ANALIZA STANU NA ROK 2008.
KIERUNKI ZMIAN
SYSTEM RATOWNICTWA MEDYCZNEGO
W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM
ANALIZA STANU NA ROK 2008.
KIERUNKI ZMIAN
SYSTEM RATOWNICTWA MEDYCZNEGO
W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM
Celem modernizacji systemu
ratownictwa medycznego na Dolnym
Śląsku jest zdecydowane obniżenie
poziomu śmiertelności oraz skutków
powikłań powstających w wyniku
wypadków oraz innych stanów nagłego
zagrożenia zdrowotnego mieszkańców
Dolnego Śląska oraz poprawa działania
już istniejących elementów systemu
w latach 2008-2010
PACJENT IDĄCY PLANOWO DO SZPITALA
MA MOŻLIWOŚĆ WYBORU NAJLEPSZEGO W
KRAJU -
(MA CZAS)
PACJENT W STANIE ZAGROŻENIA ŻYCIA
(CZĘSTO NIEPRZYTOMNY)
TEŻ CHCIAŁBY MIEĆ TAKĄ SZANSĘ!!!
KONSTYTUCJA RP
Art. 60.
Obywatele polscy korzystający z pełni praw
publicznych mają prawo dostępu do służby
publicznej na jednakowych zasadach.
Art. 68.
Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.
Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji
materialnej, władze publiczne zapewniają
równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej
finansowanej ze środków publicznych.
Warunki i zakres udzielania świadczeń określa
ustawa.
Opracowanie wykonano w oparciu o następujące akty prawne
i materiały:
1. Ustawa z dn. 8 września 2006 ,,O Państwowym Ratownictwie
Medycznym’’
2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewn. i Adm. z dn. 29 grudnia
1999 r.
3. Ustawa z dn. 8 września 2006 ,,O Państwowym Ratownictwie
Medycznym’’
4. Projekt Ustawy o sieci szpitali – wersja zmieniona z maja 2007 r.
5. Publikacja: Prof. Juliusz Jakubaszko „ Medycyna Ratunkowa w
Polsce 2008 „ .
6. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej z dn
28.02.2008
7. Materiały z prac Komisji Zdrowia Sejmu RP nad nowelizacją Ustawy
„O państwowym Ratownictwie Medycznym” z 2008 r.
8. Dane z wizytacji szpitali na terenie Dolnego Śląska.
9. Dane uzyskane od Prof. dr hab. med. Juliusza Jakubaszko-
Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie medycyny ratunkowej w
województwie dolnośląskim.
Prof. Jerzy Robert Ładny – SPSK AM w Białymstoku
10. Dane uzyskane od dr n.med. Roberta Gałązkowskiego- Dyrektora
LPR.
11. Publikacja : „ Wojewódzki Plan Działania Systemu Państwowe
Ratownictwo Medyczne” 2008 r.
Na dobrze funkcjonujący system
zintegrowanego ratownictwa
medycznego (RM) składa się
skuteczne działanie każdego
z jego elementów składowych.
Wszystkie te elementy w ratowaniu
życia są równie istotne jak znany
element czasu. Czynniki systemu
tworzą ogniwa powszechnie znanego
,,
łańcucha przeżycia
’’:
Ogniwa łańcucha przeżycia
1.
Sytuacja nagłego zagrożenie życia lub zdrowia
(wypadek )
2.
Wysłany sygnał o zagrożeniu ( telefon 999, 112 )
3.
Odbiór i lokalizacja sygnału i miejsca zdarzenia
(dyspozytor RM, Centrum Powiadamiania
Ratunkowego -CPR )
4.
Dotarcie pierwszej pomocy medycznej ( jednostka
RM, Państwowa Straż Pożarna -PSP lub Lotnicze
Pogotowie Ratunkowe -LPR )
5.
Transport do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego -SOR
6.
Działania ratunkowe w SOR
7.
Specjalistyczne działanie medyczne w szpitalu
specjalistycznym
ZŁOTA GODZINA
ZŁOTA GODZINA
Prawdopodobieństwo przeżycia
Prawdopodobieństwo przeżycia
%
%
przeżyci
przeżyci
a
a
%
%
przeżyci
przeżyci
a
a
0
0
0
0
30
30
30
30
60
60
60
60
90
90
90
90
MINUTY
MINUTY
MINUTY
MINUTY
0
0
0
0
20
20
20
20
40
40
40
40
60
60
60
60
80
80
80
80
100
100
100
100
x
x
W Polsce jak i w wielu krajach, w
niesieniu pomocy osobom w stanie
zagrożenia życia uczestniczy i
współdziała wiele różnych instytucji i
organizacji. Są to podmioty należące
do różnych systemów ratownictwa jak:
*
Państwowe Ratownictwo Medyczne
*
Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy
oraz organy administracyjne
(samorząd, administracja Państwa) co
wymaga precyzyjnego koordynowania
ich współdziałania.
