Radioaktywność
(promieniotwórczość) –
• zdolność jąder atomowych
do rozpadu
promieniotwórczego, który
najczęściej jest związany z
emisją cząstek alfa, beta
oraz promieniowania
gamma. Promieniowanie
towarzyszące
przemianom jądrowym
po przekroczeniu
pewnego poziomu, ma
szkodliwy wpływ na żywe
organizmy. Pochłonięcie
jego dużej dawki może
spowodować chorobę
popromienną.
• Zjawisko
promieniotwórczości
zaobserwował po raz
pierwszy francuski
uczony Henri
Becquerel. 23
listopada 1986r.
• Pierwszym
odkrytym
pierwiastkiem
promieniotwórczym
(i otrzymanym) był
polon – M.
Skłodowska–Curie i
P. Curie w 1898 r.
• Pierwiastki promieniotwórcze
negatywnie działają na organizmy żywe.
W wyniku pochłonięcia przez organizm
dużych dawek promieniowania może
wystąpić białaczka – nowotwór krwi,
katarakta – choroba oczu, oraz choroba
popromienna objawiająca się biegunką i
nudnościami.
•
Promieniowanie jest szczególnie szkodliwe
dla krwi, komórek narządów rozrodczych i
komórek młodych. Może wywoływać
złośliwienie procesów rozmnażania
komórek, prowadzące do powstawania
nowotworów złośliwych, np. raka skóry,
kości lub narządów wewnętrznych.
• Promienie alfa, beta, gamma
wywołują również oparzenia skóry,
podobne do termicznych, z takimi
objawami, jak rumień, pęcherze i
martwica, ale znacznie trudniejsze do
wygojenia. U kobiet występują
zaburzenia miesiączkowania i ciąży.
• Materiał promieniotwórczy – wchłonięty z
powietrzem w postaci np. par lub pyłów
izotopów wapnia, strontu, czy też po
skażeniu skóry i błon śluzowych albo
połknięty – nie rozkłada się równomiernie
we wszystkich tkankach, tylko ma
tendencję do odkładania się w tej tkance,
do której ma szczególne powinowactwo
powodując w niej zmiany nowotworowe.
• Reakcje rozszczepienia jąder
pierwiastków promieniotwórczych
przebiegają w sposób niekontrolowany
wykorzystuje się je do produkcji broni
masowego rażenia. W czasie wybuchu
uwalnia się ogromna energia.
• Najczęściej promieniotwórczość
wykorzystuje się w medycynie jako
promienie rentgenowskie do
prześwietlania ciała.
•
Innym ważnym zastosowaniem
promieniowania w medycynie jest
radioterapia. Stosuje się ją w
przypadku nowotworów szczególnie
czerniaka (nowotwór skóry) za
pomocą bomby kobaltowej.
• Izotopy promieniotwórcze znalazły
liczne zastosowania w badaniach
naukowych, technice, przemyśle,
medycynie i wielu innych dziedzinach
ludzkiego działania.
• Promieniotwórczość wykorzystuje się
także do napromieniowania żywności
w celu jej dłuższego
przechowywania.
Elektrownia
jądrowa
• Jest to obiekt przemysłowo-
energetyczny wytwarzający energię
elektryczną poprzez wykorzystanie
energii pochodzącej z rozszczepienia
jąder atomów najczęściej uranu.
• Elektrownie jądrowe są
alternatywnym źródłem tzw. czystej
energii, będącej przyjazną dla
otaczającego środowiska. Nie
powodują wydzielania tlenków węgla,
siarki i azotu (przyczyna kwaśnych
deszczy i efektu cieplarnianego)
• Kolejną zaletą jest niezależność
elektrowni od miejsc występowania
surowca i możliwość ich budowania
w miejscach, gdzie zajdzie taka
potrzeba.
• Awarie w elektrowniach jądrowych
mogą być przyczyną katastrof, np. w
1986 roku wybuch w Czarnobylu.
• Duży problem w wypadku energetyki
jądrowej stanowią także odpady
promieniotwórcze i ich
nieodpowiedzialne unieszkodliwianie
i gromadzenie, powstające jako
efekty działania reaktorów, które
mogą doprowadzić do skażenia
środowiska.