w stawach

faza II – pojawia się w przeciągu 3–6 miesięcy i

przejawia się zanikami skóry - skóra staje się

cienka, chłodna i ma błyszczący wygląd

faza III – pojawia się po kolejnych 3–6 miesiącach,

przejawia się dalszymi zmianami zanikowymi

skóry, która się staje sucha i towarzyszą jej

przykurcze w obrębie stawów, co powoduje

szponowanty wygląd kończyny, w badaniu rtg

kości stwierdza się obecność plamistego zaniku.

W okresie ostrym należy unikać

zabiegów z zakresu termoterapii.

Można zastosować zabiegi

atermiczne (magnetoterapia,

laseroterapia). W tym okresie

podstawą jest farmakoterapia.

Po ustąpieniu okresu ostrego

ostrożnie wprowadzamy zabiegi

fizykalne z zakresu termoterapii,

elektroterapii, światłolecznictwa.

Zespół Volkmana

( przykurcz ischemiczny Volkmanna, contractura

ischemica)

Jest spowodowany postępującym

zwyrodnieniem mięśni i nerwów w

następstwie niedokrwienia kończyny.

Przykurcze mięśni i porażenia nerwów są

objawami wtórnymi.

Występuje jako powikłanie po:

złamaniu nadkłykciowym k.ramiennej

zwłaszcza w typie wyprostowanym
złamaniach obu kości przedramienia
w zwichnięciu stawu łokciowego
w złamaniu nadkłykciowym wyprostnym

dochodzi do ucisku tętnicy ramiennej miedzy

fałdem rozcięgna m. dwugłowego ramienia a

bliższym odłamem k. ramiennej.

Głównymi objawami są:

ból,

zasinienie kończyny,

brak tętna na tętnicach,

usztywnienie palców,

szponowate ustawienie ręki

Zabiegi fizykalne stosowane w

przykurczu niedokrwiennym

Volkmanna mają na celu:

poprawienie krążenia obwodowego,

rozluźnienie tkanek miękkich,

zmniejszenie bólu kauzalgicznego.

Stosujemy:

masaż wirowy,

jonoforezę z hialuronidazy, nowokainy lub

jodową,

prądy diadynamiczne,

ultradźwięki,

elektrostymulację

Skręcenie i zwichnięcie stawu

Skręcenie stawu

Skręcenie jest to zamknięte uszkodzenie stawu

spowodowane zbyt obszernym w nim ruchem.

Powierzchnie stawowe zostają czasowo przemieszczone

względem siebie, po czym powracają do prawidłowego

ustawienia.

Przy silnym skręceniu może dojść do uszkodzenia więzadeł

i torebki stawowej. Objawami są ból, ograniczenie ruchów i

obrzęk.

Zwichnięcie

Urazowe zwichnięcie stawu można zdefiniować jako

całkowite przemieszczenie względem siebie powierzchni

stawowych kości tworzących staw.

Jest to uraz bardzo poważny, któremu zawsze towarzyszy

rozerwanie torebki stawowej i więzadeł.

W odróżnieniu od skręcenia, przy zwichnięciu niemożliwe

są wszelkie ruchy w stawie.

Nieprawidłowe położenie jest utrwalone, często występuje

sprężynujący opór.

Miejscowa reakcja tkanek po silnym

skręceniu i zwichnięciu stawu jest

odpowiedzią między innymi na rozciągnięcie i

rozdzielenie uszkodzonego więzadła.

Torebka stawowa jest strukturą bardzo

dobrze unerwioną, dlatego też pojawiają się

dolegliwości bólowe.

Nawet niewielkie przerwanie ciągłości

tkanek, powoduje wynaczynienie krwi i

powstanie reakcji zapalnej.

Ból po skręceniu stawu jest spowodowany

także uszkodzeniem włókien nerwowych oraz

uciskiem na wolne zakończenia nerwowe, a

zwiększona objętość płynu tkankowego

powoduje wzrost ucisku i zwiększenie

dolegliwości [Beckerman 1992]

Postępowanie fizykalne w

skręceniach i zwichnięciach

stawów

W skręceniach I i II stopnia poddającym się leczeniu

zachowawczemu, w pierwszym etapie leczenia stosujemy

metodę

RICE

-est (odpoczynek)

-ce (chłodzenie)

-ompression (opatrunek uciskowo-modelujący)

-levation (ułożenie przeciobrzękowe)

Pamiętaj!!!

