Monitorowanie leczenia 

żywieniowego

Wykład 4

Monitorowanie leczenia 

żywieniowego

Choroba ostra: przyrost masy ciała lub 

przywrócenie składu ciała jest nierealne, 
zapobieganie lub spowolnienie dalszej 
utraty masy tkankowej, retencja płynów 
lub niekorzystny wzrost tkanki 
tłuszczowej, uzyskanie dodatniego 
bilansu azotowego jest nierealne, 
poprawa czynności narządów (siły 
mięśniowej, odporności, nastroju)

Monitorowanie leczenia 

żywieniowego

Rekonwalescencja: faza anaboliczna, 

powrót prawidłowej czynności narządów, 

odbudowa tkanek, szybszy przyrost tkanki 

tłuszczowej, niż beztłuszczowej

Choroba przewlekła: po wielu tygodniach 

odpowiedniego odżywiania, ogólna poprawa 

czynnościowa i przyrost masy ciała

Żywienie zitegrowane: związane z innymi 

aspektami klinicznymi, dostosowane do 

patologii, farmakoterapii i postepowania w 

chorobie podstawowej. Monitorowanie 

powikłań (biegunki, gorączki)

Monitorowanie leczenia 

żywieniowego

Objawy kliniczne:
- Orientacja i nastrój
- Oznaki życiowe: temperatura, tętno, RR
- Obrzęki lub odwodnienie
- Badanie fizykalne narządów: osłuchiwanie, 

obmacywanie

Parametry życiowe:
- Łaknienie
- Przyjmowanie doustne pokarmów, całkowita 

podaż wszystkimi drogami

- Czynność przewodu pokarmowego

Monitorowanie leczenia 

żywieniowego

Pomiary antropometryczne:
- Codzienny pomiar masy ciała, bilans 

płynów

- Cotygodniowy pomiar masy ciała  , 

ocena odnowy tkanek i zmian BMI

- Cotygodniowy pomiar obwodu mięśni 

ramienia (MAC) i grubości fałdu 

skórnego nad mięśniem trójgłowym 

ramienia (TSF), utrudnione ważenie

Monitorowanie leczenia 

żywieniowego

Parametry czynnościowe:
- Dynamometria ręczna, ocena siły 

mięśniowej

- Szczytowy przepływ wydechowy, 

ocena siły mięśni oddechowych

- Punktowa ocena nastroju
- Punktowa ocena jakości życia
- Punktowa ocena codziennej 

aktywności życiowej

Monitorowanie leczenia 

żywieniowego

1. Karta bilansu płynowego : waga, 

ilość wydalanego moczu, utraty 
przez przetoki, ilość odsysanej treści 
żołądkowej, ilość podanego płynu

2. Dane laboratoryjne. Częstość zależy 

od sytuacji klinicznej, 2x/tydzień, 
szczegółowy pomiar glikemii i 
leczenie insuliną

Pomiary laboratoryjne w 

leczeniu żywieniowym

Bilans azotowy:
1. Ujemny bilans azotowy u chorych niedożywionych, 

zwiększone straty (hiperkatabolizm)

2. Pomiar jest zazwyczaj orientacyjny, 1 g białka-160 

mg N

3. Prawidłowa dobowa zbiórka moczu, często 

niemożliwa

4. Niewydolność nerek może być przyczyną 

zatrzymania azotu a nie przyrostu białka

5. Wydalanie azotu z moczem ok. 85% całkowitej 

utraty N. W pewnych sytuacjach straty pozanerkowe 

są większe np. oparzenia, utrata z kałem w ZZW

Pomiary laboratoryjne w 

leczeniu żywieniowym

6. Fizjologiczne azot jest wydalany w postaci 

mocznika. Można go wyliczyć przy pomocy 

odpowiedniego wzoru. Nie jest on przydatny u 

chorych w katabolizmie, nieodszacowanie utraty i 

przeszacowanie równowagi azotowej

7. Oznaczanie poziomu mocznika i amoniaku 
8. Prawdziwy pomiar wydalania azotu z moczem 

wymaga specjalistycznych

    badań
9. Wydalanie azoty z moczem zmienia się 

codziennie i bilans musi być oceniany

   codziennie