Anatomia prawidłowa 8
Dr n. med. Leszek Stefański
Anatomia prawidłowa 8
Dr n. med. Leszek Stefański
Układ moczowo-płciowy
Nerka (ren) ma kształt ziarna
fasoli. Ma dwie powierzchnie,
przednią i tylną, brzeg
boczny, przyśrodkowy, biegun
górny i dolny. Brzeg
przyśrodkowy jest przerywany
wnęką nerkową (hilum
renale). Do nerki wchodzą
tętnica nerkowa oraz nerwy,
wychodzą żyła nerkowa i
moczowód oraz naczynia
limfatyczne. Twory te tworzą
korzeń nerki (radix renis).
Układ moczowo-płciowy
Nerki położenie. Są
największymi
narządami przestrzeni
zaotrzewnowej. Wraz
z nadnerczami, które
przylegają do górnych
końców nerek, są one
położone na tylnej
ścianie brzucha w
tkance łącznej górnej
części przestrzeni
zaotrzewnowej.
Koniec dolny nerki lewej
dochodzi do wysokości
chrząstki między II i III
kręgiem lędźwiowym,
nerki prawej do połowy
wysokości III kręgu
lędźwiowego.
Układ moczowo-płciowy
Tzw. cewki zbiorcze łączą się w
krótkie przewody
brodawkowe, uchodzące
każdy oddzielnie na brodawce
nerkowej. Z nich ścieka mocz
do kielichów nerkowych
mniejszych. Te łączą się z sobą
w dwa lub trzy obszerniejsze
kielichy nerkowe większe,
które uchodzą do wspólnego
większego zbiornika,
miedniczki nerkowej. Z
miedniczki mocz odpływa
długim cienkim moczowodem
do pęcherza.
Układ moczowo-płciowy
Moczowód (ureter) dł. 27 do 30
cm. Odróżniamy część
brzuszną i część miedniczną.
Granica obu części leży na
wysokości miejsca
skrzyżowania linni stawu
krzyżowo-biodrowego z kresą
graniczną. Część miedniczna
moczowodu, która stanowi
około połowy jego długości,
wypukla się nieco ku tyłowi i
bocznie, po czym kieruje się
przyśrodkowo oraz do przodu
i przebija skośnie ścianę
pęcherza, uchodząc
szczelinowatym otworem –
ujściem moczowodu.
Układ moczowo-płciowy
Pęcherz moczowy (vesica
urinaria) jest zbiornikiem
mięśniowym, do którego
nieustannie kroplami ścieka
mocz z obu moczowodów. W
pęcherzu odróżniamy szczyt,
skierowany do przodu. Ze
szczytem pęcherza łączy się
trzon, który przechodzi w dno
pęcherza. Krótki zwężający się
ku dołowi i do przodu odcinek
dna nosi nazwę szyi pęcherza.
Układ moczowo-płciowy
Położenie pęcherza -w
miednicy mniejszej
ku tyłowi od spojenia
łonowego, u
mężczyzny leży do
przodu od odbytnicy,
u kobiety między
odbytnicę a pęcherz
wsuwa się macica i
pochwa.
Układ moczowo-płciowy
Błona mięśniowa ściany
pęcherza nie ma
równomiernego przebiegu.
Układa się ona przeważnie
w pęczki siatkowato
łączące się ze sobą.
Narządy płciowe męskie
Droga nasienia (sperma) – plemniki –
powstają w jądrach i stąd dostają się
do najądrza. Z dolnego końca
najądrza wychodzi nasieniowód,
który jest częścią powrózka
nasiennego. U dna pęcherza leżą
pęcherzyki nasienne, których
wydzielina miesza się z nasieniem
odprowadzana do przewodów
wytryskowych. Kanaliki wytryskowe,
prawy i lewy, uchodzą do części
początkowej cewki moczowej. Ta
część cewki, w której znajdują się
oba te ujścia, objęta jest gruczołem
krokowym albo sterczem.
