1
PROCES PODEJMOWANIA
DECYZJI
1
PROCES PODEJMOWANIA
DECYZJI
Sytuacja decyzyjna
Sytuacja decyzyjna - oznaczająca zbiór
wszystkich czynników, mających wpływ na
podjęcie decyzji przez decydenta w procesie
decyzyjnym. Czynniki te można podzielić na:
- niezależne od decydenta
- zależne od decydenta
W
procesie
formułowania
problemu
decyzyjnego
czynniki
niezależne
od
decydenta stają się zazwyczaj warunkami
ograniczającymi decyzję, zaś zależne –
kryteriami oceny decyzji.
Problem decyzyjny
Problem decyzyjny - oznacza sytuację
problemową,
w
której
podmiot
(decydent) staje przed koniecznością
wyboru jednego z przynajmniej dwóch
możliwych wariantów działania.
Sformułowanie problemu decyzyjnego
jest zazwyczaj pierwszym krokiem do
zbudowania modelu decyzyjnego.
Problem decyzyjny
Dobrze sformułowany problem
powinien
szczegółowo definiować:
decydenta lub decydentów
warunek ograniczający decyzję
zbiór decyzji dopuszczalnych
kryteria oceny decyzji
Model decyzyjny
Model decyzyjny – oznacza teoretyczne
odwzorowanie wycinka rzeczywistości,
które w sposób syntetyczny opisuje
problem decyzyjny;
model taki powinien umożliwiać
określenie
zbioru decyzji dopuszczalnych i zbioru
decyzji optymalnych
6
Decydowanie
To dokonywanie świadomego,
To dokonywanie świadomego,
nielosowego wyboru z minimum
nielosowego wyboru z minimum
dwóch wariantów, mające na celu
dwóch wariantów, mające na celu
redukcję i zmianę stanu
redukcję i zmianę stanu
niepożądanego w ramach
niepożądanego w ramach
przedmiotu wyboru.
przedmiotu wyboru.
7
Proces podejmowania
decyzji
To rozpoznawanie i
To rozpoznawanie i zdefiniowanie
istoty sytuacji decyzyjnej,
istoty sytuacji decyzyjnej,
zidentyfikowanie alternatywnych
zidentyfikowanie alternatywnych
możliwości, wybór „najlepszej” z
możliwości, wybór „najlepszej” z
nich i wprowadzenie jej w życie.
nich i wprowadzenie jej w życie.
Rodzaje decyzji
Decyzje strategiczne - dotyczą
zdarzeń w latach przyszłych, stopień
pewności osiągnięcia zamierzonego
rezultatu jest niski, a poziom ryzyka
związany z ich podjęciem wyskoki.
Są to najczęściej decyzje dotyczące
rozwoju lub przetrwania firmy.
Rodzaje decyzji
Decyzje taktyczne dotyczą zdarzeń z
najbliższego roku. Mają większą pewność
osiągnięcia zamierzonego rezultatu.
Decyzje operacyjne dotyczą zjawisk
zachodzących w ciągu dnia miesiąca lub
kwartału, mają niski poziom ryzyka.
Charakteryzują się wysokim stopniem
pewności
osiągnięcia rezultatu
.
10
Typy decyzji
decyzje zaprogramowane:
to decyzje mające kompletną strukturę lub powtarzające
się z pewną częstotliwością (albo i jedno, i drugie),
decyzje niezaprogramowane:
to decyzje o niezbyt wyraźnej strukturze,
podejmowane znacznie rzadziej niż decyzje
zaprogramowane
11
Warunki podejmowania
decyzji
pewność:
pewność:
znane są możliwe warianty decyzji i ich skutki (dobrze
znane są możliwe warianty decyzji i ich skutki (dobrze
ustrukturalizowane),
ustrukturalizowane),
ryzyko:
ryzyko:
znane są warianty decyzji i ich skutki ale z szacunkowym
znane są warianty decyzji i ich skutki ale z szacunkowym
podobieństwem (słabo ustrukturalizowane),
podobieństwem (słabo ustrukturalizowane),
niepewność:
nie są znane wszystkie warianty decyzji, a skutki trudno
oszacować (niestrukturalizowane).
Fazy procesu decyzyjnego
1.
Rozpoznanie problemu (P),
2.
Ustalenie wariantów rozwiązania
problemu (wariantów wyboru) (W)
oraz rozwiązań alternatywnych (A),
3.
Przewidywanie i ocenę ewentualnych
wyników każdego z wariantów (O),
4.
Wybór ostatecznej decyzji (D),
5.
Wydanie decyzji.
Schemat procesu
decyzyjnego
P
– rozpoznanie problemu
A
– rozwiązania
alternatywne
W
– warianty wyboru
D
–
ostateczna decyzja
O
- ocena
14
Metody podejmowania
Metody podejmowania
decyzji
decyzji
Burza mózgów
Metoda 66 (
6 zespołów 6 osob. X 15min)
Metoda 635 (
6 osób, 3 pomysły,5 min x 5
przekazań swoich pomysłów
)
Bariery w podejmowaniu
decyzji
informacyjna - polega na nie
posiadaniu wystarczających
informacji do podjęcia decyzji
zasobowa - związana z
dysponowaniem ograniczonymi
środkami ludzkimi i rzeczowymi
Bariery w podejmowaniu
decyzji
osobowościowa i
kompetencyjna - wynikająca z
cech osobowościowych i
kompetencji decydenta
społeczna - wynikająca z tego, że
np. w firmie jest wielu ludzi o
różnych oczekiwania, często
występują konflikty
Bariery w podejmowaniu
decyzji
organizacyjna - wynikająca z
niedostosowania struktury
organizacyjnej do warunków działania
firmy
biurokratyczna - wynikająca ze zbyt
dużej liczby rygorystycznych
przepisów
konkurencyjna - związana z istnieniem
na rynku firm konkurencyjnych
18
Podsumowanie
decyzje są integralną częścią wszelkiej
działalności kierowniczej, jednakże
największe znaczenie mają dla procesu
planowania,
podejmowanie decyzji jest aktem wyboru
jednej możliwości spośród ich zestawu,
Proces podejmowania
decyzji obejmuje:
1.
rozpoznanie i zdefiniowanie
charakteru sytuacji decyzyjnej,
2.
zidentyfikowanie alternatywnych
wariantów,
3.
wybór rozwiązania „najlepszego” i
w końcu jego
4.
praktyczne zastosowanie,
Decyzje występują
powszechnie w dwóch
typach:
decyzji zaprogramowanych i
niezaprogramowanych,
Decyzje mogą być
podejmowane w
warunkach:
pewności,
ryzyka i
niepewności,