Choroby chirurgiczne przewodu 

pokarmowego bydła

Rumenotomia

Prof. dr hab. Piotr Silmanowicz

Katedra i Klinika Chirurgii Zwierząt

Choroby chirurgiczne przewodu 

pokarmowego bydła

1. Laparotomia diagnostyczna – prawo, lewo stronna
2. Rumenotomia
3. Przemieszczenie, rozszerzenie trawieńca
4. Rozszerzenie i przemieszczenie jelita ślepego
5. Wgłobienie jelita
6. Niedrożność jelita
7. Zapalenie otrzewnej
8. Przepuklina pępkowa
9. Ropień
10. Choroby nowotworowe 

2

Laparotomia diagnostyczna

Strona lewa- cięcie powłok 

Kolejność badania-

lewa ściana żwacza, otrzewna ścienna, jama brzuszna-płyn
doogonowa część jamy brzusznej
lewa nerka
macica i jajniki
pęcherz moczowy i moczowody
węzły chłonne
okolica pachwinowa
prawa strona jamy brzusznej
okrężnica zstępująca
jelito ślepe
pętle jelita czcczego
  

3

Laparotomia diagnostyczna

okolica lewej ściany żwacza

•

żwacz w zasięgu omacywania

•

śledziona

•

czepiec

•

przepona

•

lewy płat watroby

•

uderzenia serca (koniuszkowe)

4

5

Laparotomia diagnostyczna

Prawostronna laparotomia diagnostyczna

ciecie powłok do połowy wysokości (wypadanie jelit)

lewe ramię – dobrzusznie trawieniec
powierzchnia trzewna wątroby,
przepona
uderzenia serca
czepiec – zrosty
prawa nerka, tłuszcz okołonerkowy
sieć większa
pętle jelit – na zewnątrz jelito czcze, i wierzchołek jelita 

ślepego

6

7

Rumenotomia 

Wskazania:
-Urazowe zapalenie czepca 
- urazowe zapalenie czepca i otrzewnej
-Przeładowanie żwacza
-Spożycie roślin trujących
-Przewlekłe, przemijające wzdęcia żwacza,
-W celach diagnostycznych

Występowanie:

Bydło  powyżej dwóch lat
Czasem seryjnie po pewnej partii paszy,

Przyczyny:

ciała obce metaliczne wydłużone,
skurcze czepca,
wzrost  ciśnienia w jamie brzusznej
ściana czepca, otrzewna ścienna, przepona 

9

10

Rumenotomia 

• Droga ciała obcego:
• Zrosty,
• Ropnie,

– Objawy kliniczne - stadium ostre

• Spadek  produkcji  mleka,
• Utrata apetytu
• Sztywny chód 
• Wygięty grzbiet
• Niewielkie wzdęcie żwacza
• Stękanie 
• Podciągnięcie powłok brzusznych
• Kał  twardy
• Czasem na początku podwyższenie 

11

Rumenotomia 

– Objawy kliniczne – stadium przewlekłe

• Po 5-7 dniach
• Objawy mało charakterystyczne
• Może zachować się  sztywna postawa

Rozpoznawanie

- objawy kliniczne
- badanie hematologiczne, niespecyficzne
- ultrasonografia – płyn, zmniejszenie 
częstotliwości ruchów,
- radiografia
- wykrywacz metalu
- punkcja – niespecyficzna

 60%, 30%, 10% silne objawy chorobowe, 

12

Rumenotomia

13

Rumenotomia

Leczenie zachowawcze:

uniesienie przedniej części o około 45 cm,
podawanie antybiotyków
stosowanie sond z magnesami

Leczenie operacyjne:

metoda z ramką Weingarta
metoda z ramką Kulczyckiego 
metoda z nałożeniem szwów

a/ ramka Wiengarta

sedacja 
znieczulenie 
przygotowanie pola operacyjnego
cięcie skórne 
ciecie mięśni i otrzewnej

14

15

16

17

Rumenotomia

– Etapy  operacji

» Badanie jamy brzusznej
Wygląd otrzewnej – powierzchnia kolor
Lewa strona
Prawa strona
Obecność płynu
Obecność zrostów

 

umocowanie ramki, założenie dwóch haków

zepchniecie treści zwacza
Założenie serwety
Nacięcie żwacza
Założenie pozostałych haków i odpowiednie umocowanie w 

ranie

18

Rumenotomia

Metoda z nałożeniem szwów :

zepchnięcie treści
przyszycie szczelne do skóry ściany żwacza, możliwe 2 szew do otrzewnej ściennej
cięcie żwacza około 3 cm od  cięć skórnych
możliwe podtrzymanie fałdu żwacza kleszczami

Etapy rumenotomii

usunąć nadmiar płynu i treści
badać czepiec, ręka nad grzebieniem żwaczowo czepcowym
ujście przełyku
rynienka przełykowa
ujście czepcowo- księgowe
przeszukiwanie czepca
użycie magnesów

 

19

20

21

22

Rumenotomia

• Podanie leków dożwaczowo, dootrzewnowo, podanie treści zwacza

• Szycie żwacza 

• Szycie powłok brzusznych
Powikłania urazowego zapalenia czepca:

uraz do wnętrza klatki piersiowej:
czas wystąpienie około 1 tydzień
niewydolność serca
obrzęki głowy, szyi
słabo wyczuwalne tętno
poszerzone żyły szyjne zewn.
bolesność klatki piersiowej
czasem – zapalenie płuc, włóknikowe zapalenie opłucnej 
 

23

Rumenotomia

Penetracja ciała obcego w kierunku jamy brzusznej:

-zrosty – wątroby, ksiąg i trawieńca, miejscowe zapalenie 
otrzewnej
 -objawy ogólne –osowienie, gorączka, bolesność brzucha
-zdarza się wydalenie ciała obcego po powstaniu przetoki 
ropnej
-występowanie przewlekłego rozszerzenia trawieńca
-zespół Hoflunda 

Zapobieganie uzc

- magnesy żwaczowe
- utrzymywanie czystości i porządku.   

24

25

Rumenotomia

Dziękuję za uwagę !

26