1

1

Niewydolność Krążenia

Niewydolność Krążenia

Insufficientia circulatoria

Insufficientia circulatoria

Insufficientia circulatoria

Insufficientia circulatoria

[compensata,

[compensata,

decompensata,acuta, chronica,

decompensata,acuta, chronica,

ventriculi sinistri cordis, ventriculi

ventriculi sinistri cordis, ventriculi

dextri cordis]

dextri cordis]

2

2

Przyczyny niewydolności

Przyczyny niewydolności

•

Osłabienie pompy mięśniowej

Osłabienie pompy mięśniowej

[

[

choroby m.

choroby m.

sercowego – niedokrwienie,zawał, zakażenie, zapalenie m.

sercowego – niedokrwienie,zawał, zakażenie, zapalenie m.

sercowego, kardiomiopatie, tętniak komory.]

sercowego, kardiomiopatie, tętniak komory.]

•

Zwiększenie obciążenia pojemnościowego

Zwiększenie obciążenia pojemnościowego

[wstępnego –preload i następczego- afterload,

[wstępnego –preload i następczego- afterload,

niedomykalność zastawki dwudzielnej lub zastawki aorty,

niedomykalność zastawki dwudzielnej lub zastawki aorty,

nadmierne wlewy dożylne, nadciśnienie, zwężenie zastawki

nadmierne wlewy dożylne, nadciśnienie, zwężenie zastawki

aorty, zwężenie cieśni aorty]

aorty, zwężenie cieśni aorty]

•

Ograniczenie napełniania komór serca

Ograniczenie napełniania komór serca

[zwężenie lewego ujścia żylnego, zaciskające zapalenie

[zwężenie lewego ujścia żylnego, zaciskające zapalenie

osierdzia, tamponada serca, wysięk w worku osierdziowym]

osierdzia, tamponada serca, wysięk w worku osierdziowym]

3

3

Objawy wyrównawcze

Objawy wyrównawcze

•

Tachycardia

Tachycardia

•

Przerost włókien mięśniowych

Przerost włókien mięśniowych

Wczesne objawy niewydolności:

Wczesne objawy niewydolności:

•

Oddech Cheyne – Stokesa,

Oddech Cheyne – Stokesa,

•

Nycturia,

Nycturia,

•

Zadyszka.

Zadyszka.

4

4

Objawy niewydolności Krążenia

Objawy niewydolności Krążenia

•

Mały rzut serca

Mały rzut serca

[

[

bladość, zimny pot, sinica typu

bladość, zimny pot, sinica typu

obwodowego, tachycardia, niepokój, lęk, przymglona

obwodowego, tachycardia, niepokój, lęk, przymglona

świadomość, zimne ręce, stopy, senność, przygnębienie,

świadomość, zimne ręce, stopy, senność, przygnębienie,

zaburzenia jelitowe, zaparcia, niechęć do jedzenia]

zaburzenia jelitowe, zaparcia, niechęć do jedzenia]

•

Wątroba [

Wątroba [

powiększona, tkliwa, ból w czasie wysiłku,

powiększona, tkliwa, ból w czasie wysiłku,

uszkodzenie czynności- żółtaczka]

uszkodzenie czynności- żółtaczka]

•

Zastój żylny

Zastój żylny

[ podwyższone ciśnienie w lewym przedsionku i

[ podwyższone ciśnienie w lewym przedsionku i

żyłach płucnych-nasila niewydolność lewokomorową –duszność.

żyłach płucnych-nasila niewydolność lewokomorową –duszność.

W prawokomorowej – obrzęki – podwyższone ciśnienie żylne

W prawokomorowej – obrzęki – podwyższone ciśnienie żylne

układowe

układowe

5

5

Objawy

Objawy

niewydolności

niewydolności

Krążenia c.d

Krążenia c.d

.

.

