___UM___
___UM___
WWL|SII/4
WWL|SII/4
___UM___
___UM___
WWL|SII/4
WWL|SII/4
o
Najbardziej rozpowszechnioną formą przeżywania „cierpienia
Najbardziej rozpowszechnioną formą przeżywania „cierpienia
psychicznego” a także komunikowania i przedstawienia go innym są
psychicznego” a także komunikowania i przedstawienia go innym są
dolegliwości somatyczne.
dolegliwości somatyczne.
o
Somatyczne przejawy cierpienia mogą towarzyszyć większości zaburzeń
Somatyczne przejawy cierpienia mogą towarzyszyć większości zaburzeń
psychicznych (
psychicznych (
przyspieszona czynność serca, objawy
przyspieszona czynność serca, objawy
neurowegetatywne w zaburzeniach lękowych, zaparcia, osłabione
neurowegetatywne w zaburzeniach lękowych, zaparcia, osłabione
łaknienie jak również liczne dolegliwości bólowe w przebiegu depresji
łaknienie jak również liczne dolegliwości bólowe w przebiegu depresji
).
).
o
W klasyfikacji
W klasyfikacji
ICD-10
ICD-10
i
i
DSM-IV
DSM-IV
istnieje kategoria diagnostyczna
istnieje kategoria diagnostyczna
zaburzeń pod postacią somatyczną mająca na celu zaklasyfikowanie p-
zaburzeń pod postacią somatyczną mająca na celu zaklasyfikowanie p-
tów, u których występują 3 główne cechy kliniczne:
tów, u których występują 3 główne cechy kliniczne:
>
>
zgłaszane dolegliwości somatyczne mogą sugerować poważne schorzenie
zgłaszane dolegliwości somatyczne mogą sugerować poważne schorzenie
somatyczne przy braku stwierdzanych zmian organicznych usprawiedliwiających
somatyczne przy braku stwierdzanych zmian organicznych usprawiedliwiających
zgłaszane objawy.
zgłaszane objawy.
> czynniki psychologiczne i konflikty, które wydają się pozostawać w zw. z
> czynniki psychologiczne i konflikty, które wydają się pozostawać w zw. z
wystąpieniem, zaostrzeniem i podtrzymywaniem zaburzenia,
wystąpieniem, zaostrzeniem i podtrzymywaniem zaburzenia,
> p-t nie ma kontroli nad objawami somatycznymi i nadmiernie koncentruje sie
> p-t nie ma kontroli nad objawami somatycznymi i nadmiernie koncentruje sie
na sprawach zdrowia.
na sprawach zdrowia.
o
Kategoria ta budzi liczne kontrowersje i jest dla wielu badaczy
Kategoria ta budzi liczne kontrowersje i jest dla wielu badaczy
niejednoznaczna, a różnice te dotyczą pozycji zaburzeń
niejednoznaczna, a różnice te dotyczą pozycji zaburzeń
konwersyjnych (histerycznych, dysocjacyjnych).
konwersyjnych (histerycznych, dysocjacyjnych).
o
Zaburzenia konwersyjne należą do najbardziej wyrazistych
Zaburzenia konwersyjne należą do najbardziej wyrazistych
zaburzeń w formie somatycznej – pod postacią zaburzeń ruchu,
zaburzeń w formie somatycznej – pod postacią zaburzeń ruchu,
czucia, widocznych objawów podobnych do poważnych chorób
czucia, widocznych objawów podobnych do poważnych chorób
somatycznych.
somatycznych.
o
Zaburzenia konwersyjne od czasów starożytnych były wiązane
Zaburzenia konwersyjne od czasów starożytnych były wiązane
z mechanizmem niezaspokajania potrzeb fizjologicznych i
z mechanizmem niezaspokajania potrzeb fizjologicznych i
przeżywanymi w związku z tym silnie wyrażonymi emocjami.
przeżywanymi w związku z tym silnie wyrażonymi emocjami.
o
Z. Freud i J. Breuer – wprowadzili pojęcie konwersji na
Z. Freud i J. Breuer – wprowadzili pojęcie konwersji na
określenie mechanizmu nieświadomego (i symbolicznego)
określenie mechanizmu nieświadomego (i symbolicznego)
wyrażenia stłumionej energii psychicznej w unerwieniu
wyrażenia stłumionej energii psychicznej w unerwieniu
czuciowym i ruchowym ciała, ujawniającego się jako objawy
czuciowym i ruchowym ciała, ujawniającego się jako objawy
histeryczne.
