background image

OCHRONA 

OCHRONA 

KONSUMENTA W 

KONSUMENTA W 

GOSPODARCE 

GOSPODARCE 

RYNKOWEJ

RYNKOWEJ

background image

PLAN PREZENTACJI

PLAN PREZENTACJI

Polskie akty prawne w zakresie ochrony 

konsumenta 

Urzędy zajmujące się ochroną konsumenta 

Co to jest Urząd Ochrony Konsumenta i czym się 

konsumenta zajmuje

Organizacja UOKiK

Historia Urzędu Ochrony Konkurencji i 

Konsumentów

Federacja Konsumentów

Stowarzyszenie Konsumentów Polskich

Zadania Stowarzyszenia Konsumentów Polskich

Dyrektywa ONZ w świetle ochrony konsumenta 

Ochrona konsumenta w świetle prawa UE oraz jak 

to wygląda w państwach członkowskich

background image

POLSKIE AKTY PRAWNE W 

POLSKIE AKTY PRAWNE W 

ZAKRESIE OCHRONY 

ZAKRESIE OCHRONY 

KONSUMENTA (16)

KONSUMENTA (16)

Ustawa z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz.U. Nr 97 Poz. 1050)

Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu 

nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz U 2007, nr 171, poz. 

1206)

Ustawa z dnia 28 lipca 2005 o zmianie Ustawy Kodeks 

Postępowania Cywilnego w art. 1154 do art. 1217. (Dz.U. Nr 

178, poz. 1478 ze zm.)

Regulamin Organizacji i Działania Stałych Polubownych 

Sądów Konsumenckich, stanowiący załącznik do 

rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 września 

2001 r. w sprawie określenia regulaminu organizacji i 

działania stałych polubownych sądów konsumenckich (Dz. U. 

Nr 113, poz.1214).

Ustawa z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. 

U. Nr 100, poz.1081 ze zm.)

Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą 

elektroniczną (Dz.U. 2002 Nr 144, poz. 1204)

background image

Ustawa z dnia 13 lipca 2000 r. o ochronie nabywców prawa korzystania z 

budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku 

oraz o zmianie ustaw Kodeks cywilny, Kodeks wykroczeń i ustawy o księgach 

wieczystych i hipotece (Dz. U. 2000 Nr 74, poz. 855 ze zm.)

Ustawa z dnia 5 lipca 2002 r. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą 

elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym (Dz. U. Nr 

126, poz. 1068 ze zm.)

Ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz 

odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. 

Nr 22, poz. 271 ze zm.)

Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. 2001 r. Nr 55, 

poz. 578. ze zm.)

Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 

stycznia 2003 r. w sprawie terminów zawiadomienia sprzedawcy o stwierdzeniu 

niezgodności towaru żywnościowego z umową (Dz. U. Nr 31, poz. 258)

Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. 

2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.)

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 lipca 2000 r. w sprawie wzoru 

rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone (Dz. U. Nr 62, 

poz. 723)

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r.– Kodeks postępowania cywilnego, (wyciąg, 

Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (wyciąg, Dz. U. Nr 16, poz. 

93 ze zm.)

Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży 

konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz. 1176, ze 

zm.)

background image

URZĘDY ZAJMUJĄCE SIĘ 

URZĘDY ZAJMUJĄCE SIĘ 

OCHRONĄ KONSUMENTA

OCHRONĄ KONSUMENTA

Urząd Ochrony Konkurencji i 

Urząd Ochrony Konkurencji i 

Konsumentów

Konsumentów

Organizacje pozarządowe 

Organizacje pozarządowe 

Federacja Konsumentów 

Federacja Konsumentów 

Stowarzyszenie Konsumentów 

Stowarzyszenie Konsumentów 

Polskich

Polskich

background image

CO TO JEST URZĄD 

CO TO JEST URZĄD 

OCHRONY KONSUMENTA I 

OCHRONY KONSUMENTA I 

CZYM SIĘ ZAJMUJE?

CZYM SIĘ ZAJMUJE?

