background image

Rynek turystyczny

i mechanizmy jego działania 

Wykład 4

background image

Zagadnienia

Pojęcie rynku turystycznego i kryteria 
podziału

Popyt turystyczny – pojęcie, czynniki, 
cechy i mierniki

Podaż turystyczna – pojęcie, produkt 
turystyczny, atrakcyjność turystyczna, 
cechy i mierniki 

background image

Rynek turystyczny

Przez pojęcie rynku rozumiemy zespół 

stosunków między sprzedającymi i 

kupującymi dany produkt. 

Dlatego rynek turystyczny jest 

definiowany przez odniesienie do 

produktu turystycznego, jego 

dostawców oraz odwiedzających 

(turystów).

background image

Kryteria podziału

Kryteria podziału

geograficzne

geograficzne

rodzaj usług turystycznych 

rodzaj usług turystycznych 

grupy wiekowe turystów

grupy wiekowe turystów

miejsce zamieszkania

miejsce zamieszkania

cel podróży turystycznej

cel podróży turystycznej

background image

Popyt turystyczny

wielkość zapotrzebowania na produkt 
turystyczny przy danej cenie i w 
danym okresie

jest sumą dóbr turystycznych, usług i 
towarów, które turyści skłonni są 
nabyć przy określonym poziomie cen

background image

Czynniki popytowe 

ekonomiczne

społeczno – psychologiczne 

podażowe

background image

Cechy popytu 

heterogeniczność i niejednorodność 

występuje w ramach wydatków wg 

upodobania

wystąpienie popytu efektywnego 

wymaga wyższego progu dochodów 
niż w innych przypadkach konsumpcji

jest elastyczny dochodowo

background image

Cechy popytu 

jest mobilny

substytucyjność 

jest to popyt restytucyjny

jest to popyt łączny

background image

elastyczność cenowa

sezonowość

inflacjogenność

jest wypadkową popytu na 

wszystkie komponenty podaży

zależy od polityki państwa

Cechy popytu 

background image

Mierniki popytu

Ruch turystyczny

Badania graniczne

Metoda rejestracji hotelowej

Badania uczestnictwa w wyjazdach 

turystycznych w miejscu zamieszkania 

respondentów

Badania ruchu turystycznego w 

miejscu recepcji turystycznej

Wydatki turystyczne

background image

Metody badania popytu

badania pierwotne i wtórne

badania pełne i badania częściowe

background image

Przyjazdy cudzoziemców do Polski ogółem

(mln przekroczeń granicy)

 

                                                                                                                                       

Źródło: GUS na podstawie danych Straży Granicznej

background image

Struktura składników atrakcyjności 

turystycznej Sopotu 

background image

Podaż turystyczna 

ilość produktu turystycznego 
oferowana na sprzedaż przy danej 
cenie i w danym okresie

ilość turystycznych dóbr i usług, jaką 
jest się skłonnym oddać przy danym 
stanie cen krajowych lub wartości 
pieniądza w stosunku do zagranicy

background image

Podaż turystyczną czyli ogólny produkt
turystyczny tworzy układ następujących
czynników:

atrakcje i środowisko miejsca 

docelowego

infrastruktura i usługi miejsca 

docelowego

dostępność miejsca docelowego

wizerunki miejsca docelowego

cena płacona przez konsumenta

Podaż turystyczna 

background image

Produkt turystyczny

Ujęcie węższe - wszystko, co turysta kupuje 
(usługi transportowe, noclegowe, 
gastronomiczne). Znaczenie zgodne z 
marketingowym rozumieniem produktu.

Ujęcie szerokie - jest kompozycją tego, co 
turysta czyni w czasie podróży turystycznej 
i w miejscu docelowego pobytu, dołączając 
do tego walory, urządzenia i usługi, z 
których korzysta.

background image

Produkt turystyczny

Kategorie produktu turystycznego

Rodzaj produktu turystycznego

Przykład

Produkty turystyczne 

proste

Usługa

Przewodnictwo, usługa gastronomiczna, hotelarska, informacja 

turystyczna…

Rzecz

Przewodnik, mapa turystyczna, pamiątki, sprzęt turystyczny, 

płyta CD…

Obiekt

Zamek (ruiny), kościół, zabytek techniki, pomnik przyrody, 
muzeum…

Wydarzenie

Pokaz, prezentacja, wystawa, wydarzenie kulturalne, sportowe, 
impreza masowa…

Produkty turystyczne 

złożone

Impreza

Wycieczka, obóz wędrowny, wczasy w siodle, „szkoła 

przetrwania”…

Szlak

Tematyczne szlaki piesze, rowerowe, kajakowe, samochodowe…

Miejsce

Kraj, region, województwo, powiat, gmina, miejscowość, park 
narodowy…

Źródło:  J.  Karczmarek,  A.  Stasia,  B.  Włodarczyk,  Produkt  turystyczny  albo  jak  organizować  poznawanie  świata.  Podręcznik, 
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2002, s. 56.

