System nadzoru pedagogicznego
System nadzoru pedagogicznego
i oceny jakości pracy szkoły
i oceny jakości pracy szkoły
grudzień 2009
Koordynator projektu – JOANNA BERDZIK
PROJEKT:„ Program wzmocnienia efektywności systemu nadzoru
pedagogicznego i oceny jakości pracy szkoły etap II”
projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego
2
Dlaczego zmieniamy nadzór
Rekomendacje Instytutu Spraw Publicznych dla polityki
oświatowej
po trzech latach reformy szkolnictwa
"Strategia Rozwoju Edukacji na lata 2007-2013” opracowana
Przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu.
Raporty Najwyższej Izby Kontroli.
W ramach PO KL na lata 2007 – 2013, w priorytecie – wysoka
jakość systemu oświaty poprzednie kierownictwo Ministerstwa
Edukacji Narodowej zaplanowało działanie:
„Modernizacja systemu nadzoru pedagogicznego”
Opinie parterów społecznych
3
Dlaczego zmieniamy nadzór
niejasny podział kompetencji pomiędzy organami
brak jasno określonych wymagań państwa w stosunku do
szkoły,
niejednoznaczna rola wizytatora (łączenie kontroli i oceny
ze wspomaganiem),
nadmierna decentralizacja nadzoru pedagogicznego,
przewaga czynności polegających na badaniu zgodności
działania szkoły z przepisami prawa, a nie na jakości i
efektach
kształcenia,
brak systemu wspomagania,
brak zasad sprawowania wewnętrznego nadzoru
pedagogicznego,
4
Zmodernizowany nadzór pedagogiczny, to:
1.
Działanie na rzecz jakości kształcenia.
2.
Ujednolicenie działań z zakresu nadzoru
pedagogicznego na terenie kraju.
3.
Jednoznaczne określenie kompetencji osób
sprawujących nadzór pedagogiczny, zatrudnionych w
organach nadzoru pedagogicznego.
4.
Rozróżnienie wspomagania od kontroli i oceny.
5.
Możliwość tworzenia analiz i strategii rozwojowych.
6.
Profesjonalizacja kadry zajmującej się nadzorem
pedagogicznym.
7.
Jakościowy rozwój szkół dzięki wprowadzonej ewaluacji
wewnętrznej.
8.
Rzetelna ocena jakości pracy szkół.
5
Nadzór pedagogiczny – akty prawne
Konstytucja RP
art. 70 ust. 3
(…) Warunki zakładania i działalności szkół niepublicznych oraz
udziału władz publicznych w ich finansowaniu, a także zasady
nadzoru pedagogicznego nad szkołami i zakładami
wychowawczymi, określa ustawa.
• Ustawa o systemie oświaty
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7
października 2009 r. w sprawie nadzoru
pedagogicznego
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7
października 2009 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie organizacji KO oraz zasad tworzenia ich
delegatur
6
Nadzór pedagogiczny – akty prawne
Ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty
Art. 31 ust. 1
Zadania i kompetencje kuratora oświaty, w tym:
1.
Sprawowanie nadzoru pedagogicznego
6.
Realizacja polityki oświatowej państwa
7
Nadzór pedagogiczny – akty prawne
Ustawa o systemie oświaty
Art. 35 ust 1 i 2
Kompetencje Ministra Edukacji Narodowej:
•
nadzór i koordynacja wykonywania nadzoru
pedagogicznego na terenie kraju (...)
•
ustalenie podstawowych kierunków realizacji
przez KO polityki oświatowej państwa, w
szczególności zadań z zakresu nadzoru
pedagogicznego
8
Nadzór pedagogiczny – akty prawne
Ustawa o systemie oświaty
Art. 33 ust. 1
Nadzór pedagogiczny polega na:
1) ocenianiu stanu i warunków działalności dydaktycznej,
wychowawczej i opiekuńczej szkół, placówek i
nauczycieli,
2) analizowaniu i ocenianiu efektów działalności
dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej
działalności statutowej szkół i placówek
3) udzielaniu pomocy szkołom, placówkom i nauczycielom
w wykonywaniu ich zadań dydaktycznych,
wychowawczych i opiekuńczych;
4) inspirowaniu nauczycieli do innowacji pedagogicznych,
metodycznych i organizacyjnych.