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów 

(UOKiK)

 – polski urząd antymonopolowy, 

 – polski urząd antymonopolowy, 

obsługujący Prezesa Urzędu Ochrony 

obsługujący Prezesa Urzędu Ochrony 

Konkurencji i Konsumentów, który jest 

Konkurencji i Konsumentów, który jest 

centralnym organem administracji państwowej 

centralnym organem administracji państwowej 

(rządowej), działający na podstawie 

(rządowej), działający na podstawie 

ustawy z 

ustawy z 

dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i 

dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i 

konsumentów

konsumentów

 (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331). 

 (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331). 

Organizację Urzędu określa statut nadany, w 

Organizację Urzędu określa statut nadany, w 

drodze zarządzenia, przez Prezesa Rady 

drodze zarządzenia, przez Prezesa Rady 

Ministrów (M.P. z 2007 r. Nr 39, poz. 451). 

Ministrów (M.P. z 2007 r. Nr 39, poz. 451). 

background image

Organizacja 

Organizacja 

Prezes Urzędu

Prezes Urzędu

Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w 
sprawach ochrony konkurencji i konsumentów. Prezes Rady Ministrów sprawuje 
nadzór nad działalnością Prezesa Urzędu. 

Jednostki organizacyjne 

Jednostki organizacyjne 

Prezes Urzędu wykonuje swoje zadania przy pomocy Urzędu Ochrony 
Konkurencji i Konsumentów. Prezes kieruje Urzędem przy pomocy 
wiceprezesów, dyrektora generalnego, dyrektorów komórek organizacyjnych 
wymienionych w § 4 ust. 1 (komórki organizacyjne Centrali) załącznika do 
zarządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie 
nadania statutu Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Dz. U. z 1987 r. 
Nr 3, poz. 18) oraz dyrektorów delegatur Urzędu. 

Przy Urzędzie działa też Gospodarstwo Pomocnicze, jako jednostka 

wyodrębniona pod względem organizacyjnym i finansowym.

 

 

background image

Historia Urzędu Ochrony 

Historia Urzędu Ochrony 

Konkurencji i 

Konkurencji i 

Konsumentów

Konsumentów

Pierwszym organem antymonopolowym w rodzącej się polskiej gospodarce 

wolnorynkowej był Minister Finansów, który swoje działania w zakresie 

ochrony krajowego rynku oraz jego uczestników przed praktykami 

monopolistycznymi jednostek gospodarczych realizował, korzystając z 

przyznanych mu kompetencji przez ustawę z 28 stycznia 1987 r. o 

przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym w gospodarce narodowej (Dz. 

U. z 1987 r. Nr 3, poz. 18).

W celu zapewnienia rozwoju konkurencji, ochrony podmiotów gospodarczych 

narażonych na stosowanie praktyk monopolistycznych oraz ochrony interesów 

konsumentów, ustawą z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom 

monopolistycznym (Dz. U. z 1990 r. Nr 14, poz. 88) powołano Urząd 

Antymonopolowy, jako centralny organ administracji państwowej w sprawach 

przeciwdziałania praktykom monopolistycznym, podległy Radzie Ministrów. 

Uchylona została poprzednia ustawa, tym samym Minister Finansów utracił 

kompetencje organu antymonopolowego na rzecz Urzędu Antymonopolowego. 

W 1996 nastąpiła zmiana nazwy Urzędu na Urząd Ochrony Konkurencji i 

Konsumentów. Obecnie funkcję organu antymonopolowego pełni Prezes 

Urzędu.

background image

Federacja Konsumentów

Federacja Konsumentów

Federacja Konsumentów

 jest niezależną 

 jest niezależną 

organizacją pozarządową, której głównym 

organizacją pozarządową, której głównym 

celem jest ochrona indywidualnego 

celem jest ochrona indywidualnego 

konsumenta w Polsce. 

konsumenta w Polsce. 

