ROZGRANICZENIE
NIERUCHOMOŚCI
Rozgraniczenie nieruchomości służy urzędowemu
wyznaczaniu
granicy
pomiędzy
sąsiednimi
nieruchomościami.
Istotą rozgraniczenia jest więc ustalenie na gruncie
zasięgu prawa własności.
Rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie
przebiegu ich granic przez określenie położenia
punktów i linii granicznych, utrwalenie tych
punktów znakami granicznymi na gruncie oraz
sporządzenie odpowiednich dokumentów.
(USTAWA z dnia 17 maja 1989 r. Prawo
geodezyjne i kartograficzne.)
Rozgraniczanie różnych nieruchomości można
podzielić według schematu:
• Rozgraniczanie nieruchomości w
postępowaniu administracyjnym.
Ustawy:
- Prawo Geodezyjne i Kartograficzne
- Prawo Wodne
- Kodeks postępowania
administracyjnego
• w postępowaniu uproszczonym
Ustawy:
- o scalaniu i wymianie gruntów
- o gospodarce nieruchomościami
• Rozgraniczanie
nieruchomości
w postępowaniu sądowym
Ustawy:
- Kodeks cywilny
- Kodeks postępowania
- Kodeks postępowania
administracyjnego i
ustawa o
Naczelnym Sądzie
Administracyjnym
ROZGRANICZANIE NIERUCHOMOŚCI
Przedmiot rozgraniczenia.
• Rozgranicza
się
nieruchomości
stanowiące
własność:
• Skarbu Państwa,
• Gmin, związków między gminnych, powiatów i
województw,
• Jednoosobowych spółek jednostek samorządu
terytorialnego i
innych osób prawnych, których organami
założycielskimi są
organy samorządu terytorialnego,
• Osób fizycznych,
• Spółdzielni,
• Kościołów i związków wyznaniowych,
• Wspólnot gruntowych,
• Spółek prawa handlowego i innych podmiotów nie
wymienionych wyżej.
Organem
właściwym
do
przeprowadzenia
postępowania rozgraniczeniowego jest obecnie wójt,
burmistrz lub prezydent miasta oraz, w
wypadkach określonych w ustawie, sądy.
Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne w
sposób szczegółowy omawia zasady przeprowadzania
typowych
rozgraniczeń.
Rodzaje
dokumentów
stanowiących podstawę ustalania przebiegu granic
oraz sposób i tryb wykonywania przez geodetę
czynności ustalania przebiegu granic i sporządzania
dokumentacji przy rozgraniczaniu nieruchomości
określa ROZPORZĄDZENIE MINISTRÓW SPRAW
WEWNĘTRZNYCH
I ADMINISTRACJI
ORAZ
ROLNICTWA I GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ z
dnia
14
kwietnia
1999
r.
w
sprawie
rozgraniczania nieruchomości.
(Dz.U. Nr 45 z dnia 20 maja 1999 r. poz. 453).
Postępowanie administracyjne musi być formalnie
rozpoczęte, czyli wszczęte. W sprawie rozgraniczania
nieruchomości
postępowanie
wszczyna
wójt,
burmistrz albo prezydent miasta na żądanie strony
lub z urzędu.
Żądanie
strony
skierowane
do
organu
jest
równoznaczne
z
jej
wnioskiem
o
wszczęcie
postępowania
administracyjnego
w
sprawie
przedstawionej we wniosku.
Rozgraniczenie w postępowaniu administracyjnym na
wniosek strony, ma miejsce wówczas, jeżeli:
• powstał spór co do przebiegu linii granicznej
między właścicielami
(użytkownikami wieczystymi) sąsiednich
nieruchomości,
• nastąpiło zatarcie granic powodujące wątpliwości
co do jej
przebiegu,
• istnieje rozbieżność pomiędzy stanem prawnym i
faktycznym
granicy.
Wszczęcie
postępowania
administracyjnego
w
sprawie rozgraniczenia nieruchomości z urzędu ma
miejsce w trzech przypadkach:
• w trakcie scalania gruntów,
• w celu realizacji potrzeb gospodarki narodowej,
• gdy rozgraniczenie jest uzasadnione interesem
społecznym.
Na
postanowienie
o
wszczęciu
postępowania
o
rozgraniczenie
nieruchomości nie służy zażalenie.
Za datę wszczęcia postępowania w sprawie
rozgraniczenia nieruchomości należy uznać datę
doręczenia postanowienia jego adresatowi, chyba że
wszczęcie postępowania następuje z urzędu, wówczas
datą właściwą będzie data wydania postanowienia.
Strona w postępowaniu rozgraniczeniowym.
(art. 28 k.p.a.): „Stroną jest każdy, czyjego interesu
prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo
kto żąda czynności organu ze względu na swój
interes prawny lub obowiązek" raz „stronami mogą
być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o
państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i
organizacje spo łeczne - również jednostki nie
posiadające osobowości prawnej" (art. 29 k.p.a.).
Opierając się na orzecznictwie, w szczególności Sadu
Najwyższego
należy
przyjąć,
że
osobami
uprawnionymi do występowania z wnioskiem o
wszczęcie
postępowania
administracyjnego
w
sprawie rozgraniczania nieruchomości są:
• właściciel nieruchomości lub jej użytkownik
wieczysty,
• współwłaściciel lub współużytkownik wieczysty,
jeżeli żądanie
rozgraniczenia ma na celu zachowanie wspólnego
prawa według
art. 209 k.c.,
• posiadacz samoistny, jeżeli przemawia za nim
domniemanie
posiadania zgodne ze stanem prawnym,
• posiadacz zależny: użytkownik, dzierżawca,
najemca, korzystający z określonej powierzchni
gruntu,
• osoba posiadająca ograniczone prawa rzeczowe do
nieruchomości
(prawo przejścia, przejazdu, dożywocie), ale tylko
takie, które są
w jakiś sposób zależne od wyniku rozgraniczenia.
ASPEKTY POSTĘPOWANIA
ROZGRANICZENIOWEGO.
O wszczęciu postępowania decyduje organ poprzez
wydanie postanowienia.
Na postanowienie to nie służy zażalenie, nie można
więc skutecznie nie zgodzić się na przeprowadzenie
rozgraniczenia. W postanowieniu tym, albo w
odrębnym piśmie organ upoważnia geodetę do
czynności ustalenia przebiegu granic. Zazwyczaj
wskazuje go strona wnioskująca o wszczęcie
postępowania.
Warunkiem upoważnienia jest posiadanie przez
geodetę uprawnień zawodowych z zakresu 2,
określonych w ustawie „Prawo geodezyjne i
kartograficzne".
