Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

Wyroby (substancje, c.fizyczne ) użyte do wykonania, 

naprawy, remontu, modernizacji obiektu budowlanego, 
poprzez zastosowanie na stałe w obiekcie ( na stałe 
połączony z budowlą ) jest materiałem budowlanym.

Podział materiałów budowlanych:
konstrukcyjne (nośne): przenoszące obciążenia 

mechaniczne: beton, żelbet, stal zbrojeniowa, 
konstrukcyjna, materiały ceramiczne, drewno - 
fundamenty, ściany, stropy, spoczniki i biegi schodów, 
belki, konstrukcje dachów, przęsła mostów, ściany 
oporowe, zapory wodne itd.

niekonstrukcyjne - nie przenoszą obciążeń 

mechanicznych: materiały instalacyjne, izolacyjne p.-
wodne, termiczne, dźwiękowe, wykończeniowe, 
wykładziny, szkło – oświetlenie…

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

Podział materiałów budowlanych wg pochodzenia:
naturalne- kamień, drewno, trzcina, 
z przeróbki surowców naturalnych - ceramika, szkło, 

metale, spoiwa, zaprawy, betony, lepiszcza 
bitumiczne, wyroby drewno pochodne, kruszywa 
spiekane z gliny, 

syntetyczne – wyrób w procesach chemicznych – 

tworzywa sztuczne,

z odpadów np. kruszywo betonowe z betonu z 

rozbiórek, izolacyjne syntet.

Podział wg funkcji:
materiały ścienne, stropowe, dachowe, 

konstrukcyjne ( belki, słupy ), drogowe, …

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

Właściwości materiałów budowlanych:
-fizyczne (gęstość, porowatość, nasiąkliwość, 

przewodność cieplna, rozszerzalność cieplna, ognio-
odporność,-trwałość )

-mechaniczne  ( wytrzymałość na ściskanie/rozciąganie,

sprężystość/plastyczność( E- moduł sprężystości 
[MPa] ), twardość, ścieralność

-chemiczne ( odporność na środowisko agresywne, korozja 

)

-higieniczne ( wydzielanie substancji szkodliwych – mat. 

wykończeniowe syntetyczne )

wymagania od budynku = wymagania od materiałów
bezpieczeństwo konstrukcyjne, -pożarowe, -użytkowe, 

higiena, zdrowie, środowisko ochrona przed hałasem

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

Właściwości materiałów budowlanych:
Krajowa Deklaracja Zgodności (KDZ), Wstępne badanie typu 

określa parametry produktu i pozwala deklarować zgodność 

z dokumentem odniesienia. Dokumentem takim może być:

Polska Norma (PN), to dokument wydany i zatwierdzony przez 

Polski Komitet Normalizacyjny, bardzo często oparty o 

normy międzynarodowe lub europejskie (PN, ISO, EN) 

określający parametry klasy i wymagania dla 

poszczególnych produktów.

Aprobata Techniczna - dokument wydany przez upoważnione 

jednostki takie jak np. Instytut Techniki Budowlanej, Instytut 

Budowy Dróg i Mostów, czy COBRTI „Instal” (Centralny 

Ośrodek Badawczo Rozwojowy Techniki Instalacyjnej 

„Instal”). Są to dokumenty o zakresie bardzo podobnym jak 

normy, ale ograniczające sie do jednego konkretnego 

produktu lub grupy wyrobów np. systemu wytwarzanego 

przez konkretną firmę. 

Karta Charakterystyki Produktu Niebezpiecznego REACH 

(Registration, Evaluation and Authorization of Chemicals)

Atest Higieniczny PZH

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

DREWNO:
Budowa włóknista, anizotropowa ( rdzeń, biel-twardziel, łyko, 

miazga, korek, kora ),                                                                    
      mat. naturalny trudno odtwarzalny ( 80 – 120/180 lat ), 
drewno drzew iglastych – konstrukcyjne, materiały 
drewnopochodne. Drewno drzew liściastych – zastosowania 
inne.

Cechy fizyczne: g

śr

=320 - 500 kg/m3 ( suche, wilg. 12% ), 

łatwopalne – zabezp., niska przewodność cieplna λ=0,15 W/m°C,
Cechy mechaniczne: wytrzymałość 18-40 MPa, - klasy drewna
sprężystość E = 9 -14 GPa, odkształcenia reologiczne, anizotropia.
Inne cechy: podatność na korozję biologiczną ( grzyby, owady, 

bakterie – gnicie ) zabezpieczenia impregnacja także  
ciśnieniowa w roztworach soli –> trudnozapalne, odporne na 
korozję biol.

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

DREWNO:
Zastosowanie: budownictwo drewniane tradycyjne, 

więźby dachowe małych rozpiętości, przekrycia 
dużych rozpiętości np. baseny ( konstrukcje klejone, 
odporność na wilgoć, atmosfera pomieszczenia ).

