Wydział Filozoficzno –
Wydział Filozoficzno –
Historyczny
Historyczny
Filologia Rosyjska I rok
Filologia Rosyjska I rok
Dramaturgia rosyjska
Dramaturgia rosyjska
drugiej połowy XVIII
drugiej połowy XVIII
wieku
wieku
Małgorzata Roszak
Justyna Błażewicz
Ania Głuszkiewicz
Dramaturgia rosyjska XVIII
Dramaturgia rosyjska XVIII
wieku
wieku
Nowożytna dramaturgia rosyjska sięga
Nowożytna dramaturgia rosyjska sięga
połowy XVIII wieku. Tytuł twórcy
połowy XVIII wieku. Tytuł twórcy
rosyjskiego dramatu -tragedii i
rosyjskiego dramatu -tragedii i
komedii należy do Aleksandra
komedii należy do Aleksandra
Sumarokowa. Zdołał on stworzyć
Sumarokowa. Zdołał on stworzyć
rosyjski repertuar teatralny i nakreślił
rosyjski repertuar teatralny i nakreślił
kierunek dalszego rozwoju sztuki
kierunek dalszego rozwoju sztuki
dramatopisarskiej. Aleksander
dramatopisarskiej. Aleksander
Sumarokow w 1756r. został
Sumarokow w 1756r. został
wyznaczony na stanowisko dyrektora,
wyznaczony na stanowisko dyrektora,
dopiero co założonego Teatru
dopiero co założonego Teatru
Rosyjskiego. Wydawał periodyk
Rosyjskiego. Wydawał periodyk
"Pracowita pszczola" - pierwsze w
"Pracowita pszczola" - pierwsze w
Rosji czasopismo literackie . Pod
Rosji czasopismo literackie . Pod
względem literackim tworczosc
względem literackim tworczosc
Sumarokowa mieści się w
Sumarokowa mieści się w
konwencjach klasycystycznych.
konwencjach klasycystycznych.
Nazywany był " Molierem północy "
Nazywany był " Molierem północy "
ponieważ wzorowal się na teatrze
ponieważ wzorowal się na teatrze
francuskim. Głosił klasycystyczną
francuskim. Głosił klasycystyczną
prostotę stylu i jasność języka
prostotę stylu i jasność języka
poetyckiego.
poetyckiego.
Aleksander Sumarokow
Jakub Kniażnin
Jakub Kniażnin
jego dorobek stanowi
jego dorobek stanowi
nową fazę w dziejach
nową fazę w dziejach
dramaturgii.
dramaturgii.
pisarz ograniczył element
pisarz ograniczył element
moralizatorski.
moralizatorski.
wykorzystywał na scenie
wykorzystywał na scenie
efekt pożaru i śmierci w
efekt pożaru i śmierci w
płomieniach.
płomieniach.
wprowadził do swojej
wprowadził do swojej
tragedii powikłaną intrygę
tragedii powikłaną intrygę
i więcej efektów
i więcej efektów
scenicznych.
scenicznych.
jedynie w tregedii
jedynie w tregedii
"Rossław " nawiązał on do
"Rossław " nawiązał on do
tradycji samarokowowskiej
tradycji samarokowowskiej
Jakub Kniażnin
najśmielszym utworem Kniażnina była tragedia
najśmielszym utworem Kniażnina była tragedia
"Wadim Nowogrodzki" pojęta została jako atak na
"Wadim Nowogrodzki" pojęta została jako atak na
monarchię , skonfiskowana a następnie przez senat
monarchię , skonfiskowana a następnie przez senat
skazana na spalenie publiczne.
skazana na spalenie publiczne.
pisał komedie wierszem i prozą. Największym
pisał komedie wierszem i prozą. Największym
powodzeniem cieszył się "Samochwał " i "Dziwacy " -
powodzeniem cieszył się "Samochwał " i "Dziwacy " -
pierwsze rosyjskie komedie wierszowane. Obie
pierwsze rosyjskie komedie wierszowane. Obie
błyskotliwie prezentowały galerię typów i przywar
błyskotliwie prezentowały galerię typów i przywar
ówczesnych.
ówczesnych.