Geodeta wzywa strony do stawienia się na gruncie co
najmniej
na
7
dni
przed
terminem
rozgraniczenia. Jest to jedyny przypadek kiedy
geodeta
może
„wezwać"
strony
(wydane
postanowienie
o
wszczęciu
postępowania
rozgraniczeniowego i upoważnienie geodety przez
organ). Przy wykonywaniu innych prac lub czynności,
geodeta nie ma prawa „wzywać" stron, może je
„zawiadamiać", „zapraszać", „informować" itp.
Bardzo ważne jest dotrzymanie 7-dniowego terminu
wezwania. Termin ten powinien być dotrzymany
niezależnie od okoliczności, gdyż strona może żądać
ponownego przeprowadzenia czynności ustalenia
granic jeżeli nie będziemy dysponowali zwrotnym
poświadczeniem
odbioru
wezwania
w
wyżej
wymienionym terminie.
Nie usprawiedliwione niestawiennictwo stron nie
wstrzymuje
czynności
geodety,
natomiast
usprawiedliwienie wstrzymuje te czynności, nie dłużej
jednak niż na okres l miesiąca.
Z czynności ustalenia przebiegu granic geodeta
sporządza bądź protokół graniczny, bądź ugodę w
przypadku
sporu,
który
strony
postanowiły
zakończyć takim dokumentem.
Zasady sporządzania protokołu granicznego i ugody
reguluje wymienione na wstępie Rozporządzenie w
sprawie rozgraniczania nieruchomości. (Dz.U.
Nr 45 z dnia 20 maja 1999 r. poz. 453).
Ugoda graniczna musi odpowiadać następującym
warunkom:
• może dotyczyć wyłącznie sprawy ustalenia granicy,
nie można w tym akcie zawierać dodatkowych
ustaleń czy warunków,
• ugodę pod rygorem jej nieważności muszą
podpisać wszyscy
właściciele i współwłaściciele nieruchomości oraz
użytkownicy
wieczyści, w tym także mąż i żona jeśli
nieruchomość jest
małżeńską wspólnością ustawową: tak więc aby
mogła być
zawarta ugoda musi być uregulowany stan
własności obu
graniczących nieruchomości.
Rodzaje dokumentów stanowiących podstawę
ustalania przebiegu granic.
Podstawę ustalania przebiegu granic nieruchomości
stanowią
dokumenty:
1) stwierdzające stan prawny nieruchomości:
• odpisy z ksiąg wieczystych lub odpisy dokumentów
znajdujących się w zbiorze dokumentów;
• wypisy aktów notarialnych o przeniesieniu
własności;
• prawomocne orzeczenie sądu i ugody sądowe
dotyczące
przeniesienia własności;
• ostateczne decyzje administracyjne przenoszące
własność lub
dotyczące stwierdzenia nabycia prawa własności;
• inne dokumenty odnoszące się do tytułów
własności
nieruchomości;
2) określające położenie punktów granicznych i
przebieg granic
nieruchomości:
• dokumenty geodezyjne zawierające dane liczbowe
do ustalenia
przebiegu granic:
- szkice graniczne, protokoły graniczne, ugody;
- zarysy pomiarowe z pomiaru granic;
- szkice wyznaczenia granic działek wydzielonych w
wyniku
scalenia i wymiany scalania i podziału gruntów lub
podziału
nieruchomości;
- inne dokumenty pomiarowe, obliczeniowe i
opisowe pozwalające
na ustalenie przebiegu granic.
Zdarza
się
jednak,
że
brakuje
dokumentów
wymienionych wyżej. Wówczas wykorzystuje się mapy
i plany obejmujące granice lub inne elementy
pozwalające na odtworzenie lub analizę przebiegu
granic. Należą do nich:
• mapy jednostkowe
nieruchomości;
• mapy katastralne;
• mapy scalenia i wymiany
gruntów;
• plany parcelacyjne;
• mapa ewidencji gruntów;
• mapa zasadnicza.
Dokumenty geodezyjne zawierające dane liczbowe
oraz mapy i plany stanowią podstawę ustalenia granic
nieruchomości,
jeżeli
zostały
przyjęte
do
państwowego
zasobu
geodezyjnego
i
kartograficznego.
Także dokumenty nie znajdujące się w państwowym
zasobie geodezyjnym i kartograficznym mogą
stanowić podstawę ustalenia przebiegu granic
nieruchomości, jeżeli:
1)stanowią całość lub część operatu pomiarowego
lub
katastralnego (byłych katastrów: austriackiego i
pruskiego);
2) zawierają podpisy wykonawcy i datę sporządzenia
dokumentu
bądź istnieje możliwość ustalenia wykonawcy i
takiej daty;
3) można stwierdzić, że zostały sporządzone w
wyniku dokonania
pomiarów na gruncie i użyte do opracowania mapy
nieruchomości, której przebieg granic jest
ustalany, lub
nieruchomości bezpośrednio z nią sąsiadującej;
4) zostały sporządzone przez osoby i organy
uprawnione.
Dokumenty te lub ich kopie, potwierdzone przez
geodetę, stanowią nieodłączną część operatu
rozgraniczeniowego.
WZNOWIENIE ZNAKÓW GRANICZNYCH
Granice nieruchomości według stanu prawnego w
zasadzie ustala się tylko jeden raz. Raz wyznaczone
granice i utrwalone znaki graniczne w razie ich
przesunięcia, uszkodzenia lub zniszczenia mogą być
jedynie wznowione.
Aby można było wznowić znaki graniczne bez
przeprowadzenia
postępowania rozgraniczeniowego muszą być
równocześnie
spełnione dwa warunki:
1. granice były już kiedyś ustalone według stanu
prawnego.
2. istnieją dane geodezyjne (miary, współrzędne itp.)
umożliwiające, z odpowiednią dokładnością,
wznowienie
punktów granicznych, w których będą osadzone
wznowione
znaki graniczne.
Ocena czy granice były uprzednio ustalone według
stanu
prawnego
wymaga
znajomości
wielu
przepisów wydawanych na przestrzeni ostatnich
kilkudziesięciu lat mimo, że w chwili obecnej już one
nie obowiązują.
WARIANTY
POSTĘPOWANIA
ROZGRANICZENIOWEGO
Rozgraniczanie nieruchomości odbywa się w dwóch
płaszczyznach,
jakimi są:
- postępowanie formalno-prawne (administracyjne
lub sądowe),
- czynności techniczne.
W praktyce spotykamy wiele różnych przypadków
rozgraniczeń, które w niewielkim zakresie różnią się,
jeśli chodzi o czynności techniczne, lecz zasadniczo
inne jest w każdym wariancie postępowanie
formalnoprawne. W każdym z nich początek jest
podobny:
1. Wpływa do organu wniosek o rozgraniczenie
nieruchomości
(bezpośrednio a najczęściej przy współudziale
geodety),
2. Organ wydaje postanowienie o wszczęciu
postępowania o
rozgraniczenie nieruchomości, w którym także
upoważnia
geodetę do ustalenia przebiegu granicy (jest to
postanowienie,
na które zgodnie z art. 30 ustawy „Prawo
geodezyjne i
kartograficzne" nie służy zażalenie).