histeryczne.
o
W zaburzeniu konwersyjnym, przyczyną rozmaitych zmian fizykalnych są
W zaburzeniu konwersyjnym, przyczyną rozmaitych zmian fizykalnych są
konflikty psychiczne, które nieświadomie zostają przekształcone w objawy
konflikty psychiczne, które nieświadomie zostają przekształcone w objawy
neurologiczne.
neurologiczne.
o
Zaburzenie to może wystąpić w każdym wieku, najczęściej jednak w ok.
Zaburzenie to może wystąpić w każdym wieku, najczęściej jednak w ok.
dojrzewania i we wczesnej młodości, częściej wystepuje u kobiet.
dojrzewania i we wczesnej młodości, częściej wystepuje u kobiet.
o
Objawy powstają nieświadomie, przeważenie przyjmują postać jakiegoś
Objawy powstają nieświadomie, przeważenie przyjmują postać jakiegoś
schorzenia neurologicznego. Do najczęstszych należą: zaburzenia koordynacji
schorzenia neurologicznego. Do najczęstszych należą: zaburzenia koordynacji
ruchowej i równowagi, osłabienie, porażenie kończyn, utrata czucia częsci ciała.
ruchowej i równowagi, osłabienie, porażenie kończyn, utrata czucia częsci ciała.
Niekiedy występują udawane napady drgawkowe, ślepota, podwójne widzenie,
Niekiedy występują udawane napady drgawkowe, ślepota, podwójne widzenie,
głuchota, afonia, trudności połykania, uczucie dławienia w gardle, zatrzymanie
głuchota, afonia, trudności połykania, uczucie dławienia w gardle, zatrzymanie
moczu.
moczu.
o
Początek zaburzenia przeważnie ma związek ze stresem psychicznym lub
Początek zaburzenia przeważnie ma związek ze stresem psychicznym lub
społecznym.
społecznym.
o
W diagnostyce należy uwzględniać jedynie objawy o większym nasileniu, czyli
W diagnostyce należy uwzględniać jedynie objawy o większym nasileniu, czyli
takie, które powodują zakłócenie w funkcjonowaniu zawodowym i społecznym.
takie, które powodują zakłócenie w funkcjonowaniu zawodowym i społecznym.
o
Zaburzenie może wystąpić tylko raz lub nawracać. Poszczególne epizody
Zaburzenie może wystąpić tylko raz lub nawracać. Poszczególne epizody
ustepują szybko, lecz u ok. 20-25% zaburzenia nawracają w ok. roku, a u
ustepują szybko, lecz u ok. 20-25% zaburzenia nawracają w ok. roku, a u
niektórych osób przybierają postać przewlekłą.
niektórych osób przybierają postać przewlekłą.
o
Początkowo rozpoznanie może byc trudne, pacjent bowiem jest przekonany, że jest
Początkowo rozpoznanie może byc trudne, pacjent bowiem jest przekonany, że jest
chory na schorzenie somatyczne. Podobnie wielu lekarzy w objawach doszukuje się
chory na schorzenie somatyczne. Podobnie wielu lekarzy w objawach doszukuje się
obecności choroby somatycznej, którą zawsze należy wykluczyć.
obecności choroby somatycznej, którą zawsze należy wykluczyć.
o
Rozpoznanie zostaje ustalone po przeprowadzeniu licznych badań stanu somatycznego
Rozpoznanie zostaje ustalone po przeprowadzeniu licznych badań stanu somatycznego
i badań laboratoeyjnych, które nie potwierdzają obecności choroby somatycznej.
i badań laboratoeyjnych, które nie potwierdzają obecności choroby somatycznej.
o
W różnicowaniu od samego początku należy pamiętać o mozliwości istnienia
W różnicowaniu od samego początku należy pamiętać o mozliwości istnienia
zaburzenia konwersyjnego, co może spowodować prawidłowe rozpoznanie, a p-towi
zaburzenia konwersyjnego, co może spowodować prawidłowe rozpoznanie, a p-towi
oszczędza wielu badań, kosztów, trudu i cierpienia.
