background image

Budowa programów dla 

Budowa programów dla 

potrzeb promocji zdrowia

potrzeb promocji zdrowia

Monika Binkowska - Bury

Monika Binkowska - Bury

background image

Istotą promocji zdrowia są 

Istotą promocji zdrowia są 

długofalowe działania na rzecz 

długofalowe działania na rzecz 

zdrowia.

zdrowia.

Najskuteczniejszym narzędziem 

Najskuteczniejszym narzędziem 

pozwalającym na realizację jest 

pozwalającym na realizację jest 

budowanie programów zdrowotnych

budowanie programów zdrowotnych

background image

Uwaga!

Uwaga!

Nie ma znaczenia czy program 

Nie ma znaczenia czy program 

przeznaczony jest dla dużej  grupy 

przeznaczony jest dla dużej  grupy 

odbiorców( mieszkańców miasta, 

odbiorców( mieszkańców miasta, 

gminy, pracowników, uczniów szkoły, 

gminy, pracowników, uczniów szkoły, 

pacjentów szpitala), czy rodziny czy 

pacjentów szpitala), czy rodziny czy 

tylko jednej osoby – 

tylko jednej osoby – 

metodologia 

metodologia 

tworzenia jest taka sama

tworzenia jest taka sama

background image

W literaturze możemy spotkać różne przykłady 

W literaturze możemy spotkać różne przykłady 

budowy programów ( Fetlińska, Zagroba 2000)

budowy programów ( Fetlińska, Zagroba 2000)

AKTUALNE WYMAGANIA

AKTUALNE WYMAGANIA

Orientacja na system

Orientacja na system

Interdyscyplinarność,

Interdyscyplinarność,

Orientacja na rozwiązanie problemu

Orientacja na rozwiązanie problemu

Orientacja na zdrowie,

Orientacja na zdrowie,

Międzysektorowość,

Międzysektorowość,

Uczestnictwo,

Uczestnictwo,

Wymiana międzynarodowa

Wymiana międzynarodowa

.

.

background image

Orientacja na system

Orientacja na system

Człowiek biorący udział w programie 

Człowiek biorący udział w programie 

promocji zdrowia to osoba realizująca własne 

promocji zdrowia to osoba realizująca własne 

potrzeby ale też członek społeczeństwa 

potrzeby ale też członek społeczeństwa 

realizujący określone role społeczne.

realizujący określone role społeczne.

Zdrowie zależy od płci, wieku, dochodu, 

Zdrowie zależy od płci, wieku, dochodu, 

wykształcenia jak też od osobistej hierarchii 

wykształcenia jak też od osobistej hierarchii 

wartości i umiejscowienia w niej zdrowia.

wartości i umiejscowienia w niej zdrowia.

Każdy program musi uwzględniać interakcje pomiędzy 

Każdy program musi uwzględniać interakcje pomiędzy 

człowiekiem a jego uczestnictwem w rolach 

człowiekiem a jego uczestnictwem w rolach 

społecznych( członek rodziny, student pracownik…)

społecznych( członek rodziny, student pracownik…)

background image

Interdyscyplinarność,

Interdyscyplinarność,

Zróżnicowane spostrzeganie 

Zróżnicowane spostrzeganie 

człowieka przez pryzmat wiedzy 

człowieka przez pryzmat wiedzy 

medycznej psychologicznej, 

medycznej psychologicznej, 

społecznej, ekonomicznej.

społecznej, ekonomicznej.

W tworzeniu programów powinni 

W tworzeniu programów powinni 

brać udział różni specjaliści

brać udział różni specjaliści

background image

Orientacja na rozwiązanie 

Orientacja na rozwiązanie 

problemu

problemu

Program poprzedzony dokładną 

Program poprzedzony dokładną 

diagnozą problemów zdrowotnych.

diagnozą problemów zdrowotnych.

np. brak sensu w realizacji programu 

np. brak sensu w realizacji programu 

promocji dotyczącego redukcji masy 

promocji dotyczącego redukcji masy 

ciała wśród osób które nie mają 

ciała wśród osób które nie mają 

nadwagi.

nadwagi.

Najważniejsze - dokładne rozpoznanie 

Najważniejsze - dokładne rozpoznanie 

potrzeb i możliwości uczestników 

potrzeb i możliwości uczestników 

programu

programu

.

.

background image

Orientacja na zdrowie

Orientacja na zdrowie

Ważne!

Ważne!

Unikać koncentracji na chorobie i 

Unikać koncentracji na chorobie i 

czynnikach ryzyka.

czynnikach ryzyka.

Zdrowie punktem wyjścia w 

Zdrowie punktem wyjścia w 

nowoczesnych programach

nowoczesnych programach

background image

Międzysektorowość, uczestnictwo 

Międzysektorowość, uczestnictwo 

wymiana międzynarodowa

wymiana międzynarodowa

Współpraca pomiędzy służbą zdrowia 

Współpraca pomiędzy służbą zdrowia 

a innymi sektorami  życia np. 

a innymi sektorami  życia np. 

społecznymi – szkoły politycznymi – 

społecznymi – szkoły politycznymi – 

urzędy miasta gminy….

urzędy miasta gminy….