3. Geodeta przygotowuje się do rozgraniczenia, tzn.:
zgłasza pracę,
bada księgi wieczyste, zbiera dane z ewidencji
gruntów i
budynków i innych zbiorów w zasobie
geodezyjnym i
kartograficznym, przeprowadza wywiad w terenie,
odszukuje
osnowę, a także stare znaki graniczne, analizuje
wszystkie
dokumenty i ustala, w jaki sposób pracę tę trzeba
będzie
wykonać. Dopiero po wykonaniu tych czynności
geodeta może
określić termin rozpoczęcia czynności
ustalenia granic na
gruncie dopiero wtedy,
4. Geodeta wzywa strony, tzn. właścicieli
nieruchomości
rozgraniczanej oraz nieruchomości sąsiednich lub
inne
zainteresowane osoby, do stawienia się na gruncie.
Wezwania
muszą zawierać pouczenia wynikające z art. 32
ustawy. Należy
je wysłać za zwrotnym poświadczeniem odbioru,
nie później niż
7 dni przed wyznaczonym terminem.
W wezwaniu geodeta podaje m.in. w jakiej sprawie
osoba jest
wzywana, w jakim charakterze i w jakim celu, datę
stawienia się na
gruncie oraz skutki niestawiennictwa.
Od tej chwili spotykamy różne sytuacje i
zachowania stron.
Wariant I
5. Geodecie udało się w oparciu o analizę materiałów
i posiadane
dane ustalić przebieg granic nieruchomości, a więc
wskazuje je
stronom, które godzą się na ich przyjęcie.
6. Geodeta stabilizuje w sposób trwały punkty
graniczne np.
słupami betonowymi z podcentrem lub oznacza te
punkty na
istniejących trwałych budowlach.
7. Geodeta sporządza protokół graniczny i szkic
graniczny. Protokół
podpisują wszystkie zainteresowane strony oraz
geodeta, jako
współuczestnik postępowania.
Protokół graniczny powinien zawierać:
1)imię i nazwisko geodety oraz numer jego
uprawnień
zawodowych,
2) numer i datę postanowienia o wszczęciu
postępowania rozgraniczeniowego oraz
upoważnienia dla geodety,
3) oznaczenia nieruchomości przez określenie ich
położenia, numerów działek ewidencyjnych,
numerów ksiąg wieczystych lub zbiorów
dokumentów,
4) informacje dotyczące stron i ich pełnomocników,
5) wykaz i ocenę dokumentów stanowiących
podstawę ustalania przebiegu granic,
6) oświadczenia stron,
7) wyniki wywiadu terenowego,
8) szkic graniczny,
9) opis przebiegu granic,
10) opis utrwalenia punktów granicznych,
11) pouczenie strony o możliwości przekazania
sprawy sądowi,
12) wzmiankę o odczytaniu dokumentu stronom
przed
podpisaniem,
13) omówienie skreśleń i poprawek,
14) datę sporządzenia dokumentu oraz podpisy stron
i geodety.
Szkic graniczny powinien zawierać:
1)rozmieszczenie linii i punktów granicznych,
oznaczonych
zgodnie z opisem znajdującym się w protokole
granicznym lub akcie ugody,
2) rysunek rzutu poziomego trwałych elementów
zagospodarowania terenu mających znaczenie dla
określenia przebiegu granicy,
3) podstawowe miary określające położenie punktów
granicznych
względem siebie oraz elementów
zagospodarowania terenu,
4) numery działek i oznaczenie ksiąg wieczystych, w
których
działki te zostały ujęte, lub zbiorów dokumentów
oraz imiona i
nazwiska właścicieli rozgraniczanych
nieruchomości,
5) kierunek północy.
8. Geodeta kompletuje dokumentację i przekazuje ją
(po
skontrolowaniu przez ośrodek dokumentacji
geodezyjnej i
kartograficznej) do organu, który po ocenie
prawidłowości
wykonania prac przez geodetę, w oparciu o
wniosek wymieniony
w punkcie 1., wydaje decyzję o rozgraniczeniu
nieruchomości.
9. Dokumentacja, po uprawomocnieniu się decyzji,
powinna zostać
przyjęta do państwowego zasobu geodezyjnego i
kartograficznego, a zmiany z niej wynikające
wprowadzone do
ewidencji gruntów i budynków, na mapę
zasadniczą i do innych
zbiorów. Dokumentacja ta będzie się składać z
części dotyczącej
samego rozgraniczenia oraz z mapy (z wyrysu z
ewidencji
gruntów i budynków), która w oparciu o to
rozgraniczenie
została wykonana. Jeśli nie wykonujemy mapy
wówczas
podstawowymi dokumentami wynikowymi są:
protokół, szkic
graniczny, szkice polowe, obliczenia, wykaz
współrzędnych,
wykaz zmian gruntowych - w postępowaniu
ewidencyjnym i
szkic w skali mapy ewidencyjnej, oraz
sprawozdanie techniczne.
Wariant II
5. Geodecie nie udaje się ustalić przebiegu granic,
gdyż dokumenty są szczątkowe i sprzeczne. Strony
lub jedna ze stron, przy braku protestu drugiej,
wskazują przebieg granic. Geodeta ocenia, że jest
to przebieg prawdopodobny i przyjmuje je jako
ustalone. Wszystkie następne czynności, jak w
wariancie I.
Wariant III
5. Geodeta wskazuje stronom przebieg granicy, ale
nie chcą one
słyszeć o proponowanym jej usytuowaniu. Każdy z
sąsiadów
uważa, że jest inaczej. Geodeta zamienia się w
mediatora i
niezależnego doradcę. Nie wolno mu stworzyć
nawet pozorów,
że popiera jedną ze stron.
Jest to szczególnie trudne, gdyż zleceniodawcą prac
jest jeden z uczestników postępowania. Jeśli geodeta
narazi się nawet na utratę zlecenia, powinien dążyć
do ustalenia faktycznej granicy nieruchomości, a nie
przyjętej na życzenie zleceniodawcy. Wymaga tego
dobre imię zawodu i samego geodety. Dlatego należy
szczegółowo omówić i przedstawić wszystkie dowody
i argumenty za proponowanym prze biegiem granicy,
z uwzględnieniem danych i dokumentów przed
stawionych przez strony, informując także o
konsekwencjach
sporu
i
kosztach
dalszego
postępowania. Po kilkugodzinnej rozmowie strony
oświadczają, że godzą się na przebieg granicy i
gotowe są zawrzeć ugodę.