oszczędza wielu badań, kosztów, trudu i cierpienia.
o
Charakterystyczne jest to, że objawy konwersyjne tylko wyjatkowo są zgodne z
Charakterystyczne jest to, że objawy konwersyjne tylko wyjatkowo są zgodne z
budową anatomiczną i meczanizmami fizjologicznymi organizmu.
budową anatomiczną i meczanizmami fizjologicznymi organizmu.
o
Leczenie
Leczenie
–
–
podstawą postępowania jest wytworzenie silnej więzi terapeutycznej lekarz
podstawą postępowania jest wytworzenie silnej więzi terapeutycznej lekarz
– p-t. Po wykluczeniu ch. somatycznej i zapewnieniu, że choroba nie jest ciężka,
– p-t. Po wykluczeniu ch. somatycznej i zapewnieniu, że choroba nie jest ciężka,
objawy przeważnie stopniowo ustępują. Jeżeli wystąpienie zaburzenia konwersyjnego
objawy przeważnie stopniowo ustępują. Jeżeli wystąpienie zaburzenia konwersyjnego
było poprzedzone jakimś stresującym wydarzeniem, to wskazana jest psychoterapia.
było poprzedzone jakimś stresującym wydarzeniem, to wskazana jest psychoterapia.
Hipnozą można wykryć i określić rodzaj konfliktów psychicznych u podłoża zaburzeń.
Hipnozą można wykryć i określić rodzaj konfliktów psychicznych u podłoża zaburzeń.
Przepracowanie sytuscji konfliktowej następuje już na jawie po wyprowadzeniu z
Przepracowanie sytuscji konfliktowej następuje już na jawie po wyprowadzeniu z
hipnozy.
hipnozy.
Niekiedy jest stosowana psychoterapia behawioralna i trening relaksacyjny.
Niekiedy jest stosowana psychoterapia behawioralna i trening relaksacyjny.
o
Zaburzenia dysocjacyjne na ogół występują w związku z silnym
Zaburzenia dysocjacyjne na ogół występują w związku z silnym
stresem, a mogą nim byc ciężkie urazy psychiczne, wypadki,
stresem, a mogą nim byc ciężkie urazy psychiczne, wypadki,
katastrofy, których człowiek jest ofiarą lub świadkiem. Może też
katastrofy, których człowiek jest ofiarą lub świadkiem. Może też
nim być głęboki, męczący konflikt wewnątrzpsychiczny, który
nim być głęboki, męczący konflikt wewnątrzpsychiczny, który
wymusza odszczepienie przykrej i nieakceptowanej informacji od
wymusza odszczepienie przykrej i nieakceptowanej informacji od
uczuć.
uczuć.
o
Istota zaburzeń dysocjacyjnych polega na dezintegracji
Istota zaburzeń dysocjacyjnych polega na dezintegracji
wspomnień, spostrzeżeń i tożsamości z towarzyszącymi
wspomnień, spostrzeżeń i tożsamości z towarzyszącymi
zaburzeniami świadomości.
zaburzeniami świadomości.
o
Wyróżnia się następujące postacie zaburzeń dysocjacyjnych:
Wyróżnia się następujące postacie zaburzeń dysocjacyjnych:
> amnezję
> amnezję
> fugę
> fugę
> zaburzenie tożsamości
> zaburzenie tożsamości
> depresonalizację
> depresonalizację
o
Termin – zaburzenia dysocjacyjne zawiera w sobie dawne pojecie
Termin – zaburzenia dysocjacyjne zawiera w sobie dawne pojecie
histerii. Wśród zaburzeń histerycznych wyróżnia się:
histerii. Wśród zaburzeń histerycznych wyróżnia się:
objawy
objawy
dysocjacyjne, a również obajwy konwersyjne.
dysocjacyjne, a również obajwy konwersyjne.
o
Z.d. – mają podłoże psychogenne, czyli występuje ścisłe powiązanie między ich
Z.d. – mają podłoże psychogenne, czyli występuje ścisłe powiązanie między ich
wystąpieniem, a zdarzeniami psychotraumatyzujacymi, nierozwiazanymi
wystąpieniem, a zdarzeniami psychotraumatyzujacymi, nierozwiazanymi
konfliktami oraz znacznymi problemami emocjonalnymi lub zaburzonymi
konfliktami oraz znacznymi problemami emocjonalnymi lub zaburzonymi
związkami interpersonalnymi.