W świeżych stanach po urazach wyeliminuj wszystkie zabiegi

cieplne, które mogą zaostrzyć stan zapalny, zwiększyć

obrzęk, krwiak i ból.

W zwichnięciach i skręceniach stawów problemem

terapeutycznym jest:

Ból

Obrzęk

Wylew

Uszkodzenie powierzchni stawowych

Laseroterapia

Chcąc zadziałać na struktury stawowe:

wybieramy dłuższe długości fali, które

penetrują głębiej (810, 820., 830nm, 904nm)

działamy punktowo, aplikując wiązkę

promieniowania w szczeliny stawowe

Działając na obrzęk i krwiak:

wybieramy krótsze długości fali, które

penetrują płycej (670, 680.,632,8nm)

działamy punktowo, aplikując wiązkę

promieniowania na okolicę obrzęku

Magnetoterapia

CZĘSTOTLIWOŚĆ IMPULSÓW

w stanach ostrych (1 – 5)Hz

w stanach podostrych (5 – 20)Hz

w stanach przewlekłych (20 – 50)Hz

INDUKCJA POLA MAGNETYCZNEGO

w stanach ostrych (z dużą bolesnością) B



3mT

w stanach podostrych B



5mT

w leczeniu schorzeń przewlekłych B



5mT.

KSZTAŁT POLA

impulsy prostokątne są zalecane w schorzeniach

i urazach narządu ruchu

impulsy sunusoidalne w schorzeniach narządów

miąższowych i skóry

W okresie podostrym

sonoterapia (fonoforeza)

jonoforeza

prądy diadynamiczne

prądy interferencyjne

impulsowe pole elektromagnetyczne

wielkiej częstotliwości (Terapuls)

Stłuczenia

Stłuczenie jest uszkodzeniem

mechanicznym tkanki podskórnej lub

mięśnia połączonym z wylewem krwi

do tkanki. Powstaje zazwyczaj jako

następstwo uderzenia, które

rozrywając małe naczyńka

krwionośne, powoduje krwawienie w

otaczającej tkance.

Postępowanie fizykalne

Faza ostra

Krioterapia

Laseroterapia

Magnetoterapia

Faza podostra

Sonoterapia (fonoforeza)

Impulsowe pole elektromagnetyczne

wielkiej częstotliwości

Fizjoterapia po uszkodzeniu

więzadła krzyżowego

przedniego ACL

ACL – wewnątrzstawowe więzadło stawu

kolanowego, przyczepia się do wewnętrznej

powierzchni kłykcia bocznego kości udowej. Biegnie

skośnie w dół i przyśrodkowo.
Końcowy przyczep znajduje się w polu

międzykłykciowym przednim kości piszczelowej.
Jest jednym z czterech głównych stabilizatorów

stawu kolanowego.
Pełni funkcje stabilizacji stawu szczególnie w

położeniach zgięciowych,
łączy kość udową z piszczelowa,
zabezpiecza kość piszczelową przed znacznym

przesunięciem kości w przód pozwalając przy tym na

wykonywanie czynności fizycznych, w których

występują siły obrotowe i ściskające

Większość przypadków uszkodzenia

więzadła krzyżowego przedniego

powstaje z przyczyny mechanicznej –

kontaktowej podczas:

biegu
szybkiej zmiany pozycji w koszykówce
sportów zimowych (siły ścinające)
podczas zmniejszenia prędkości
lądowania po skoku - zgięcie stawów

kolanowych (siły kompresujace)
podczas grania na powierzchniach

Najbardziej powszechnym mechanizmem

uszkodzenia jest kombinacja takich ruchów

jak :

nagłe zatrzymanie i skręt lub obrót na nodze.

Postępowanie fizykalne

Przed operacją :

zmniejszenie bólu,

stanu zapalnego, obrzęku i wysięku
w stawie



Laseroterapia



Magnetoterapia



Krioterapia

Unikamy zabiegów cieplnych !!!