Miarą skuteczności działania systemu
RM jest wskaźnik tzw. zgonów do
uniknięcia
"Zgony do uniknięcia"- są to nagłe
zgony, których można byłoby
uniknąć w lepszych warunkach
organizacyjnych, w lepszym
otoczeniu przedszpitalnym i
szpitalnym oraz przy lepszym
przygotowaniu osób zajmujących się
ratowaniem życia ludzkiego .
GŁÓWNE PRZYCZYNY
ZGONÓW w POLSCE –
(2002 r.)
500 osób/ 100 tys. mieszkańców –
choroby układu krążenia
200 osób/100 tys. mieszkańców –
choroby nowotworowe
75 osób/100 tys. mieszkańców –
umiera z powodu urazów
,,Zgony do uniknięcia’’
W Polsce wskaźnik ten wynosi ok. 12-13%
(30%), podczas gdy w krajach OECD
oscyluje wokół 4-5% ( dane z 2002 r. ).
Liczba zgonów około komunikacyjnych
wynosi w Polsce ok. 11,2 ofiar/100
wypadków, podczas gdy w rozwiniętych
krajach europejskich jest on dwukrotnie
niższy ( dane za 2005 r.).
URAZY
- jedna z dwóch
najczęstszych przyczyn
nagłych
interwencji medycznych
-
główna przyczyna śmierci
ludzi do 44 roku życia
- w ich wyniku tracimy 500 tys. lat życia i 300
tys. lat pracy rocznie
(
więcej niż w następstwie
schorzeń układu krążenia i nowotworów łącznie )
-
wg ocen ekonomicznych 7,5 tys. zabitych
kosztuje budżet ponad
3 miliardy złotych
(śmierć
jednej osoby to ok.350 tys. zł, uwzględniając
odszkodowania, leczenie, czas potencjalnego
życia).
W
2006
roku odnotowano 46 876
wypadków drogowych
Według danych na 2005 rok:
- 41 %
ofiar wypadków
drogowych specjalistyczne
leczenie szpitalne rozpoczyna
się dopiero po około 3 godz. i 20
minutach od zdarzenia.
-62,4%
zgonów około
wypadkowych występuje w fazie
przedszpitalnej.
(
w USA zaledwie około 21%)
Analiza elementów
składowych, stopnia rozwoju
i stanu funkcjonalnego
systemu ratownictwa
medycznego na Dolnym
Śląsku pozwala stwierdzić
,
że istnieją już mocne
podstawy i elementy do jego
skutecznego funkcjonowania
.
ELEMENTY SYSTEMU R.M.
Zespoły Ratownictwa
Medycznego
Szpitalne Oddziały Ratunkowe
Szpitale
Zespoły R.M.
R-39 ( specjalistyczny )
W-68,33 ( podstawowy ?)
Łącznie: 107,33;
Statystycznie: 1 ambulans / 30 tys.
ludności ( na rok 2008
przewidziano 112 ambulansów )
Łączna ilość interwencji w sytuacjach
nagłego
zagrożenia zdrowia (?)
w
2006 roku wyniosła 240 tys. w tym
37823 wypadków (2400/ambulans/rok
= 6,6/dzień) z czego 95 tys. wykonał
(140 tys. w 2007) wrocławski
oddział RM (Pogotowie? ) obsługujący
1011,8tys. ludności
W roku 2007 finansowanie
zespołów R.M. wynosiło 90 mln
zł. a na rok 2008 planuje się
przeznaczenie 100 mln złotych
co daje kwotę
900tys.zł/ambulans/rok
.
Wybrane czynniki
negatywne
-brak organizacji pionowej mimo funkcjonowania PR
jako teoretycznie jednej organizacji; rodzi to
problemy zakresu działania, kompetencji, powoduje
źle pojęta konkurencję m.in. o personel
- duża ilość różnych dysponentów
;
- obciążenie przewozami medycznymi ( dodatkowe
ok. 20-30% ) powyżej podanych ilości interwencji;
przewozy te w przeważającej liczbie mogłyby być
wykonywane transportem cywilnym, nie ratunkowym;
- niedostosowanie liczby zespołów do polskich
realiów komunikacyjnych ( odległości i stan dróg ) i
systemu ich naliczania ( 1,,R’’ /100tys.; 1,,W’’/50tys.
ludności )
Lotniczy zespół RM
Jedyna jednostka latająca systemu
stacjonuje na lotnisku Starachowice
we Wrocławiu. Jednostka jest
niewykorzystana z powodu braku
współpracy z dyspozytorami oraz
ograniczonych możliwości
technicznych.
