Slajd 1

1. Tworzenie nazw łacińskich substancji i preparatów

●

nazwy obojętnych substancji chemicznych są

traktowane jak rzeczowniki rodzaju nijakiego i

są w

większości jednowyrazowe

np.

Mannitolum

●

nazwy kwasów są dwuwyrazowe i rozpoczynają

się od słowa „

Acidum"

np.

Acidum folicum

Acidum mefenamicum

●

nazwy soli są dwuwyrazowe i zaczynają się od

nazwy

kationu

kation (składnik zasadowy) - w dopełniaczu

anion (składnik kwasowy) - w mianowniku

●●

dla anionów wywodzących się z kwasów

beztlenowych, używany jest rodzaj nijaki

(końcówka -um)

Kalii bromidum

●●

dla anionów, wywodzących się z kwasów

tlenowych używany jest rodzaj męski

(końcówka -as)

Natrii sulfas

●

nazwy związków typu soli, które wywodzą się ze

związków amfoterycznych, tworzy się

określając

obydwa składniki w mianowniku

●●

część nazwy dotycząca substancji

działającej

podawana jest jako rzeczownik rodzaju

nijakiego

●●

część zaś nazwy określająca składnik

potrzebny do tworzenia soli - w formie

przymiotnikowej, zgodnej co do rodzaju z

częścią nazwy określającej substancję

działającą

np.

Sulfacetamidum natricum

natricum

jest formą przymiotnikową

utworzoną

Natrium

●

nazwy surowców roślinnych są

dwuwyrazowe i

tworzy się je podając

●●

jako pierwszy wyraz - nazwę rodzaju lub

gatunku

rośliny w dopełniaczu

●●

jako wyraz drugi - nazwę części rośliny,

podaną w

mianowniku liczby pojedynczej

np.

Arnicae anthodium

Belladonnae folium

Valerianae radix

●

podobne zasady stosuje się przy tworzeniu

nazw

olejków eterycznych i olejów

otrzymywanych z roślin

●●

podając jako wyraz pierwszy nazwę

określającą

pochodzenie olejku lub oleju w

dopełniaczu

●●

jako wyraz drugi słowo

aetheroleum

lub

oleum

podane w mianowniku liczby pojedynczej

np.

Anisi aetheroleum

Anisi oleum

●

nazwy preparatów farmaceutycznych

zaczynają się od

nazwy surowca lub produktu, z którego

otrzymano

dany lek, podanej w dopełniaczu

●

po której następuje nazwa postaci podana w

mianowniku

np.

Amitryptilini hydrochloridi iniectio

Glikozydy pochodzenia naturalnego

(aminoglikozydy=aminozydy)

●

wytwarzane głównie przez promieniowce

●

część niesacharydwa - aminocyklitole

●●

najczęściej cykliczne wieloalkohole

pochodne cykloheksanu

●●●

zawierające kilka grup -OH

oraz

●●●

grupy zasadowe -NH

guanidynowa

●●

cyklitole typu streptydyny

lub 2-deoksystreptaminy

aminoglikozydy=aminozydy=aminoglikozydocyk

litole

●

grupa:

●●

streptomycyny

●●

kanamycyny

●●

gentamycyny

●●

neomycyny

●

oraz

●●

spektynomycyna

928. STREPTOMYCYNA

(

Streptomycinum,

Streptomycyna)