6. Geodeta stabilizuje w sposób trwały punkty
graniczne np.:
słupami betonowymi z podcentrem lub oznacza te
punkty na
istniejących trwałych budowlach.
7. Geodeta sporządza ugodę i szkic graniczny. Ugodę
podpisują
zainteresowane strony oraz geodeta, jako
współuczestnik
postępowania.
Akt ugody zawiera dane:
1) imię i nazwisko geodety oraz numer jego
uprawnień zawodowych,
2) numer i datę postanowienia o wszczęciu
postępowania rozgraniczeniowego oraz
upoważnienia dla geodety,
3) oznaczenia nieruchomości przez określenie ich
położenia, numerów działek ewidencyjnych,
numerów ksiąg wieczystych lub zbiorów
dokumentów,
4) informacje dotyczące stron i ich pełnomocników,
5) szkic graniczny,
6) opis utrwalenia punktów granicznych,
7) wzmiankę o odczytaniu dokumentu stronom przed
podpisaniem,
8) omówienie skreśleń i poprawek,
9) datę sporządzenia dokumentu oraz podpisy stron i
geodety,
10) opis przedmiotu sporu z podaniem granic
wskazanych przez
strony oraz wynikających z dokumentacji,
11) opis wzajemnych ustępstw,
12) szczegółowy opis granicy uznanej za
obowiązującą po
podpisaniu aktu ugody,
13) informację, że zawarta ugoda posiada moc ugody
sądowej.
(Ugoda taka ma moc ugody sądowej, zastępuje więc
formę aktu notarialnego. Jeżeli zatem strony składają
przed geodetą przy ustaleniu granic zgodne
oświadczenie
co
do
wzajemnych
ustępstw
dotyczących
własności
części
rozgraniczonych
nieruchomości, to na mocy takiej ugody wobec
zachowania
przepisanej
formy
następuje
przeniesienie własności tych części nieruchomości.)
8. Geodeta kompletuje dokumentację i przekazuje ją
(po skontrolowaniu przez ośrodek dokumentacji
geodezyjnej i kartograficznej) do organu, który po
ocenie prawidłowości wykonania przez geodetę
prac,
umorzy
postępowanie
administracyjne
wszczęte postanowieniem, gdyż ugoda zawarta
przed geodetą posiada moc ugody sądowej. Jest
więc ostateczna i nie wymaga zatwierdzania.
9. Dokumentacja powinna zostać przyjęta do
państwowego zasobu
geodezyjnego i kartograficznego, a zmiany
wprowadzone do
ewidencji gruntów i budynków oraz do innych
zbiorów.
Wariant IV
Punkty 5, 6, 7, 8 jak w wariancie I.
9) Jedna ze stron, mimo że popisała protokół,
zmienia zdanie i
zgodnie z art. 33 ust. 3 ustawy w terminie 14 dni
od dnia
doręczenia jej decyzji, żąda przekazania sprawy
sądowi.
10) Organ całą dokumentację wraz ze swoją opinią
przekazuje
sądowi.
11) Sprawa toczy się przed sądem z udziałem
geodety (biegłego
sądowego), który na polecenie sądu sporządza
swoją opinię.
Sąd w oparciu o posiadane dowody, a często
także wizję
terenową, wydaje postanowienie o
rozgraniczeniu
nieruchomości.
12) Po uprawomocnieniu się postanowienia o
rozgraniczeniu, jego
wykonanie przez komornika odbywa się także z
udziałem
geodety (biegłego sądowego).
Wariant V
5. Istnieje wieloletni zaogniony spór. Geodeta mimo
usilnych
zabiegów nie może doprowadzić do zawarcia
ugody.
6. Geodeta zgodnie z art. 34 ust. l ustawy
tymczasowo utrwala
punkty graniczne w kilku wariantach, według:
ostatniego stanu
spokojnego posiadania, dokumentów oraz
wskazań każdej ze
stron. Granice te pokazuje na szkicu granicznym.
7. Geodeta sporządza opinię, w której obok opisania
sprawy
proponuje własny wariant przebiegu granicy.
Całość
dokumentacji wraz z opinią przekazuje organowi
prowadzącemu
sprawy rozgraniczeniowe.
8. Organ ocenia prawidłowość wykonania
dotychczasowych
czynności przez geodetę, umarza postępowanie
administracyjne i
przekazuje sprawę z urzędu do rozpatrzenia
sądowi.
9. Sprawę prowadzi sąd (patrz wariant IV, punkty 11,
12).
Ostatnią czynnością w postępowaniu o ustalenie
granic niespornych i spornych likwidowanych ugodą
jest wydanie
decyzji o rozgraniczeniu
.
Organ
administracji
państwowej
(obecnie
samorządowej – wójt, burmistrz, albo prezydent
miasta) wydaje w posterowaniu rozgraniczeniowym
trzy rodzaje decyzji:
decyzję o rozgraniczeniu
(art. 33 ust. 1 ustawy),
decyzję o umorzeniu
postępowania
administracyjnego
w
przedmiocie rozgraniczenia w związku z
zawarciem przez strony ugody przed
upoważnionym geodetą – ugoda sądowa
(art. 106 § l k.p.a. w związku z art. 31 ust. 4 ustawy)
oraz decyzję o umorzeniu postępowania i
przekazaniu
sprawy
z
urzędu
do
rozpatrzenia sądowi
(art. 34 ust. 2 ustawy).
Operat rozgraniczeniowy
Operat składa się z dwóch części:
• dokumentacji rozgraniczenia nieruchomości;
• dokumentacji technicznej.
Dokumentacja rozgraniczenia nieruchomości
obejmuje:
1) postanowienie właściwego organu o wszczęciu
postępowania
rozgraniczeniowego,
2) upoważnienie geodety do przeprowadzenia
czynności ustalenia
przebiegu granic,
3) zgłoszenie pracy geodezyjnej do ośrodka
dokumentacji,
4) dowody doręczenia stronom wezwań do stawienia
się na gruncie,
5) pisemne pełnomocnictwa udzielone przez strony,
6) dokumenty dotyczące przebiegu granic, wydane
przez ośrodek
dokumentacji oraz uzyskane z innych źródeł,
7) protokół graniczny lub akt ugody,
8) opinię geodety dotyczącą przebiegu granic, jeżeli
ich przebieg
nie może być ustalony w postępowaniu
administracyjnym,
9) ostateczną decyzję właściwego organu o
rozgraniczeniu
nieruchomości lub umorzeniu postępowania
rozgraniczeniowego.