Narządy płciowe męskie
Zewnętrzne części płciowe
męskie:
1. Prącie (penis),
obejmujące cewkę
moczową
2. Worek skórny, mosznę
(scrotum)
Moszna podzielona jest na
dwie komory, składa się
tylko ze szczególnie
zbudowanej skóry oraz
tkanki podskórnej tzw.
błony kurczliwej.
Narządy płciowe męskie
W prąciu odróżniamy koniec
tylny, czyli nasada, trzon
prącia oraz stożkowaty
koniec przedni, zwany
żołędzią, pokryta fałdem
skóry zwaną napletkiem
(preputium). Wierzchołek
żołędzi skierowany do
przodu ma pionowo
ustawioną szczelinę –
ujście zewnętrzne cewki
moczowej.
Narządy płciowe żeńskie
Droga jaja (ova), które
obustronnie powstają w
gruczole płciowym, w jajniku
(ovarium), przez jamę
otrzewnej kierują się do
jajowodu (tuba uterina). Każdy
jajnik ma swój jajowód, końcem
swym, ujściem macicznym
otwierającym się do macicy.
Ujście brzuszne jajowodu jest
lejkowato poszerzone. Jajowód
prowadzi jajo aż do ujścia
macicznego, gdzie wstępuje
ono do macicy. Jeżeli jajo jest
zapłodnione, to zagnieżdża się
w ścianie macicy i rozpoczyna
się ciąża.
Narządy płciowe żeńskie
Jajniki leżą w części bocznej
jamy miednicy.
Wyróżniamy
powierzchnię
przyśrodkową i boczną,
dwa końce, górny i dolny,
brzegi przedni i tylny.
Jajnik umocowany jest:
1. Więzadło właściwe
jajnika
2. Krezka jajnika
3. Więzadło wieszadłowe
Narządy płciowe żeńskie
Jajowód (tuba uterina)
1. Lejek jajowodu z
podstawy którego zwisają
strzępki jajowodu
2. Bańka jajowodu (2/3
długości jajowodu)
3. Cieśń jajowodu
4. Część maciczna
znajdująca się w ścianie
macicy
Narządy płciowe żeńskie
Macica (uterus) ma
powierzchnie pęcherzową i
jelitową, brzegi prawy i lewy,
od których odchodzi więzadło
szerokie macicy.
Ma trzon z dnem, cieśń, szyjka z
częścią nadpochwową i
pochwową.
Jama macicy w przekroju
poprzecznym występuje w
postaci płaskiej szczeliny,
która przechodzi w kanał
szyjki macicy.
Narządy płciowe żeńskie
W położeniu zasadniczym
macica leży pośrodku
miednicy mniejszej,
pochylenie do przodu
(anteversio) oraz zgięcie ku
przodowi (anteflexio).
Narządy płciowe żeńskie
Pochwa (vagina) jest
przewodem mięśniowo-
błoniastym, bardzo
rozciągliwym oraz
sprężystym, prowadzi z
macicy do sromu
kobiecego do tzw.
przedsionka pochwy.
Narządy płciowe żeńskie
Pochwa ma kształt cylindra
spłaszczonego od przodu
ku tyłowi. Odróżniamy
więc ścianę przednią i
tylną. Długość pochwy to
6 do 8 cm.
Narządy płciowe żeńskie
zewnętrzne
Narządy te mają nazwę sromu
niewieściego. Od góry
wyróżniamy:
1.
Wzgórek łonowy (mons pubis)
2.
Wargi sromowe większe (labia
majora pudendi)
3.
Przedsionek pochwy (vestibulum
vaginae)
4.
Wargi sromowe mniejsze
5.
Łechtaczka (clitoris)
6.
Poniżej widać ujście zewnętrzne
cewki moczowej
Ku tyłowi u dziewicy widać po
rozchyleniu warg sromowych
mniejszych błonę dziewiczą
(hymen)