Zaburzenia termoregulacji.
Zaburzenia termoregulacji.
Gorączka i hipotermia.
Gorączka i hipotermia.
Zaburzenia termoregulacji.
Zaburzenia termoregulacji.
Gorączka i hipotermia.
Gorączka i hipotermia.
Dr n. med.
Dr n. med.
Izabela Gasińska- Drozdowska
Izabela Gasińska- Drozdowska
PWSZ Legnica
PWSZ Legnica
Ośrodek termoregulacji
Składa się z kilku oddzielnych
ośrodków mieszczących się w:
• Ciele prążkowanym
• Wzgórzu wzrokowym
• Guzie popielatym
Bodźce
dośrodkowe
Bodźce
odśrodkowe
1.Temperatura krwi
przepływającej przez
ośrodki
termoregulacji
2. bodźce termiczne
z powierzchni ciała
1. Płyną przez układ
nerwowy
autonomiczny
2. Pobudzenie układu
n. współczulnego
powoduje wzrost
temperatury ciała
3. Przecięcie dróg
odśrodkowych
(rdzeń) powoduje
zniesienie regulacji
cieplnej przez ośr.
termoregulacji
Regulacja
temperatury
fizyczna
chemiczna
Regulacja fizyczna
• Zmiana światła tętniczek skóry
• Przekrwienie skóry
• Oddawanie ciepła do otoczenia
poprzez przewodnictwo cieplne,
promieniowanie cieplne - temp. do
30˚C, utratę ciepła podczas pocenie
(ciepło parowania) – temp. > 30˚C
• Przyspieszenie oddechu
zwiększone oddawanie ciepła
Samo pocenie bez parowania
nie wpływa na oddawanie ciepła
Regulacja chemiczna
• Przyspieszenie przemiany materii
zwiększenie produkcji ciepła
• Zwolnienie przemiany materii
zmniejszenie produkcji ciepła
krew wypływająca z wątroby jest o
1˚C cieplejsza niż dopływająca
Potrzeba szybkiego
podniesienia temp. ciała
dreszcze
drobne skurcze m.
szkieletowych
szybki wzrost
temperatury
Wzrost
temperatury
Spadek
temperatury
Rozszerzenie
naczyń skórnych -
utrata ciepła
Zwężenia naczyń
skórnych –
ograniczenie utraty
ciepła
Zmniejszenie
przemiany materii –
ograniczenie
produkcji ciepła
Przyspieszenie
przemiany materii –
zwiększenie
produkcji ciepła
Alkohol a regulacja
ciepła
• Alkohol powoduje rozszerzenie
naczyń skórnych, pomimo
obniżenia temperatury –
subiektywne uczucie ciepła
• W rezultacie następuje
spadek temperatury
Gorączka
Powstaje w wyniku podrażnienia
ośrodków cieplnych i przestawienia
ich na wyższą temperaturę
subiektywne wrażenie zimna:
Uruchomienie regulacji fizycznej
,
zwężenie naczyń i ograniczenie
strat ciepła
Uruchomienie regulacji chemicznej
– przyspieszenie przemiany materii,
najczęściej w mięśniach dreszcze
Gorączka c.d.
• Z chwilą ustalenia temp. na
odpowiednim poziomie uczucie zimna
przechodzi a chory nie odczuwa
wzmożonego ciepła mimo gorączki
• Z chwilą spadku temperatury chory
odczuwa ciepło, ponieważ ośrodki
cieplne nastawiły się już na niższą
temperaturę
• Podczas spadku temp. występuje
rozszerzenie naczyń i poty
Gwałtowne i znaczne
rozszerzenie naczyń na
obwodzie może
doprowadzić do
zaburzeń ogólnych
ustroju na tle
ostrej niewydolności
krążenia !
