Podstawy
prawoznawstwa

Konstytucyjny system
źródeł prawa w Polsce

dr Karol

Dąbrowski

[e-mail]

Konstytucyjny system
źródeł prawa w Polsce

* Konstytucja
* ustawy
* rozporządzenia z mocą ustawy
* ratyfikowane umowy
międzynarodowe
* rozporządzenia
* akty prawa miejscowego

akty prawa
powszechnie
obowiązującego

akty prawa
wewnętrznego

zamknięty katalog źródeł prawa

Konstytucja

* jeden taki akt prawny w państwie
* najwyższa moc obowiązywania
* szczególny tryb uchwalenia
* trudność zmiany
* treść
* systematyka

Treść konstytucji

* preambuła
* zasady ustrojowe
* prawa i wolności obywatelskie i ich
gwarancje
* obowiązki obywatelskie
* ustrój organów władz publicznych
** ustawodawczej
** wykonawczej
** sądowniczej
*** sąd konstytucyjny
* pozarządowe organy władzy centralnej
* samorząd i podział terytorialny
* budżet

Art. 8 Konstytucji z 1997 roku
(...)
2. Przepisy Konstytucji stosuje się
bezpośrednio, chyba że Konstytucja
stanowi inaczej.

Art. 236.
1. W okresie 2 lat od dnia wejścia w
życie Konstytucji Rada Ministrów
przedstawi Sejmowi projekty ustaw
niezbędnych do stosowania
Konstytucji.

"Małe konstytucje"

1919 rok

1947 rok

1992 rok

Źródło: Wikimedia Commons

Ustawa

akt parlamentu, który może być
regulowana każda kwestia
społeczna, niebędąca przedmiotem
wyłącznej regulacji konstytucyjnej

kodeksy - ustawy specyficzne

Rozporządzenia z
mocą ustawy

Art. 234 Konstytucji z 1997 roku
1. Jeżeli w czasie stanu wojennego
Sejm nie może zebrać się na
posiedzenie, Prezydent RP na wniosek
Rady Ministrów wydaje
rozporządzenia z mocą ustawy (...)

Umowy
międzynarodowe

* stosowane bezpośrednio
* ratyfikowane
** bez uprzedniej zgody Sejmu (art.
89 ust. 2)
** za zgodą Sejmu (art. 89 ust. 1)
** w trybie szczególnym (art. 90
ust. 1)

Rozporządzenia
wykonawcze

Art. 92. Konstytucji z 1997 roku:
Rozporządzenia są wydawane przez
organy wskazane w Konstytucji, na
podstawie szczegółowego
upoważnienia zawartego w ustawie i
w celu jej wykonania...

Pozostałe źródła

* uchwały Sejmu i Senatu
* regulaminy Sejmu i Senatu
* układy zbiorowe pracy

...

Monitor Polski 2005 nr 76 poz. 1061