Dokumentacja techniczna obejmuje:
1) szkice osnowy geodezyjnej i wykazy
współrzędnych uzyskane w
ośrodku dokumentacji;
2) opisy topograficzne punktów osnowy;
3) szkice polowe i dzienniki zawierające dane
uzyskane w wyniku
bezpośredniego pomiaru granic;
4) obliczenia i wykazy współrzędnych punktów
granicznych;
5) obliczenia powierzchni rozgraniczanych
nieruchomości lub
obliczenia różnic powierzchni, jeżeli
rozgraniczenie dotyczyło
niektórych granic nieruchomości, a pozostałe
granice nie były
pomierzone na osnowę geodezyjną;
6) wykaz zmian gruntowych oraz inne dokumenty
uzasadniające
wprowadzenie zmian do operatu ewidencji
gruntów i budynków.
Księgi wieczyste
USTAWA z dnia 6 lipca 1982r. o księgach
wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2001r., Nr 124,
poz. 1361 z późniejszymi zmianami).
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia
17 września 2001r. w sprawie prowadzenia ksiąg
wieczystych i zbiorów dokumentów (Dz.U. z
2001r., Nr 102, poz. 1122 z późniejszymi
zmianami).
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia
20 sierpnia 2003r. w sprawie zakładania i
prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie
informatycznym (Dz.U. z 2003r., Nr 162, poz.
1575 z późniejszymi zmianami).
KSIĘGI WIECZYSTE – jest to system rejestrujący
stan prawny nieruchomości w zakresie praw
rzeczowych oraz innych praw, ograniczeń i roszczeń,
prowadzony w Polsce oraz organy sądownicze.
Zasadniczą funkcją ksiąg wieczystych jest ustalenie
stanu prawnego nieruchomości i w tym zakresie
księgi
wieczyste
spełniają
rolę
publicznej,
powszechnej, jawnej ewidencji praw rzeczowych,
która jest podstawą bezpieczeństwa obrotu prawnego
i zabezpieczenia kredytu hipotecznego.
Księgi Wieczyste prowadzone są od 23 kwietnia 1993
r. wyłącznie przez wydziały ksiąg wieczystych sądów
rejonowych.
Każda nieruchomość, w tym odrębna własność lokalu
– z wyjątkami przewidzianymi w ustawie ma mieć
oddzielną księgę wieczystą.
Prowadzenie ksiąg wieczystych polega:
• na zakładaniu ksiąg wieczystych,
• rejestrowaniu wniosków o wpis,
• dokonywaniu w księdze wieczystej wzmianek,
• kolejnych wpisów,
• dokonywaniu obwieszczeń publicznych,
• sporządzaniu i przesyłaniu zawiadomień o
dokonanych wpisach,
• prowadzeniu akt księgi wieczystej,
• wydawaniu odpisów,
• udostępnianiu ksiąg wieczystych i akt do wglądu,
• zamykaniu i przechowywaniu ksiąg wieczystych.
Wzmianek i wpisów w poszczególnych działach księgi
wieczystej dokonuje się czytelnym pismem ręcznym
przy użyciu atramentu lub innego trwałego środka.
Wpisów na wydrukach komputerowych dokonuje się
pismem maszynowym. Wzmianek na tych wydrukach
dokonuje się pismem maszynowym lub ręcznym.
Akt księgi wieczystej zakłada się z chwilą wpływu
wniosku o założenie księgi wieczystej.
Do akt załącza się, w porządku chronologicznym,
wszelkie dokumenty i inne pisma dotyczące danej
KW, nadając każdej karcie kolejny numer, według
zasad biurowości sądowej.
Księgi wieczyste prowadzi się odrębnie dla:
• nieruchomości gruntowych,
• nieruchomości budynkowych,
• nieruchomości lokalowych,
• własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu
mieszkalnego,
• spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego,
• prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni
mieszkaniowej.
Wpis do KW zawiera następujące elementy:
• numer i datę wniosku oraz godzinę i minutę jego
wpływu,
• treść,
• dane o podstawie wpisu (rodzaj, data i numer lub
sygnatura
dokumentu, przedmiot sprawy oraz nazwa i siedziba
organu, który
wydał ten dokument, lub imię i nazwisko notariusza
oraz siedziba
kancelarii notarialnej,
• numer karty akt, pod którym został w aktach
umieszczony
dokument, a w wypadku gdy dokument znajduje się
w aktach innej
KW – numer tej księgi i kartę akt,
• data dokonania wpisu,
• imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe sędziego
lub
referendarza sądowego oraz jego czytelny podpis.
Wykreślenie wpisu polega na podkreśleniu czerwoną
linią wpisu podlegającego wykreśleniu, w razie
częściowego wykreśla, podkreśla się tylko część
wpisu podlegającą wykreśleniu.
Księgę wieczystą zamyka się w razie całkowitego
przeniesienia
nieruchomości
do
innej
księgi
wieczystej oraz gdy przepisy odrębne tak stanowią.
Na pierwszej stronie księgi zamieszcza się notatkę o
jej zamknięciu, ze wskazaniem podstawy, podpisaną
przez sędziego zaopatrzoną w datę, oraz przekreśla
się wszystkie strony zawierające czerwonymi liniami
na krzyż.
Założenie KW dla nieruchomości dokonywane jest na
podstawie wniosku zawierającego w szczególności:
• oznaczenie nieruchomości, miejsca jej położenia,
obszaru oraz
sposobu korzystania z nieruchomości,
• wymienienie wszystkich uprawnionych, na których
rzecz
własność ma być wpisana, oraz wskazanie ich
adresów,
• powołanie tytułu własności nieruchomości
(darowizna,
spadkobranie, zasiedzenie, kupno, zamiana),
• wyszczególnienie obciążających nieruchomości
ograniczonych
praw rzeczowych lub ograniczeń w jej
rozporządzaniu albo
oświadczenie wnioskodawcy, że nie wie o istnieniu
takich praw
lub ograniczeń.
Jeżeli nieruchomość była już wpisana do KW, a księga
ta zaginęła lub uległa zniszczeniu, we wniosku
powinien być wskazany numer tej księgi.
Jeżeli dla nieruchomości był prowadzony zbiór
dokumentów, wniosek powinien zawierać wskazanie
numeru tego zbioru.
Jeżeli nieruchomość nie miała księgi wieczystej ani
zbioru dokumentów, wniosek powinien zawierać
odpowiednie oświadczenie w tej sprawie.
Do wniosku powinny być dołączone dokumenty
stwierdzające nabycie własności nieruchomości,
określonej we wniosku oraz dokumenty stanowiące
podstawę oznaczenia nieruchomości.
Stan prawny nieruchomości to stan, który wynika
bądź z treści wpisu do KW w zakresie praw lub stan
wynikły z treści innych dokumentów takich jak:
• prawomocnych orzeczeń sądowych,
• aktów notarialnych,
• spisanych umów i ugod w postępowaniu sądowym i
administracyjnym,
• ostatecznych decyzji administracyjnych,
• aktów normatywnych.