9
Nadzór pedagogiczny – ROZPORZĄDZENIE
Nadzór pedagogiczny jest realizowany przez wykonywanie
zadań i czynności określonych w art. 33 ustawy
•
planowe działania prowadzone przez kuratorów oświaty, są
realizowane zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki
oświatowej państwa w zakresie nadzoru pedagogicznego,
(art. 35 ust. 2 pkt 1 ustawy)
•
doraźne działania są realizowane w przypadku, gdy zaistnieje
potrzeba podjęcia działań z zakresu nadzoru pedagogicznego
w takim trybie.
•
planowe i doraźne działania, prowadzone przez
dyrektorów szkół i placówek wynikają z potrzeb szkoły
lub placówki.
10
Nadzór pedagogiczny – akty prawne
Ustawa o systemie oświaty
Art. 33 ust. 1
Nadzór pedagogiczny polega na:
1) ocenianiu stanu i warunków działalności
dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół,
placówek i nauczycieli,
kontrola
działalności szkoły z przepisami
prawa
11
Nadzór pedagogiczny – kontrola
działalności szkoły z przepisami prawa
KLUCZOWE W ZMIANIE:
1) Znana tematyka kontroli
2) Kontrola planowa – 7-dniowe uprzedzenie.
3) Arkusze kontroli – jednolite, zatwierdzone przez
Ministra.
4) Czas trwania – nie dłuższy niż dwa dni.
5) Jednolita procedura kontroli (upoważnienie, protokół)
12
Nadzór pedagogiczny – akty prawne
Ustawa o systemie oświaty
Art. 33 ust. 1
Nadzór pedagogiczny polega na:
2) analizowaniu i ocenianiu efektów działalności
dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz
innej działalności statutowej szkół i placówek
ewaluacja -
badanie praktyczne oceniające.
13
Nadzór pedagogiczny – ewaluacja
E
W
AL
UA
CJ
A
??
??
N
I G
D
Y
!!
!
Ale przecież….
2004 - dokonywanie w
szkołach diagnozy i oceny
przydatności
i skuteczności
podejmowanych działań,
2006 - przeprowadzanie
badań związanych z
diagnozowaniem
i ocenianiem działalności
dydaktycznej,
wychowawczej
i opiekuńczej szkół.
14
Nadzór pedagogiczny – ewaluacja
Ewaluacja jest prowadzona:
• jako ewaluacja zewnętrzna - przez organ
sprawujący nadzór pedagogiczny,
• jako ewaluacja wewnętrzna - przez dyrektora szkoły
lub placówki
Ewaluacja zewnętrzna obejmuje:
• zbieranie i analizowanie informacji,
• ustalanie poziomu spełniania przez szkołę lub
placówkę wymagań, jakie są stawiane szkołom i
placówkom.
Ewaluacja zewnętrzna ma określać poziom
spełniania
przez szkołę lub placówkę wymagań stawianych
przez
państwo.
15
Nadzór pedagogiczny – ewaluacja
Wymagania są ujęte w czterech obszarach
działalności szkół i placówek:
• procesy rozumiane jako działania zachodzące i
podejmowane w szkole;
• efekty działalności szkoły lub placówki;
• zarządzanie szkołą lub placówką;
• funkcjonowanie szkoły w środowisku
lokalnym,
w szczególności w zakresie współpracy z
rodzicami uczniów.
16
Nadzór pedagogiczny – ewaluacja
Wymagania opisane są na dwóch
poziomach – na
poziomie B oraz na poziomie D.
poziom
E
D
C
B
A
Charakter
ystyka
wymagan
ia
Szkoła
nie
spełnia
wymagań
na
poziomie
D
Opisane
wymagan
ia
Szkoła
wykracza
poza D,
lecz nie
osiąga B
Opisane
wymagan
ia
Szkoła
wykracza
poza B
17
Nadzór pedagogiczny – ewaluacja
Wymaganie: 1.3. Uczący się są aktywni
Charakterystyka wymagania:
POZIOM D (opisany w załączniku)
Uczniowie chętnie uczestniczą w zajęciach organizowanych przez
szkołę lub placówkę.
POZIOM C (przykład)
Uczniowie podejmują próby różnorodnych działań na rzecz
własnego rozwoju, ich aktywność jest wynikiem pracy nauczycieli.