W budowie programów powinni 

W budowie programów powinni 

uczestniczyć przedstawiciele 

uczestniczyć przedstawiciele 

odbiorców programu.

odbiorców programu.

Program może być wykorzystany w 

Program może być wykorzystany w 

innych krajach.

innych krajach.

background image

Zasady planowania 

Zasady planowania 

programów

programów

Zasada 

Zasada 

realności

realności

 (cel realny do osiągnięcia)

 (cel realny do osiągnięcia)

Zasada 

Zasada 

otwartości

otwartości

 (szeroka konsultacja 

 (szeroka konsultacja 

zamierzeń programu)

zamierzeń programu)

Zasada 

Zasada 

ewolucji

ewolucji

( strategia małych pewnych 

( strategia małych pewnych 

kroków..)

kroków..)

Zasada 

Zasada 

uczenia się poprzez działanie

uczenia się poprzez działanie

(,, 

(,, 

powiedz mi a zapomnę, pokaż mi a zapamiętam, 

powiedz mi a zapomnę, pokaż mi a zapamiętam, 

pozwól mi zrobić a zrozumiem’’)

pozwól mi zrobić a zrozumiem’’)

background image

Schemat planowania 

Schemat planowania 

programu

programu

Nazwa programu (krótka jasna 

Nazwa programu (krótka jasna 

przemyślana oddająca cele 

przemyślana oddająca cele 

programu),np. 

programu),np. 

,,Aktywni dla zdrowia’’

,,Aktywni dla zdrowia’’

Uzasadnienie realizacji programu

Uzasadnienie realizacji programu

Ważne!

Ważne!

Zawsze poparte diagnozą problemu!

Zawsze poparte diagnozą problemu!

background image

Diagnoza problemu

Diagnoza problemu

Diagnoza demograficzna – opis grupy – wiek płeć 

Diagnoza demograficzna – opis grupy – wiek płeć 

miejsce zamieszkania, stan cywilny, 

miejsce zamieszkania, stan cywilny, 

wykształcenie.

wykształcenie.

Diagnozę epidemiologiczną uwzględniającą 

Diagnozę epidemiologiczną uwzględniającą 

podstawowe wskaźniki epidemiologiczne – 

podstawowe wskaźniki epidemiologiczne – 

smiertelność, zachorowalność inwalidztwo.

smiertelność, zachorowalność inwalidztwo.

Diagnozę społeczną określającą zjawiska które 

Diagnozę społeczną określającą zjawiska które 

maja wpływ na zdrowie – bezrobocie.przemoc, 

maja wpływ na zdrowie – bezrobocie.przemoc, 

alkoholizm, narkomania, przestepczość.

alkoholizm, narkomania, przestepczość.

Diagnozę behawioralną – określającą zachowania 

Diagnozę behawioralną – określającą zachowania 

prozdrowotne i antyzdrowotne.

prozdrowotne i antyzdrowotne.

background image

Z diagnozy wynika cel główny i 

Z diagnozy wynika cel główny i 

cele szczegółowe

cele szczegółowe

Cel główny odpowiada na pytanie 

Cel główny odpowiada na pytanie 

..jakiej zmiany oczekujemy po 

..jakiej zmiany oczekujemy po 

realizacji tego programu i kogo ma 

realizacji tego programu i kogo ma 

dotyczyć ta zmiana?

dotyczyć ta zmiana?

Powinien zawsze wskazywać na efekt 

Powinien zawsze wskazywać na efekt 

programu nie na działania!

programu nie na działania!

Cele szczegółowe na kierunki działania 

Cele szczegółowe na kierunki działania 

a realizacja prowadzi do osiągnięcia 

a realizacja prowadzi do osiągnięcia 

celu głównego

celu głównego

background image

Kryterium SMART – metoda 

Kryterium SMART – metoda 

budowy celów szczegółowych

budowy celów szczegółowych

S – Specyficzne

S – Specyficzne

 - precyzyjne określenie 

 - precyzyjne określenie 

celów szczeg. Tzn.: zmniejszenie, 

celów szczeg. Tzn.: zmniejszenie, 

zredukować, zwiększyć, wyeliminować.

zredukować, zwiększyć, wyeliminować.

M – Mierzalne

M – Mierzalne

 – można określić to co 

 – można określić to co 

chcemy osiągnąć.

chcemy osiągnąć.

A – Aprobowane

A – Aprobowane

 – akceptowane przez 

 – akceptowane przez 

odbiorców.

odbiorców.

R – Realne

R – Realne

 w momencie startu jest 50% 

 w momencie startu jest 50% 

szansy na ich powodzenie.

szansy na ich powodzenie.