Przyczyny gorączki
Zakażenie bakteryjne
–
podrażnienie ośrodków cieplnych
przez jady bakteryjne i
wystąpienie gorączki o
charakterystycznym przebiegu
Następstwa
gorączki
Zwalczanie
zakażenia
(korzystne)
Uszkodzenie
układu
krążenia
(niekorzystne)
Następstwa korzystne
• Przyspieszenie przemiany materii
(20% na każdy stopień gorączki)
korzystny wpływ na tworzenie
przeciwciał i skuteczność
zwalczania zakażenia
Następstwa niekorzystne g.
Szybkie spalanie
zaburzenie p.m. i pojawienie się
ciał ketonowych w moczu,
ujemny bilans azotowy wskutek
szybkiego rozpadu białek,
zaburzenie przemiany wodnej i
mineralnej
Następstwa niekorzystne g.
• Przyspieszenie czynności serca o 10-
20 uderzeń na każdy stopień
gorączki upośledzenie czynności
serca
• Zaburzenie oddechu – nadmierne
przyspieszenie
• Przewód pokarmowy – upośledzenie
perystaltyki i wydzielania enzymów
trawiennych
• Nerki – zaburzenia wydalnicze:
białkomocz gorączkowy
Następstwa niekorzystne g.
• Zaburzenia OUN – podniecenie,
psychozy
Długotrwała gorączka to
wyniszczenie organizmu
wskutek
nadmiernego przyspieszenia
przemiany materii i
niewydolności układu krążenia
Krótkotrwała wysoka
gorączka wzmaga
ogólną odporność
ustroju
działanie korzystne
Niska gorączka np. w
zapaleniu płuc,
zwłaszcza u starców
dowodzi zmniejszonej
odporności ustroju
niekorzystne rokowanie
!
Nadmierne obniżanie
krótkotrwałej gorączki
jest niewskazane
Obniżanie długotrwałej
gorączki
jest korzystne
Przegrzanie
Występuje gdy regulacja cieplna jest
niewydolna dochodzi wówczas do
zatrzymania ciepła w ustroju i
podniesienia temp. ciała
Czynniki utrudniające oddawanie
ciepła oraz zwiększające produkcję
ciepła (ciężka praca fizyczna)
pogarszają ogólne przegrzanie
organizmu
Przegrzanie c.d.
• Czynniki tj nadmierna temp.
otoczenia, zwłaszcza przy
zwiększonej wilgotności, utrudniają
parowanie potu doprowadzają do
przegrzania
• Ruch powietrza obniża temp. ciała
gdy temp. powietrza nie przekracza
36˚C (temp. ciała), przy wyższej
temp. następuje ogrzewania ciała
przez rozgrzane powietrze
Niekorzystne działanie
przegrzania odbija się
na układzie sercowo-
naczyniowym,
oddechowym i
gospodarce wodno-
elektrolitowej
zmiany te pogłębia
ciążka praca
U pracowników
narażonych na
promieniowanie cieplne
4cal/cm²/min
liczba oddechów i
częstość skurczów serca
wzrasta dwukrotnie
obniża się RR o 25-30%
temp ciała osiąga 38-39˚C
Znaczne przeciążenie serca
utrata płynów (poty)
odwodnienie ustroju
zagęszczenie krwi
wzrost oporów naczyniowych
osłabienie krążenia płynów
ustrojowych
uszkodzenie przemiany materii
w tkankach z powodu
niedotlenienia i wysuszenia
Utrata wody (poty)
5-8l/dobę powoduje
utratę NaCl 20-50g/dobę!
osocze pozbawione Na
nie wiąże wody
konieczne podawanie
wody osolonej (0,5%
NaCl) !!!
Przegrzanie właściwe
• Podwyższona temperatura
• Bóle głowy
• Osłabienie
• Nudności, wymioty
• Bóle tułowia, kończyn
• Przyspieszony oddech i tetno
• Obfite poty
• Przekrwieni skóry
• Udar cieplny
Udar cieplny
• Nagła utrata przytomności
• Sinica
• Przyspieszone i słabo wyczuwalne
tętno
• Zejście śmiertelne
Postać drgawkowa
Drgawki tężcowe mięśni
• kończyn
• tułowia
• Brzucha
Leczenie: wstrzykiwanie chlorku
sodu!!!