Michał Chieraskow i Wasyl
Michał Chieraskow i Wasyl
Majkow
Majkow
Jako uczniowie Sumarokowa kontynuowali
Jako uczniowie Sumarokowa kontynuowali
jego założenia. Chieraskow wprowadził do
jego założenia. Chieraskow wprowadził do
tragedii elementy estetyki
tragedii elementy estetyki
sentymentalnej,jednak pozostawał wierny
sentymentalnej,jednak pozostawał wierny
wskazaniom i osiągnięciom mistrza w
wskazaniom i osiągnięciom mistrza w
dziedzinie tragedii . Majkow zastosował w
dziedzinie tragedii . Majkow zastosował w
tragedii "Agriopa " zmodyfikowany
tragedii "Agriopa " zmodyfikowany
schemat fabularny jako jedyne
schemat fabularny jako jedyne
odstępstwo od konwencji Sumarokowa.
odstępstwo od konwencji Sumarokowa.
Piotr Pławilszczykow
Piotr Pławilszczykow
podjął próbę odrodzenia
podjął próbę odrodzenia
tragedii
tragedii
sumarokowowskiej.
sumarokowowskiej.
przez wiele lat był
przez wiele lat był
czynnie związany z
czynnie związany z
życiem teatralnym.
życiem teatralnym.
występował na scenach
występował na scenach
Moskwy i Petersburga.
Moskwy i Petersburga.
wydawał czasopismo
wydawał czasopismo
"Utra„.
"Utra„.
w artykule "Teatr" bronił
w artykule "Teatr" bronił
systemu Sumarokowa
systemu Sumarokowa
.
.
Piotr Pławilszczykow
Katarzyna II
Katarzyna II
Ogółem napisała około 30 utworów
Ogółem napisała około 30 utworów
dramatycznych. Wyróżnia się cykl
dramatycznych. Wyróżnia się cykl
utworów z 1772r. „O, czasy!”,
utworów z 1772r. „O, czasy!”,
„Imieniny pani Worczałkiny” oraz „Pani
„Imieniny pani Worczałkiny” oraz „Pani
Wiestnikowa z rodziną”.
Wiestnikowa z rodziną”.
Utwory dramatyczne Katarzyny były
Utwory dramatyczne Katarzyny były
właściwie przeróbkami, w któych
właściwie przeróbkami, w któych
zaprezentowany został ponownie
zaprezentowany został ponownie
program satyryczny czasopisma
program satyryczny czasopisma
„Wsiakaja wsiaczina”.
„Wsiakaja wsiaczina”.
We własnoręcznych notatkach
We własnoręcznych notatkach
teatralnych Katarzyna formułowała
teatralnych Katarzyna formułowała
swoje stanowisko:Komedia powinna
swoje stanowisko:Komedia powinna
być szydercza, ale nie obraźliwa,
być szydercza, ale nie obraźliwa,
powinna ośmieszać ogólne słabości
powinna ośmieszać ogólne słabości
ludzkie, a nie konkretnych ludzi,
ludzkie, a nie konkretnych ludzi,
zawierać żarty, a nie obrazę, potrawę
zawierać żarty, a nie obrazę, potrawę
przyprawić solą, a nie żółcią bądź
przyprawić solą, a nie żółcią bądź
gorczycą.
gorczycą.
W latach 70-tych komedia klasycyzmu znacznie się
W latach 70-tych komedia klasycyzmu znacznie się
oddaliła od umowności wczesnej komedii literackiej.
oddaliła od umowności wczesnej komedii literackiej.
Obok tragedii i komedii klasycznej coraz częściej
Obok tragedii i komedii klasycznej coraz częściej
gościła na scenie komedia łzawa i opera komiczna
gościła na scenie komedia łzawa i opera komiczna
komedia łzawa odmiana dramatu
komedia łzawa odmiana dramatu
mieszczańskiego z XVIII w. o
mieszczańskiego z XVIII w. o
wymowie sentymentalnej i moralizującej oraz
wymowie sentymentalnej i moralizującej oraz
tematyce z życia codziennego klas średnich. Miała
tematyce z życia codziennego klas średnich. Miała
ona wzruszać widzów, budzić współczucie dla
ona wzruszać widzów, budzić współczucie dla
bohaterów pozytywnych i potępienie negatywnych.
bohaterów pozytywnych i potępienie negatywnych.
Przykład: D. DiderotOjciec rodziny. W XIX w. gatunek
Przykład: D. DiderotOjciec rodziny. W XIX w. gatunek
ten przekształcił się w melodramat.
ten przekształcił się w melodramat.
