Mięśnie szyi

 

 

• mięśnie położone z prawej i lewej strony kręgosłupa
  oraz do przodu od niego stanowią mięśnie szyi w ścisłym znaczeniu

• zbudowane z pochodnych mięśniówki brzusznej tułowia (mięśnie
   somatyczne) jak i z pochodnych mięśniówki łuków skrzelowych
   mięśni trzewnych

 

 

• pochodne mięśniówki brzusznej tułowia:
  - grupa mięśni pochyłych
  - mięśnie przedkręgowe
  - mięśnie podgnykowe

• pochodne mięśniówki łuków skrzelowych:
  - mięśnie nadgnykowe
  - m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy
  - mięsień szeroki szyi 

 

 

Grupa powierzchowna mięśni szyi

 

 

• mięsień szeroki szyi (platysma)
  - okolica przednio i boczna szyi, pod skórą
  - czworoboczny, szeroki, bardzo płaski
  - włókna blade z powodu słabego ukrwienia
  - rozpoczyna się w tkance podskórnej okolicy podobojczykowej
  - kończy się na powięzi przyuszniczo-żwaczowej twarzy, łączy się
    z włóknami m. czworobocznego wargi dolnej, przyczepia się
    powyżej brzegu żuchwy od guzka bródkowego do poziomu
    pierwszego zęba trzonowego

•  czynność:
    - unosi skórę szyi z tkanka podskórną ułatwiając krwioobieg
    - kąty ust pociąga ku dołowi

 

 

• mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy (sternocleidomastoideus)
  - silny mięsień, na bocznej stronie szyi
  - głowa przyśrodkowa rozpoczyna się na rękojeści mostka 
  - głowa boczna na powierzchni górnej końca mostkowego obojczyka
  - między głowami znajduje się dół nadobojczykowy mniejszy
  - kończy się na powierzchni bocznej wyrostka sutkowatego 
    i na odcinku boczny kresy karkowej górnej

• czynność
  - zgina głowę ku bokowi i obraca twarz w stronę przeciwną
  - jest pomocniczym mięśniem wdechowym
  - pociąga głowę ku przodowi (podnoszenie głowy u leżącego)

 

 

Grupa pośrednia mięśni szyi

 

 

• m. mostkowo-gnykowy (sternohyoideus)
  - taśma mięśniowa szerokości ok. 1.5 - 2.5 cm rozpięta między
    klatką piersiową a kością gnykową
  - rozpoczyna się na powierzchni tylnej rękojeści mostka,
    stawu mostkowo-obojczykowego i końcu mostkowym obojczyka
  - kończy się na trzonie kości gnykowej

• czynność
  - głównie ustalanie kości gnykowej
  - obniża kość gnykową

Mięśnie podgnykowe

 

 

• m. łopatkowo-gnykowy (omohyoideus)
  - płaski, długi  i cienki
  - rozpoczyna się na części bocznej górnego brzegu łopatki
  - ścięgno pośrednie dzieli mięsień na brzusiec dolny i górny
  - kończy się na trzonie kości gnykowej, ku bokowi od 
    poprzedniego

• czynność
  - napina powięź szyi środkową
  - ustala kość gnykową

 

 

• m. mostkowo-tarczowy (sternothyreoideus)
  - płaski, cienki, wydłużony czworobok
  - rozpoczyna się na powierzchni tylnej rękojeści mostka
    i chrząstki I żebra
  - kończy się na kresie skośnej chrząstki tarczowatej

• czynność
  - obniża chrząstkę tarczowatą 
  - ustala kość gnykową 

 

 

• m. tarczowo-gnykowy (thyreohyoideus)
  - biegnie w przedłużeniu poprzedniego
  - rozpoczyna się na kresie skośnej chrząstki tarczowatej
  - przyczepia się do trzonu i rogów większych kości gnykowej

• czynność 
  - unosi chrząstkę tarczowatą wraz z całą krtanią, wejście do krtani
    jest zamknięte (podczas połykania) 
  - ustala kość gnykową

 

 

Mięśnie nadgnykowe

• m. dwubrzuścowy (digastricus)
  - biegnie od podstawy czaszki do kości gnykowej i stąd do 
    części przyśrodkowej trzonu żuchwy
  - dwa brzuśce: tylny rozpoczyna się na wcięciu sutkowym kości 
     skroniowej i posiada ścięgno pośrednie, kończy się ma trzonie
     i nasadzie rogów większych kości gnykowej
  - brzusiec przedni rozpoczyna się ścięgnem pośrednim i kończy się
    na dołku mięsnia dwubrzuścowego żuchwy

• czynność
  - opuszcza żuchwę lub podnosi kość gnykową

 

 

• m. rylcowo-gnykowy (stylohyoideus)

   - cienki, wrzecionowaty, rozpiety skośnie między podstawą

     czaszki a kością gnykową

   - rozpoczyna się na wyrostku rylcowatym kości skroniowej

   - kończy się na trzonie lub rogach większych kości gnykowej

• czynność

  - pociąga kość gnykową ku górze i ku tyłowi

 

