KONFLIKTY ETNICZNE
I RELIGIJNE WE
WSPÓŁCZESNYM
ŚWIECIE
KONFLIKTY ETNICZNE
I RELIGIJNE WE
WSPÓŁCZESNYM
ŚWIECIE
Konflikty w republikach
poradzieckich, z wyjątkiem
Czeczenii, na początku lat 90.
Konflikt Mołdawii z Gagauzami
oraz z ludnością
nieakceptującą planów zjednoczenia z Rumunią.
Konflikty Gruzji z Południową Osetią i Abchazją
w
latach 1992-93.
Konflikt Armenii z Azerbejdżanem
o Górny
Karabach, który w 80% zamieszkują Ormianie.
Wojna domowa w Tadżykistanie
z islamistami
popieranymi przez Afgańskich Talibów.
MAP
Y
Konflikty etniczne i religijne na
obszarze państw powstałych po
rozpadzie Jugosławii.
Konflikt muzułmańsko-serbski
na obszarze Bośni i Hercegowiny,
którego celem było oderwanie od Bośni terenów zamieszkanych przez
Serbów. Działaniom tym towarzyszyły krwawe czystki etniczne.
Konflikt słoweńsko-serbski
wywołał krótkotrwałe walki w 1991r.
Konflikt chorwacko-serbski
wybuchł w 1991r. Po ogłoszeniu przez
Chorwację niepodległości. Walki zostały wywołane przez Serbów
zamieszkujących w Krainie i Sławinii i były wspomagane przez armię
jugosławiańską. Ustały w 1992r.
Konflikt albańsko-serbski
w regionie Kosowo zamieszkałym przez
82% Albańczyków i tylko 10% Serbów. Niepodległość Kosowa ogłosił
parlament w 1990r. W 1992r. Ponownie wybrano parlament
nieuznany przez Serbów. Szczytem konfliktu była interwencja serbska
w 1998r. Zakończona interwencją wojsk NATO.
MAP
Y
Konflikty etniczne i religijne na
terenie krajów Unii Europejskiej
Konflikt katolicko-protestancki
w Ulsterze (Irlandia Północna)
toczący się od 1921r., kiedy po walkach IRA (Irish Republican
Army) Irlandia została podzielona na Wolne Państwo Irlandię o
charakterze dominium i Irlandię Północną. Istniały dwie
przyczyny walk:
1.
Dążenie do połączenia Irlandii Północnej z niepodległą
Irlandią;
2.
Dyskryminacja mniejszości katolickiej przez protestancką
większość.
W latach 1922-23 toczyła się wojna domowa, którą przegrali
zwolennicy kontynuowania walk. Zaostrzenie konfliktu nastąpiło
w latach 1968-69, po czym nastąpiła próba
umiędzynarodowienia konfliktu na forum ONZ. W 1995r.
Zapoczątkowano rozmowy z partią Sin Fein, której zbrojnym
ramieniem jest IRA.
MAP
Y
Konflikty etniczne i religijne na
terenie krajów Unii Europejskiej
c.d.
Konflikt baskijsko-hiszpański
przybrał na sile po 1958r.,
kiedy powstałą organizacja terrorystyczna ETA. Co
ciekawe Baskowie, zamieszkujący kraj Basków, Nawarrę
oraz południową część Francji cieszyli się autonomią aż do
XIXw., kiedy wskutek napływu Hiszpanów i antybaskijskiej
polityki rządu w Madrycie pojawiły się ruchy narodowe.
Prześladowania nasiliły się za rządów generała Franco,
który stłumił powstanie w 1937r. i zlikwidował autonomię
w 1939r. Niestety, rządy Hiszpańskie również po II wojnie
światowej prowadziły podobną politykę, czego efektem
było powstanie ETA i szereg krwawych zamachów
bombowych na przedstawicieli hiszpańskiego rządu.