2-((1R,2R,3S,4R,5R,6S)-5-

(diaminometylidenoamino)-2-((2R,3S,4S,5S)-3-

((2R,3R,4R,5R,6S)-4,5-dihydroksy-6-

(hydroksymetylo)-3-metylamino-oksan-2-ylo)oksy-

4-formylo-4-hydroksy-5-metylo-oksolan-2-ylo)oksy-

3,4,6-trihydroksy-cykloheksylo)guanidyna

●

Waksman i Woodruff w 1944 r

●●

wyodrębnienie z hodowli

Streptomyces

griseus

●

lek tuberkulostatyczny

●

stosunku do bakterii Gram-ujemnych bardziej

aktywna

●

wyłącznie w postaci wstrzyknięć domięśniowych

●

porażenie nerwu słuchowego i uszkodzenia

ślimaka

ucha wewnętrznego

●

nieodwracalna głuchota

●

działanie bakteriobójcze streptomycyny

●●

zaburzeniu prawidłowej

syntezy białek drobnoustrojów

●●

punkt uchwytu tych antybiotyków leży w

rybosomach bakteryjnych

●

kanamycyn

A, B, C z przewagą

(d 98%) –

produkt

handlowy

●

najbardziej toksyczna jest kanamycyna B

●

kanamycyna A

●●

2-deoksy streptamina

aminocyklitol

●●

3-D-glukozamin

(3-deoksy-3-amino-D-glukoz

)

kanozamin

●●

6-D-gluko

min

(6-deoksy-6-amino-D-glukoz

●

kanamyc

yna

diaminoheksoza

w miejscu 6-

glukozaminy

●

kanamycyn

●●

2-D

glukozamina

(

2-deoksy-2-amino-D-glukoza w

miejscu 6-glukozaminy)

●

działają na bakterie Gram-dodatnie i Gram-

ujemne

●

podawane domięśniowo

●

doustnie w biegunkach bakteryjnych i przy

wyjaławianiu przed zabiegiem chirurgicznym

29. KANAMYCYNA

(

Kanamycinum,

Kantrex)

6-O-(3-Amino-3-deoksy-

-D-glukopiranozylo)-

-4-O-(

6-Amino-6-deoksy-

-D-glukopiranozylo)-

-2-deoksy-D-streptamina

0. AMIKACYNA

(

Amikacinum,

Amikin)

6-O-(3-Amino-3-deoksy-

-D-glukopiranozylo)-

-4-O-(

6-Amino-6-deoksy-

-D-glukopiranozylo)-

-1-N-((2S)-4-amino-2-hydroksybutyrylo)-2-

deoksy-

-D-streptamina

●

–

, reszta kwasu 4-amino-2-hydroksymasłowego

●

grupa antybiotyków wytwarzanych przez

szczep

Streptomyces tenebrarius

nebramycyny

●

aktywne wobec bakterii Gram-ujemnych

●●

Pseudomonas aeruginosa

- tobramycyna

●

zbudowana jest podobnie jak kanamycyna

●●

2-deoksystreptamina

●●

kanozamina

●●

aminosacharyd zwany nebrozaminą

●

stosowana pozajelitowo w postaci siarczanu

pozajelitowo

1. TOBRAMYCYNA

(

Tobramycinum,

Nebcin)

O-3-Amino-3-deoksy-

-D-glukopiranozylo-

-(1,6)-O-(2,

6-diamino-2,3,6-trideoksy-

-D-ryboheksopiranozylo-(12,4))-2-deoksy-

-D-streptamina

4-amino-2-(4,6-diamino-3-(3-amino-6-

(aminometylo)-5-hydroksy-oksan-2-ylo)oksy-2-

hydroksy-cykloheksylo)oksy-6-

(hydroksymetylo)oksano-3,5-diol

Gentamicyna

●

wytwarzana przez promieniowce

Micromonospora

purpurea

●

trwała zasada stosowana w lecznictwie w postaci

siarczanu (gentamycini sulfas)

●

handlowa gentamicyna jest mieszaniną 3

związków o budowie oligosacharydowej

●●

C1 C1a, C2

●

słabo się wchłania z przewodu pokarmowego

●●

podawana domięśniowo lub dożylnie

●

w zakażeniach bakteriami Gram-ujemnymi

●

w zakażeniach pałeczką

Pseudomonas

aeruginosa

●

w zakażeniach dróg moczowych i oddechowych

●

w posocznicy oraz w przypadkach opornychw

zakażeniach bakteriami Gram-ujemnymi, na

znane

antybiotyki

932. GENTAMYCYNA

(

Gentamicinum,

Garamycin)