 

• m. żuchwowo-gnykowy (mylohyoideus)

  - płaski, trójkątny, rozpięty w łuku trzonu żuchwy,

    tworzy dno jamy ustnej

  - rozpoczyna się na kresie żuchwowo-gnykowej żuchwy 

  - kończy się na szwie łącznotkankowym rozpiętym między

    kością gnykową a spojeniem żuchwy

• czynność

  - opuszcz żuchwę lub podnosi kość gnykową

  - napina dno jamy ustnej, podpiera i unosi język

  - duża rola podczas połykania

 

 

• m. bródkowo-gnykowy (geniohyoideus)

  -  połozony powyżej poprzedniego

  - walcowaty

  - rozpoczyna się na kolcu bródkowym żuchwy

  - kończy się na powierzchni przedniej kości gnykowej

• czynność

  - pociąga kość gnykowa do przodu i ku górze

 

 

Grupa głęboka mięśni szyi

 

 

• wszystkie mięśnie tej warstwy maja przyczepy początkowe

   na kręgosłupie

• dzielą się na dwie podgrupy:

   -  boczną – m. pochyłe dochądzące do żeber

   - przyśrodkową – leżącą do przodu od kręgosłupa 

 

 

Mięśnie 

pochyłe

• masa mięśniowa w kształcie nieregularnego trójkąta

• rozpięta między wyrostkami poprzecznymi kręgów szyjnych 

   a dwoma górnymi żebrami

• wyróżniamy mięśnie pochyłe (scaleni) :

  - przedni(anterior)

  - środkowy (medius)

  - tylny (posterior)

  - najmniejszy (minimus)

• Czynność

  - pochylają kregosłup szyjnyn do boku

  - działając obustronnie pochylają go do przodu

  - gdy kregosłup ustalony dźwigają żebra

     (pomocnicze mięśnie wdechowe) 

 

 

Mięśnie przedkręgowe     

• m. prosty głowy przedni (rectus capitis anterior)

  - mały, czworoboczny

  - rozpoczyna sie na łuku przednum i u nasady wyrostka 

    poprzecznego kręgu szczytowego

  - konczy się na części podstawnej kości potylicznej

• czynność

  - zgina głowe do przodu i w stronę boczną

 

 

• m. długi głowy (longus capitis)

   - najbardziej powierzchowny, 

   - płaski, podłużny

   - rozpoczyna się na guzkach przednich wyrostków poprzecznych

     3-6 kręgu szyjnego

   - kończy się na części podstawnej kości potylicznej

• czynność

  - zgina głowe do przodu i w stronę boczną

 

 

• m. długi szyi (longus colli)

   - podłużny, trójkątny

   - położony bezpośrednio na kregosłupie

   - wyróżniamy 3 pasma: przyśrodkowe, boczne górne,

      boczne dolne

    - rozpoczyna się na trzonach kręgów szyjnych 

   - konczy sie na trzonach: 6 i 7 kregu szyjnego 

     oraz 1 do 3 kręgu piersiowego

• czynność

   - zgina kregosłup szyjny do przodu i w stronę boczną

   - obraca go w swoją stronę 

 

 

Powięzie szyi

• stanowią pochewki dla poszczególnych mięśni

• ograniczaja przestrzenie między warstwami mięśni,

   przestrzenie międzypowięziowe 

• wyróżniamy powięzi: powierzchowną, środkową

    i przedkregową (inaczej głęboką)

 

 

• powięź szyi powierzchowna

  - słaba blaszka łącznotkankowa

  - zawiera liczne otworki dla nerwów i naczyn żylnych

 

 

• powięź szyi srodkowa

   - bardzo mocna

   - charakter rozcięgna

   - mniejsza od poprzednie

   - wystepuje w polu ograniczonym przez: trzon kości gnykowej,

     mostkowe części obojczyków, górny brzeg rękojeści mostka

     oraz oba brzuśce mm. łopatkowo-gnykowych

 

 

• powięź szyi głęboka

  - pokrywa mm długie szyi i głowy

  - przednią powierzchnię trzonów kręgów szyjnych

 

 

Przestrzenie międzypowięziowe szyi

• przestrzeń nadmostkowa i nadobojczykowa

  - między powięzia powierzchowna i pośrodkową

  - nad rekojeścia mostka i nad częścią mostkową obojczyka 

• przestrzeń szyi srodkowa

  - poniżej kości gnykowej pomiędzy powięzią środkową i głęboką

  - zawiera krtan i tchawicę, gardło i przełyk, tarczycę,

     naczynia i nerwy

• przestrzeń przedkregowa

  - połozona między powięzią szyi głęboką i powierzchnią przednią

    kregosłupa szyjnego

  - wypełniona mięśniami długimi głowy

  - wrota wzdłuż której ropnie opadowe mogą zstepować aż do

    klatki piersiowej

 

