ANGIOPATIE

Naczyniowe powikłania cukrzycy

- JAWNA     -  DO 10% POPULACJI 

DOROSŁYCH

- UTAJONA -  DO 10% POPULACJI 

DOROSŁYCH

- ZABURZENIA TOLERANCJI GLUKOZY

Cukrzyca

 - USZKODZENIA NARZĄDOWE

          - KARDIOMIOPATIA

          - NEFROPATIA

          - ZABURZENIA NACZYNIOWE  KRĄŻENIA

            MÓZGOWEGO

  

  -  Angiopatia obwodowa – stopa cukrzycowa

 -  HIPERCHOLESTEROLEMIA 

 -  HIPERLIPIDEMIA

Cukrzycy towarzyszą:
-  zaburzenia metabolizmu komórkowego
-  zaburzenia przemiany lipidów- dyslipidemie 

-  SZYBSZY ROZWÓJ MIAŻDŻYCY

-  SPECYFICZNE ZMIANY 

NARZĄDOWE

Skutek złożony

Zespół stopy 

cukrzycowej

Zespół stopy cukrzycowej

Zmiany zwyrodnieniowe w obrębie 

wszystkich tkanek stopy 
objawiające się zniekształceniami, 
owrzodzeniami i zakażeniem.

W Polsce chorzy na 

cukrzycę stanowią ~ ~10 

% generalnej populacji. 

Ponad 50% wszystkich 

amputacji dotyczy tej 

grupy chorych.

Przyczyny wystąpienia objawów 

zespołu stopy cukrzycowej:



Niedokrwienie zależne od miażdżycy i 
mikroangiopatii



Neuropatia stopy



Wpływ zakażenia

Rodzaje:



zespół stopy cukrzycowej 
niedokrwiennej



zespół stopy cukrzycowej 
neuropatycznej



zespół stopy cukrzycowej mieszanej

Niedokrwienną stopę 

cukrzycową znamionują:

 - zachowanie unerwienia czuciowego 
 - i prawidłowe lub nawet wzmożone 

odczuwanie, zwłaszcza bólu,

 - z jednoczesnymi oznakami 

upośledzenia ukrwienia.

Miażdżyca tętnic kończyn u 

chorych na cukrzycę 

najczęściej dotyczy:

- tętnic goleni i małych tętnic stopy

- maz reguły wieloodcinkowy,

  rozsiany charakter, 

- zwykle szybko postępuje 

- powoduje znacznie nasilone 

  powikłania niedokrwienne do

  martwicy włącznie.

Wczesne objawy niedokrwiennej 

stopy cukrzycowej:



cienka i sucha skóra



zanik tkanek miękkich



skłonność do powstawania pęknięć na 

skórze pięt i innych wyniosłościach w 

obrębie stopy



słabo wyczuwalne lub niewyczuwalne 

tętno na tętnicy grzbietowej stopy oraz 

piszczelowej tylnej

Wczesne objawy niedokrwiennej 

stopy cukrzycowej cd.:



wydłużenie czasu wypełniania żylnego 
powyżej 20 sekund



zasinienie palców lub całych stóp po 
opuszczeniu kończyn dolnych



bladość stóp po uniesieniu kończyn 
powyżej poziomu ciała

Późne objawy:



uogólniony zanik mięśni



sucha, pomarszczona, często popękana 
skóra



martwica

Sucha martwica w zespole stopy 

cukrzycowej niedokrwiennej

W neuropatycznej stopie 

cukrzycowej stwierdza się:

upośledzenie różnych rodzajów czucia-
   parestezje, przeczulica
   oraz jednocześnie oznaki utrzymywania 

się względnie dobrego krążenia.

Rodzaje neuropatii:



autonomiczna (brak potu-sucha skóra-
pęknięcia-zakażenie-zgorzel)



czuciowa (utrata czucia-urazy bezbólowe 
mechaniczne, termiczne, chemiczne-
owrzodzenia-zgorzel)



ruchowa (zanik mięśni-zmiany w kościach- 
zniekształcenie stopy-zmiany chodu-nowe 
punkty ucisku-owrzodzenia-zgorzel)

Objawy neuropatycznej stopy 

cukrzycowej:



utrzymanie względnie dobrego stanu 
odżywienia tkanek



zmniejszenie lub brak czucia dotyku, 
temperatury, bólu, wibracji, brak 
odruchów ścięgnistych w kończynach 
dolnych



powstawanie palców młoteczkowatych i 
wysokiego łuku sklepienia stopy

Objawy neuropatycznej stopy 

cukrzycowej cd.:



modzele w punktach podparcia stóp



zniekształcenie stawów 



opadanie stóp w przypadkach 
nasilonych



nakładanie się na objawy wymienione 
wyżej objawów zakażeń, owrzodzeń, 
zapalenia kości

Neuropatyczna stopa 

cukrzycowa:

Niedokrwienno-neuropatyczna 

stopa cukrzycowa:



występują jednocześnie objawy 
niedokrwienia stóp i neuropatii 
cukrzycowej



najczęstrza postać stopy cukrzycowej

Niedokrwienno-neuropatyczna 

stopa cukrzycowa:

Zapobieganie powstaniu zespołu 

stopy cukrzycowej:



optymalne leczenie metaboliczne 
cukrzycy



wieloczynnikowe zapobieganie 
miażdżycy kończyn



codzienna pielęgnacja stóp



odbarczenie miejsc patogennego ucisku 
przez noszenie dobranego indywidualnie 
obuwia

Klasyfikacja lecznicza



Stopień 0 – 

Stopień 0 – nie stwierdza się otwartych uszkodzeń 

skóry



Stopień 1 – 

Stopień 1 – powierzchowne, przewlekłe 

owrzodzenie bez tendencji do gojenia



Stopień 2 –

Stopień 2 – rozległe, głębokie owrzodzenia 

obejmujące ścięgna, odsłaniające kości i/lub 

stawy



Stopień 3 – 

Stopień 3 – głęboko położone ropnie, ropowica 

grzbietu stopy, lub zapalenie kości



Stopień 4 – 

Stopień 4 – zgorzel palców



Stopień 5 – 

Stopień 5 – zgorzel znacznej części lub całej stopy

Leczenie zmian 

zgorzelinowych:



Wyrównanie zaburzeń metabolicznych 

cukrzycy



Posiew i antybiogram



Antybiotykoterapia



Szerokie nacięcie zbiorowisk ropy z 

wycięciem martwiczych tkanek  



Skuteczne sączkowanie



Amputacje

-  glikemia < 200 mg% - optymalizacja 

leczenia 

   cukrzycy- 

optymalizacja diety

                         - wysiłek

                   - 

włączenie  insuliny, 

                         - intensywna  insulinoterapia

-  obniżenie stężenia  lipidów i 

cholesterolu

                   

- dieta 

                         - leki hipolipemizujące - fibraty

                         - statyny

                         - inne i wspomagające

Wyrównanie zaburzeń 
metabolicznych cukrzycy

Ropowica palca I szerzące się na 

stopę