•

Układ pokarmowy

Układ pokarmowy

[nudności, wstręt do

[nudności, wstręt do

jedzenia]

jedzenia]

•

Kończyny dolne [

Kończyny dolne [

podwyższone ciśn. żylne –

podwyższone ciśn. żylne –

bolesne żylaki i owrzodzenia]

bolesne żylaki i owrzodzenia]

•

Obrzęki

Obrzęki

[początkowo wokół kostek pod koniec

[początkowo wokół kostek pod koniec

dnia, po uciśnięciu powstaje dołek]

dnia, po uciśnięciu powstaje dołek]

•

Przesięki

Przesięki

[ opłucna, otrzewna, osierdzie]

[ opłucna, otrzewna, osierdzie]

6

6

Objawy

Objawy

niewydolności

niewydolności

Krążenia c.d

Krążenia c.d

.

.

•

Duszność

Duszność

[nasila się w pozycji ortopnoe- duszność

[nasila się w pozycji ortopnoe- duszność

napadowa nocna – asthma cardiale –ryzyko obrzęku

napadowa nocna – asthma cardiale –ryzyko obrzęku

płuc]

płuc]

•

Jest głównym objawem niewydolności lewokomorowej

Jest głównym objawem niewydolności lewokomorowej

•

Zwiększa się praca mm. oddechowych-wzrasta

Zwiększa się praca mm. oddechowych-wzrasta

wydatek energetyczny, praca skrzydełek nosowych

wydatek energetyczny, praca skrzydełek nosowych

•

Suchy męczący kaszel –obrzęk błony śluzowej

Suchy męczący kaszel –obrzęk błony śluzowej

oskrzelików

oskrzelików

•

Narastanie płynu w płucach – trzeszczenie, rzężenie

Narastanie płynu w płucach – trzeszczenie, rzężenie

słyszalne przez stetoskop

słyszalne przez stetoskop

7

7

Objawy

Objawy

niewydolności

niewydolności

Krążenia c.d

Krążenia c.d

.

.

•

Obecność płynu, obrzęk błony śluzowej oskrzeli,

Obecność płynu, obrzęk błony śluzowej oskrzeli,

zmniejszona ruchliwość chorych, sprzyja infekcji

zmniejszona ruchliwość chorych, sprzyja infekcji

[jesień-zima

[jesień-zima

]

]

8

8

Podział Niewydolności według

Podział Niewydolności według

NYHA

NYHA

- [New YORK Heart Association]

- [New YORK Heart Association]

•

I stopień

I stopień

–

–

brak objawów niewydolności w spoczynku i

brak objawów niewydolności w spoczynku i

przy zwykłym wysiłku, dolegliwości tylko przy dużych i

przy zwykłym wysiłku, dolegliwości tylko przy dużych i

długotrwałych wysiłkach.

długotrwałych wysiłkach.

•

II stopień

II stopień

–

–

mały wysiłek bez dolegliwości, po

mały wysiłek bez dolegliwości, po

większych pojawia się zmęczenie, duszność i/lub wieńcowy.

większych pojawia się zmęczenie, duszność i/lub wieńcowy.

•

III stopień

III stopień

–

–

duże ograniczenie aktywności, nawet

duże ograniczenie aktywności, nawet

przy niewielkim wysiłku, w spoczynku brak dolegliwości.

przy niewielkim wysiłku, w spoczynku brak dolegliwości.

•

IV stopień

IV stopień

–

–

duszność w spoczynku nawet przy

duszność w spoczynku nawet przy

niewielkim wysiłku

niewielkim wysiłku

9

9

Objawy

Objawy

niewydolności

niewydolności

Krążenia c.d

Krążenia c.d

.

.

•

Kołatanie serca

Kołatanie serca

–

–

odczuwanie przez pacjenta uderzeń

odczuwanie przez pacjenta uderzeń

własnego serca [ból, duszność, zawroty głowy]

własnego serca [ból, duszność, zawroty głowy]

•

Omdlenia –

Omdlenia –

zmniejszenie rzutu serca poniżej poziomu

zmniejszenie rzutu serca poniżej poziomu

potrzebnego dla zapewnienia przepłuwu mózgowego – utrata

potrzebnego dla zapewnienia przepłuwu mózgowego – utrata

przytomności – ryzyko uszkodzenia o.u.n.

przytomności – ryzyko uszkodzenia o.u.n.