W ewidencji gruntów i budynków własność
nieruchomości określa się również na podstawie
wyżej
wymienionych
dokumentów,
jeżeli
nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej.
Granice prawne nieruchomości (gruntowej) to
granice wyznaczone, zastabilizowane i pomierzone
na gruncie, dla których został sporządzony operat,
przyjęty do ODGK oraz dla których istnieje
ostateczna decyzja administracyjna lub prawomocne
orzeczenie sądu. Jeżeli te trzy warunki nie zostaną
spełnione nie można mówić o granicy prawnej.
U podstaw każdej księgi wieczystej leżą trzy zasady,
ważne dla bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami:
1.
Domniemanie
wiarygodności,
tzn.
„domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej
jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem
prawnym. Domniemywa się, że prawo wykreślone nie
istnieje" (art. 3 ustawy).
2. Zasada rękojmi wiary publicznej, polega ona
na tym, że w przypadku zaistnienia niezgodności
pomiędzy
stanem
prawnym
nieruchomości
ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym
stanem prawnym, treść księgi rozstrzyga na korzyść
tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną
według księgi nabył własność lub inne prawa
rzeczowe. W przypadku wystąpienia niezgodności
stanu rzeczywistego z zapisami w księdze wieczystej
przyjmuje się za silniejszy i obowiązujący - zapis w
księdze wieczystej.
Rękojmia publicznej wiary księgi nie działa w kilku
wypadkach, co oznacza, że prawa te istnieją pomimo
braku wpisu do księgi. Są to prawa obciążające
nieruchomość z mocy ustawy.
3. Zasada jawności księgi wieczystej, tzn. każdy
ma prawo je bezpłatnie przeglądać oraz otrzymywać
odpłatne wypisy. Odpis z księgi wieczystej, według
ostatniego stanu wpisów wydaje się na żądanie osób
zainteresowanych, sądu, prokuratora, notariusza lub
organu rządowej i samorządowej administracji
ogólnej.
Nie
można
zatem
zasłaniać
się
nieznajomością wpisów w księdze wieczystej ani
wniosków, o których uczyniono wzmiankę.
Księgi wieczyste prowadzi się według ustalonych
wzorów, które zawierają informacje ogólne (nazwa
sądu, nazwa gminy lub miasta, numer repertorium
księgi
wieczystej)
oraz
informacje
o
nieruchomościach zawarte w czterech działach, z
których:
Dział I - obejmuje oznaczenie nieruchomości, tj.
numer, lokalizację i powierzchnię, a także wpisy
praw związanych z jej własnością,
Dział II - obejmuje informacje o jej właścicielu: od
kiedy nim jest i na jakie podstawie,
Dział III - to ciężary i ograniczenia w
rozporządzaniu nieruchomością; w tym miejscu może
znajdować się zapis o prawie sąsiada do korzystania
z dojazdu przez działkę,
Dział IV - to wpisy o hipotekach obciążających
nieruchomość.
Księgi wieczyste mogą być prowadzone przy
wykorzystaniu
informatycznego
programu
komputerowego. Wtedy księgę wieczystą stanowią
wydruki
komputerowe,
zawierające
treść
odpowiadającą poszczególnym działom i łamom.
Liczba elektronicznych KW stan na 30.09.2006r.
Ośrodek Migracyjny KW w
Elblągu
Ośrodek Migracyjny KW w
Gorzowie Wlkp.
96
022
93
350
Ośrodek Migracyjny KW w
Górze Kalwarii
Ośrodek Migracyjny KW w
Krośnie
617
968
383
116
Ośrodek Migracyjny KW w
Łomży
Ośrodek Migracyjny KW w
Nisku
121
258
422
166
Ośrodek Migracyjny KW w
Siedlcach
Ośrodek Migracyjny KW w
Skawinie
110
342
75
707
Ośrodek Migracyjny KW w
Słupsku
Ośrodek Migracyjny KW we
Wrocławiu
636
990
229
193
Ośrodek Migracyjny KW w
Zielonej Górze
2 358
2 788 470 – już przeniesiono do systemu,
376 009 – pozostało Ksiąg do przeniesienia,
3 164 479 – będzie wszystkich Ksiąg w
systemie. 2 788 470.
PODZIAŁ NIERUCHOMOŚCI
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 o gospodarce
nieruchomościami (tekst jednolity Dz.U. Nr 46 z
2000 roku, poz. 543 z późniejszymi zmianami).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 lutego
1998 r. w sprawie dokonywania podziałów
nieruchomości oraz sposobu sporządzania i
rodzaju dokumentów wymaganych w tym
postępowaniu (Dz.U. z 1998 r. Nr 25, poz. 130 z
późn. zm.).
Jak każde postępowanie administracyjne,
postępowanie podziałowe przebiega w trzech
głównych etapach:
• wszczęcie postępowania,
• postępowanie wyjaśniające, w tym postępowanie
dowodowe,
• rozstrzygnięcie sprawy lub umorzenie postępowania
administracyjnego.
Wszczęcie postępowania administracyjnego.
Organem właściwym do prowadzenia postępowania
administracyjnego
w
sprawie
podziałów
nieruchomości jest wójt, burmistrz lub prezydent
miasta (art.. 95, ust 1 ustawy).
Organ zwykle nie osobiście, lecz przez upoważnionego
urzędowo urzędnika, kierownika, odpowiedniego,
wydziału urzędu miasta lub gminy, decyduje o
wszczęciu postępowania.
Wszczęcie postępowania administracyjnego następuje
na wniosek strony, a w wyjątkowych wypadkach z
urzędu, czyli z własnej inicjatywy wójta, burmistrza,
bądź prezydenta miasta. Wyjątkowe przypadki
dotyczą:
• podziałów nieruchomości do realizacji celów
publicznych,
niezależnie kto jest właścicielem nieruchomości,
• gdy nieruchomość jest własnością gminy, którą
reprezentuje wójt,
odpowiedzialny za to postępowanie,
• wtedy gdy nieruchomość jest własnością Skarbu
Państwa, powiatu
lub województwa. Wszczęcie postępowania
poprzedza zasięgnięcie
opinii odpowiednio, starosty, zarządu powiatu lub
zarządu
województwa.
Wszczęcie postępowania w sprawie podziału, z reguły,
następuje na wniosek strony, która musi mieć w tym
interes prawny.