Czynniki negatywne LPR
- jedna centralna lokalizacja w województwie
uwzględniająca historycznie wykształcony
transport w kierunku ,,na Wrocław’’;
- oddzielny system wezwania związany z
koniecznością wykorzystania
skomplikowanego numeru telefonicznego -
brak numeru ratunkowego;
- ograniczenia pogodowe i sezonowe ( długość
dnia -7.00 do 15 min. przed zachodem słońca);
- ograniczenie zasięgu ( brak zabezpieczenia
terenu przygranicznego) i brak lądowisk
SZPITALNE ODDZIAŁY
RATUNKOWE
SOR w krajach zachodnich UE tworzone
są przy szpitalach wielospecjalistycznych
i zabezpieczają populację
200-250
tys
. a nawet do 300 tys. ludności.
Średnia wartość dla Dolnego Śląska
wypada dla istniejących już SOR około
180 tys. / oddział ( Jelenia G. i
potencjalnie Legnica po ok. 230 tys.).
Uwzględnienie takiej statystyki i logiki
organizacji, a także ekonomii wskazuje
na celowość istnienia 10-12 SOR w
naszym województwie.
PROPONOWANE
ROZMIESZCZENIE SOR
Wybrane czynniki
negatywne
- niesprecyzowana odpowiedzialność za to, kto ma
zdecydować o utworzeniu SOR w szpitalu, dyrektor, wojewoda
czy marszałek czy też starosta lub burmistrz;
- rola płatnika- NFZ przydziela wysokość kontraktów
autonomicznie tj. wg własnych kryteriów;
- brak pokrycia wskazanej lokalizacji SOR z możliwościami
technicznymi, finansowymi, kadrowymi i diagnostycznymi
szpitali przy których ma być lub już jest zlokalizowany;
- nieprecyzyjne określenie wymogów technicznych,
kadrowych i diagnostycznych szpitala posiadającego SOR
( wymogi względem SOR określa oddzielne rozporządzenie
M.Z. z dn. 15 marca 2007
zawierające 16 paragrafów w
całości poświęconych SOR, a tylko jeden podpunkt określa
bardzo ogólnie wymogi stawiane szpitalowi
)
- niedoszacowanie kosztów funkcjonowania SOR
( finansowanie na poziomie 40-60% kosztów rzeczywistych);
SZPITALE
WOJEWÓDZKI PLAN DZIAŁANIA SYSTEMU RATOWNICTWO
MEDYCZNE NA LATA 2008-2010 WYMIANIA OK.70
JEDNOSTEK ( SZPITALI ) WYSPECJALIZOWANYCH W
UDZIELANIU ŚWIADCZEŃ MEDYCZNYCH NIEZBĘDNYCH DLA
RATOWNICTWA MEDYCZNEGO
Na terenie województwa Dolnośląskiego
wśród wszystkich placówek szpitalnych działa
12-13
publicznych szpitali
wielospecjalistycznych, które spełniają w
największym stopniu ( choć rzadko całkowicie)
wymogi współczesnego poziomu medycyny i
oczekiwania pacjentów. Przy 9-ciu z nich (oprócz
milickiego, legnickiego, lubińskiego i A.M. )
funkcjonują ( lub są uruchamiane) szpitalne oddziały
ratunkowe (SOR)
Szpitale wielospecjalistyczne które mogą
kompleksowo diagnozować i leczyć Pacjenta w
stanie zagrożenia życia
1) Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu,
2) 4 Wojskowy Szpital Kliniczny we Wrocławiu,
3) Szpital im. T. Marciniaka we Wrocławiu,
4) Szpital A.M. przy ul. Borowskiej we Wrocławiu ( po
zakończeniu zagospodarowania infrastruktury);
5) Szpital S.P. Z.O.Z. Św. Jadwigi w Trzebnicy;
6) Szpital S.P. Z.O.Z w Miliczu;
7) Szpital Wojewódzki w Legnicy;
8) Szpital MCZ w Lubinie i Szpital S.P.Z.O.Z. w Lubinie ( w
organizacyjnej konsolidacji);
9) Szpital S.P.Z.O.Z w Zgorzelcu;
10) Szpital im. Dr A. Sokołowskiego w Wałbrzychu;
11) Szpital -SCM w Polanicy Zdrój;
12) Szpital Wojewódzki w Jeleniej Górze;
13) Szpital S.P.Z.O.Z „Latawiec” w Świdnicy ( po
zakończeniu zagospodarowaniu infrastruktury);
Wybrane czynniki
negatywne
-
wielość organów