(2R,3R,4R,5S)-2-((1R,2R,3R,4R,6R)-4,6-diamino-

3-((2R,3R,6R)-3-amino-6-(aminometylo)oksan-2-

ylo)oksy-2-hydroksy-cycloheksylo)oksy-5-

metylo-4-metyloamino-oksano-3,5-diol

933. NETILMICYNA

(

Netilmicinum,

Netromycin)

(2R,3R,4R,5S)-2-((1R,2S,3R,4R,6R)-4-amino-3-

((3-amino-6-(aminometylo)-3,4-dihydro-2H-piran-

2-ylo)oksy)-6-etylamino-2-hydroksy-

cykloheksylo)oksy-5-metylo-4-metyloamino-

oksano-3,5-diol

●

półsyntetyczna pochodna, mniej oto-

i nefrotoksyczna

Neomycyna

●

wyodrębniona ze

Streptomyces fradiae

●

aktywna jest w stosunku do bakterii Gram-

ujemnych

●

neomycynę stosuje się wyłącznie miejscowo

(maść)

●

prawie zupełnie nie wchłania się z przewodu

pokarmowego

●●

może być stosowana w zakażeniach

przewodu

pokarmowego

●●●

pałeczką czerwonki

●●●

duru

●●●

paradurów

4. NEOMYCYNA

(

Neomycinum,

Mycifradin)

5-amino-2-(aminometylo)-6-(5-(3,5-diamino-2-(3-

amino-6-(aminometylo)-4,5-dihydroksy-oksan-2-

ylo)oksy-6-hydroksy-cykloheksylo)oksy-4-

hydroksy-2-(hydroksymetylo)oksolan-3-ylo)oksy-

oksano-3,4-diol

35. PARO

MYCYNA

(

Paromomycinum,

Humatin)

D-Glukozaminodeoksystreptamino-

-D-rybozodiaminoheksoza

2-amino-N-(5-(6-dimetyloaminopuryn-9-ylo)-4-

hydroksy-2-(hydroksymetylo)oksolan-3-ylo)-3-

(4-metoxksyfenylo)propanamid

●

wyodrębniony ze

Streptomyces spectabilis

●

element wspólny z antybiotykami

aminoglikozydowymi

●●

aminocyklitol zwany streptaminą

stanowiący pierścień A układu

trójpierścieniowego

●

lek z wyboru w leczeniu rzeżączki

●

w przypadku oporności na penicylinę

36. SPEKTYNOMYCYNA

(

Spectinomycinum,

Trobicin)

Dekahydro-4a,7,9-trihydroksy-2-metylo-

-6,8-bis(metyloamino)-4H-piranol(2,3-b)

(1,4)benzodioksyn-4-on

2-((1R,2R,3S,4R,5R,6S)-5-

(diaminometylidenoamino)-2-((2R,3S,4S,5S)-3-

((2R,3R,4R,5R,6S)-4,5-dihydroksy-6-

(hydroksymetylo)-3-metyloamino-oksan-2-ylo)oksy-

4-formylo-4-hydroksy-5-metylo-oksolan-2-ylo)oksy-

3,4,6-trihydroksy-cykloheksylo)guanidyna

PL:

Amikacyna, Gentamicyna, Kanamycyna,

Neomycyna,

Netilmycyna, Paromomycin,

Spektynomycyna,

Streptomycyna, Tobramycyna

USA:

Amikacin (Amikin), Gentamicin

(Garamycin),

Kanamycin (Kantrex), Neomycin

(Mycifradin),

Netilmicin (Netromycin),

Paromomycin (Humatin),

Spectinomycin

(Trobicin), Streptomycin, Tobramycin

(Nebcin)

Document Outline