Przewlekła
Przewlekła
Niewydolność Żylna
Niewydolność Żylna
Kończyn Dolnych
Kończyn Dolnych
Patofizjologia, objawy, diagnostyka,
Patofizjologia, objawy, diagnostyka,
leczenie
leczenie
Bogusław Panek
Bogusław Panek
Klinika Chirurgii Naczyń i Transplantacji
Klinika Chirurgii Naczyń i Transplantacji
AMB
AMB
Definicja
Definicja
Utrwalone zaburzenie odpływu krwi
Utrwalone zaburzenie odpływu krwi
żyłami kończyn dolnych
żyłami kończyn dolnych
Dotyczy zarówno żył
Dotyczy zarówno żył
powierzchownych jak i głębokich
powierzchownych jak i głębokich
Chorobowość
Chorobowość
USA
USA
Szwajcaria
Szwajcaria
Polska
Polska
K: 25,9%; M: 12,9%
K: 25,9%; M: 12,9%
K: 25%; M: 19%
K: 25%; M: 19%
brak danych
brak danych
Niewydolność układu żył
Niewydolność układu żył
powierzchownych (SVI)
powierzchownych (SVI)
Przyczyny:
- Pierwotne (najczęściej)
*
słabość ściany naczyniowej lub
zastawek (podłoże dziedziczne, tendencja
do tworzenia się żylaków)
- Wtórne
*niewydolność układu żył głębokich,
uraz
Zastawki
Zastawki
Żyły głębokie, powierzchowne i
przeszywające są wyposażone w zastawki.
Zastawka
jest to elastyczna struktura,
znajdująca się wewnątrz żyły i składająca
się przeważnie z dwóch części.
Zastawki są liczniejsze w dystalnych
częściach żył i
pozwalają tylko na
jednokierunkowy przepływ krwi
,
zapobiegając refluksowi
.
Charakterystyka powrotu
Charakterystyka powrotu
żylnego
żylnego
Podczas skurczu mięśni:
Podczas skurczu mięśni:
krew jest
krew jest
tłoczona od dołu do góry, nie ma
tłoczona od dołu do góry, nie ma
przepływu z żył powierzchownych do
przepływu z żył powierzchownych do
żył głębokich
żył głębokich
Podczas rozkurczu mięśni:
Podczas rozkurczu mięśni:
dzięki
dzięki
zastawkom krew nie spływa z
zastawkom krew nie spływa z
powrotem w dół, możliwy jest
powrotem w dół, możliwy jest
przepływ z żył powierzchownych do
przepływ z żył powierzchownych do
głębokich przez żyły przeszywające i
głębokich przez żyły przeszywające i
łączące
łączące
Układ żył
powierzchowny
ch:
•
nadpowięziowy
• 10% powrotu
żylnego
Układ żył
głębokich:
• podpowięziowy
• 90% powrotu
żylnego
Refluks może występować w
Refluks może występować w
każdym z układów żył:
każdym z układów żył:
głębokich
głębokich
powierzchownych
powierzchownych
przeszywających
przeszywających
wszystkich trzech powyższych
wszystkich trzech powyższych
Niewydolność żył układu
Niewydolność żył układu
powierzchownego (SVI)
powierzchownego (SVI)
=odwrócenie przepływu krwi w układzie żył
=odwrócenie przepływu krwi w układzie żył
powierzchownych
powierzchownych
od góry do dołu w zmienionych
od góry do dołu w zmienionych
żylakowato żyłach
żylakowato żyłach
z układu głębokiego do
z układu głębokiego do
powierzchownego przez żyły łączące
powierzchownego przez żyły łączące
lub żyły przeszywające
lub żyły przeszywające
Czynniki ryzyka przewlekłej
Czynniki ryzyka przewlekłej
niewydolności żylnej
niewydolności żylnej
(pierwotnej)
(pierwotnej)
predyspozycje genetyczne
predyspozycje genetyczne
wiek
wiek
płeć
płeć
ciąża
ciąża
nadwaga
nadwaga
leki hormonalne (antykoncepcja, terapia
leki hormonalne (antykoncepcja, terapia
zastępcza)
zastępcza)
typ aktywności zawodowej
typ aktywności zawodowej
zaburzenia statyki stopy
zaburzenia statyki stopy
nadmierna ekspozycja na działanie słońca
nadmierna ekspozycja na działanie słońca
Rodzaj zmian w układzie żył
Rodzaj zmian w układzie żył
powierzchownych
powierzchownych
teleangiektazje
teleangiektazje
żyły siatkowate
żyły siatkowate
niewydolne żyły przeszywające
niewydolne żyły przeszywające
żylaki dopływów
żylaki dopływów
żylaki pni żylnych
żylaki pni żylnych
niewydolność ujścia żyły
niewydolność ujścia żyły
odpiszczelowej
odpiszczelowej
Niewydolność układu żył
Niewydolność układu żył
głębokich (DVI)
głębokich (DVI)
Przyczyny:
Przyczyny:
-
-
Zniszczenie zastawek wskutek
Zniszczenie zastawek wskutek
zakrzepicy żył głębokich; rzadziej,
zakrzepicy żył głębokich; rzadziej,
wrodzony całkowity lub częściowy
wrodzony całkowity lub częściowy
niedorozwój zastawek
niedorozwój zastawek
Niewydolność układu żył
Niewydolność układu żył
głębokich
głębokich
=odwrócenie przepływu
=odwrócenie przepływu
krwi w układzie żył głębokich
krwi w układzie żył głębokich
Od góry do dołu
Od góry do dołu
(często również
(często również