background image

Struktura produktu turystycznego

RDZEŃ

Poznanie

Wypoczynek 

PRODUKTU

PRODUKT

RZECZYWISTY

Przyjazdy 

Noclegi 

     Posiłki 

Wycieczki 

PRODUKT

Serwis 
posprzedażowy

Bezpłatne 
ubezpieczenia

Dodatkowe 
wycieczki

Rezerwacja 
komputerowa

Porady sprzedaży 
produktu

Bezpłatna 
opieka 
lekarska

Zabawy 

POWIĘKSZONY

Źródło: J. Altkorn, A. Nowakowska, Podstawy marketingu turystycznego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 
Kraków 1992, s. 89.

background image

Elementy produktu 

turystycznego - obszar

Infrastruktura

Wartość dodana

Dziedzictwo

Organizacja i zarządzanie

background image

Produkt turystyczny – obszar

(J. Kaczmarek, A. Stasiak, B. Włodarczyk)

Jest szczególnym, zdeterminowanym 
geograficznie produktem złożonym z 
wybranych elementów potencjału 
turystycznego (lub istniejących 
produktów prostych) danego obszaru, 
połączonych nadrzędną ideą, 
decydującą o jego oryginalności, 
odrębności i atrakcyjności rynkowej

background image

Pojęcie produktu turystycznego 

obszaru definiowane jest jako 

połączony rezultat atrakcji, 

udogodnień i usług oferowanych w 

miejscu docelowym, określanym jako 

miejsce turystyczne

Produkt turystyczny

background image

.

Hotel

Las

Restauracja

Wioska

-

-

-

-

-

-

-

-

Jezioro

Ulica

Ośrodek 

komercyjny

Sklepy

Wyciec

zki

 codziennie

background image

Dana miejscowość czy region jest
miejscem turystycznym, gdy:

Produkty i usługi tam oferowane mają 

pewne wspólne cechy;

Produkty te i usługi rozpoznawalne są 

pod wspólnym znakiem;

Miejscowość lub region posiada publiczną 

lub prywatną organizację turystyczną 

odpowiedzialną za zarządzanie nią.

Produkt turystyczny

background image

Produkty wiodące to: 

rekreacja związana z 

morzem i plażą,

imprezy rozrywkowe,

turystyka miejska i 

kulturowa, w tym 

zwłaszcza imprezy 

kulturalne,

przyjazdy w celu 

regeneracji zdrowia,

wędrówki piesze. 

Produkty 

uzupełniające to:

turystyka biznesowo–

konferencyjna,

turystyka 

sentymentalna – 

spotkanie kultur,

uprawianie sportów: 

wodnych 

– żeglarstwo, 

jeździectwo,

wydarzenia sportowe,

wycieczki rowerowe

Kreowanie produktów 

turystycznych w Sopocie

background image

Atrakcyjność turystyczna

Atrakcyjność określana przez różnego 
rodzaju klasyfikacje, kategoryzacje itp. 
(atrakcyjność ideograficzna);

Atrakcyjność wynikająca z przyjęcia 
określonej techniki oceny;

Atrakcyjność będąca wynikiem 
subiektywnego postrzegania.

background image

Atrakcyjność turystyczna

Atrakcyjność turystyczna jest 

wypadkową czterech podstawowych 
działów: 

Walorów turystycznych; 

Stanu środowiska naturalnego;

 Rezultatów działań związanych z 
ochroną środowiska;

Dostępności komunikacyjnej.

background image

Walory turystyczne

Udział powierzchni lasów w powierzchni 

gminy;

Udział powierzchni łąk i pastwisk w 

powierzchni gminy;

Udział pozostałych gruntów i nieużytków w 

powierzchni gminy;

Rzeki w gminie wg klas czystości / średnia 

ważona;

Jeziora (powierzchnia powyżej 25 ha) wg 

klas czystości / średnia ważona;

background image

Walory turystyczne

Liczba ważniejszych zabytków / 10 km²

Liczba muzeów / 10 km²;

Udział powierzchni chronionego krajobrazu 

w powierzchni gminy;

Liczba targów, wystaw i imprez 

odbywających się w gminie i ich natężenie 

w roku;

Długość szlaków turystycznych (pieszych, 

rowerowych i wodnych) na 100 km² w 

gminie.

background image

Środowisko naturalne

Udział ścieków oczyszczonych w ściekach 

wymagających oczyszczenia;

Ilość odpadów składowanych (w tonach) na 

km² powierzchni;

Grunty zdewastowane i zdegradowane, 

wymagające rekultywacji na 1 km² 

powierzchni gminy;

Emisja zanieczyszczeń w tysiącach ton na 1 

km² powierzchni. 

background image

Ochrona środowiska

Stosunek przepustowości oczyszczalni ścieków 

do ścieków wymagających oczyszczenia;

Redukcja zanieczyszczeń biologicznych (w %);

Redukcja zanieczyszczeń chemicznych (w %);

Udział zagospodarowania odpadów 

przemysłowych w ogólnej ilości odpadów 

składowych;

Udział zrekultywowanych terenów składowania 

odpadów w ilości gruntów zdewastowanych.

background image

Dostępność komunikacyjna

Długość dróg krajowych (w tym 
autostrad) w km na 1 km² powierzchni 
gminy;