Obejmuje swoim zasięgiem całe terytorium 

Obejmuje swoim zasięgiem całe terytorium 

Polski poprzez sieć 48 oddziałów terenowych, 

Polski poprzez sieć 48 oddziałów terenowych, 

które wykonują pracę poradni konsumenckich 

które wykonują pracę poradni konsumenckich 

oraz zrzeszają wolontariuszy chcących z nami 

oraz zrzeszają wolontariuszy chcących z nami 

współpracować. Zajmuje się także edukacją 

współpracować. Zajmuje się także edukacją 

konsumencką, testami produktów, lobbingiem 

konsumencką, testami produktów, lobbingiem 

na rzecz konsumentów. 

na rzecz konsumentów. 

background image

Stowarzyszenie 

Stowarzyszenie 

Konsumentów Polskich

Konsumentów Polskich

Stowarzyszenie Konsumentów Polskich (SKP) zostało założone 

Stowarzyszenie Konsumentów Polskich (SKP) zostało założone 

w marcu 1995 roku, a za cel stawia sobie rozwijanie 

w marcu 1995 roku, a za cel stawia sobie rozwijanie 

świadomości konsumentów w zakresie posiadanego przez nich 

świadomości konsumentów w zakresie posiadanego przez nich 

prawa do bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, informacji, 

prawa do bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, informacji, 

edukacji i reprezentacji, jak również ochrony ich interesów 

edukacji i reprezentacji, jak również ochrony ich interesów 

ekonomicznych i prawnych. 

ekonomicznych i prawnych. 

W Polsce najważniejszym partnerem dla Stowarzyszenia 

W Polsce najważniejszym partnerem dla Stowarzyszenia 

Konsumentów Polskich jest Urząd Ochrony Konkurencji i 

Konsumentów Polskich jest Urząd Ochrony Konkurencji i 

Konsumentów (UOKiK); przedstawiciele Stowarzyszenia 

Konsumentów (UOKiK); przedstawiciele Stowarzyszenia 

pracują m. in. w Radzie ds. Dobrych Praktyk Gospodarczych, 

pracują m. in. w Radzie ds. Dobrych Praktyk Gospodarczych, 

Radzie Arbitra Bankowego czy Radzie przy Rzeczniku 

Radzie Arbitra Bankowego czy Radzie przy Rzeczniku 

Ubezpieczonych.

Ubezpieczonych.

 

 

Stowarzyszenie jest grupą ekspercką, a nie organizacją o 

Stowarzyszenie jest grupą ekspercką, a nie organizacją o 

masowym członkostwie, nie tworzy oddziałów terenowych, 

masowym członkostwie, nie tworzy oddziałów terenowych, 

ściśle współpracuje natomiast z powiatowymi (miejskimi) 

ściśle współpracuje natomiast z powiatowymi (miejskimi) 

rzecznikami konsumentów.

rzecznikami konsumentów.

background image

Zadaniami Stowarzyszenia 

Zadaniami Stowarzyszenia 

są:

są:

dostarczanie konsumentom informacji w postaci 

różnego rodzaju ulotek, broszur, prezentacji w 

mediach; 

wpływanie na system prawnej ochrony 

konsumentów poprzez analizy istniejącego 

ustawodawstwa, poradnictwo prawne, udział w 

dyskusjach dotyczących systemu prawnego i 

inne; 

zmiana stosunków pomiędzy konsumentami a 

profesjonalistami poprzez zachęcanie do 

tworzenia dobrowolnych kodeksów 

postępowania, czy organizację szkoleń dla 

sprzedawców.

background image

Stowarzyszenie:

Stowarzyszenie:

Przeprowadza własne badania towarów i 

Przeprowadza własne badania towarów i 

usług, bądź zleca ich wykonanie niezależnym 

usług, bądź zleca ich wykonanie niezależnym 

placówkom; 

placówkom; 

Przeprowadza badania rynku; 

Przeprowadza badania rynku; 

Opracowuje materiały edukacyjne i 

Opracowuje materiały edukacyjne i 

informacyjne; 

informacyjne; 

Upowszechnia wiedzę o prawach 

Upowszechnia wiedzę o prawach 

konsumentów; 

konsumentów; 

Występuje w obronie konsumentów przed 

Występuje w obronie konsumentów przed 

władzami i organami wymiaru sprawiedliwości. 

władzami i organami wymiaru sprawiedliwości. 

background image

DYREKTYWA ONZ W 

DYREKTYWA ONZ W 

ŚWIETLE OCHRONY 

ŚWIETLE OCHRONY 

KONSUMENTA

KONSUMENTA

Ochronę Konsumenta w ONZ kształtuje

Ochronę Konsumenta w ONZ kształtuje

Rezolucja Zgromadzenia ogólnego ONZ z

Rezolucja Zgromadzenia ogólnego ONZ z

09.04.1985 roku, w której zawarte są 

09.04.1985 roku, w której zawarte są 

„Wytyczne 

„Wytyczne 

Sprawie Ochrony Konsumentów”. W świetle

Sprawie Ochrony Konsumentów”. W świetle

tego dokumentu konsumenci mają prawo do:

tego dokumentu konsumenci mają prawo do:

