background image

Elektrofilowe, 

bromowanie  nitrowanie i 

sulfonowanie benzenu 

- bromowanie benzenu 
otrzymywanie kationu NO

2

- reakcja nitrowania 

- sulfonowanie benzenu 

background image

Polaryzacja wiązania w 

cząstczce bromu pod wpływem 

katalizatora FeBr

3

 Katalizator powoduje, że cząsteczka 

Br

2

 

w wyniku polaryzacji wiązania w 
cząsteczce staje się ona elektrofilem, 
powstający układ 

FeBr

4

-

Br

+

 

powoduje 

efekt, jakby reagował 

Br

+

 

FeBr

3

Br

3

Fe

δ-

· · · · Br

 

· · · · 

Br

δ+

 

Brom – 

słaby 

elektrofil  

Br

Br

Brom spolaryzowany 

– silny 

elektrofil 

background image

Mechanizm reakcji 

elektrofilowego 

bromowania benzenu 

Br

 

Br

FeBr

3

B
r

H

+

B
r

H

+

FeBr

4

-

B
r

HB
r

FeBr

3

Niearomatyczny 
karbokation

Bromobenz
en

 

Bromowod
ór 

background image

Mieszanina nitrująca 

(stężony H

2

SO

4

 + stężony 

HNO

3

2H

2

SO

4

 

H

 

NO

3

 

2HSO

4

-

 

H

3

O

+

 

NO

2

H

+

H

2

O

   
  

 

O

H

N

+

O

-

O

 

O

H

N

+

O

-

O

+

H

O

N

+

O

Elektrofilem

 jest kation 

nitroniowy NO

2

+

, który powstaje 

 z HNO

3

 w wyniku protonowania 

i utraty wody. 

Kation

  

nitroniowy

 reaguje z 

benzenem , powstaje nietrwały 
produkt pośredni 

- karbokation 

background image

Reakcja kationu 

nitroniowego

 z benzenem 

 
O

  N

+

O

 

H

2

O

H

3

O

+

 
NO

2

benze
n

kation 
nitroniow
y

karbokation – produkt 
pośredni 

Kation 
hydroniowy 

nitrobenz
en 

Odszczepienie 
kationu 

H

+

 

do produktu 

pośredniego 
prowadzi do 
obojętnego 
końcowego produktu 

substytucji 
elektrofilowej

N

+

 
O

O

-

H

+

background image

Sulfonowanie benzenu 

mieszaniną SO

3

 + H

2

SO

4

 

(H

2

S

2

O

7

 Powstanie reaktywnego 

elektrofila HSO

3

+

 

S

+

 

O

-

 

O

 

O

H

2

SO

4

 

 

S

+

 

O

 

O

 

O

H

HSO

4

-

 

background image

 Mechanizm sulfonowania 

benzenu 

 

S

+

 

O

 

O

 

O

H

H

+

 
SO

3

H

 

Kwas 

benzenosulfonowy  

 

S

+

 

O

 

O

-

 

O

H

 

H

+


Document Outline