związkami interpersonalnymi.
o
Dysocjacja jest wyrazem zaburzenia funkcji osobowości przejawiający się
Dysocjacja jest wyrazem zaburzenia funkcji osobowości przejawiający się
brakiem możliwości zsyntetyzowania czynności psychicznych ze świadomością.
brakiem możliwości zsyntetyzowania czynności psychicznych ze świadomością.
o
"Odłączone" pewne funkcje psychiczne, wyjęte spod kontroli osobowości stają
"Odłączone" pewne funkcje psychiczne, wyjęte spod kontroli osobowości stają
się niejako autonomiczne i samodzielnie sterują zachowaniem jednostki.
się niejako autonomiczne i samodzielnie sterują zachowaniem jednostki.
o
Dezintegracja funkcjonowania psychicznego i rozpad na poszczególne
Dezintegracja funkcjonowania psychicznego i rozpad na poszczególne
samodzielne i niezależnie od siebie istniejące elementy psychiki mogą
samodzielne i niezależnie od siebie istniejące elementy psychiki mogą
prowadzić do nieprzewidzianych reakcji.
prowadzić do nieprzewidzianych reakcji.
o
Przyczyną dezintegracji życia psychicznego jest przebycie urazu
Przyczyną dezintegracji życia psychicznego jest przebycie urazu
psychotraumatyzującego lub konfliktu intrapsychicznego, z którym
psychotraumatyzującego lub konfliktu intrapsychicznego, z którym
przeżywająca go osoba nie może sobie poradzić.
przeżywająca go osoba nie może sobie poradzić.
o
Jednym z możliwych sposobów rozwiązania tego przeżywanego urazowo stresu
Jednym z możliwych sposobów rozwiązania tego przeżywanego urazowo stresu
jest uruchomienie mech. obronnych struktury ego.
jest uruchomienie mech. obronnych struktury ego.
o
Niemożność przypominania sobie podstawowych danych na temat własnej osoby
Niemożność przypominania sobie podstawowych danych na temat własnej osoby
nazywa się amnezją dysocjacyjną. Dotyczy ona przeważnie wydarzeń
nazywa się amnezją dysocjacyjną. Dotyczy ona przeważnie wydarzeń
traumatycznych, stresujących, a swoim zakresem przekracza zwykłe, fizjologiczne
traumatycznych, stresujących, a swoim zakresem przekracza zwykłe, fizjologiczne
zapominanie.
zapominanie.
o
Takie informacje normalnie wchodzą do zasobów pamięciowych i mogą być
Takie informacje normalnie wchodzą do zasobów pamięciowych i mogą być
świadome i celowo wykorzystywane. Składają sie one na tzw. pamięć
świadome i celowo wykorzystywane. Składają sie one na tzw. pamięć
autobiograficzną umożliwiającą człowiekowi udzielenie odpowiedzi na pytania: kim
autobiograficzną umożliwiającą człowiekowi udzielenie odpowiedzi na pytania: kim
jest?, jaki ma zawód i wykształcenie?, dokąd i po co zmierzał?, z kim się spotkał?,
jest?, jaki ma zawód i wykształcenie?, dokąd i po co zmierzał?, z kim się spotkał?,
o czym rozmawiał i myslał?
o czym rozmawiał i myslał?
o
Niekiedy właśnie takie informacje ulegają zapomnieniu, ale pomimo to wpływaja
Niekiedy właśnie takie informacje ulegają zapomnieniu, ale pomimo to wpływaja
na postępowanie, kierując nim jakby zza sceny.
na postępowanie, kierując nim jakby zza sceny.
o
Amnezja dysocjacyjna jest wywołana stresem związanym z urazami psychicznymi,
Amnezja dysocjacyjna jest wywołana stresem związanym z urazami psychicznymi,
których dana osoba jest ofiarą lub świadkiem (np. agresja fizyczna i przemoc,
których dana osoba jest ofiarą lub świadkiem (np. agresja fizyczna i przemoc,
wykorzystywanie seksualne, gwałt, katastrofa), z poważnymi trudnościami w życiu
wykorzystywanie seksualne, gwałt, katastrofa), z poważnymi trudnościami w życiu
osobiwstym (np. porzucenie, smierć bliskiej osoby, problemy finansowe) oraz
osobiwstym (np. porzucenie, smierć bliskiej osoby, problemy finansowe) oraz
głębokimi wewnątrzpsychicznymi konfliktami (np. nierozwiązane i silne poczucie
głębokimi wewnątrzpsychicznymi konfliktami (np. nierozwiązane i silne poczucie
winy, bezsilność wobec jakiegoś problemu, konflikty z prawem).
winy, bezsilność wobec jakiegoś problemu, konflikty z prawem).
o
Niektóre osoby są predystynowane do wystąpienia amnezji dysocjacyjnej np. te
Niektóre osoby są predystynowane do wystąpienia amnezji dysocjacyjnej np. te
osoby, które łatwo poddają się hipnozie.
osoby, które łatwo poddają się hipnozie.
o
Charakterystyczne są luki pamięciowe obejmujące od kilku minut do kilku dni. W
Charakterystyczne są luki pamięciowe obejmujące od kilku minut do kilku dni. W
niektórych przypadkach niepamięć jakiegoś okresu jest tylko częściowa, a w innych
niektórych przypadkach niepamięć jakiegoś okresu jest tylko częściowa, a w innych
bywa całkowita i obejmuje kilka lat, a nawet całe zycie; niekiedy wydarzenia są
bywa całkowita i obejmuje kilka lat, a nawet całe zycie; niekiedy wydarzenia są
zapomniane niemal natychmiast po ich przeminięciu.
zapomniane niemal natychmiast po ich przeminięciu.
o
Okres objęty amnezją przeważnie jest wyraźnie odgraniczony
Okres objęty amnezją przeważnie jest wyraźnie odgraniczony
o
Większość p-tów zdaje sobie sprawę z niepamięci jakiegoś wycinka czasu.
Większość p-tów zdaje sobie sprawę z niepamięci jakiegoś wycinka czasu.
o
Zawsze głównym objawem a.d. jest niepamięć obejmująca jakiś okres czasu.
Zawsze głównym objawem a.d. jest niepamięć obejmująca jakiś okres czasu.
o
Niekiedy wkrótce po wystąpieniu zaburzenia obserwuje sie płytkie obniżenie
Niekiedy wkrótce po wystąpieniu zaburzenia obserwuje sie płytkie obniżenie
nastroju i zagubienie.
nastroju i zagubienie.
o
U niektórych osób uwidacznia się niepokój wywołany amnezją.
U niektórych osób uwidacznia się niepokój wywołany amnezją.
o
Często symptomatologia zaburzenia zależy od tego, jakie znaczenie ma materiał
Często symptomatologia zaburzenia zależy od tego, jakie znaczenie ma materiał
objęty amnezją, jaki związek mają zapomniane treści z problemami i konfliktami w
objęty amnezją, jaki związek mają zapomniane treści z problemami i konfliktami w
życiu osobistym, jakie wreszcie skutki pociąga za sobą zachowanie w ok.
życiu osobistym, jakie wreszcie skutki pociąga za sobą zachowanie w ok.
niepamięci.
niepamięci.
o
Rozpoznanie opiera się na dokładnym badaniu psychiatrycznym i fizykalnym:
Rozpoznanie opiera się na dokładnym badaniu psychiatrycznym i fizykalnym:
należy też przeprowadzić badania laboratoryjne, ponieważ niepamięć może być
należy też przeprowadzić badania laboratoryjne, ponieważ niepamięć może być
następstwem zatrucia substancjami psychoaktywnymi. Bad. EEG pozwoli
następstwem zatrucia substancjami psychoaktywnymi. Bad. EEG pozwoli
wykluczyć padaczkę, w której przebiegu mogą występować ok. niepamięci. Bad.
wykluczyć padaczkę, w której przebiegu mogą występować ok. niepamięci. Bad.
psychologiczne pozwoli wyjaśnić istotę a.d.
psychologiczne pozwoli wyjaśnić istotę a.d.
o
W większości przypadków a.d. ustępuje samoistnie.
o
Raczej rzadko luka pamięciowa utrzymuje się i nie nastęuje
odtworzenie zapomnianego materiału.
o
Rokowanie zależy przede wszystkim od sytuacji, w jakiej p-t się
znajduje, a szczególnie od stresów i konfliktów, które mają
związek z a.d.
o
W terapii najważniejsze jest wytwarzanie przyjaznej atmosfery,
która zapewni p-towi poczucie bezpieczeństwa i wsparcie.
o
W dalszym etapie stosuje sie techniki wspomagające funkcje
przypominania np. wywiad po wprowadzeniu p-ta w hipnozę.
o
Całość postępowania terapeutycznego musi być b. łagodna, bo
chodzi o odtworzenie b. przykrego dla p-ta materiału
pamięciowego, który przyczynił sie do wystąienia zaburzenia.
o
F.d. – to nagłe, całkowicie niespodziewane
podróżowanie, daleko od miejsca zamieszkania i pracy,
połączone z niemoznością przypomnienia sobie
najważniejszych danych personalnych. Często
przybierana jest nowa tożsamość.
o
F.d., to rzadka postać zaburzenia dysocjacyjnego,
spotykanego przeważnie podczas wojny i klęski
żywiołowej. Występuje u obu płci w każdym wieku.
o
Przyczyną jest uraz psychiczny, a usposabiającymi
czynnikami sa nadużywanie alkoholu, osobowość typu
Borderline, histrioniczna i schizoidalna. należy
wykluczyć podłoże organiczne zaburzeń.
o
F.d. charakteryzuje występujące okresowo – od kilku godzin
do kilku tygodni amnezja dysocjacyjna, przedzielona
okresami pełnego zachowania pamięci.
o
W stanie f.d. chorzy moga odbywać pozornie celowe podróże
poza miejsce zamieszkania.
o
Dbałość o siebie jest zachowania.
o
Jest prawdopodobne, że w stanie fugi (amnezji) osoba taka
ujawnia nową tożsamość.
o
Zachowanie może byc zborne i dość sprawne, a
funkcjonowanie chorego może wydawać się osobom
postronnym całkiem prawidłowe.
o
Nagłe odzyskanie pamięci i stwierdzenie, że znajduje sie w
miejscu znanym wcześniej.
o
Amnezja z reguły jest całkowita, a raczej rzadko jest pamięć
fragmentaryczna.
o
F.d. trwa zwykle krótko, godziny, dni, rzadziej tygodnie,
chociaż może przedłużyć się do kilku miesięcy (z
długotrwałym podróżowaniem).
o
Remisje są nieoczekiwane i samorzutne.
o
Nawroty są rzadkie.
o
Leczenie: zwykle dochodzi do samoistnej poprawy stanu
psychicznego, bez leczenia.
Ewent. hipnoza, psychoterapia, która pomaga p-tom
wbudować w psychikę niepożądane treści w sposób zdrowy i
dojrzały.
Terapią z wyboru jest psychoterapia psychodynamiczna.
o
D.z.t. – u jednej osoby występują całkowicie odmienne
osobowości czy tożsamości, z których każda może w
pewnym okresie dominowac w zachowaniu p-ta,
wpływając na jego przekonania, sposób bycia i
traktowanie siebie tak, jakby pozostałe nie istniały.
o
D.z.t. sa nie tak rzadkie jak przypuszczano, moga
dotyczyć 5% p-tów z zaburzeiami psychicznymi.
Najczęściej ujawniają się w ok. młodzieńczym i wczesnej
dojrzałości. Sa częste u kobiet oraz u krewnych I
o
.
o
Przyczyną może być przeżycie w dzieciństwie
traumatycznego zdarzenia i wykorzystywanie seksualne.
Brak wsparcia ze strony osób związanych emocjonalnie,
czasami może towarzyszyć padaczce.
o
Należy wykluczyć podłoże organiczne.
o
U jednej osoby występują całkowicie odmienne osobowości, z których każda może
kształtować zachowanie i sposób myślenia.
o
Charakterystyczne sa nagłe zmiany jednej osobowości na inna.
o
Występuje zwykle niepamięć tego, co się wiąże z innymi osobowościami.
o
Podstawowa osobowość p-ta traci zdolność zapamiętywania i ogólnie nie jest
świadamoa istnienia pozostalych osobowości.
o
Zmiana jednej osobowości w inną dokonuje się szybko.
o
Niektóre osobowości mogą znać jakieś cechy innych osobowości.
o
Każda z nich może mieć własne wspomnienia, skojarzenia własne imię i odrębną
charakterystykę.
o
Poszczególne osobowości mogą różnić się cechami fizjologicznymi oraz wynikami
testów psychometrycznych np. I.I.
o
Występuje brak uczucia ciągłości upływu czasu, przerwy, luki.
o
P-t nie pamięta swoich zachowań, a poznaje je z opowieści innych osób.
o
Jest rozpoznawany przez znajomych, którzy zwracają sie do niego po imieniu, ale on ich
nie poznaje.
o
Obecne są wyraźne zmiany zachowania p-ta, które są widoczne dla otoczenia, p-t mówi
o sobie podając inne dane lub zwraca się do siebie w trzeciej osobie.
o
Inne osobowości ujawniają się w trakcie hipnozy.
o
Podczas badania p-t mówi o sobie "my"
o
Wśród osobistych rzeczy p-ta są maskotki, rysunki, wizytówki, których nie poznaje lub
których pochodzenie jest mu nie znane.
o
D.z.t. należą do najczęstszych i najbardziej przewlekłych
zaburzeń dysocjacyjnych, a objawy nie ustępują
całkowicie.
o
Leczenie – intensywna psychoterapia zorientowania na
uzyskanie wglądu często wykonuje sie hipnozę. Leczenie
farmakologiczne jest nieskuteczne. Celem psychoterapii
jest integracja całkowicie różnych, nie powiązanych ze
sobą i usamodzielnionych uczuć oraz ustalenie przyczyn
dysocjacji oraz uświadomienie, że możliwe staje sie
wyrażanie uczuć w obrębie jednej scalonej osobowości.
o
Z.d. – to uporczywie nawracające epizody uczucia
obcości w stosunku do własnej tożsamości psychicznej
lub fizycznej (poczucie jakby "bycia maszyną",
"działanie jakby we śnie").
o
Pełnoobjawowe zaburzenie występuje rzadko, częściej
spotyka się epizody depersonalizacji, objawy rzadko
występuja po 40 r.ż., nieco częściej u kobiet.
o
Do wystąpienia z.d. usposabiają ciężkie urazy
psychiczne, lęk, depresja.
o
Należy wykluczyć przyczyny organiczne.
o
Utrzymujące sie długotrwale wrażenia nierealności
własnego ciała i siebie.
o
Ocena otaczającego świata jest prawidłowa.
o
Zmiany poczucia upływu czasu i przestrzeni, wrażenie
zmiany długości kończyn, derelizacja (wrażenie obcości
świata).
o
P-t może czuć się jak robot.
o
Do często spotykanych objawów należą: zawroty głowy,
depresja, obsesyjne ruminancje, lęk, obawa o stan zdrowia.
o
Nagły początek, często przewlekły przebieg.
o
Leczenie – w przypadku lęku – anksjolityki oraz
psychoterapia podtrzymująca i zorientowana na wgląd. Po
obniżeniu poziomu lęku epizody z.d. stają się rzadsze.
o
Zespół Gansera – to zaburzenie dysocjacyjne polegające na udzielaniu
przez chorego błędnych odpowiedzi na proste pytania, choć dać on może
poprawną odpowiedź na pytanie znacznie trudniejsze.
Udzielane odpowiedzi mają "przybliżony" charakter, np. ile jest 2 + 2.
pada odpowiedź 5.
Szczególnie typowe jest wykonywanie na opak prostych czynności: przy
zapalaniu zapałki pocieranie odwrotna stroną zapałki, wkładanie klucza
do zamka odwrotnie itp.
Objawy zaburzeń przypominają świadome udawanie choroby psychicznej,
szczególnie, że często są reakcją na b. trudna sytuacje chorej osoby, np.
pozbawienie wolnosci, zagrożenie karą. Stąd to zaburzenie często
spotyka sie u osób aresztowanych.
o
Trans i opętanie – to przejściowo wystepująca utrata zarówno poczucia
własnej tożsamości, jak: pełnej orientacji w otoczeniu.
Często jest to działanie jakby ta osoba była owładnięta przez inną siłę czy
"ducha". Uwaga i świadomość mogą być zawężone i skoncentrowane na
jednym lub dwóch aspektach najbliższego otoczenia. Zaburzenie to ma
charakter stanu nie chcianego i niezależnego od woli.