MAP
Y
Konflikt z islamistami w Algierii
zapoczątkowany
konfliktem Frontu Wyzwolenia narodowego z
Muzułmańskim Frontem Ocalenia, który wygrał wybory w
1990r., a następnie parlamentarne w 1991r. W styczniu
1992r. Przeprowadzono zamach stanu, anulowano wybory,
a w lutym wprowadzono stan wyjątkowy i zdelegalizowano
Muzułmański Front Ocalenia. Doprowadziło to do szeregu
zamachów terrorystycznych przeprowadzonych przez
islamistów, szczególnie na algierskiej prowincji.
Konflikt w Algierii
MAP
Y
Konflikty w Angoli i Ruandzie
Konflikt w Angoli
rozpoczął się zaraz po uzyskaniu niepodległości
przez ten kraj. Władzę, dzięki pomocy Kubańczykow, uzyskal
Ludowy Front Wyzwolenia Angoli, ktory toczył dlugoletnie walki z
partyzantami Narodowego Zwiqzku na rzecz Calkowitej
Niepodleglosci Angoli i Narodowego Frontu Wyzwolenia Angoli. W
latach 80. dzięki pomocy RPA Narodowy Zwiqzek na rzecz
Calkowitej Niepodleglosci Angoli zdobyl poludniowo-wschodniq
część kraju. W 1989 r. zawarto porozumienie pomiędzy RPA,
Angolą i Kubą o przyznaniu Namibii niepodległości i wycofaniu
wojsk kubańskich. Po kolejnych wyborach wygranych przez
Ludowy Front Wyzwolenia Angoli na nowo rozgorzaly walki
pomiędzy Narodowym Związkiem na rzecz Calkowitej
Niepodleglosci Angoli a siłami rządowymi.
Konflikt w Ruandzie
pomiędzy plemionami Hutu i Tutsi. Hutu to
plemię rolników, podczas gdy Tutsi to bardziej przedsiębiorcze i
mobilne plemię pasterzy, ktore przybyło na obszar Ruandy w XV w.
Do nasilenia konfliktu doszlo w 1994 r., kiedy na terytorium
Ruandy i sąsiedniej Burundi zginęło około 1 mln osób. Kres rzezi
przyniosla interwencja sil pokojowych - wojsk francuskich,
belgijskich i zairskich.
MAP
Y
Konflikty w Nigerii
Konflikty na terytorium Nigerii wynikają z jej ogromnego
zroznicowania:
o
etnicznego - Nigeria jest federacją regionów zamieszkiwanych
przez plemiona Joruba, lbo, Fulani oraz Hausa,
o
religijnego - północna część kraju zamieszkiwana jest przez
wyznawcow islamu, a południowa przez chrześcijan .
Konflikty mają często podłoże ekonomiczne i społeczne z podziałami
zysków ze sprzedaży ropy naftowej eksploatowanej w południowej
części kraju. Nigeria przeżyła 6 zamachów stanu, ostatni w 1994 r.,
kiedy związki zawodowe poparły obalonego prezydenta Abiolę
grożąc strajkiem generalnym. Najkrwawszy konflikt rozpoczął się w
1967 r., kiedy niepodieglość oglosila Republika Biafry w
poludniowo-wschodniej części Nigeriii. Wywołało to krwawą wojnę
domową w Iatach 1967-70 r., w trakcie której zginęło około 1 min
osób.
MAP
Y
Konflikt w Somalii
Konflikt w Somalii
jest nietypowy z uwagi na jednorodną
strukturę etniczną i reIigijną tego kraju. WaIki, jakie miały
tam miejsce w latach 90. i na poczqtku 90., wynikały z
konfliktów pomiędzy klanami i rodami zamieszkującymi ten
kraj. W wyniku konfliktów zniszczeniu uległy systemy
nawadniające, co doprowadziło do klęski głodu.
MAP
Y
Konflikt w Kaszmirze
Kaszmir to kraina historyczna położona na terytorium
trzech państw Indii, Pakistanu i Chin. W XIX w. Brytyjczycy
przyznali go radży prowincji Dżammu. Większa część
Kaszmiru należy do Indii, ale dwa pozostałe państwa
zgłaszają wobec niego roszczenia. W latach 80. nastąpiła
eskalacja konfliktu sikhijsko-hinduskiego. W 1984 r. wojsko
zajęło swiątynie w Armitsarze - siedzibę terrorystów.