• właściciel nieruchomości lub jej użytkownik
wieczysty,
• współwłaściciel lub współużytkownik wieczysty,
jeżeli żądanie
rozgraniczenia ma na celu zachowanie wspólnego
prawa według
art. 209 k.c.,
• posiadacz samoistny, jeżeli przemawia za nim
domniemanie
posiadania zgodne ze stanem prawnym,
• posiadacz zależny: użytkownik, dzierżawca,
najemca, korzystający z określonej powierzchni
gruntu,
Pisemny
wniosek
musi
posiadać
załączniki
wskazujące nieruchomość i potwierdzające interes
prawny strony. Są to wypis z ewidencji gruntów i
budynków
oraz
z
księgi
wieczystej
(zbioru
dokumentów), a także wstępny projekt podziału
nieruchomości, a także w niektórych przypadkach
wymagana jest dodatkowo decyzja o warunkach
zabudowy i zagospodarowania terenu, a czasem
koncepcja zagospodarowania nieruchomości.
Dla
nieruchomości
zabytkowej,
dodatkowym
załącznikiem
będzie,
ostateczna
decyzja
wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Wstępny projekt podziału nieruchomości strona może
sama wykonać, lub zlecić jego wykonanie, na
podstawie umowy cywilnoprawnej, uprawnionemu
geodecie.
Wstępny projekt podziału nieruchomości powinien
przedstawiać w szczególności:
1) opis i położenie nieruchomości,
2) granice i oznaczenia nieruchomości podlegającej
podziałowi,
3) oznaczenia nieruchomości sąsiednich,
4) granice i oznaczenia proponowanych do
wydzielenia działek
gruntu,
5) linie ścian oddzieleń przeciwpożarowych na całej
wysokości
budynku, jeżeli przedmiotem podziału jest
nieruchomość
zabudowana, a proponowany jej podział
powodowałby także
podział tego budynku.
Podkładem kartograficznym do opracowania projektu
wstępnego podziału nieruchomości jest uaktualniona
kopia mapy zasadniczej lub ewidencyjnej (aktualna
mapa
przyjęta
do
zasobu
geodezyjnego
i
kartograficznego).
Datą wszczęcia postępowania administracyjnego na
żądanie strony, jest dzień doręczenia wniosku
organowi.
Datą
wszczęcia
postępowania
administracyjnego z urzędu jest dzień pierwszej
czynności urzędowej, o której zawiadomiono stronę.
Postępowanie wyjaśniające,
dowodowe.
Upoważnieni przez organ urzędnicy badają, czy
wniosek spełnia warunki określone w odpowiednich
przepisach.
W razie braków załączników, bądź nieopłacenia
kosztów postępowania, wnioskujący jest wzywany do
wypełnienia obowiązku w ciągu 7 dni. Jeżeli żądanie
nie
zostanie
spełnione,
podanie
zostanie
pozostawione bez rozpoznania. Tok postępowania
administracyjnego zostanie wstrzymany, wydana
zostanie decyzja odmowna, lub decyzja o umorzeniu
postępowania, w zależności od uchybień we wniosku.
Po otrzymaniu prawidłowego wniosku strony, wójt,
burmistrz lub prezydent miasta, przy udziale
uprawnionego urzędnika, wydaje opinię co do
zgodności
podziału
z
miejscowym
planem
zagospodarowania przestrzennego lub z decyzją o
warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Niezależnie od ustaleń planu miejscowego podział
nieruchomości może nastąpić w celu:
1) zniesienia współwłasności nieruchomości
zabudowanej co
najmniej dwoma budynkami, wzniesionymi na
podstawie
pozwolenia na budowę, jeżeli podział ma polegać
na
wydzieleniu dla poszczególnych współwłaścicieli,
wskazanych
we wspólnym wniosku, budynków wraz z
działkami gruntu
niezbędnymi do prawidłowego korzystania z tych
budynków;
2) wydzielenia działki budowlanej, jeżeli budynek
został
wzniesiony na tej działce przez samoistnego
posiadacza w
dobrej wierze;
3) wydzielenia części nieruchomości, której własność
lub
użytkowanie wieczyste zostały nabyte z mocy
prawa;
4) realizacji roszczeń do części nieruchomości,
wynikających z
przepisów niniejszej ustawy lub z odrębnych
ustaw;
5) realizacji przepisów dotyczących przekształceń
własnościowych
albo likwidacji przedsiębiorstw państwowych lub
samorządowych;
6) wydzielenia części nieruchomości objętej decyzją
o ustaleniu
lokalizacji drogi krajowej;
7) wydzielenia działki budowlanej;
8) wydzielenia działek gruntu na terenach
zamkniętych.
W
przypadku
braku
miejscowego
planu
zagospodarowania przestrzennego, kiedy gmina ma
obowiązek sporządzenia takiego planu lub ogłosiła o
przystąpieniu do sporządzenia planu, postępowanie
musi być zawieszone.
Opinię wydaje w formie postanowienia, na które
służy stronie zażalenie. Adresat może również żądać
wyjaśnienia powstałych wątpliwości co do treści
postanowienia. Sprostowania treści i pomyłek organu
następuje również w formie postanowienia. Zażalenie
na postanowienie składa zainteresowany podmiot do
organu drugiej instancji, którym dla organu gminy
jest samorządowe kolegium odwoławcze, właściwe ze
względu na miejsce położenia gminy, w terminie do 7
dni, od daty doręczenia dokumentu.
Jeżeli opinia o wstępnym projekcie podziału gruntu,
przygotowana przez uprawnionego urbanistę jest
pozytywna, to możliwe jest przystąpienie do
opracowania
właściwego
projektu
podziału
nieruchomości.
Projekt podziału nieruchomości.
Projekt podziału nieruchomości wykonuje geodeta,
posiadający uprawnienia z zakresu „rozgraniczania i
podziałów
nieruchomości
oraz
sporządzania
dokumentacji do celów prawnych”.
Na podstawie projektu podziału, zostaje wydana
decyzja, która stanowi podstawę do dokonania wpisów
w księdze wieczystej oraz ewidencji gruntów i
budynków.
Projekt podziału, o którym mowa w art. 96 ust. 1,
powinien
zawierać dane dotyczące nieruchomości podlegającej
podziałowi i
nowo wydzielonych działek gruntu, a w
szczególności:
1)nazwę jednostki ewidencyjnej, numer lub nazwę
obrębu, numer
arkusza mapy,
2) skalę mapy,
3) granice nieruchomości podlegającej podziałowi,
4) oznaczenie nieruchomości podlegającej podziałowi
według zasad
obowiązujących przy oznaczaniu nieruchomości w
księgach
wieczystych, a także oznaczenia nieruchomości
sąsiednich,
5) przedstawione w kolorze czerwonym granice
projektowanych
działek gruntu i ich numery,
6) powierzchnie nieruchomości według stanu przed i
po podziale, w
formie wykazu zmian gruntowych,
7) wykaz synchronizacyjny, w przypadku gdy w
księdze wieczystej
nieruchomość podlegająca podziałowi posiada inne
oznaczenia
niż w katastrze nieruchomości,
8) szkic nieruchomości,
9) propozycję ustanowienia służebności drogowych,
10) inne niezbędne do projektu podziału
nieruchomości elementy
zagospodarowania terenu.