T – Terminowe

T – Terminowe

 – można określić czas, w 

 – można określić czas, w 

jakim cel zostanie zrealizowany.

jakim cel zostanie zrealizowany.

background image

Opis programu

Opis programu

Zawiera informacje o odbiorcach 

Zawiera informacje o odbiorcach 

programu, przyjęte sposoby i metody 

programu, przyjęte sposoby i metody 

działania, etapy realizacji programu z 

działania, etapy realizacji programu z 

uwzględnieniem podziału na 

uwzględnieniem podziału na 

określone zadania.

określone zadania.

background image

Plan pracy

Plan pracy

Opracowany i zapisany w precyzyjny 

Opracowany i zapisany w precyzyjny 

sposób, umożliwiający ewaluację, 

sposób, umożliwiający ewaluację, 

czyli sprawdzenie jak przebiegała 

czyli sprawdzenie jak przebiegała 

realizacja zadań – ewaluacja procesu, 

realizacja zadań – ewaluacja procesu, 

czy osiągnięto cel -  ewaluacja 

czy osiągnięto cel -  ewaluacja 

wyniku.

wyniku.

background image

Harmonogram programu

Harmonogram programu

Graficzne przedstawienie opisu 

Graficzne przedstawienie opisu 

programu.

programu.

Zawiera:

Zawiera:

Zadanie, 

Zadanie, 

Metody realizacji,

Metody realizacji,

Termin, wykonawców, środki,

Termin, wykonawców, środki,

Sposób sprawdzenia wykonania 

Sposób sprawdzenia wykonania 

zadania ( jak kto i kiedy sprawdzi)

zadania ( jak kto i kiedy sprawdzi)

background image

Budżet programu

Budżet programu

Rzeczywisty koszt realizacji np..:

Rzeczywisty koszt realizacji np..:

Koszty personelu sprzętu druku z 

Koszty personelu sprzętu druku z 

podziałem na koszty posiadane i te które 

podziałem na koszty posiadane i te które 

są potrzebne do realizacji programu.

są potrzebne do realizacji programu.

Program powinien zawierać

Program powinien zawierać

Informacje o osobach i instytucjach 

Informacje o osobach i instytucjach 

współpracujących przy realizacji 

współpracujących przy realizacji 

programu

programu

background image

Sposoby oceny

Sposoby oceny

NIEZWYLE TRUDNE

NIEZWYLE TRUDNE

! W odniesieniu do 

! W odniesieniu do 

zachowań, postaw, przekonań ludzi.

zachowań, postaw, przekonań ludzi.

Prowadzone na trzech poziomach:

Prowadzone na trzech poziomach:

Ewaluacja procesu

Ewaluacja procesu

 – jak realizowano, kto 

 – jak realizowano, kto 

brał udział, ilu było uczestników co budziło 

brał udział, ilu było uczestników co budziło 

kontrowersje..?

kontrowersje..?

Ewaluacja wyniku

Ewaluacja wyniku

 – jakie cele zostały 

 – jakie cele zostały 

zrealizowane?

zrealizowane?

Ewaluacja wpływu

Ewaluacja wpływu

 – jakie program 

 – jakie program 

przyniósł efekty?

przyniósł efekty?

background image

Najczęściej popełniane 

Najczęściej popełniane 

błędy

błędy

Niejasno określone cele,

Niejasno określone cele,

Nieprawidłowy dobór metod i form 

Nieprawidłowy dobór metod i form 

oddziaływania,

oddziaływania,

Zbyt trudne lub zbyt proste treści kształcenie 

Zbyt trudne lub zbyt proste treści kształcenie 

– niedostosowanie do poziomu rozwoju 

– niedostosowanie do poziomu rozwoju 

odbiorcy,

odbiorcy,

Koncentrowanie się na czynnikach ryzyka a 

Koncentrowanie się na czynnikach ryzyka a 

nie na czynnikach chroniących kształtowanie 

nie na czynnikach chroniących kształtowanie 

umiejętności.

umiejętności.

Brak narzędzi służących do oceny programu,

Brak narzędzi służących do oceny programu,

Wdrażanie programu bez wstępnej diagnozy 

Wdrażanie programu bez wstępnej diagnozy 

background image

Pytania?

Pytania?

Przedstaw zasady budowania 

Przedstaw zasady budowania 

programów dla potrzeb promocji 

programów dla potrzeb promocji 

zdrowia?

zdrowia?

Przedstaw zarys projektu programu z 

Przedstaw zarys projektu programu z 

zakresu promocji zdrowia dla 

zakresu promocji zdrowia dla 

wybranej populacji.

wybranej populacji.

background image

Literatura

Literatura

Karski J.B.: Praktyka i teoria promocji 

Karski J.B.: Praktyka i teoria promocji 

zdrowia, CeDeWu, 2003.

zdrowia, CeDeWu, 2003.

Andruszkiewicz A. ; Promocja Zdrowia, 

Andruszkiewicz A. ; Promocja Zdrowia, 

 Wyd. Czelej, 2008.

 Wyd. Czelej, 2008.

Życińska J.: Problemy metodologiczne 

Życińska J.: Problemy metodologiczne 

w planowaniu i ewaluacji programów 

w planowaniu i ewaluacji programów 

promocji zdrowia, nauki społeczne i 

promocji zdrowia, nauki społeczne i 

medycyna,  1995.

medycyna,  1995.


Document Outline