Ochrony przed produktami i usługami 

Ochrony przed produktami i usługami 

niebezpiecznymi dla zdrowia i życia,

niebezpiecznymi dla zdrowia i życia,

background image

  

  

Dostępu do towarów i usług, których 

Dostępu do towarów i usług, których 

cena odpowiada jakości, rzetelnej 

cena odpowiada jakości, rzetelnej 

informacji, zaspokojenia 

informacji, zaspokojenia 

podstawowych potrzeb,

podstawowych potrzeb,

Wyrażania opinii  o działaniach 

Wyrażania opinii  o działaniach 

sprzedawców i producentów,

sprzedawców i producentów,

Efektywnego załatwiania reklamacji 

Efektywnego załatwiania reklamacji 

oraz składania skarg i roszczeń,

oraz składania skarg i roszczeń,

Edukacji,

Edukacji,

Funkcjonowania w zdrowym 

Funkcjonowania w zdrowym 

środowisku naturalnym.

środowisku naturalnym.

background image

OCHRONA KONSUMENTA 

OCHRONA KONSUMENTA 

W ŚWIETLE PRAWA UE 

W ŚWIETLE PRAWA UE 

ORAZ JAK TO WYGLĄDA W 

ORAZ JAK TO WYGLĄDA W 

PAŃSTWACH 

PAŃSTWACH 

CZŁONKOWSKICH

CZŁONKOWSKICH

w 1972 roku, na szczycie w Paryżu Komisja 

w 1972 roku, na szczycie w Paryżu Komisja 

Wspólnot Europejskich przedstawiła pierwszy 

Wspólnot Europejskich przedstawiła pierwszy 

Program działań na rzecz ochrony i informacji 

Program działań na rzecz ochrony i informacji 

konsumentów, który został przyjęty przez Radę 

konsumentów, który został przyjęty przez Radę 

w 1975 r. W programie tym po raz pierwszy 

w 1975 r. W programie tym po raz pierwszy 

zdefiniowano pięć głównych kierunków 

zdefiniowano pięć głównych kierunków 

wspólnej polityki na rzecz konsumentów, 

wspólnej polityki na rzecz konsumentów, 

zbieżnych z pięcioma podstawowymi prawami 

zbieżnych z pięcioma podstawowymi prawami 

konsumentów, za jakie uznano:

konsumentów, za jakie uznano:

background image

prawo do bezpieczeństwa i ochrony 

prawo do bezpieczeństwa i ochrony 

zdrowia

zdrowia

prawo do ochrony interesów 

prawo do ochrony interesów 

ekonomicznych

ekonomicznych

prawo dostępu do efektywnego 

prawo dostępu do efektywnego 

systemu dochodzenia roszczeń

systemu dochodzenia roszczeń

prawo do informacji i edukacji

prawo do informacji i edukacji

prawo do zrzeszania się i 

prawo do zrzeszania się i 

reprezentacji

reprezentacji

background image

Ochrona konsumenta w 

Ochrona konsumenta w 

Niemczech

Niemczech

W Federalnym Ministerstwie Wyżywienia, Rolnictwa i 

W Federalnym Ministerstwie Wyżywienia, Rolnictwa i 

Ochrony Konsumentów polityka wobec konsumentów 

Ochrony Konsumentów polityka wobec konsumentów 

łączona jest z ochroną konsumentów. Ryzyko dla 

łączona jest z ochroną konsumentów. Ryzyko dla 

konsumenta, które może się pojawić, ma być w porę 

konsumenta, które może się pojawić, ma być w porę 

rozpoznane, a wiążące się z nim niebezpieczeństwa - 

rozpoznane, a wiążące się z nim niebezpieczeństwa - 

oszacowane. Dzięki temu możliwe są już działania 

oszacowane. Dzięki temu możliwe są już działania 

zapobiegawcze, a w wypadku wystąpienia 

zapobiegawcze, a w wypadku wystąpienia 

niebezpieczeństwa - szybka i roztropna reakcja.

niebezpieczeństwa - szybka i roztropna reakcja.