Włodzimierz Łukin
Włodzimierz Łukin
Włodzimierz Łukin (1737 –
Włodzimierz Łukin (1737 –
1794), utwory dramatyczne,
1794), utwory dramatyczne,
które cieszyły się popularnością:
które cieszyły się popularnością:
Papla, a zwłaszcza komedia
Papla, a zwłaszcza komedia
Kupiec galanteryjny, będąca
Kupiec galanteryjny, będąca
przeróbką sztuki Claude Patu.
przeróbką sztuki Claude Patu.
Do swoich dramatów obficie
Do swoich dramatów obficie
wprowadził motywy obyczajowe.
wprowadził motywy obyczajowe.
Łamał przy tym konwencje
Łamał przy tym konwencje
klasycystyczne, mieszał styl
klasycystyczne, mieszał styl
„podniosły” z „podłym”,
„podniosły” z „podłym”,
wprowadzał na scenę bohaterów
wprowadzał na scenę bohaterów
ze środowisk miejskich i
ze środowisk miejskich i
przedstawiał ich w sytuacjach
przedstawiał ich w sytuacjach
łzawych i patetycznych.
łzawych i patetycznych.
Jedyny oryginalny utwór Łukina,
Jedyny oryginalny utwór Łukina,
Rozrzutnik przez miłość
Rozrzutnik przez miłość
nawrócony, został uznany za
nawrócony, został uznany za
pierwszą próbę tego gatunku na
pierwszą próbę tego gatunku na
gruncie rosyjskim.
gruncie rosyjskim.
Michał Wieriowkin
Michał Wieriowkin
Michał Wieriowkin (1732-
Michał Wieriowkin (1732-
1795) przebywał jakiś
1795) przebywał jakiś
czas na Uniwersytecie
czas na Uniwersytecie
Moskiewskim, gdzie
Moskiewskim, gdzie
stykał się z kółkiem
stykał się z kółkiem
Chieraskowa.
Chieraskowa.
Następnie został
Następnie został
dyrektorem gimnazjum
dyrektorem gimnazjum
kozańskiego.
kozańskiego.
Opowiedział się za nową
Opowiedział się za nową
formą dramatyczną, ale
formą dramatyczną, ale
próbował ją wykorzystać
próbował ją wykorzystać
dla realizacji programu
dla realizacji programu
szlacheckiego.
szlacheckiego.
Opera komiczna
Opera komiczna
Była ona gatunkiem niezwykle produktywnym
Była ona gatunkiem niezwykle produktywnym
i chętnie eksploatowanym. W chwili obecnej
i chętnie eksploatowanym. W chwili obecnej
znamy nazwiska 27 pisarzy i 20
znamy nazwiska 27 pisarzy i 20
kompozytorów, którzy gatunek ów uprawiali.
kompozytorów, którzy gatunek ów uprawiali.
Sięgali do niego nawet najwybitniejsi
Sięgali do niego nawet najwybitniejsi
przedstawiciele literatury. W przeciwieństwie
przedstawiciele literatury. W przeciwieństwie
do opery poważnej rosyjska opera komiczna
do opery poważnej rosyjska opera komiczna
stanowiła nie tylko kategorię muzyczną, ale
stanowiła nie tylko kategorię muzyczną, ale
też – fakt literacki. Opera komiczna zajmowała
też – fakt literacki. Opera komiczna zajmowała
w dorobku literackim XVIII wieku bodaj czy nie
w dorobku literackim XVIII wieku bodaj czy nie
główną pozycję.
główną pozycję.
Właściwości opery komicznej ukształtowały
Właściwości opery komicznej ukształtowały
się kilka dziesięcioleci wcześniej na
się kilka dziesięcioleci wcześniej na
Zachodzie. Wyrosła ona z teatru
Zachodzie. Wyrosła ona z teatru
jarmarcznego XVII i XVIII wieku. Pierwsze
jarmarcznego XVII i XVIII wieku. Pierwsze
gatunkowo czyste opery komiczne
gatunkowo czyste opery komiczne
pojawiają się na gruncie rosyjskim w
pojawiają się na gruncie rosyjskim w
latach 50-tych. Rosyjska wersja gatunku
latach 50-tych. Rosyjska wersja gatunku
przypominała swoisty typ lekkiej komedii
przypominała swoisty typ lekkiej komedii
obyczajowej ze wstawkami muzycznymi.
obyczajowej ze wstawkami muzycznymi.