•

Hipotonia ortostatyczna-

Hipotonia ortostatyczna-

przy zmianie pozycji –

przy zmianie pozycji –

wskutek długotrwaego unieruchomienia

wskutek długotrwaego unieruchomienia

•

Zatory obwodowe

Zatory obwodowe

zastój krwi w komorach

zastój krwi w komorach

[przerost,zawał, tetniak, migotanie przedsionków]

[przerost,zawał, tetniak, migotanie przedsionków]

10

10

Cele postępowania

Cele postępowania

Terapeutycznego

Terapeutycznego

•

Zmniejszyć zapotrzebowanie energetyczne m.

Zmniejszyć zapotrzebowanie energetyczne m.

sercowego –

sercowego –

leczenie spoczynkowe

leczenie spoczynkowe

•

Ograniczyć spożycie sodu –

Ograniczyć spożycie sodu –

leczenie dietetyczne

leczenie dietetyczne

•

Poprawić funkcję m. sercowego i zwiększyć diurezę

Poprawić funkcję m. sercowego i zwiększyć diurezę

–

–

leczenie farmakologiczne

leczenie farmakologiczne

•

Usuwać czynniki przyspieszające wystąpienie lub

Usuwać czynniki przyspieszające wystąpienie lub

nasilenie niewydolności –

nasilenie niewydolności –

leczenie wspomagające

leczenie wspomagające

11

11

Problemy zdrowotne

Problemy zdrowotne

chorych

chorych

•

Duszność

Duszność

wysiłkowa/spocz

wysiłkowa/spocz

ynkowa

ynkowa

•

Ograniczenie aktywności

Ograniczenie aktywności

fizycznej

fizycznej

•

Pozycja Fowlera

Pozycja Fowlera

•

Tlenoterapia [IV st.NYHA]

Tlenoterapia [IV st.NYHA]

•

Dostosowanie aktywności

Dostosowanie aktywności

fizycznej do aktualnej

fizycznej do aktualnej

tolerancji wysiłku [model

tolerancji wysiłku [model

opieki wg D.Orem]

opieki wg D.Orem]

•

Obserwacja parametrów

Obserwacja parametrów

życiowych, duszności,

życiowych, duszności,

kaszlu, sinicy, niepokoju

kaszlu, sinicy, niepokoju

•

Łagodzenie niepokoju ,

Łagodzenie niepokoju ,

bólu, niewygody

bólu, niewygody

12

12

Problemy zdrowotne chorych

Problemy zdrowotne chorych

c.d.

c.d.

•

Obrzęki

Obrzęki

pochodzenia

pochodzenia

sercowego

sercowego

•

Obserwacja miejsca, czasu

Obserwacja miejsca, czasu

pojawiania się, ustępowania,

pojawiania się, ustępowania,

narastania

narastania

•

Pomiar masy ciała –

Pomiar masy ciała –

codziennie o tej samej porze

codziennie o tej samej porze

•

Pomiar obwodu kończyn na

Pomiar obwodu kończyn na

tym samym poziomie

tym samym poziomie

•

Pomiar obwodu brzucha

Pomiar obwodu brzucha

•

Bilans płynów

Bilans płynów

•

Ograniczenie w diecie

Ograniczenie w diecie

płynów wg zleceń 1000-

płynów wg zleceń 1000-

1500 ml/24h

1500 ml/24h

•

Ograniczenie sodu 3-4 g/24h

Ograniczenie sodu 3-4 g/24h

•

Pomoc w poruszaniu się –

Pomoc w poruszaniu się –

obrzęk kostek

obrzęk kostek

13

13

Problemy zdrowotne chorych

Problemy zdrowotne chorych

c.d

c.d

.

.

•

Obrzęki

Obrzęki

pochodzenia

pochodzenia

sercowego

sercowego

•

Delikatna toaleta

Delikatna toaleta

skóry obrzękniętej,

skóry obrzękniętej,

•

Obserwacja

Obserwacja

uszkodzeń, otarć –

uszkodzeń, otarć –

aseptyczne

aseptyczne

postępowanie,

postępowanie,

•

Ułożenie kończyn

Ułożenie kończyn

powyżej poziomu

powyżej poziomu

serca

serca

•

Dieta bogatobiałkowa

Dieta bogatobiałkowa

14

14

Problemy zdrowotne chorych

Problemy zdrowotne chorych

c.d.

c.d.