Odpowiedzieli oni zamachem na Indirę Ghandi, to zaś
wywołało liczne pogromy ludności sikhijskiej. Zamachy
terrorystyczne spowodowały zwiększenie liczebności armii
indyjskiej w prowincji. Zagrożenie wybuchem konfliktu
wzrosło po przeprowadzeniu przez Pakistan pierwszej
udanej eksplozji atomowej.
MAP
Y
Konflikt na Sri Lance
Konflikt tamilsko-syngaleski
na Sri Lance. Jego źródłem było
ustalenie języka syngaleskiego oficjalnym językiem Sri Lanki,
podczas gdy ludność tamilska zachowała odrębność zarówno
religijną, jak i językową. Pierwsze zamieszki na tym tle miały
miejsce juz w 1958 r. W 1978 r. Tamilowie wysunęli żądania
utworzenia państwa tamilskiego w północno-wschodniej części
wyspy, na co władze odpowiedziały wprowadzeniem stanu
wyjątkowego. W latach 1983-89 toczyła się na terytorium Sri Lanki
wojna domowa. Tamilowie szukali poparcia w Indiach, te zaś
namówiły ich do przyjęcia propozycji szerokiej autonomii. Pomimo
tego nasiliła się działalność terrorystyczna Tamilskich Tygrysów i
Organizacji Wyzwolenia Tamilskiego, co spowodowało
wprowadzenie na terytorium Sri Lanki w 1987 r. Indyjskiego
Korpusu Pokojowego. W 1988 r. język tamilski został uznany
oficjalnie drugim języ kiem urzędowym, a w 1990 r. wycofano
Indyjski Korpus Pokojowy. Niestety akcje terrorystyczne na
terytorium tego kraju nie ustały.
MAP
Y
Konflikt palestyńskko-arabski
Konflikt palestyńsko-arabski spowodowany
został utworzeniem przez Brytyjczyków
państwa palestyńskiego oraz państwa Izrael.
I wojna arabsko-izraelska
wybuchła zaraz po
ogłoszeniu niepodległości, kiedy to wojska Egiptu,
Transjordanii, Syrii, Iraku i Libanu zaatakowały
Izrael. Atak został odparty, a terytorium Izraela
powiększyło się z 14 do 20 tys. km
2
MAP
Y
II wojna arabsko-
izraelska
prowadzona w
la tach 1956-57 razem z
wojskami francuskimi i
angielskimi, kiedy
prezydent Naser ogłosił
nacjonalizację Kanału
Sueskiego. W marcu
1957 r. Izrael wycofał
się z półwyspu Synaj,
Strefy Gazy i Zatoki
Akaba, uzyskując
możliwość korzystania z
Cieśniny
Tiran.
III wojna arabsko-izraelska
(wojna sześciodniowa)
toczona w dniach 5-10
października 1967,
zapoczątkowana ostrzałem
Izraela przez Syrię ze wzgórz
Golan oraz zajęciem przez
Egipt cieśniny Tiran. W
odpowiedzi Izrael
przeprowadził sprawną akcję
zbrojną, której efektem było
zajęcie półwyspu Synaj,
Strefy Gazy, Zachodniego
Brzegu Jordanu oraz wzgórz
Golan.
MAP
Y
IV wojna arabsko-izraelska
(wojna Jom Kipur; 6-22
października 1973) -
rozpoczęta przez Egipt i Syrię
w celu odzyskania utraconych
terytoriów, a zakończona
zajęciem przez Izrael
zachodniego brzegu Kanału
Sueskiego. Ostatecznie
konflikt z Egiptem zażegnano,
podpisując układ w Camp
David, którego efektem było
odzyskanie przez Egipt
Synaju w zamian za uznanie
państwa Izrael.
V wojna arabsko-izraelska
toczona w dniach 6-11
czerwca 1982 r. w celu
likwidacji baz Organizacji
Wyzwolenia Palestyny w
Libanie.