odwrócenie kierunku przepływu w
odwrócenie kierunku przepływu w
żyłach przeszywających)
żyłach przeszywających)
Z układu głębokiego do
Z układu głębokiego do
powierzchownego
powierzchownego
(przez żyły
(przez żyły
przeszywające)
przeszywające)
Kryteria przemawiające za
Kryteria przemawiające za
niewydolnością żył głębokich
niewydolnością żył głębokich
w wywiadzie zakrzepica żył głębokich,
w wywiadzie zakrzepica żył głębokich,
złamanie, opatrunek gipsowy, inny rodzaj
złamanie, opatrunek gipsowy, inny rodzaj
unieruchomienia
unieruchomienia
badaniem fizykalnym nie wykrywa się
badaniem fizykalnym nie wykrywa się
żylaków na kończynach dolnych, ale
żylaków na kończynach dolnych, ale
widoczna jest żylakowatość w okolicy
widoczna jest żylakowatość w okolicy
nadłonowej
nadłonowej
obecność dużego obrzęku i/lub zmian
obecność dużego obrzęku i/lub zmian
troficznych
troficznych
prawidłowy obraz układu powierzchownego
prawidłowy obraz układu powierzchownego
w badaniu dopplerowskim
w badaniu dopplerowskim
Klasyfikacja niewydolności
Klasyfikacja niewydolności
żylnej w/g Perrin
żylnej w/g Perrin
0
0
o
o
- brak dolegliwości klinicznych,
- brak dolegliwości klinicznych,
chorzy obciążeni wywiadem
chorzy obciążeni wywiadem
rodzinnym
rodzinnym
(śladowo uwypuklający się
(śladowo uwypuklający się
przez skórę pień żyły odpiszczelowej)
przez skórę pień żyły odpiszczelowej)
I
I
o
o
– postać lekka: uczucie ciężkości
– postać lekka: uczucie ciężkości
kończyny, okresowe obrzęki okolicy
kończyny, okresowe obrzęki okolicy
kostek
kostek
(brak refluksu w ujściu żył
(brak refluksu w ujściu żył
odpiszczelowej i strzałkowej; pień żyły
odpiszczelowej i strzałkowej; pień żyły
odpiszczelowej może być poszerzony)
odpiszczelowej może być poszerzony)
Klasyfikacja niewydolności
Klasyfikacja niewydolności
żylnej w/g Perrin
żylnej w/g Perrin
(c.d.)
(c.d.)
II
II
o
o
- postać średnio ciężka: poszerzenie
- postać średnio ciężka: poszerzenie
żyły odpiszczelowej na długim
żyły odpiszczelowej na długim
odcinku, rozległe żylaki podskórne,
odcinku, rozległe żylaki podskórne,
przebarwienie w okolicy kostek.
przebarwienie w okolicy kostek.
Objawy refluksu w ujściu żył
Objawy refluksu w ujściu żył
odpiszczelowej i odstrzałkowej
odpiszczelowej i odstrzałkowej
(potwierdzone badaniem Dopplera)
(potwierdzone badaniem Dopplera)
III
III
o
o
– postać ciężka: powikłania skórne
– postać ciężka: powikłania skórne
związane z uszkodzeniem zastawek,
związane z uszkodzeniem zastawek,
rozległe żylaki, obrzęki.
rozległe żylaki, obrzęki.
Ocena chorego na przewlekłą
Ocena chorego na przewlekłą
niewydolność żylną wg
niewydolność żylną wg
klasyfikacji CEAP
klasyfikacji CEAP
C – objawy kliniczne (st. 0-6) (S)-
C – objawy kliniczne (st. 0-6) (S)-
objawowy, (A)- bezobjawowy
objawowy, (A)- bezobjawowy
E – etiologia zmian (wrodzona,
E – etiologia zmian (wrodzona,
pierwotna, wtórna)
pierwotna, wtórna)
A – anatomia: zajęte żyły
A – anatomia: zajęte żyły
powierzchowne, głębokie,
powierzchowne, głębokie,
przeszywające
przeszywające
P – patofizjologia: refluks, zastój żylny,
P – patofizjologia: refluks, zastój żylny,
mieszana
mieszana
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
bóle kończyn
bóle kończyn
obrzęki kończyn
obrzęki kończyn
kurcze mięsni
kurcze mięsni
świąd skóry
świąd skóry
owrzodzenia
owrzodzenia
Diagnostyka przewlekłej
Diagnostyka przewlekłej
niewydolności żylnej
niewydolności żylnej
wywiad
wywiad
badanie fizykalne (próby opaskowe)
badanie fizykalne (próby opaskowe)
ultrasonografia dopplerowska
ultrasonografia dopplerowska
metodą fali ciągłej
metodą fali ciągłej
ultrasonografia dopplerowska
ultrasonografia dopplerowska
metodą fali pulsacyjnej
metodą fali pulsacyjnej
flebografia wstępująca
flebografia wstępująca
pletyzmografia
pletyzmografia
Leczenie przewlekłej
Leczenie przewlekłej
niewydolności żylnej
niewydolności żylnej
likwidacja czynników ryzyka
likwidacja czynników ryzyka
kompresoterapia (wyroby o
kompresoterapia (wyroby o
stopniowanej klasie ucisku, bandaże
stopniowanej klasie ucisku, bandaże
elastyczne)
elastyczne)
leki flebotropowe
leki flebotropowe
leczenie obliteracyjne (żyły
leczenie obliteracyjne (żyły
siateczkowe, teleangiektazje)
siateczkowe, teleangiektazje)
leczenie operacyjne
leczenie operacyjne