•

Infekcja płuc

Infekcja płuc

wskutek zastoju

wskutek zastoju

krwi w krążeniu

krwi w krążeniu

płucnym

płucnym

•

Obserwacja – temp.,

Obserwacja – temp.,

oddechu ,CTK,

oddechu ,CTK,

zabarwienia skóry,

zabarwienia skóry,

zachowania, kaszlu,

zachowania, kaszlu,

plwociny,

plwociny,

•

Pomoc w zmianie

Pomoc w zmianie

pozycji co 2 godz.

pozycji co 2 godz.

•

Gimnastyka oddechowa,

Gimnastyka oddechowa,

•

Pozycja półwysoka,

Pozycja półwysoka,

wysoka z opuszczonymi

wysoka z opuszczonymi

nogami- fotelowa

nogami- fotelowa

15

15

Problemy zdrowotne chorych

Problemy zdrowotne chorych

c.d.

c.d.

•

omdlenia

omdlenia

•

Pomoc w czynnościach

Pomoc w czynnościach

pielęgnacyjnych,

pielęgnacyjnych,

•

Nauka stopniowego

Nauka stopniowego

pionizowania

pionizowania

•

Obserwacja chorego w

Obserwacja chorego w

trakcie pionizacji

trakcie pionizacji

•

Zabezpieczenie przed

Zabezpieczenie przed

upadkiem

upadkiem

•

Nauka chorego

Nauka chorego

rozpoznawania objawów

rozpoznawania objawów

hipotonii i sposobu

hipotonii i sposobu

zachowania się

zachowania się

16

16

Problemy zdrowotne chorych

Problemy zdrowotne chorych

c.d.

c.d.

•

Lęk, depresja,

Lęk, depresja,

apatia,

apatia,

zniechęcenie

zniechęcenie

•

Spokojne, sprawne bez

Spokojne, sprawne bez

pośpiechu wykonywanie

pośpiechu wykonywanie

czynności pielęgnacyjnych

czynności pielęgnacyjnych

•

Czas przeznaczony na

Czas przeznaczony na

odpoczynek nie powinien

odpoczynek nie powinien

być zakłócony przez

być zakłócony przez

zabiegi,

zabiegi,

•

Informowanie i wyjaśnianie

Informowanie i wyjaśnianie

wątpliwości

wątpliwości

•

Zapewnienie o możliwości

Zapewnienie o możliwości

uzyskania natychmiastowej

uzyskania natychmiastowej

pomocy

pomocy

•

Wyjaśnienie przyczyn

Wyjaśnienie przyczyn

objawów- mijają z chwilą

objawów- mijają z chwilą

kompensacji krążenia

kompensacji krążenia

17

17

Problemy zdrowotne chorych

Problemy zdrowotne chorych

c.d.

c.d.

•

Zaburzenia

Zaburzenia

jelitowe -

jelitowe -

zaparcia

zaparcia

•

Dieta z zawartością

Dieta z zawartością

błonnika

błonnika

•

Środki

Środki

farmakologiczne

farmakologiczne

•

Wzrastająca

Wzrastająca

aktywność może

aktywność może

pomóc zmniejszyć

pomóc zmniejszyć

dolegliwości.

dolegliwości.

18

18

Problemy zdrowotne chorych

Problemy zdrowotne chorych

c.d.

c.d.