Projekt podziału nieruchomości musi uwzględniać
dostęp do drogi publicznej każdej działki, która
zostanie
utworzona
w
wyniku
podziału
nieruchomości.
Warunek
ten
jest
wynikiem
ustawowego związku z Prawem budowlanym, które
wymaga zapewnienia ochrony interesów osób
trzecich, przez zapewnienie dostępu do każdej
działki budowlanej do drogi publicznej.
Nieruchomość będąca przedmiotem podziału musi
mieć jednoznacznie określone granice.
Do
opracowania
projektu
podziału
granice
nieruchomości podlegającej podziałowi przyjmuje się
według istniejącego stanu prawnego, a jeżeli stanu
takiego nie można stwierdzić - według stanu
uwidocznionego w katastrze nieruchomości.
Granice prawne mogą się różnić od granic
ewidencyjnych i granic faktycznego władania. W
przypadku
podziałów
nieruchomości,
granice
wykazane w ewidencji gruntów i budynków, nie są
uznawane za granice prawne, jeżeli różnią się od
granic wykazanych w dokumentach, wg których
nastąpił wpis do działy I księgi wieczystej.
W trakcie wywiadu w terenie geodeta musi odszukać
punkty graniczne, ocenić ich stan i pomierzyć granice,
aby stwierdzić zgodność przebiegu granic faktycznych
z prawnymi. W przypadku niezgodności może
wystąpić problem wznowienia znaków granicznych
lub rozgraniczenia nieruchomości.
Z czynności przyjęcia przebiegu granic nieruchomości
sporządza się protokół.
Projekt podlega badaniu zgodności z geodezyjnymi
przepisami technicznymi przez właściwy miejscowo
ośrodek dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej i
jest przez ten ośrodek opatrywany odpowiednią
klauzulą.
Decyzja administracyjna zatwierdzająca projekt
podziału nieruchomości.
Decyzję o podziale nieruchomości wydaje właściwy
terenowo wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
Decyzja powinna zawierać:
• oznaczenie organu administracji publicznej -
najczęściej jest to
odcisk odpowiedniej pieczęci,
• datę wydania,
• oznaczenie adresata decyzji czyli stronę lub strony,
do których
decyzje się kieruje,
• powołanie podstawy prawnej, czyli nazwa
odpowiedniego
przepisu prawnego, konkretny artykuł bądź jego
część i inne
szczegóły dotyczące przepisu prawnego,
• rozstrzygnięcie czyli wyrażenie treści decyzji,
• uzasadnienie faktyczne i prawne,
• pouczenie w jakim trybie, terminie i do kogo służy
stronie
odwołanie,
• podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz
stanowiska
służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji
lub taki sam
zakres treści dot. osoby wydającej decyzje z
upoważnienia organu
administracji państwowej.
Brak tych wszystkich elementów powoduje wadliwość
decyzji administracyjnej.
Oznaczenie
organu
pozwala
sprawdzić
jego
właściwość w postępowaniu, brak tej informacji
wyklucza traktowanie pisma jako decyzji. Decyzja
wydana przez niewłaściwy organ jest nieważna i nie
wywołuje żadnego skutku prawnego.
Ważnym elementem jest data wydania. Dzięki niej
można ocenić, czy decyzja została wydana we
właściwym terminie oraz czy nie dotyczy sprawy już
zamkniętej, a nowa decyzja narusza powagę rzeczy
osądzonej.
Decyzja powinna być adresowana do każdej strony
postępowania o podział nieruchomości, a więc
każdego
właściciela
(użytkownika
wieczystego)
nieruchomości, wnioskodawcy postępowania, którym
może być nawet jednostka organizacyjna nie
posiadająca osobowości prawnej, np. Zarząd Dróg.
Brak oznaczenia strony pozbawia pismo rangi decyzji.
Podstawę prawną decyzji o podziale nieruchomości,
jak każdej decyzji administracyjnej może być jedynie
przepis prawa powszechnie obowiązującego, o
charakterze materialnym, w tym przypadku ustawy o
gospodarce nieruchomościami i rozporządzeniu do tej
ustawy. Nie może stanowić podstawy prawnej
postanowienie organu, np. o zgodności projektu
podziału z miejscowym planem. Nie są również
podstawą prawną wydania decyzji przepisy Kodeksu
postępowania administracyjnego.
Akty wewnętrzne organów administracji nie stanowią
podstawy prawnej wydania decyzji.
Treść
rozstrzygnięcia
jest
równoznaczna
z
udzieleniem stronie zgody na podział nieruchomości,
wskazanej numerem księgi wieczystej nieruchomości,
nazwą sądu prowadzącego tę księgę, adresem i nr
ewidencyjnym działki, położonej w oznaczonym
obrębie i jednostce ewidencyjnej, zgodnie z załączoną
do decyzji mapą projektu podziału.
W przypadku wydania decyzji negatywnej, organ ma
obowiązek starannego wyjaśnienia podstawy prawnej
i faktycznej decyzji.
Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji, ze
względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub
porządek
publiczny.
Dotyczy
to
podziałów
nieruchomości na niektórych terenach zamkniętych.
Od decyzji przysługuje stronie odwołanie, w terminie
14 dni od dnia jej otrzymania, do Samorządu
Kolegium Odwoławczego, poprzez organ, który wydał
decyzję w pierwszej instancji. Brak pouczenia jest
nieistotną wadą decyzji i może być usunięty przez
uzupełnienie lub sprostowanie.
Brak podpisu organu lub osoby upoważnionej
służbowo, przez ten organ pozbawia pismo waloru
decyzji.
Decyzja o podziale nieruchomości staje się ostateczną,
jeżeli strona nie złożyła w terminie 14 dni odwołania.
Wykonaniu podlega już decyzja ostateczna, co
odpowiednią klauzulą stwierdza organ. Upoważnia
ona geodetę do dalszych czynności, związanych z
wprowadzeniem zmian do ewidencji gruntów i
budynków i wyniesienia nowych granic na grunt.
Decyzja o podziale nieruchomości nie przenosi prawa
własności nowo powstałych działek, umożliwia jedynie
właścicielowi np. na ich późniejszą sprzedaż.
Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości wzrośnie jej
wartość, zarząd gminy może ustalić, w drodze
decyzji, opłatę adiacencką z tego tytułu. Stawkę
procentową opłaty adiacenckiej ustala rada gminy, w
drodze uchwały, w wysokości nie większej niż 50%
różnicy wartości nieruchomości.
Document Outline