Liczba stacji kolejowych na 100 km²;

Liczba zarejestrowanych samochodów 
na 10 tysięcy mieszkańców.

background image

Cechy podaży turystycznej 

elastyczność strukturalna produktu

charakter części produktu 

turystycznego powoduje uzależnienie 

struktury i funkcjonowania podaży 

turystycznej od sytuacji gospodarczej 

państwa (transport)

inwestycje kapitałochłonne

background image

komplementarność komponentów 

produktu turystycznego

wysokie koszty stałe, niskie koszty 

zmienne

sztywna w układzie przestrzennym

popyt jest zaspokajany w miejscu 

występowania podaży

sezonowość wykorzystania

Cechy podaży turystycznej 

background image

niemożność magazynowania

importochłonność

zależność od funkcjonowania 
wszystkich sektorów gospodarki
i in.

Cechy podaży turystycznej 

background image

Mierniki podaży 

turystycznej 

baza noclegowa

transport

liczba obiektów gastronomicznych

liczba obiektów kulturalnych

infrastruktura usługowa

background image

Baza noclegowa w Polsce w latach 1990-

2004 (tylko obiekty zakwaterowania 

zbiorowego)

  

 

                                                                                                                                                 

Źródło: GUS Turystyka w 2004 r. (i poprzednie edycje); stan w dniu 31 VII danego roku

background image

Liczba hoteli i pokoi hotelowych w 

latach 1990 - 2004

 

                                                                                                                                                

Źródło: GUS; "Turystyka w 2004 r." (i poprzednie edycje); dane wg stanu w dniu 31 VII danego roku.

background image

Miernikiem podaży mogłaby być atrakcyjność 
turystyczna, gdyby nie fakt, że w żaden 
sposób nie poddaje się ona konkretyzacji, 
gdyż atrakcyjność turystyczna jest sumą 
subiektywnych i obiektywnych ocen 
poszczególnych elementów podaży 
turystycznej, mieszczącą się w granicach 
wyznaczonych przez określony poziom cen
 i dochodów.

Mierniki podaży 

turystycznej 

background image

Analiza rynku usług turystycznych

Poznański syntetyczny wskaźnik 

koniunktury – PWKT

Jest średnią arytmetyczną ważoną 

sald koniunktury dotyczących:

aktualnego i przyszłego poziomu 

sprzedaży usług

 ilości obsłużonych klientów

 jakości usług

 aktualnej i przyszłej kondycji 

finansowej firm

background image

Poznański syntetyczny wskaźnik 

koniunktury – PWKT

do 10,0

Zjawisko bez zmian

10,1 do 25,5

Minimalna, umiarkowana zmiana

25,1 do 50,0

Wyraźna zmiana

50,1 do 75,0

Istotna, znaczna zmiana

75,1 do 90,0

Silna zmiana

ponad 90,0

Bardzo silna zmiana

background image

Poznański syntetyczny wskaźnik 

koniunktury – PWKT

Koniunktura na rynku usług noclegowych

Koniunktura na rynku usług noclegowych

background image

Poznański syntetyczny wskaźnik 

koniunktury – PWKT

Koniunktura na rynku usług biur podróży

Koniunktura na rynku usług biur podróży

background image

Poznański syntetyczny wskaźnik 

koniunktury – PWKT

background image

Turystyka a międzynarodowy 

obrót gospodarczy 

Wykład 5

background image

Zagadnienia

Turystyka międzynarodowa jako 
zjawisko gospodarcze

Bilans turystyczny a bilans płatniczy i 
handlowy

Udział turystyki w dochodzie 
narodowym

background image

Turystyka międzynarodowa 

jako zjawisko gospodarcze

Turystyka międzynarodowa

Turystyka zagraniczna

Turystyka aktywna

Turystyka pasywna

background image

Czynniki określające wielkość 

wpływów z tytułu eksportu 

turystycznego

Położenie geograficzne

Ruch i jego struktura

Wydatki turystów i ich struktura

Przeciętny czas pobytu turystów

background image

Przyjazdy turystów zagranicznych na 

świecie według regionów UNWTO

(w mln) 

 

1990

1995

2000

2001

2002

2003

2004

2005

zmian

a % 

04/05

zmian

a % 

05/04

Świat ogółem

441

538

689

688

709

697

766

808

10,0

5,5

Europa

264,8

309,3

396,2

395,8

407,4

408,6

425,6

443,9

4,2

4,3

Północna Europa

30,3

39,4

44,6

42,3

43,8

44,5

48,4

51,8

8,6

7,1

Zachodnia Europa

108,6

112,2

139,7

135,8

138,0

136,1

138,7

141,1

1,9

1,7

Środkowo - 
Wschodnia Europa

32,0

55,0

71,2

74,0

78,1

80,3

89,1

92,3

11,0

3,6

Europa Południowa i 
Śródziemn.

93,9

102,7

140,8

143,7

147,6

147,7

149,5

158,8

1,2

6,2

Azja i Pacyfik

57,7

85,0

111,4

116,6

126,1

114,2

145,4

156,2

27,3

7,4

Ameryki

92,8

109,0

128,2

122,2

116,7

113,1

125,8

133,1

11,2

5,8

Afryka

15,2

20,4

28,2

28,9

29,5

30,7

33,3

36,7

8,4

10,1

Bliski Wschód

10,0

14,3

25,2

25,0

29,2

30,0

35,9

38,4

19,8

6,9

źródło: Światowa Organizacja Turystyki (UNWTO): 

UNWTO World Tourism Barometer Volume 4, No. 1, January 2006

„Tourism Highlights, 2005 edition”

background image

Wpływy z turystyki międzynarodowej 

na świecie wg regionów UNWTO

(w miliardach USD i euro) 

 

Wpływy w USD

Wpływy w euro

Udział % 

rynku 
(2004

)

2002

2003

2004

2002

2003

2004

Świat ogółem

474,2

524

623

501,5

463

501

100

Europa

240,5

282,9

326,7

254,3

250,1

262,6

52,5

Północna Europa

35,5

41,9

48,9

37,6

37,1

39,3

7,9

Zachodnia Europa

87,1

103,1

117,4

92,2

91,2

94,4

18,8

Środkowo - 

Wschodnia 
Europa

23,5

22,9

27,5

24,8

20,2

22,1

4,4

Europa Południowa i 

Śródziemn.

94,4

114,9

132,9

99,8

101,6

106,9

21,3

Azja i Pacyfik

94,7

94,9

125,0

100,1

83,9

100,5

20,1

Ameryki

114,3

114,1

131,7

120,8

100,9

105,9

21,1

Afryka

11,8

15,5

18,3

12,6

13,7

14,7

2,9

Bliski Wschód

13

16,8

21,0

13,7

14,9

16,9

3,4

źródło: Światowa Organizacja Turystyki (UNWTO):

 „Tourism Highlights, 2005 edition”

;

informacja o zmianach w 2005 roku za: 

UNWTO World Tourism Barometer Volume 3, No. 3, October 2005

background image

Wpływy z turystyki 

międzynarodowej na świecie (w 

miliardach USD i Euro)

background image

Kraje świata przyjmujące najwięcej 

turystów zagranicznych w latach 2003

i 2004 (liczba przyjazdów w mln)

background image

Kraje świata zarabiające najwięcej na 

turystyce zagranicznej w latach 2003

 i 2004 (wielkość wpływów w mld USD)

background image

Kraje świata, których mieszkańcy 

wydają najwięcej na turystykę 

zagraniczną (mld USD)

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Niemcy

54,8

63

56,0

42

53,0

40

51,9

33

53,1

96

64,6

89

72,2

71

USA

56,4

83

58,9

63

64,7

05

60,2

00

58,0

44

56,6

13

65,6

35

W.Brytani

a

32,2

76

35,6

28

36,6

92

36,4

67

40,4

09

48,4

77

55,9

30

Japonia

28,8

15

32,8

08

31,8

86

26,5

30

26,6

81

28,9

59

38,1

03

background image

Turystyka zagraniczna jako 

eksport i import niewidzialny

Efekty wymiany zagranicznej 
produktu turystycznego są najczęściej 
porównywane z tradycyjnym handlem 
zagranicznym

background image

Turystyka zagraniczna poprzez saldo 
bilansu płatniczego, prowadzi do 
aktywizacji lub pasywizacji salda 
bilansu płatniczego. 

Stosuje się także w odniesieniu do 
niej określenia eksport i import 
niewidzialny.

Turystyka zagraniczna jako 

eksport i import niewidzialny

background image

Wyjazdy zagraniczne zalicza się do 
importu niewidzialnego, gdyż 
oznaczają one nabywanie usług 
turystycznych za granicą, a więc 
zmniejszenie popytu wewnętrznego 
(odpływ dewiz).

Turystyka zagraniczna jako 

eksport i import niewidzialny

background image

Eksport turystyczny czyli wydatki 
turystów zagranicznych mogą 
powiększać globalny popyt 
wewnętrzny i inicjować ożywienie 
gospodarcze.

Turystyka zagraniczna jako 

eksport i import niewidzialny

background image

Bilans turystyczny 

a bilans płatniczy i handlowy 

background image

Bilans płatniczy

Bilans płatniczy

Jest syntetycznym zestawieniem 

Jest syntetycznym zestawieniem 

wszystkich zawartych transakcji i 

wszystkich zawartych transakcji i 

dokonanych płatności między 

dokonanych płatności między 

krajowymi rezydentami a zagranicą w 

krajowymi rezydentami a zagranicą w 

określonym okresie, zazwyczaj 

określonym okresie, zazwyczaj 

jednego roku kalendarzowego.

jednego roku kalendarzowego.

background image

Całość płatności ujmowanych w bilansie 

Całość płatności ujmowanych w bilansie 

płatniczym dzieli się na dwa rachunki:

płatniczym dzieli się na dwa rachunki:

 

 

rachunek bieżący i rachunek kapitałowy 

rachunek bieżący i rachunek kapitałowy 

oraz rezerwy walutowe.

oraz rezerwy walutowe.

Bilans płatniczy

Bilans płatniczy

background image

transakcje towarowe (bilans handlowy)

transakcje towarowe (bilans handlowy)

usługi związane z przewozem 

usługi związane z przewozem 

eksportowanych i importowanych 

eksportowanych i importowanych 

towarów

towarów

inne usługi transportowe

inne usługi transportowe

podróże zagraniczne

podróże zagraniczne

Bilans płatniczy

Bilans płatniczy

 

 

Rachunek bieżący

Rachunek bieżący 

background image

Bilans płatniczy

Bilans płatniczy

 

 

Rachunek bieżący

Rachunek bieżący

dochody z inwestycji zagranicznych; 

dochody z inwestycji zagranicznych; 

dochody mieszkańców danego państwa 

dochody mieszkańców danego państwa 

z inwestycji zagranicznych oraz 

z inwestycji zagranicznych oraz 

dochody cudzoziemców z inwestycji 

dochody cudzoziemców z inwestycji 

dokonanych w danym kraju

dokonanych w danym kraju

inne towary, usługi oraz dochody i 

inne towary, usługi oraz dochody i 

wydatki wojskowe, z tytułu pracy, praw 

wydatki wojskowe, z tytułu pracy, praw 

autorskich, licencji, szkolenia, 

autorskich, licencji, szkolenia, 

doradztwa itd.

doradztwa itd.

transfery nieodpłatne

transfery nieodpłatne

background image

Bilans płatniczy

Bilans płatniczy

Rachunek obrotów kapitałowych

Rachunek obrotów kapitałowych

 

 

obejmuje

obejmuje

należności i zobowiązania finansowe

należności i zobowiązania finansowe

rezerwy i kapitały

rezerwy i kapitały

kapitały krótko i długoterminowe

kapitały krótko i długoterminowe

transakcje kapitałowe

transakcje kapitałowe

Rezerwy mogą składać się z dewiz i 

Rezerwy mogą składać się z dewiz i 

należności, złota monetarnego i in.

należności, złota monetarnego i in.

background image

Bilans turystyczny

Bilans turystyczny

Bilans turystyczny powstaje w wyniku 

Bilans turystyczny powstaje w wyniku 

wymiany turystycznej konkretnego 

wymiany turystycznej konkretnego 

państwa. 

państwa. 

Jest to zestawienie wszystkich 

Jest to zestawienie wszystkich 

wpływów i wydatków, jakie powstają 

wpływów i wydatków, jakie powstają 

w wyniku eksportu i importu produktu 

w wyniku eksportu i importu produktu 

turystycznego (najczęściej podobnie 

turystycznego (najczęściej podobnie 

jak bilans płatniczy dotyczy 1 roku).

jak bilans płatniczy dotyczy 1 roku).

background image

Funkcje spełniane przez bilans 

turystyczny

jest niezbędnym instrumentem 

zagranicznej polityki turystycznej

informuje o charakterze rynku konkretnego 

państwa (wysyłający, recepcyjny)

jest narzędziem ogólnej polityki 

gospodarczej państwa w stosunku do 

zagranicy

jest elementem wpływającym 

(utrudniającym lub ułatwiającym) na stan 

stosunków finansowych z zagranicą

background image

Trudności w kalkulacji bilansu

Trudności w kalkulacji bilansu

ujęcie wszystkich tytułów transferów 

ujęcie wszystkich tytułów transferów 

pieniężnych powstałych w wyniku wyjazdów 

pieniężnych powstałych w wyniku wyjazdów 

i przyjazdów, ruch niezorganizowany,

i przyjazdów, ruch niezorganizowany,

wiele płatności znajduje się w ramach 

wiele płatności znajduje się w ramach 

pozycji nie kojarzonych z omawianym 

pozycji nie kojarzonych z omawianym 

zjawiskiem, 

zjawiskiem, 

niedoskonałość statystyk odnośnie liczby 

niedoskonałość statystyk odnośnie liczby 

usług podlegających wymianie 

usług podlegających wymianie 

międzynarodowej.

międzynarodowej.

background image

Bilans turystyczny – struktura

Bilans turystyczny – struktura

w wąskim znaczeniu

w wąskim znaczeniu

Opiera się na statystykach 

Opiera się na statystykach 

dotyczących oficjalnej wymiany walut, 

dotyczących oficjalnej wymiany walut, 

związanej z importem i eksportem 

związanej z importem i eksportem 

produktu turystycznego. 

produktu turystycznego. 

Najczęściej są to transfery pieniędzy 

Najczęściej są to transfery pieniędzy 

przeznaczanych na zakup usług lub 

przeznaczanych na zakup usług lub 

całych pakietów.

całych pakietów.

background image

Bilans turystyczny – struktura

Bilans turystyczny – struktura

 

 

w szerokim znaczeniu

w szerokim znaczeniu

Wpływy

Wydatki

1. Wpływy z tytułu przyjazdów 

odwiedzających z zagranicy

1. Wydatki z tytułu wyjazdów 

własnych mieszkańców za granicę

2. Eksport towarów, artykułów 

konsumpcyjnych, sprzętu, urządzeń 

dla potrzeb turystyki

2. Import towarów, artykułów 

konsumpcyjnych, sprzętu, urządzeń 

dla potrzeb turystyki

3. Wpływy z tytułu usług 

komunikacyjnych świadczonych 
odwiedzającym z zagranicy

3. Wydatki komunikacyjne 

własnych mieszkańców, związane z 
zagranicznymi podróżami 

turystycznymi

4. Zagraniczne inwestycje 

turystyczne

4. Inwestycje turystyczne za 

granicą

5. Wpływy z tytułu inwestycji 
turystycznych za granicą

5. Wydatki z tytułu odsetek od 
inwestycji zagranicznych i od 

kredytów

6. Wpływy z tytułu zatrudnienia 

własnych mieszkańców za granicą 

w sektorze turystycznym

6. Wydatki z tytułu zatrudnienia 

cudzoziemców w sektorze 

turystycznym
7. Wydatki na promocję 

turystyczną

Suma

Suma

Saldo

background image

Bilans handlowy a bilans 

Bilans handlowy a bilans 

turystyczny

turystyczny

Porównując płatności turystyczne 

Porównując płatności turystyczne 

pojmowane wąsko (publikowane przez 

pojmowane wąsko (publikowane przez 

UN WTO), z bilansem handlowym, tak 

UN WTO), z bilansem handlowym, tak 

w odniesieniu do jednego i drugiego 

w odniesieniu do jednego i drugiego 

eksportu oraz importu, jak i sald obu 

eksportu oraz importu, jak i sald obu 

rodzajów wymiany – można otrzymać 

rodzajów wymiany – można otrzymać 

trzy wskaźniki.

trzy wskaźniki.

background image

udział wpływów z eksportu usług 

udział wpływów z eksportu usług 

turystycznych we wpływach z 

turystycznych we wpływach z 

eksportu towarowego

eksportu towarowego

udział wpływów z eksportu usług 

udział wpływów z eksportu usług 

turystycznych w wydatkach na import 

turystycznych w wydatkach na import 

towarowy

towarowy

udział salda bilansu turystycznego w 

udział salda bilansu turystycznego w 

saldzie bilansu handlowego

saldzie bilansu handlowego

Bilans handlowy a bilans 

Bilans handlowy a bilans 

turystyczny

turystyczny

background image

Udział wpływów z eksportu usług 

Udział wpływów z eksportu usług 

turystycznych we wpływach z 

turystycznych we wpływach z 

eksportu towarowego

eksportu towarowego

Zwykle główni eksporterzy produktu 

Zwykle główni eksporterzy produktu 

turystycznego są także liczącymi się 

turystycznego są także liczącymi się 

eksporterami towarów 

eksporterami towarów 

(za wyjątkiem np. Niemiec)

(za wyjątkiem np. Niemiec)

background image

Udział wpływów z eksportu usług 

Udział wpływów z eksportu usług 

turystycznych we wpływach z eksportu 

turystycznych we wpływach z eksportu 

towarowego

towarowego

Państwo

Eksport 

turystyczny (mld 

USD)

Eksport 

towarowy (mld 

USD)

2/3 * 100%

USA

60,4

512,4

11,8

Francja

24,8

233,6

10,6

Włochy

20,1

156,9

12,8

Hiszpania

19,4

63,1

30,7

W. Brytania

14,0

206,5

6,8

Austria

13,2

44,9

29,4

Niemcy

10,7

424,0

2,5

Hong Kong

7,6

135,2

5,6

Szwajcaria

7,6

70,1

10,8

Chiny

7,3

121,0

6,0

background image

Udział wpływów z eksportu usług 

Udział wpływów z eksportu usług 

turystycznych w wydatkach na import 

turystycznych w wydatkach na import 

towarowy

towarowy

Pozwala określić w jakim stopniu 

Pozwala określić w jakim stopniu 

eksport turystyczny pokrywa wydatki 

eksport turystyczny pokrywa wydatki 

na import

na import

W jakim stopniu odciąża on bilans 

W jakim stopniu odciąża on bilans 

handlowy bądź płatniczy z tych na 

handlowy bądź płatniczy z tych na 

ogół poważnych w każdym państwie 

ogół poważnych w każdym państwie 

wydatków

wydatków

background image

Udział wpływów z eksportu usług 

Udział wpływów z eksportu usług 

turystycznych w wydatkach na import 

turystycznych w wydatkach na import 

towarowy

towarowy

Niektóre państwa (np. Japonia) 

Niektóre państwa (np. Japonia) 

prowadzą politykę celowo ujemnego 

prowadzą politykę celowo ujemnego 

salda bilansu turystycznego. 

salda bilansu turystycznego. 