 

Mięśnie 

głowy

 

 

• należą do układu trzewnego z wyjątkiem mięśni języka 

   i gałki ocznej

• wyróżniamy trzy grupy

   - mięśnie wyrazowe

   - mięśnie powodujące ruchy żuchwy

   - mięśnie języka, gałki ocznej i zmysłu słuchu

 

 

Mięśnie wyrazowe 

głowy

 

 

• występują w postaci cienkich blaszek mięśniowych

• okrężnie lub lub promieniście otaczają otwory skóry twarzy

• na sklepieniu głowy występują jako płaskie i szerokie blaszki
  i odgrywają pomocniczą role dla pozostałych mięśni wyrazowych

 

 

Mięśnie sklepienie czaszki

• na sklepieniu czaszki leży szerokie, płaskie rozcięgno
 tzw czepiec ścięgnisty

• łączy się do przodu i do tyłu z parzystymi mięśniami

 

 

• m. potyliczny (occipitalis)
  - parzysty, czworoboczny, bardzo cienki
  - rozpoczyna się na bocznych 2/3 częściach kresy karkowej
    najwyższej
  - kończy się po krótkim przebiegu przechodząc we włókna czepca
    ścięgnistego 

 

 

• m. czołowy (frontalis)
  - położony w przedniej części czaszki
  - czworoboczny, cienki
  - rozpoczyna się w skórze brwi
  - kończy się przechodząc we włókna czepca ścięgnistego

 

 

• czepiec ścięgnisty
  - cienka, mocna błona ścięgnista luźno związana z okostną,
    natomiast bardzo ściśle ze skórą głowy  

 

 

Mięśnie szpary powiekowej

• m. okrężny oka (orbicularis oculi)
  - płaski, eliptyczny
  - wyróżniamy części: oczodołową, powiekową, łzową

• czynność
  - pomaga w silnym zamykaniu szpary powiekowej 
    (zaciskanie powiek)
  - spokojnie zamyka powiekę
  - wchodzi w skład mechanizmu odpływu łez

 

 

• m. marszczący brwi (corrugator)
  - mały mięsień położony obok nasady nosa
  - rozpoczyna się na części nosowej kości czołowej
  - kończy się w skórze nieco powyżej brwi

• czynność  
- wytwarza 2-3 fałdy pionowe między brwiami, działa
    zwykle symetrycznie

 

 

• m. podłużny nosa (procerus)
  - mały, wydłużony
  - rozpoczyna się na kości nosowej
  - kończy się w skórze gładziny

• czynność
 - wywołuje fałdy poprzeczne u nasady nosa

 

 

Mięśnie szpary ustnej

• m. szeroki szyi (platysma) 

 

 

• m. czworoboczny wargi dolne (quadratus labii inferioris)
  - płaski, czworokątny mięsień położony poniżej szpary ustnej
  - rozpoczyna się na brzegu dolnym żuchwy
  - kończy się w skórze wargi dolnej

• czynność
  -obniża i pogrubia wargę dolną 

 

 

• m. bródkowy (mentalis)
  - mały, krótki, stożkowaty
  - spoczywa na żuchwie po obu stronach płaszczyzny 
    pośrodkowej

• czynność
  - podnosi uwypuklenie bródki nadając twarzy wyraz nadąsany

 

 

• m. trójkątny
  - położony między żuchwą a kątem ust
  - najbardziej powierzchownie

• czynność
  - pociąga kąty ust ku dołowi

 

 

• m. śmiechowy
  - pęczek włókien, który oddzielił się od mięśnia trójkątnego
  - wytwarza u niektórych osób dołek śmiechowy

• m. jarzmowy
  - najsilniejszy mięsień wyrazowy
  - współpracuje z mięśniem śmiechowym
  - jest właściwym mięśniem śmiechu

• m. czworoboczny wargi górnej
  - rozpoczyna się na szczęce i kończy się w skórze wargi górnej
  - unosi nozdrza i wargę górną

• m. dźwigacz kąta ust
  - płaski, trójkątny mięsień położony w dole nadkłowym
  - unosi kąt ust ku górze i nieco przyśrodkowo

 

 

• m. policzkowy (buccinator)
  - rozpięty między szczęką a żuchwą
  - stanowi podłoże policzka i ogranicza od zewnątrz jamę ustną
  - wydmuchuje powietrze skupione w przedsionku jamy ustnej
     (mięsień trębaczy)

• m. okrężny ust (orbicularis oris)
   - układa się dookoła szpary ustnej i stanowi podłoże warg

• mięśnie przysieczne wargi górnej i dolnej 
  - płaskie i wąskie pasma mięśniowe

 

 

Mięśnie nozdrzy

• mięśnie położone dookoła nozdrzy stanowią kilka drobnych pasm

• zwierają i rozwierają nozdrza

• wyróżniamy: m. nosowy, m.obniżacz przegrody nosowej