•

Zaburzenia w

Zaburzenia w

odżywieniu –

odżywieniu –

kacheksja sercowa

kacheksja sercowa

•

Posiłki często w małych

Posiłki często w małych

ilościach, ulubione

ilościach, ulubione

potrawy, produkty

potrawy, produkty

poprawiające apetyt,

poprawiające apetyt,

estetyka posiłków,

estetyka posiłków,

•

Odżywki zawierające

Odżywki zawierające

niezbędne składniki

niezbędne składniki

•

Uzupełnianie niedoborów

Uzupełnianie niedoborów

droga dożylną

droga dożylną

•

Kompensacja objawów

Kompensacja objawów

niewydolności poprawia

niewydolności poprawia

apetyt i trawienie

apetyt i trawienie

19

19

Problemy zdrowotne chorych

Problemy zdrowotne chorych

c.d.

c.d.

•

Skutki

Skutki

długotrwałego

długotrwałego

unieruchomienia w

unieruchomienia w

łózku

łózku

•

Zakrzepy żylne-

Zakrzepy żylne-

ćwiczenia

ćwiczenia

bierne, czynne,

bierne, czynne,

izometryczne kk. dolnych, l.

izometryczne kk. dolnych, l.

p/zakrzepowe

p/zakrzepowe

•

Odleżyny-

Odleżyny-

zmiana pozycji,

zmiana pozycji,

pielęgnacja skóry,

pielęgnacja skóry,

rejestrowanie zmian –

rejestrowanie zmian –

stopnia uszkodzenia

stopnia uszkodzenia

•

Infekcje dróg moczowych

Infekcje dróg moczowych

–

–

kontrola opróżniania

kontrola opróżniania

pęcherza moczowego,

pęcherza moczowego,

badania moczu, obserwacja

badania moczu, obserwacja

objawów zapalenia

objawów zapalenia

20

20

Problemy zdrowotne chorych

Problemy zdrowotne chorych

c.d.

c.d.

•

Skutki

Skutki

długotrwałego

długotrwałego

unieruchomienia w

unieruchomienia w

łóżku

łóżku

•

Infekcje dróg

Infekcje dróg

oddechowych

oddechowych

•

Zmniejszenie siły i masy

Zmniejszenie siły i masy

mięśniowej

mięśniowej

– gimnastyka

– gimnastyka

•

Przykurcze w stawach –

Przykurcze w stawach –

uruchamianie

uruchamianie

•

Hipotonia ortostatyczna-

Hipotonia ortostatyczna-

nauka pionizacji

nauka pionizacji

•

Zaparcia-

Zaparcia-

dieta, leki

dieta, leki

•

Depresja, dezorientacja

Depresja, dezorientacja

-

-

bezpieczeństwo

bezpieczeństwo

psychiczne, pozycja

psychiczne, pozycja

wysoka, tlen,

wysoka, tlen,

organizacja

organizacja

czasu wolnego, rehabilitacja

czasu wolnego, rehabilitacja

zwiększająca aktywność

zwiększająca aktywność

21

21

Problemy zdrowotne

Problemy zdrowotne

chorych c.d.

chorych c.d.

•

Działania

Działania

uboczne

uboczne

farmakoterapii

farmakoterapii

•

Glikozydy nasercowe-

Glikozydy nasercowe-

bradykardia, nudności,

bradykardia, nudności,

wymioty, biegunka,

wymioty, biegunka,

zaburzenia widzenia

zaburzenia widzenia

•

L. moczopędne

L. moczopędne

-

-

Furosemid[hipokaliemia

Furosemid[hipokaliemia

],

],

Hydrochlorotiazyd

Hydrochlorotiazyd

[wzrost glikemii]

[wzrost glikemii]

•

L. p/zakrzepowe –

L. p/zakrzepowe –

krwawienia, wybroczyny

krwawienia, wybroczyny

na skórze

na skórze

22

22

Udział pielęgniarki w

Udział pielęgniarki w

diagnostyce

diagnostyce

•

Ekg,CTK, RTG kl. Piersiowej,

Ekg,CTK, RTG kl. Piersiowej,

echokardiografia, angiografia,

echokardiografia, angiografia,

koronarografia, cewnikowanie serca

koronarografia, cewnikowanie serca

•

Badanie krwi – jonogram,

Badanie krwi – jonogram,

proteinogram, enzymy sercowe,

proteinogram, enzymy sercowe,

wątrobowe, lipidogram, gazometria

wątrobowe, lipidogram, gazometria