Można wnioskować, iż uzyskiwanie 

Można wnioskować, iż uzyskiwanie 

wpływów z tytułu eksportu usług 

wpływów z tytułu eksportu usług 

turystycznych nie jest celem strategii 

turystycznych nie jest celem strategii 

gospodarczej

gospodarczej

background image

Udział wpływów z eksportu usług 

Udział wpływów z eksportu usług 

turystycznych w wydatkach na 

turystycznych w wydatkach na 

import towarowy

import towarowy

Państwo

Wydatki na import 

towarowy (mln USD)

Wpływy z eksportu 

produktu (mln USD)

2/1 * 100%

Brazylia

27.740

1.924

6,9

Grecja

21.939

3.905

17,9

Indie

22.763

1.428

6,3

Japonia

274.435

3.477

1,3

Malezja

45.657

3.189

7,0

Meksyk

67.120

6.318

9,4

Norwegia

27.298

2.157

7,9

Niemcy

332.663

10.509

3,1

Nowa Zelandia

11.937

1.375

11,5

Polska

21.569

6.150

28,6

Portugalia

26.529

4.087

15,4

RPA

22.478

1.424

6,3

Singapur

85.229

7.067

8,3

Szwajcaria

67.711

7.570

11,2

Turcja

23.384

4.321

18,5

USA

663.830

60.406

9,1

W. Brytania

206.321

17.431

8,4

background image

Udział salda bilansu 

Udział salda bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

handlowego

handlowego

Wpływ bilansu turystycznego na 

Wpływ bilansu turystycznego na 

bilans płatniczy badany jest pośrednio 

bilans płatniczy badany jest pośrednio 

przy pomocy bilansu handlowego.

przy pomocy bilansu handlowego.

background image

Przyjmuje się założenie, że poza 

Przyjmuje się założenie, że poza 

bilansem handlowym wszystkie inne 

bilansem handlowym wszystkie inne 

pozycje bilansu  płatniczego /BP/ są 

pozycje bilansu  płatniczego /BP/ są 

zrównoważone. 

zrównoważone. 

O tym zatem, jak turystyka wpłynie 

O tym zatem, jak turystyka wpłynie 

na kształtowanie się tego ostatniego 

na kształtowanie się tego ostatniego 

decydują wzajemne relacje między 

decydują wzajemne relacje między 

charakterem i wielkością salda bilansu 

charakterem i wielkością salda bilansu 

handlowego /BH/ i turystycznego /BT/.

handlowego /BH/ i turystycznego /BT/.

Udział salda bilansu 

Udział salda bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

handlowego

handlowego

background image

BH>0

BH>0

 BT>0

 BT>0

BP>0

BP>0

Dodatnie saldo bilansu turystycznego 

Dodatnie saldo bilansu turystycznego 

powiększa aktywne saldo wymiany 

powiększa aktywne saldo wymiany 

towarowej, co sprawia, że turystyka 

towarowej, co sprawia, że turystyka 

przyczynia się do silniejszej 

przyczynia się do silniejszej 

aktywizacji bilansu płatniczego

aktywizacji bilansu płatniczego

Udział salda bilansu 

Udział salda bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

handlowego

handlowego

background image

BH>0 

BH>0 

    BT<0

    BT<0

 /BH/>/BT/

 /BH/>/BT/

BP>0

BP>0

Turystyka nie prowadzi do ujemnego 

Turystyka nie prowadzi do ujemnego 

salda bilansu płatniczego, ale jej rola 

salda bilansu płatniczego, ale jej rola 

jest negatywna (w tradycyjnym 

jest negatywna (w tradycyjnym 

ujęciu) bowiem ujemne saldo bilansu 

ujęciu) bowiem ujemne saldo bilansu 

turystycznego zmniejsza dodatnie 

turystycznego zmniejsza dodatnie 

saldo bilansu handlowego. 

saldo bilansu handlowego. 

Udział salda bilansu 

Udział salda bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

handlowego

handlowego

background image

BH<0

BH<0

 BT>0    /BH/</BT/   BP>0

 BT>0    /BH/</BT/   BP>0

Ujemne saldo bilansu handlowego jest 

Ujemne saldo bilansu handlowego jest 

bowiem z nadwyżką pokryte przez 

bowiem z nadwyżką pokryte przez 

dodatnie saldo bilansu turystycznego, 

dodatnie saldo bilansu turystycznego, 

co powoduje, że bilans płatniczy 

co powoduje, że bilans płatniczy 

aktywizuje się mimo niekorzystnych 

aktywizuje się mimo niekorzystnych 

wyników wymiany towarowej

wyników wymiany towarowej

Udział salda bilansu 

Udział salda bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

handlowego

handlowego

background image

BH<0

BH<0

 

 

BT>0

BT>0

   

   

/BH/>/BT/

/BH/>/BT/

    

    