Wyróżniała się dostępną, prostą i
Wyróżniała się dostępną, prostą i
bezpretensjonalną formą, w jej tematyce
bezpretensjonalną formą, w jej tematyce
przeważały wątki z życia realnego,
przeważały wątki z życia realnego,
bohaterami byli najczęściej ludzie prości,
bohaterami byli najczęściej ludzie prości,
ze środowiska chłopskiego lub miejskiego.
ze środowiska chłopskiego lub miejskiego.
Za pierwszą na gruncie rosyjskim oryginalną
Za pierwszą na gruncie rosyjskim oryginalną
operę komiczną uważa się powszechnie
operę komiczną uważa się powszechnie
Aniutę Michała Popowa. 27 sierpnia w 1722r.
Aniutę Michała Popowa. 27 sierpnia w 1722r.
Została wystawiona w Carskim Siole. Operę
Została wystawiona w Carskim Siole. Operę
Popowa słusznie uznaje się za „oryginalną i
Popowa słusznie uznaje się za „oryginalną i
śmiałą dla tego czasu próbę stworzenia
śmiałą dla tego czasu próbę stworzenia
dramatu społeczno-psychologicznego”.
dramatu społeczno-psychologicznego”.
Nikolew w swojej pierwszej operze Rozana i
Nikolew w swojej pierwszej operze Rozana i
Lubim zastosował schemat fabularny Aniuty.
Lubim zastosował schemat fabularny Aniuty.
Michał Popow
Nikolew
Denis Fonwizin
Denis Fonwizin
Denis Fonwizin (ur.1745 w
Denis Fonwizin (ur.1745 w
Moskwie, zm. 1792 w
Moskwie, zm. 1792 w
Petersburgu).
Petersburgu).
rosyjski satyryk i
rosyjski satyryk i
komediopisarz;
komediopisarz;
przedstawiciel Oświecenia;
przedstawiciel Oświecenia;
twórca wierszowanych satyr i
twórca wierszowanych satyr i
komedii obyczajowych.
komedii obyczajowych.
W swojej pierwszej komedii
W swojej pierwszej komedii
"Brygadier" (1769)
"Brygadier" (1769)
skrytykował niski poziom
skrytykował niski poziom
kształcenia i niemoralność
kształcenia i niemoralność
zarówno urzędników jak i
zarówno urzędników jak i
drobnej szlachty.
drobnej szlachty.
Denis Fonwizin
Kryłow Pławiliszczykow
Kryłow Pławiliszczykow
Kłuszyn
Kłuszyn
Pisarze ci stanowili w
Pisarze ci stanowili w
latach 90-tych zwartą
latach 90-tych zwartą
grupę, na której czele stał
grupę, na której czele stał
Iwan Kryłow. Wysławiony
Iwan Kryłow. Wysławiony
późniejszą działalnością
późniejszą działalnością
bajkopisarską,
bajkopisarską,
reprezentował pisarstwo
reprezentował pisarstwo
młode, sięgając do różnych
młode, sięgając do różnych
form wypowiedzi. Jego
form wypowiedzi. Jego
komedie nie weszły do
komedie nie weszły do
repertuaru sceny rosyjskiej,
repertuaru sceny rosyjskiej,
zdecydowały o tym
zdecydowały o tym
przyczyny pozaartystyczne.
przyczyny pozaartystyczne.
Iwan Kryłow
Wasyl Kapnist
Wasyl Kapnist
Wasyl Kapnist (1757-1823) debiutował odą o
Wasyl Kapnist (1757-1823) debiutował odą o
zawarcie pokoju w Turcji. Poruszał problematykę
zawarcie pokoju w Turcji. Poruszał problematykę
społeczną. Jego najbardziej znanym utworem
społeczną. Jego najbardziej znanym utworem
jest komedia ,,Matactwa” poruszająca problem
jest komedia ,,Matactwa” poruszająca problem
społeczno-obyczajowy – ostra satyra
społeczno-obyczajowy – ostra satyra
dramaturga na sądownictwo rosyjskie.
dramaturga na sądownictwo rosyjskie.
Dramat rosyjski XVIII wieku cieszył się w
Dramat rosyjski XVIII wieku cieszył się w
Polsce pewnym powodzeniem,
Polsce pewnym powodzeniem,
wystawiano sztuki carycy Katarzyny II,
wystawiano sztuki carycy Katarzyny II,
Michaiła Chieraskowa, Aleksandra
Michaiła Chieraskowa, Aleksandra
Sumarokowa.
Sumarokowa.
Dziękujemy za uwagę
Dziękujemy za uwagę
!
!