Porozumienie . zawarte
pomiędzy Organizacją
Wyzwolenia Palestyny a
Izraelem zaowocowało
utworzeniem Autonomii
Palestyńskiej na Za
chodnim Brzegu
Jordanu i w Strefie Gazy
oraz zaprzestaniem
rozwoju osiedli
żydowskich na tych
obszarach. Niestety,
wybuch kolejnej Intifady
zatrzymał procesy
pokojowe na tym
obszarze.
MAP
Y
Problem Tybetu
Niepodległość Tybetu została
ogłoszona przez XIII Dalajlamę w
1913 r. i trwała do 1949 r. Wtedy to
nastąpiła inwazja wojsk
komunistycznych Chin, które
uzasadniały swe działanie
historycznymi wpływami na tym
obszarze. Prawdziwym powodem
była jednak militarna słabość Tybetu
i ekspansja komunizmu.
Prześladowanie ludności tybetańskiej
oraz tybetańskiej odmiany buddyzmu
spowodowało emigrację XIV
Dalajlamy do Indii, gdzie pozostaje
do dziś. Za swoją działalność na
rzecz pokoju i pojednania otrzymał
on Pokojową Nagrodę Nobla.
MAP
Y
Konflikt Północ-Południe
Konflikt Północ–Południe,
konflikt globalny, którego źródło
stanowią różnice w poziomie rozwoju dwóch wielkich grup
państw. Północ stanowią wysoko rozwinięte państwa leżące
na północnej półkuli, Południe to kraje rozwijające się,
często postkolonialne na terenie Afryki, Ameryki
Łacińskiej, Azji. Określenie pojawiło się w latach 70. na
konferencji krajów tzw. Trzeciego Świata poświęconej
rozwojowi współpracy międzynarodowej oraz ustanowieniu
nowego ładu gospodarczego. Postulowano tam zwiększenie
pomocy gospodarczej dla Południa, stworzenie systemu
preferencji w handlu, dostęp do technologii.
O konflikcie Północ-Południe mówiono też w kontekście
ideologii maoizmu i polityki Chin, których przywódca Mao
Tse-tung obwołał się liderem krajów Południa w przyszłej
wojnie z Północą. Według chińskiej teorii konfliktu Północ
oparła swą światową strategię na założeniu utrzymania
Południa w stanie pełnej zależności politycznej i
ekonomicznej, stosowania eksploatacji kolonialnej, a
później neokolonialnej. Jedynym rozwiązaniem problemu
mogłaby stać się jedynie światowa rewolucja
przywracająca globalną równowagę.
Konflikt Północ–Południe jest jednym z najbardziej
palących problemów w stosunkach międzynarodowych.
Spis
treści
Terroryzm
Terroryzm polega na stosowaniu przemocy lub zastraszaniu opinii publicznej
celem wymuszenia na rządach państw podjęcia określonych działań. Bardzo
wyraźnie można było zaobserwować ten schemat w wydarzeniach 11 marca
2004 r. w Madrycie. W wyniku podłożenia bomb przez Al Kaidę w madryckim
metrze (zginęło wtedy prawie 200 osób) wybory wygrał kandydat, któremu
jeszcze przed zamachem nie dawano żadnych szans. Następnie natychmiast
spełnił on żądania Al Kaidy i wycofał wojska hiszpańskie z Iraku.
Podstawowymi cechami terroryzmu są:
o
pozbawione jakichkolwiek skrupułów działanie połączone z
nierespektowaniem ogólnie przyjętych norm postępowania;
o
stosowanie przemocy jako jedynego sposobu działania;
Stosowanie działań podstępnych i ukrytych; zastraszenie społeczeństwa. Do
międzynarodowej walki z terroryzmem zmusił państwa dopiero atak
przeprowadzony przez Al Kaidę na wieżowce WTC w Nowym Jorku. Rozpoczęła
się wojna z terroryzmem, której celem jest likwidacja baz terrorystów, reżimów
sprzyjających terroryzmowi oraz traktujących terroryzm jako sposób działania.
Spis
treści