Wyroby konstrukcyjne tradycyjne:

                                                      

a)                                 b)                              c)

               d) 

                             e)

Wygląd sortymentów tarcicy obrzynanej: a) deski, 
b) bale,  c)krawędziaki, d) belki, e) łaty

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

DREWNO:
Klasy drewna ( wytrzymałość przy zginaniu [ MPA ] ):
C18  C24  C30  C35  C40
Gęstość śr. 380 – 500 kg/m3
E

śr

 [ MPa] 9, 11, 12, 13, 14 

Ograniczenia budownictwa tradycyjnego: wytrzymałość, 

wymiary

Możliwości produkcyjne współczesne – drewno klejone, przykład:
-maks. długość elementów: 55 m, wysokość : 224 cm, szer.: 26 

cm

klasa GL24c, GL28c, GL32c : 
Promienie gięcia: min. – 2,5 m, zalecany min. - 7m
słupy okrągłe o średnicy 10 do 24 cm ( 30 cm )

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

Ceramika:
Produkcja: wydobycie gliny, czyszczenie, przerób gliny 

(gniotowniki, walce, przecieraki), formowanie, suszenie, 
wypalanie.

Podział ceramiki budowlanej:
wyroby wypalane(800 °C) o strukturze porowatej(n<=22%) 

wyroby ceglarskie: cegły, pustaki, dachówki, pustaki 
poryzowane, P+W                                                    wyroby 
szkliwione: płytki ścienne i posadzkowe, kafle        wyroby 
ogniotrwałe

wyroby spiekane (1100 ° C) o strukturze zwartej (n<=12%), 

klinkierowe, krzemionkowe - gres

wyroby ceramiczne szlachetne i półszlachetne, fajansowe, 

porcelanowe.

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

Ceramika:
Cechy fizyczne: odporność ogniowa, mrozoodporność, małe 

przewodnictwo cieplne, duża akumulacja ciepła ( zapewnia 
dobry mikroklimat ), b. mała ścieralność i nasiąkliwość, 
duża odporność chemiczna ( wyroby spiekane, 
szkliwione ),

Cechy mechaniczne: wysoka wytrzymałość (na ściskanie, na 

rozciąganie dużo niższa), klasy wyrobów np. pustaki 
ceramiczne:

 np.   3,5

5

7

10

15

20

25    [MPa]

Zastosowanie:
ściany nośne, działowe – cegły, pustaki, stropy, – pustaki,   

przewody wentylacyjne, dymowe – pustaki pokrycia 
dachowe – dachówki, wykładziny podłogowe – płytki, 
okładziny ścienne zewnętrzne, wewnętrzne – płytki, 
kształtki, wyroby sanitarne, rury

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

Wyroby ( przykłady ):
- cegła pełna, dziurawka, 

kratówka,                                      
                    ( wym. podst., 
tradycyjny -  250x120x65mm )

- pustaki ścienne – do ścian 

nośnych zewn. i wewn., 
działowych,               -( wym. 
modularny 100 mm, ew. 
pomniejszony o gr. spoiny 12 
mm – 288x188x88 mm ).

- pustaki dymowe, wentylacyjne,  
- ceramiczne stropowe. 

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

Beton / żelbet:

Syntetyczny kamień z kruszywa naturalnego lub 

sztucznego, spoiwo – cement, zbrojenie stalowe.

Właściwości fizyczne:                                                          

                       duża gęstość 1,5 – 3,0 t/m3 ( 2,4; 2,5 
t/m3 ), mrozoodporność, wysoka przenikalność cieplna 
(ew.), wodoszczelność (ew.), odporność na korozję.

Właściwości mechaniczne:                                                  

                wysoka wytrzymałość – klasy 15 – 50 MPa,     
                                               BWW – 50 - 100 MPa 
( ścisk. ), wysoka odporność na ścieranie, 

Inne właściwości: możliwość kształtowania, możliwość 

projektowania właściwości, współpraca ze stalą – 
konstrukcje żelbetowe.

 Podstawowe materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

Beton / żelbet:
Najczęstsza technologia: masa betonowa urabialna, 

układana w deskowaniach, (formach), zagęszczana, 

pielęgnowana do stwardnienia – elementy 

konstrukcyjne. Także pustaki, belki prefabr., płyty, 

okładziny.

Zastosowanie:                                                                

    budownictwo hydrotechniczne: zapory, 

przepusty, zbiorniki,                                                   

               budownictwo przemysłowe: silosy, bunkry, 

kominy, chłodnie kominowe, hale,                              

                     budownictwo ogólne: części 

podziemne budynków - ściany fundamentowe, 

fundamenty, garaże podziemne, części silnie 

obciążone np. ściany dolnych kondygnacji, stropy, 

belki, schody, szyby wind itp.,                                    

  budownictwo drogowe jezdnie, mosty, umocnienia 

zboczy.

 Podstawowe 

materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

                                                                   

Beton / żelbet:

 Podstawowe 

materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

                                                                   

Beton / żelbet:

 Podstawowe 

materiały budowlane 

konstrukcyjne. 

Beton / żelbet: