Uwewnętrzniona czynność
operowania informacjami (danymi,
wiadomościami), w szczególności ich
selekcja i wytwarzanie, dzięki której
dochodzi do pośredniego i
uogólnionego poznawania
rzeczywistości
Analiza
– myślowe rozdzielanie danych
Synteza
– myślowe scalanie rozdzielonych w
analizie elementów
Porównywanie
– operacja zestawiania ze
sobą przedmiotów, zjawisk lub sytuacji, a
następnie ujmowanie podobieństw i różnic
między nimi
Porównywanie następcze
– zestawianie
uprzednio opanowanego materiału z nowym
Porównywanie przeciwstawne
– zestawia się
równocześnie poznawane przedmioty lub
zjawiska
Abstrahowanie – wyróżnienie jakiejś jednej
właściwości rzeczy, zjawiska lub sytuacji a
jednocześnie pominięcie innych cech
Rozumowanie
- ukierunkowanie
realistycznego myślenia na działanie, na
rozwiązanie jakiegoś problemu, na
określenie środków niezbędnych do
osiągnięcia pożądanego celu
Dedukcyjne – od ogółu do szczegółu
Indukcyjne – od szczegółu do ogółu;
wniosek przewidywalny na podstawie
materiału dowodowego
Transdukcyjne – od szczegółu do szczegółu
Myślenie autystyczne
– bodźcem jest raczej
rzeczywistość wewnętrzna niż zewnętrzna.
Może składać się wyłącznie z pragnień,
marzeń, fantazji
Twórczość – połączenie myślenia
autystycznego z realistycznym; nadawanie
autystycznym wyobrażeniom artysty takiej
formy, aby inni mogli ją przyjąć i
zaakceptować
W nauce twórczość na ogół opiera się na
myśleniu realistycznym
Preferowanie poznawczej złożoności
Impulsywność
Niezależność
Introwersja
Intuicyjność
Samoakceptacja
U pisarzy – większa oryginalność oraz
fantazja
Układ zainteresowań odzwierciedla zarówno
męską jak i żeńską stronę ich natury
Mężczyźni: nie odczuwają konfliktu płci, są
bardziej otwarci na emocje i uczucia,
cechuje ich większa wrażliwość estetyczna
U kobiet – brak podobnych danych
Ludzie twórczy – większa siła ego, większa
zdolność rozwiązywania problemów w
sposób konstruktywny
„Rozsądny człowiek przystosowuje się do
świata, człowiek nierozsądny ciągle stara się
przystosować świat do siebie. Zatem wszelki
postęp zależy od człowieka nierozsądnego”
G.B. Shaw
Amerykanie, Europejczycy cenią w
twórczości oryginalność, odkrywczość, nowe
formy.
W krajach azjatyckich – w stare formy
wplata się nowe elementy
„Nasze życie jest tym, czym czynią je
nasze myśli”
Marek Aureliusz
Biologiczny punkt widzenia: forma
zachowania przystosowawczego, rodzaj
aktywności, która nie jest zdolnością
wrodzoną, lecz rozwija się na podstawie
innych, prostszych form czynności
motorycznych i sensorycznych
przystosowanie:
adaptacja = asymilacja + akomodacja
Formalny punkt widzenia:
inteligencja:
zdolność tworzenia
operacji
umysłow
ych
coraz bardziej złożonych i
coraz bardziej odwracalnych
Operacja umysłowa
– zinterioryzowana
czynność wywodząca się z czynności
wykonywanych na przedmiotach i
posiadająca cechę odwracalności
1.
Inteligencja sensomotoryczna
(0-2 r. ż.) – ćwiczenie odruchów
i manipulacji podtrzymujących
lub powtarzających
interesujące dziecko doznania.
Główne osiągnięcie – stałość
przedmiotu
Piaget
Piaget
2. Inteligencja przedoperacyjna
(2-6 r. ż.) – celowe
eksperymentowanie na
przedmiotach, coraz bardziej
świadome planowanie działań
oparte na reprezentacjach
przedmiotów.
Główne osiągnięcia: czynności
symboliczne, mowa, zdolność
zachowania stałości cech,
rozumowanie transdukcyjne
Piaget
Piaget
3. Operacje konkretne
(6-12 r. ż.) –
coraz bardziej odwracalne
manipulacje na reprezentacjach
konkretnych przedmiotów.
decentracja umożliwiająca
uwzględnienie w rozważaniach
wielu własności przedmiotu w tym
samym czasie.
Główne osiągnięcia: zdolność do
zachowania ilości (masy,
objętości), rozumowanie
sylogistyczne
Piaget
Piaget
4. Operacje formalne
(12-15) r.ż.)
– w pełni odwracalne operacje
umysłowe.
Główne osiągnięcia: myślenie
abstrakcyjne, hipotetyczno-
dedukcyjne, rozumowanie
logiczne, logika zdań
Stosunek wieku umysłowego do wieku życia
Przedziały II
117 i > powyżej normy
84 – 116 norma
68 – 83 inteligencja poniżej normy
52 – 67 lekkie upośledzenie umysłowe
36 – 51 umiarkowane upośledzenie
umysłowe
20 – 35 znaczne upośledzenie umysłowe
19 i < głębokie upośledzenie umysłowe
Racjonalna
Emocjonalna
Duchowa
Sprawność w rozwiązywaniu problemów
teoretycznych, bezradność w życiu
Ambicja, odpowiedzialność, upór
Szerokie zainteresowania
Krytycyzm
Dystans
Brak okazywania uczuć
Niska wrażliwość zmysłowa
Otwartość, towarzyskość, łatwość
nawiązywania kontaktów
Życzliwy stosunek do otoczenia
Niski poziom lękliwości
Brak skłonności do martwienia się,
przeżywania myśli i doznań
Skłonność do poświęcania swego czasu i
energii innym ludziom i sprawom
Empatia, troska o innych
Bogate życie emocjonalne
Zadowolenie z siebie z rzeczywistości
Umiejętność radzenia sobie ze stresem
Pewność siebie
Panowanie nad emocjami, uczuciami
Spontaniczność
Rzadko przeżywany niepokój, poczucie winy
Aktywność i spontaniczność w adaptowaniu
się do nowych warunków
Świadomość własnej wartości
Zdolność stawiania czoła cierpieniu i
wykorzystywania zdobytego przy tym
doświadczenia
Umiejętność znoszenia bólu
Wrażliwość na inspirujące wizje i wartości
Sprzeciwianie się niepotrzebnemu
zadawaniu cierpieniu
Dostrzeganie powiązań pomiędzy
różniącymi się rzeczami
Silna potrzeba zadawania pytań o
przyczynę, skutek działań, o sens życia
Niezależność od otoczenia
Umiejętność wychodzenia poza przetarte
szlaki