PRZESTRZEŃ 

PRACY: 

ANTROPOMETRIA

Przygotowała:

Justyna Koloch

 

 

ANTROPOMETRIA:



Rozkład normalny,



Centyle



Wymiary antropometryczne,



Atlasy antropometryczne,



Przestrzeń pracy i metody jej 
projektowania

 

 

Czym jest antropometria?

Zespół technik i metod pomiarowych 

umożliwiających ścisłe badanie 

zróżnicowania cech mierzalnych człowieka 

i ich zmienności w rozwoju osobniczym.

 

 

Rozkład normalny:



zwany rozkładem Gaussa-Laplace'a 
jest najczęściej spotykanym 
rozkładem zmiennej losowej ciągłej



zmienna losowa ciągła X ma rozkład 
normalny o wartości oczekiwanej m i 
odchyleniu standardowym σ:

)

,

(

:



m

N

X

 

 

Rozkład prawdopodobieństwa w przypadku 
zmiennej losowej ciągłej nosi nazwę 
rozkładu (funkcji) gęstości.

Funkcja gęstości w rozkładzie normalnym o postaci:

określona została dla wszystkich rzeczywistych 
wartości zmiennej X.

0

,

2

1

)

(

2

2

2

)

(



























i

x

gdzie

e

x

f

m

x

 

 

 

 

Czym jest centyl?



Centyl rzędu p, czyli p-ty centyl, 
to taka wartość c

p

, dla której p % 

populacji ma wartość danej 
cechy mniejszą, a pozostała 
część populacji (czyli 100-p) % 
większą niż c

p

.

 

 

Centyle oblicza się z próbki 
losowej, przy czym:



50 centyl  mediana



5 centyl  kwantyl dolny (

c

5

)



95 centyl  kwantyl górny (

c

95

)

kwantyle 
progowe

 

 

Jeżeli rozkład badanej cechy 
jest normalny to:

c

p 

= x + u

p

 * σ

x – średnia arytmetyczna
σ – odchylenie standardowe
u

p

 – p-ty centyl rozkładu normalnego 

unormowanego na (0,1)

 

 

Zastosowanie centyli:



umożliwia ustalenie odestka 
użytkowników osiągających warunki 
komfortu przy danym rozwiązaniu 
projektowym 



podczas oceny prototypów maszyn i 
urządzeń 

 

 

Czym są wymiary 

antropometryczne?



wymiary człowieka, które służą do 
kształtowania stanowiska pracy pod 
kątem wygody użytkownika i 
funkcjonalności projektowanych 
elementów



podawane w postaci centylowej 

 

 

Korzyści wynikające ze 
znajomości wymiarów 
antropometrycznych:



ustalenie wielkości przestrzeni pracy



ustalenie rozmiarów powierzchni pracy i jej 
wysokości



ustalenie rozmiarów siedzisk i urządzeń 
pracowniczych



rozmieszczenie w.w. elementów, urządzeń 
sygnalizacyjnych i sterowniczych 
względem siebie i użytkownika

 

 



W projektowaniu kryteria 
antropometryczne określają, iż 
struktura stanowiska pracy 

powinna 

być dostosowana do przynajmniej 
90% użytkowników

, tj. stwarzać 

wygodne i bezpieczne warunki pracy 
osobom, których wymiary mieszczą 
się między wartościami 5. i 95. 
centyla

 

 

Metody projektowania 
przestrzeni pracy:



bezpośrednia - atlasy 
antrpopometryczne



pośrednia - fizyczne modele człowieka



komputerowa – modele wirtualne

 

 

Co to jest atlas 

antropometryczny?

Publikacje dotyczące dorosłej ludności Polski 
zawierające:



cechy antropometryczne w kolejności 
porządkowej, z przynależnym dla nich 
numerem



trzy charakterystyczne wielkości z rozkładu 
normalnego (tj. dot. kwantyla 5 i 95 oraz 
mediany) przy zróżnicowaniu na płeć



wartości pomiarów w mm

 

 

 

 



k – wymiar konstrukcyjny



22 – numer porządkowy 

 wymiaru



płeć 



95 – wartość progowa

(kwantyl)



l – niezbędny dystans,
     luz, zapas miejsca itp.

 

 

Wykorzystanie atlasów 
antropometrycznych:



przy projektowaniu obiektów, dla 
których tylko jeden wymiar ma 
decydujące znaczenie 



przy ustaleniu wysokości lub 
odległości wielu pojedynczych 
elementów przewidzianych do 
użytkowania przez człowieka 

 

 

Model dwuwymiarowy 
człowieka



są profilem poprzecznym sylwetki 
człowieka



manekiny są wykonane w takiej skali, 
w jakiej jest sporządzony rysunek 
projektowanego układu lub jego 
makieta

 

 

Model trójwymiarowy 
człowieka



są wykonane w różnej skali , do 

wymiarów człowieka włącznie



fantomy odpowiadające 

naturalnym wymiarom 

człowieka mogą być stosowane 

w odniesieniu do oryginalnych 

elementów stanowiska pracy, 

bądź też w odniesieniu do 

urządzeń prototypowych

 

 

Probanci jako fizyczne modele 
człowieka



osobnicy o prawidłowej budowie i proporcjach 
ciała, którzy swoimi wymiarami odpowiadają 
wymiarom osobnika 5- , 50- , 95 - centylowych, 



do oceny stopnia dostosowania przestrzennego 
makiety ( skali 1:1) lub prototypu danego 
urządzenia do wymiarów ciała i zakresów ruch 
człowieka będącego w określonej pozycji

 

 

Modele wirtualne człowieka



Program Anthropos:
- witrualizacja wysokiej 
jakości zagadnień 
ergonomicznych
- projektowanie 
wszelkich wyrobów 
technicznych 
obsługiwanych przez 
człowieka

 

 

Podsumowanie:



Rozkład normalny 



Centyl 



Wymiary antropometryczne



Atlas antropometryczny



Metody projektowania przestrzeni pracy:
- bezpośrednia
- pośrednia 
- komputerowa

)

,

(

:



m

N

X

 

 

Literatura 



Batogowska A., Słowikowski J.: Atlas 
antropometryczny dorosłej ludności 
Polski dla potrzeb projektowania. 
Instytut wzornictwa przemysłowego, 
Warszawa 1974.



www.g.m.statystyk.w.interia.pl



www.ergonomia.ioz.pwr.wroc.pl

 

 

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 