Zwalczanie przegrzania
w w zakładach pracy
• Izolacja powierzchni nagrzanych
pieców
• Wentylacja
• Podawanie napojów solonych
• Przerwy w pracy w miejscach o
temp 19˚C ( w ciągu 8min tt ze
175 obniża się na 100/min)
Porażenie słoneczne
• Intensywne działanie promieni
słonecznych na głowę i kark
(zwłaszcza u łysych)
• Wybitne przekrwienie opon
mózgowych i stan zapalny: bóle
głowy, senność, wymioty, drgawki,
utrata przytomności, zaburzenia
krążenia z sinicą, podwyższenie
ogólnej ciepłolty ciała
Następstwa porażenia
słonecznego
Zaburzenia nerwowe
• Niedowład
• Niezborność ruchów
• Znieczulenie
• Przeczulica
• Zawroty głowy
Oziębienie
• Oziębienie z szybkością 0,1˚C/min
powstaje stan wysuszenia tkanek,
nadmierne stężenia soli, i obniżenie
pH
• Zmiany te powstają wskutek
pierwotnego uszkodzenia błony
komórkowej z następowym
przenikaniem metabolitów wraz z
wodą do przestrzeni
pozakomórkowej
Komórki giną !
Oziębienie
• Oziębienie z szybkością 1˚C/min –
skraca czas wychodzenia wody z
komórek, substancje metaboliczne
pozostają w komórkach, komórki
tracą tyle wody, że podczas
zamrożenia nie powstają kryształy
lodu, podczas odmrażania komórki
wchłaniają wodę i mogą żyć
Oziębienie
• Oziębienie z szybkością 100˚C/min-
szybkie zamrożenie, woda nie zdąży wyjść
z komórek, powstają duże kryształy lodu w
komórkach, powodując ich zniszczenie
Przeżywają tylko erytrocyty !!!
Zahamowana przemiana materii po
odmrożeniu zostaje przywrócona- krwinka
może nadal pełnić swoje funkcje
biologiczne
Oziębienie
• Oziębienie z szybkością 1000˚C/min-
natychmiastowe zamrożenie, bez
tworzenia kryształów, uszkodzenie
organelli komórkowych
komórki giną !!!
Dodatek glicerolu do
spermy (10%) ochrania
plemniki przed
ujemnymi skutkami
zamrażania,
pozostawiając
pełną zdolność
zapładniania
Działanie zimna na
ustrój
• Obniżenie temperatury ciała
• Zwolnienie przemiany materii
• Zejście śmiertelne
Spadek temperatury
ciała u
noworodka
do 35˚C może
spowodować
śmierć !
Nie są rozwnięte ośrodki
termoregulacji
Oziębienie - objawy
• Niepokój
• Drżenie mięśniowe
• Przyspieszenie oddechu
• Podwyższenie RR znaczne – ryzyko
wylewu, ostrej niewydolności
krążenia
• śmierć z zamarznięcia
Narażeni na śmierć są
zwłaszcza
niemowlęta
starcy
alkoholicy
osoby źle odżywione i źle
ubrane
Przyczyną śmierci z
zamarznięcia jest
postępujące obniżenie pm
upośledzenie czynności
wszystkich narządów a
zwłaszcza mózgu
Obniżenie temperatury ciała
powoduje stan narkozy wywołany
wyłączeniem kory mózgu i obniżenie
pm w całym ustroju
reakcje zapalne i obronne są
osłabione
co pozwala
uniknąć
ciężkiego wstrząsu operacyjnego,
także
u ludzi z ciężkimi obrażeniami
pozwala to na uniknięcie wstrząsu