POZIOM B (opisany w załączniku)
Uczący się są samodzielni i autonomiczni w podejmowaniu
różnorodnych aktywności na rzecz własnego rozwoju i rozwoju
szkoły lub placówki.
W szkole lub placówce realizuje się działania zainicjowane przez
uczących się.
POZIOM A (przykład)
Podejmowane przez uczniów działania są na stałe wpisane w
kalendarz pracy szkoły.
Lub:
Starsi uczniowie inicjują aktywności młodszych uczniów.
18
Nadzór pedagogiczny – ewaluacja
CO TO JE
ST
KONCEP
CJA
PRACY!!!
!?????
Misj
a??
Plan
rozw
oju
???
Wizj
a???
19
Nadzór pedagogiczny – ewaluacja
W przypadku ustalenia w wyniku ewaluacji zewnętrznej
przeprowadzonej w szkole lub placówce poziomu E w
odniesieniu
do choćby jednego z wymagań:
W OBSZARZE EFEKTY
• wobec szkoły lub placówki publicznej organ sprawujący
nadzór pedagogiczny podejmuje działania określone w
art. 34 ust. 2 i 3 ustawy,
• wobec szkoły lub placówki niepublicznej organ sprawujący
nadzór pedagogiczny podejmuje działania określone w
art. 83 ust. 1 pkt 3 lub art. 88 ustawy;
W INNYCH OBSZARACH
szkoła lub placówka zobowiązana jest do wdrożenia działań
mających na celu poprawę stanu spełniania tego
wymagania.
20
Nadzór pedagogiczny – ewaluacja zewnętrzna
KLUCZOWE W ZMIANIE:
1) Zespół badawczy wizytatorów ds. ewaluacji będzie
złożony z co najmniej 2 upoważnionych osób.
2) Badanie będzie zakończone raportem.
3) 30 dni przed ewaluacją szkoła będzie o niej uprzedzona.
4) Narzędzia będą jawne, jednolite i przygotowane przez
ekspertów.
5) Wizytatorzy do spraw ewaluacji będą przygotowani
podczas szkoleń i weryfikowani co 2 lata.
21
Nadzór pedagogiczny – ewaluacja wewnętrzna
§ 20. 1. Dyrektor szkoły lub placówki publicznej
we współpracy z innymi nauczycielami
zajmującymi stanowiska kierownicze, w
ramach sprawowanego nadzoru
pedagogicznego:
1) przeprowadza ewaluację wewnętrzną i
wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia jakości
pracy szkoły lub placówki;
22
Nadzór pedagogiczny – ewaluacja
Ewaluacja wewnętrzna może być
przeprowadzana w odniesieniu:
• do wybranych wymagań określonych w
rozporządzeniu,
• do innych zagadnień, uznanych w szkole
lub placówce za istotne.
Ewaluacja wewnętrzna
• jest autonomicznym działaniem szkoły,
• jest podejmowana przez zespoły nauczycieli,
• jest brana pod uwagę podczas ewaluacji
zewnętrznej.
23
Nadzór pedagogiczny – wspomaganie
Ustawa o systemie oświaty
Art. 33 ust. 1
Nadzór pedagogiczny polega na:
3) udzielaniu pomocy szkołom, placówkom i
nauczycielom
w wykonywaniu ich zadań dydaktycznych,
wychowawczych i opiekuńczych;
4) inspirowaniu nauczycieli do innowacji
pedagogicznych, metodycznych i organizacyjnych.
Wspomaganie
24
Nadzór pedagogiczny – wspomaganie
1) przygotowywanie i podawanie do publicznej
wiadomości na stronie internetowej organu
analiz wyników sprawowanego nadzoru
pedagogicznego, w tym wniosków z ewaluacji
zewnętrznych i kontroli;
2) upowszechnianie przykładów dobrych praktyk;
3) promowanie wykorzystania ewaluacji w procesie
doskonalenia jakości działalności dydaktycznej,
wychowawczej i opiekuńczej oraz innej
działalności statutowej szkoły lub placówki;
4) organizowanie konferencji i narad dla
dyrektorów szkół i placówek.
25
Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora
§ 20.
1. Dyrektor szkoły lub placówki publicznej we
współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi
stanowiska kierownicze, w ramach sprawowanego
nadzoru pedagogicznego:
1) przeprowadza ewaluację wewnętrzną i wykorzystuje
jej wyniki do doskonalenia jakości pracy szkoły lub
placówki;
26
Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora
§ 20.
