Clostridium difficile, perfringens, tetani,
botulinum.
Clostridium difficile, perfringens, tetani,
botulinum.
Clostridium difficile
laseczki z przetrwalnikami
Gram dodatnie
beztlenowe – oporność na większość
antybiotyków
wykazują zdolność ruchu
spory są odporne na temperaturę
Clostridium difficile
Czynniki wirulencji:
Toksyna A (enterotoksyna) – aktywacja
perystaltyki
Toksyna B (cytotoksyna) – uszkodzenie
śluzówki jelit oraz głębiej położonych
tkanek
Clostridium difficile
Podłoże do hodowli bakterii:
agar z krwią
Clostridium difficile
chorobotwórczość:
Są jedną z najczęstszych
przyczyn rzekomobłoniastego
zapalenia jelit, poważnego
schorzenia spowodowanego
nadmiernym namnożeniem C.
difficile
w świetle jelita grubego.
Clostridium difficile
leczy się wankomycyną i metronidazolem
choroba występuje zazwyczaj w następstwie
antybiotykoterapii lekami o szerokim
spektrum działania.
odkryta w latach 30-tych
antybiotyki nie działają na spory
uważa się, że C. difficile jest odpowiedzialna
za niemal wszystkie rodzaje infekcji
jelitowych, od łagodnej biegunki do
poważnych, a nawet śmiertelnych zapaleń
jelit, jakie zdarzają się po antybiotykoterapii.
występuje w glebie, wodzie, jelitach zwierząt
Laseczka zgorzeli gazowej
Clostridium perfringens
laseczka wytwarzająca
zarodniki
Gram dodatnia
beztlenowa
hodowla na podłożach
płynnych
Clostridium perfringens
Czynniki wirulencji
wytwarza 14 toksyn, które zostały oznaczone
kolejnymi literami alfabetu greckiego
enterotoksyny:
○
toksyna alfa (hydrolizująca lecytynaza) - ma bardzo
silne właściwości nekrotyzujące i hemolityczne -
rozkłada cenne białko transportowe lecytynę oraz
białka krwi. Powoduje uszkodzenia fosfolipidów błon,
osłonek nerwowych i leukocytów.
○
toksyna kappa (kolagenaza) - odpowiada za
niszczenie tkanek w czasie trwania zgorzeli gazowej.
○
toksyna typu C - wywoływać może martwicze
zapalenie jelita cienkiego, polegajšce na odsłonięciu
ciany jelita przez proces owrzodzeniowy
Clostridium perfringens
Chorobotwórczość:
jest głównym czynnikiem wywołującym
chorobę zwaną zgorzelą gazową (łac.
gangraena gaseosa), jest to martwica
mięśni lub tkanki łącznej z
wytworzeniem gazu
nie leczona prowadzi do śmierci
spowodowanej toksemią i szokiem
Clostridium perfringens
C. perfringens jest dość rozpowszechniona w
środowisku za sprawą rozpowszechnienia koni i
może być odnaleziona jako składnik kompostu,
osadu dennego, układu pokarmowego człowieka
i innych kręgowców , a także u owadów oraz w
glebie i wodzie (głównie w ciekach)
Do pokarmowego zatrucia Gram dodatnią
laseczką zgorzeli gazowej (Clostridium
perfringens typu A) - dochodzi najczęściej w
wyniku spożycia skażonych zarodnikami
potraw: konserw mięsnych i warzywnych,
miodów, sosów, zup, szynek pasteryzowanych,
drobiu, przetworów z roślin strączkowych.
jeden z typów jest naturalnym składnikiem flory
jelitowej i żeńskich dróg rodnych
Laseczka tężca
Clostridium tetani
laseczka orzęsiona
peritrichalnie tworząca
przetrwalniki
Gram dodatnia, ale komórki
ze starszych hodowli mogą
wybarwiać się Gram ujemnie
lub Gram zmiennie
beztlenowa
hodowla na podłożu z krwią
Clostridium tetani
Czynniki wirulencji:
egzotoksyny o charakterze
neurotoksyn
w miejscu zakażenia C. tetani wydziela
tetanospazminę - silną neurotoksynę
która powoduje nagromadzenie się
acetylocholiny w płytkach nerwowo-
mięśniowych powodując porażenie
spastyczne
Clostridium tetani
Chorobotwórczość:
zakażenie następuje podczas urazów
penetrujących skażonych glebą,
warunkujących rozwój beztlenowy -
drobnoustrój zaczyna wydzielać toksynę,
która drogą aksonalną dociera do rdzenia
kręgowego, w którym zaburza działanie
hamujące neuronów wstawkowych
okres inkubacji trwa od kilku dni (w
przypadku ciężkiego przebiegu choroby) do
miesiąca (w przypadku mniej groźnego
zakażenia)
Clostridium tetani
konie najczęściej zapadają na
tężec i są naturalnymi
nosicielami, natomiast ptaki są
odporne, a bardzo podatny jest
człowiek
spory umieszczone na końcu
komórki w obrazie
mikroskopowym przypominają
rakietę tenisową lub "pałeczki
dobosza„
Laseczka jadu kiełbasianego
Clostridium botulinum
laseczka wytwarzająca przetrwalniki
nie ma rzęsek ani otoczki
Gram dodatnia – przy dłużej
trwających hodowlach może nie
barwić się dodatnio
beztlenowa
wzrasta w temp. 24-33° przy lekko
zasadowym pH - w środowisku
kwasowym drobnoustrój traci
zdolność wytwarzania
przetrwalników
Clostridium botulinum
Czynniki wirulencji:
egzotoksyna (która jest jednak uwalniana
dopiero po autolizie bakterii) zwaną
botuliną
różne szczepy wytwarzają różne jej
rodzaje: A, B, Ca, Cb, D, E, F, G, z czego
tylko toksyna G nie jest neurotoksyną (nie
jest związana z żadnymi objawami
chorobowymi).
botulina jest ciepłochwiejna, ulega
degradacji po gotowaniu przez 20 minut
Clostridium botulinum
Chorobotwórczość:
zatrucia pokarmowe
zakażenia ran
botulizm noworodków
(3-20 tydz. życia,
najprawdopodobniej
przez karmienie
miodem zakażonym
bakterią)
Clostridium botulinum
W Księdze Rekordów Guinnessa jest
zaklasyfikowana jako najbardziej
śmiercionośny organizm, bowiem
wytwarza najsilniejszą egzotoksynę:
"450g tej trucizny teoretycznie
mogłoby zlikwidować całą ludzkość„
występującą w nieodpowiednio
wysterylizowanych konserwach
mięsnych, niedopieczonych mięsach i
rybach, pozostawionych w
temperaturze otoczenia („wdęcia”)
broń biologiczna terrorystów