założycielskich utrudniająca
koordynację funkcjonowania;
- brak możliwości
skoordynowanej polityki
rozwoju i
finansowania tych jednostek;
-
równość podmiotów
( szpitali ) wobec płatnika –
NFZ ( procedura w szpitalu specjalistycznym
często kosztuje tyle samo co w jedno-oddziałowym )
- niedofinansowanie jednostek
wielospecjalistycznych przez NFZ poprzez
nieuwzględnienie wysokich kosztów
specjalistycznego leczenia i zabezpieczenia
działalności tych szpitali;
zniechęcanie do rozwoju działalności poprzez
narzucane
limity świadczeń;
CENTRUM POWIADAMIANIA
RATUNKOWEGO
Pojęcie Centrum Powiadamiania Ratunkowego
(
CPR
) pojawiło się po raz pierwszy
formalnie w rozważaniach nad organizacją
systemu ratownictwa medycznego na podstawie
ustawy z dn. 25 lipca 2001r. o Państwowym
Ratownictwie Medycznym. Ustawa opisuje,
że ,,CPR jest zintegrowanym stanowiskiem
dyspozytorskim usytuowanym w
strukturze powiatowej administracji
zespolonej, działającej w ramach
powiatowego centrum ratownictwa i
zarządzania kryzysowego’’.
Przeszkody w tworzeniu CPR (2002 r.)
Główne trudności to:
brak środków finansowych (105),
brak wytycznych i regulacji prawnych (38),
brak szkoleń,
brak wykwalifikowanego personelu,
brak zdecydowanych działań ze strony MZ,
brak jednolitej dokumentacji obowiązującej
w systemie,
duże zmiany na stanowiskach decydentów
po wyborach samorządowych,
uznaniowość w podziale środków.
Propozycja zmian:
•
zachowanie i wykorzystanie istniejących już CPR i utworzenie nowych
zorientowanych na obsługę subregionów zlokalizowanych w byłych
miastach
wojewódzkich lub ich najbliższej okolicy
ograniczenie liczby CPR do maks. ilości 10 w województwie
•
utworzenie centralnego wojewódzkiego CPR o roli koordynująco-
dowodzącej
•
powołanie koordynatorów medycznych przy poszczególnych CPR
Korzyści:
- większy stopień elastyczności, możliwości decyzyjnej, koordynacji i
kontroli działań na dużych obszarach województwa;
-
mniejszy koszt
tworzenia CPR ( 4-6 centrów zamiast 26 ) który
mógłby
być rozłożony na kilka starostw powiatowych
Wojewódzki Plan Działania Systemu
Państwowe Ratownictwo Medyczne na lata 2008-2010
Tworzenie planu działania do tej pory
pozbawione było istotnego udziału
samorządu wojewódzkiego. Potrzeba
koordynacji działań w zakresie udziału
placówek szpitalnych podstawowego
znaczenia (grupa I) oraz docelowo
jednostek transportowych powoduje, że
samorząd wojewódzki powinien pełnić
kluczową rolę w tworzeniu realnego,
faktycznie operacyjnego i perspektywicznie
trwałego medycznego systemu ratowniczego
na Dolnym Śląsku.
Podsumowanie
System ratownictwa medycznego na Dolnym Śląsku mimo
posiadanych elementów nie funkcjonuje na miarę
oczekiwań i standardów UE. System wymaga istotnych i
szybkich zmian. Największy wysiłek należy skierować na:
skoordynowanie i poprawianie efektywności już
funkcjonujących elementów systemu.
inwestycje modernizacyjne w infrastrukturę i wyposażenie
SOR i szpitali wielospecjalistycznych
koncentrację sił i środków w kluczowych dla systemu
placówkach szpitalnych.
zmianach legislacyjnych poprawiających poziom
finansowania elementów systemu ratowniczego a w
szczególności szpitali.
radykalnej zmianie poziomu finansowania struktur
ratownictwa medycznego ( SOR ) ze strony NFZ.
Specjalny Pacjent SOR
Dziękuję za uwagę
oprac. H. Szlemp