Aby osiągnąć ten cel utworzono niezależny Federalny 

Aby osiągnąć ten cel utworzono niezależny Federalny 

Instytut Oceny Ryzyka oraz Federalny Urząd Ochrony 

Instytut Oceny Ryzyka oraz Federalny Urząd Ochrony 

Konsumentów i Bezpieczeństwa Artykułów 

Konsumentów i Bezpieczeństwa Artykułów 

Spożywczych. 

Spożywczych. 

background image

Kraje związkowe (landy) odpowiedzialne są za 

Kraje związkowe (landy) odpowiedzialne są za 

przestrzeganie aktów prawnych dotyczących ochrony. 

przestrzeganie aktów prawnych dotyczących ochrony. 

Kontrolę przeprowadza się z pomocą organów 

Kontrolę przeprowadza się z pomocą organów 

nadzorujących, będących zarazem dla obywateli 

nadzorujących, będących zarazem dla obywateli 

partnerami, z którymi mogą się oni kontaktować.

partnerami, z którymi mogą się oni kontaktować.

Kontrola dotyczy przede wszystkim artykułów 

Kontrola dotyczy przede wszystkim artykułów 

spożywczych, ale także między innymi: kosmetyków, pasz 

spożywczych, ale także między innymi: kosmetyków, pasz 

stosowanych w rolnictwie i przedmiotów codziennego 

stosowanych w rolnictwie i przedmiotów codziennego 

użytku. Do tych należą na przykład zabawki dziecięce lub 

użytku. Do tych należą na przykład zabawki dziecięce lub 

szklanki.

szklanki.

Kontroli podlegają wszystkie fazy wytwarzania, 

Kontroli podlegają wszystkie fazy wytwarzania, 

przetwarzania, składowania, transportu i sprzedaży 

przetwarzania, składowania, transportu i sprzedaży 

produktów. Firmy kontrolowane są regularnie i bez 

produktów. Firmy kontrolowane są regularnie i bez 

uprzedzenia.

uprzedzenia.

background image

OCHRONA KONSUMENTA W 

OCHRONA KONSUMENTA W 

PAŃSTWACH 

PAŃSTWACH 

CZŁONKOWISKICH 

CZŁONKOWISKICH 

- OGÓŁEM

- OGÓŁEM

w poszczególnych Państwach 

w poszczególnych Państwach 

Członkowskich obowiązują przepisy 

Członkowskich obowiązują przepisy 

prawne lub regulacje dotyczące 

prawne lub regulacje dotyczące 

niektórych produktów, których wygląd 

niektórych produktów, których wygląd 

wskazuje na przeznaczenie inne niż 

wskazuje na przeznaczenie inne niż 

rzeczywiste, zagrażających zdrowiu lub 

rzeczywiste, zagrażających zdrowiu lub 

bezpieczeństwu konsumentów.

bezpieczeństwu konsumentów.

 

 

Przepisy te różnią się od siebie pod 

Przepisy te różnią się od siebie pod 

względem treści, zakresu i obszaru 

względem treści, zakresu i obszaru 

stosowania;

stosowania;

background image

Większość państw członkowskich 

Większość państw członkowskich 

wdrożyło

wdrożyło

DYREKTYWĘ 1999/44/WE 

DYREKTYWĘ 1999/44/WE 

PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I 

PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I 

RADY z dnia 25 maja 1999 r. w 

RADY z dnia 25 maja 1999 r. w 

sprawie niektórych aspektów 

sprawie niektórych aspektów 

sprzedaży towarów 

sprzedaży towarów 

konsumpcyjnych i związanych z 

konsumpcyjnych i związanych z 

tym gwarancji

tym gwarancji

background image

BIBLIOGRAFIA

BIBLIOGRAFIA

http://www.uokik.gov.pl/

http://www.uokik.gov.pl/

http://www.federacja-

http://www.federacja-

konsumentow.org.pl/

konsumentow.org.pl/

http://www.pfpz.pl

http://www.pfpz.pl

mikro.univ.szczecin.pl/bp/index.php?

mikro.univ.szczecin.pl/bp/index.php?

a=h18f12

a=h18f12


Document Outline