BP<0

BP<0

Dodatnie saldo bilansu turystycznego 

Dodatnie saldo bilansu turystycznego 

łagodzi tylko deficyt bilansu 

łagodzi tylko deficyt bilansu 

handlowego, ale w pewnym tylko 

handlowego, ale w pewnym tylko 

stopniu, a zatem saldo bilansu 

stopniu, a zatem saldo bilansu 

płatniczego przy przyjętym założeniu 

płatniczego przy przyjętym założeniu 

pozostaje ujemne

pozostaje ujemne

Udział salda bilansu 

Udział salda bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

handlowego

handlowego

background image

Udział salda bilansu 

Udział salda bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

handlowego

handlowego

BH<0

BH<0

 BT<0

 BT<0

BP<0

BP<0

Deficyty zarówno bilansu handlowego, 

Deficyty zarówno bilansu handlowego, 

jak i turystycznego, muszą być łącznie 

jak i turystycznego, muszą być łącznie 

pokryte przez środki z innych pozycji 

pokryte przez środki z innych pozycji 

bilansu płatniczego

bilansu płatniczego

background image

Udział salda bilansu turystycznego w 

Udział salda bilansu turystycznego w 

saldzie bilansu handlowego

saldzie bilansu handlowego

Państwo

BH

BT

BH + BT

Algieria

+2.489

-88

+2.401

Argentyna

-3.782

+1.169

-2.613

Australia

-2.846

+555

-2.291

Austria

-10.329

+5.386

-4.943

Brazylia

+10.857

-393

+10.464

Bułgaria

-733

+50

-683

Dania

+6.628

-162

+6.466

Finlandia

+5.232

-378

+4.854

Francja

+5.478

+10.605

+16.083

Hiszpania

-19.004

+14.719

-4.285

Holandia

+9.705

-4.284

+5.421

Indonezja

+5.526

+2.449

+7.975

Irlandia

+7.199

+383

+7.582

Izrael

-7.842

-203

-8.045

Japonia

+120.634

-23.303

+97.331

Kanada

+6.009

-4.732

+1.277

Korea Pd

-1.595

-595

-1.000

Malezja

+1.465

-84

+1.381

Meksyk

-19.894

+605

-19.285

background image

Udział salda bilansu turystycznego w 

Udział salda bilansu turystycznego w 

saldzie bilansu handlowego

saldzie bilansu handlowego

Niemcy

+35.957

-27.005

+8.952

Norwegia

+7.916

-1.716

+6.200

Nowa Zelandia

+901

+162

+1.063

Polska

-4.691

+4.319

-372

Portugalia

-8.916

+2.330

-6.586

RPA

+4.249

-408

+3.841

Rumunia

-1.147

+2

-1.145

Singapur

-11.221

+2.771

-8.450

Szwajcaria

+1.972

+1.198

+3.170

Szwecja

+7.177

-1.814

+5.363

Turcja

-14.085

+3.025

-11.060

USA

-138.665

+23.411

-115.254

Wenezuela

+3.399

-1.529

+1.870

Węgry

-3.916

+440

-3.476

Wielka Brytania

-24.768

-3.980

-28.742

Włochy

+19.475

+7.468

+26.943

background image

W większości przypadków główni 

W większości przypadków główni 

partnerzy handlowi są także głównymi 

partnerzy handlowi są także głównymi 

partnerami wymiany turystycznej

partnerami wymiany turystycznej

Udział salda bilansu 

Udział salda bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

turystycznego w saldzie bilansu 

handlowego

handlowego

background image

Udział turystyki w dochodzie 

narodowym

background image

Turystyka zagraniczna

 a produkt krajowy brutto 

Jednym z mierników 

charakteryzujących umownie 

gospodarcze znaczenie turystyki 

zagranicznej jest udział wpływów z 

eksportu produktu turystycznego 

w produkcie krajowym brutto lub 

w dochodzie narodowym

Uważa się, że znaczenie to jest tym 

większe im większy jest ten udział. 

background image

Turystyka zagraniczna

 a produkt krajowy brutto 

Państwo

PKB (mln USD)

ET (mln USD)

%

Austria

183.530

13.566

7,4

Francja

1289.235

23.410

1,8

Hiszpania

533.987

19.425

3,6

Niemcy

1879.151

10.509

0,6

Kanada

574.894

5.897

1,0

Polska

87.314

4.500

5,2

USA

6387.686

56.501

0,9

W. Brytania

1042.700

13.451

1,3

Włochy

1134.980

20.521

1,8

background image

Udział turystyki w polskim PKB

Szacuje się, że wkład 

turystyki w PKB w Polsce 

wynosi ok. 4,6-8% 

background image

Udział turystyki w dochodzie 

narodowym

Metoda strumieni produktów 

(turystyczne wydatki konsumpcyjne, 

wydatki inwestycyjne na rozwój 

produkcji dóbr i usług turystycznych, 

wydatki rządowe na rozwój turystyki)

Metoda kosztowa – suma cen 

czynników produkcji zużywanych w 

procesie wytwarzania (płace, zyski, 

procenty)

background image

Efekt mnożnikowy

1

K = ----------

DC

1- ------

DY

C –zmiana w konsumpcji
D – zmiana w dochodzie

DC

Stosunek -----  krańcowa skłonność ludności

DY

do wydania dochodów

background image

Efekt mnożnika turystycznego równa 

się efektowi jednostki wydatków 

turysty z punktu widzenia tworzenia 

nowych dochodów w gospodarce

Wydatek turysty wywołuje dodatni 

efekt ekonomiczny i jego dalsza 

cyrkulacja wpływa korzystnie na całą 

gospodarkę oraz poziom życia 

społeczeństwa

Efekt mnożnikowy

background image

Zadanie dla ambitnych 3

Scharakteryzuj rynek turystyczny 
dowolnie wybranego kraju

background image

Dziękuję za uwagę 


Document Outline