1. Dyrektor szkoły lub placówki publicznej we współpracy z
innymi nauczycielami zajmującymi stanowiska
kierownicze, w ramach sprawowanego nadzoru
pedagogicznego:
2) kontroluje przestrzeganie przez nauczycieli przepisów
prawa dotyczących działalności dydaktycznej,
wychowawczej
i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i
placówek;
27
Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora
§ 20. 1. Dyrektor szkoły lub placówki publicznej we
współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi
stanowiska kierownicze, w ramach sprawowanego
nadzoru pedagogicznego:
3) wspomaga nauczycieli w realizacji ich zadań, w
szczególności przez:
a) organizowanie szkoleń i narad,
b) motywowanie do doskonalenia i rozwoju zawodowego,
c) przedstawianie nauczycielom wniosków wynikających
ze sprawowanego przez dyrektora szkoły lub placówki
nadzoru pedagogicznego.
28
Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora
§ 20. 3. W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1,
dyrektor szkoły lub placówki w szczególności obserwuje
prowadzone przez nauczycieli zajęcia dydaktyczne,
wychowawcze i opiekuńcze oraz inne zajęcia i czynności
wynikające z działalności statutowej szkoły lub placówki.
29
Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora
§ 21. 1. Dyrektor szkoły lub placówki publicznej opracowuje
na każdy rok szkolny plan nadzoru pedagogicznego, który
przedstawia radzie pedagogicznej w terminie do dnia 15
września roku szkolnego, którego dotyczy plan.
30
Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora
§ 21. 2. Plan nadzoru, o którym mowa w ust. 1, zawiera
w szczególności:
1) cele, przedmiot ewaluacji wewnętrznej oraz jej
harmonogram;
2) tematykę i terminy przeprowadzania kontroli
przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa
dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej
i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i
placówek;
3) tematykę szkoleń i narad dla nauczycieli.
31
Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora
§ 22. Do dnia 31 sierpnia każdego roku dyrektor szkoły
lub placówki publicznej przedstawia radzie
pedagogicznej wyniki i wnioski ze sprawowanego
nadzoru pedagogicznego.
UWAGA:
UoSO
Art. 40.7. Dyrektor szkoły lub placówki przedstawia
radzie pedagogicznej, nie rzadziej niż dwa razy w
roku szkolnym, ogólne wnioski wynikające ze
sprawowanego nadzoru pedagogicznego oraz
informacje o działalności szkoły.
32
Co nas czeka w roku 2009/2010
Kierunki realizacji przez kuratorów oświaty polityki oświatowej państwa
w
roku szkolnym 2009/2010:
2) w szkołach podstawowych i gimnazjach:
„Monitorowanie wdrażania podstawy programowej kształcenia
ogólnego.”
Kierunki realizacji zadań z zakresu nadzoru pedagogicznego obejmują:
1) w zakresie ewaluacji:
„Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej
oraz
Innej działalności statutowej szkół i placówek.”
2) w zakresie kontroli:
- „Zgodność prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania z
przepisami prawa w zakresie dotyczącym arkuszy ocen
uczniów.”
33
Szkolenia w nadzorze
„Program wzmocnienia efektywności systemu nadzoru pedagogicznego
i oceny jakości pracy szkoły etap II”
projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego
1.
Szkolenia z zakresu ewaluacji zewnętrznej
2.
Szkolenia z zakresu prowadzenia kontroli zgodności
działalności szkoły z przepisami prawa
3.
Szkolenia dla wizytatorów wykonujących zadania z
zakresu wspomagania.
4.
Konferencje informacyjne dla wszystkich dyrektorów szkół i
placówek
(około 15 konferencji w każdym województwie od stycznia do
marca 2010 r.). Prowadzącymi konferencji będą wizytatorzy uczestniczący w
pierwszym cyklu szkoleń.
5. Szkolenia z zakresu ewaluacji wewnętrznej dla
2000 dyrektorów szkół i placówek
(30 trzydniowych
szkoleń realizowanych od marca do grudnia 2010 r., w 5 cyklach –1 cykl 17
lutego – 2 marca)
6. Szkolenia z zakresu ewaluacji wewnętrznej i
zewnętrznej dla około 300 dyrektorów
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę
grudzień ‘2009
Koordynator projektu Joanna Berdzik