W fazie podostrej:

Laseroterapia

Magnetoterapia

Impulsowe pole elektromagnetyczne

wielkiej częstotliwości – dawki

atermiczne

Sonoterapia (fonoforeza) – dawki

atermiczne

Prądy interferencyjne i Kotza w celu

zapobiegania zanikom mięśniowym

ENTEZOPATIE

Zmiany chorobowe rozwijające się w

miejscu przyczepu ścięgien i wiązadeł

określa się mianem entezopatii.

Choroba objawia się bólem okolicy

przyczepu, który nasila się nocą po

przeciążeniu.

Ból może utrzymywać się ze zmiennym

nasileniem nawet przez kilka miesięcy.

Ponadto obserwuje się osłabienie siły

mięśnia z chorym przyczepem.

Przykładem entezopatii może być łokieć

tenisisty, łokieć golfisty i ostroga piętowa

Postępowanie fizykalne

Sonoterapia (fonoforeza z żelem

przeciwbólowym i przeciwzapalnym np.

Mobilat, Diklofenac, Fastum itp. )

W fazie ostrej stosuj mniejsze dawki energii

(fala impulsowa), aby uniknąć efektu

cieplnego !!!

Laseroterapia (najlepsze efekty – fala

impulsowa: 904, 905 nm)

Krioterapia

Magnetoterapia

Jonoforeza z lekiem przeciwbólowym i

przeciwzapalnym

Terapuls (faza podostra i przewlekła)

Przykurcz Dupuytrena

Jest to choroba tkanki łącznej, w której

dochodzi do bliznowacenia rozcięgna

dłoniowego.

Zwykle występuje pomiędzy 30 a 50 rokiem

życia, od 5 do 7 razy częściej u mężczyzn.

Często dotyczy obu rąk.

Przeważnie rozpoczyna się w łokciowej

części rozcięgna dłoniowego.

Do dzisiaj nie są znane przyczyny choroby.

Stwierdzono jedynie, że ta choroba

występuje często wśród członków rodziny

(uwarunkowanie genetyczne).

Objawy

Objawy choroby są widoczne najpierw na

palcu V, oraz na palcu IV.

Do początkowych objawów zaliczyć można

guzki w obrębie rozcięgna dłoniowego w

postaci stwardnień i zgrubień

powstających na wewnętrznej powierzchni

dłoni.

Stopniowo dochodzi także do

zbliznowacenia rozcięgna i przykurczu

zdjęciowego palców a następnie do zmian

troficznych i zwiększonej potliwości ręki.

W zaawansowanym stadium zmiany

chorobowe ścięgien uniemożliwiają

zginanie i poruszanie palcami.

Postępowanie fizykalne

Sonoterapia (fonoforeza

np.Contratubex comp.)

Jonoforeza (1% jodek potasu,

hialuronidaza, Contractubex comp.,

Kinetin 150 IE w roztworze

fizjologicznym)

Laseroterapia

Krioterapia

Ciepłolecznictwo (parafina, lampa

Sollux f. czerwony, borowina)

Ostroga piętowa

Przyczyną powstania ostrogi piętowej jest

przewlekły stan zapalny toczący się w okolicy

pięty (dokładnie rozcięgna piętowego), który

jest spowodowany podrażnieniem włókien

nerwowych tej okolicy, przewlekłym

przeciążaniem więzadeł lub zapaleniem

pochewek ścięgien.

Jeśli stan zapalny trwa długo, w okolicy pięty

tworzy się dziobata narośl kostna, tzw. ostroga,

która jest widoczna na zdjęciu rentgenowskim.

Powstaniu ostrogi towarzyszy ból okolicy pięty,

na początku tylko podczas długiego stania,

później siedzenia, a nawet w spoczynku.

Postępowanie fizykalne

Sonoterapia (fonoforeza z żelem

przeciwbólowym i przeciwzapalnym

np. Mobilat, Diklofenac, Fastum itp. )

Laseroterapia (najlepsze efekty –

fala impulsowa: 904, 905 nm)

Krioterapia

Document Outline