Omdlenie to przejściowa utrata
przytomności spowodowana
zmniejszeniem przepływem krwi
przez mózg.
Przerwanie przepływu mózgowego
na 6-8 s lub zmniejszenie ilości tlenu
dostarczanego do mózgu o 20%*
wystarczy aby spowodować utratę
świadomości.
*
np. silnie zadymione pomieszczenia
[łac., ang. syncope]
Omdlenie ma gwałtowny początek,
ustępuje zwykle samoistnie i szybko
[<20 s].
Stan przedomdleniowy –chory czuje,
że zaraz straci przytomność np. ma
zawroty głowy lub ma inne objawy,
które bezpośrednio poprzedzają
omdlenie.
Najczęstsze objawy poprzedzające
omdlenie:
- osłabienie
- mroczki przed oczami
- szumy w uszach
- blada, spocona skóra
Osoba mdlejąca najczęściej upada, co
może spowodować urazy w wyniku
uderzenia o przedmioty znajdujące się w
otoczeniu.
Rozpoznanie omdlenia tj.
sprawdzenie:
- przytomności,
- oddechu – obecny,
- tętna – obecne, możliwe wolne
tętno
[bradykardia]
,
- zebranie wywiadu od świadków
zdarzenia.
Postępowanie w omdleniu
[1]
:
1.Ułożyć na plecach.
2.Zastosować pozycję
czterokończynową: tzn. unieść
jednocześnie ręce i nogi
pionowo w górę
więcej krwi
żylnej dopływa do serca
wzrasta przepływ krwi przez
mózg.
Postępowanie w omdleniu
[2]
:
Pozycja
czterokończynowa
[wg. Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia
życia – red.Witold Jurczyk i Andrzej Łakomy
Kraków 2006]
Postępowanie w omdleniu
[3]
:
Kobieta pod koniec ciąży
[ostanie 3 miesiące]:
ułożyć ją na lewym boku
lub podłożyć poduszkę
albo zwiniętą odzież pod
prawe biodro, by unieść je
o 1/3 kąta prostego ~ 30
stopni.
U ciężarnej kobiety w końcowym okresie ciąży
macica uciska
:
1.
żyłę główną dolną [leżącą na
prawo od kręgosłupa] , którą powraca krew z kończyn
dolnych w kierunku serca; uciska przy staniu i
czasami przy leżeniu na plecach
zastój krwi żylnej
poniżej miejsca
ucisku->
->skłonność do
żylaków nóg
[
okresowo
elastyczne pończochy]
zmniejszenie dopływu
krwi żylnej do serca->
->serce tłoczy mniej
krwi do aorty->
-> gorsze utlenowanie
mózgu = skłonności do
omdleń
oraz gorsze. utl. łożyska
2.
aortę
brzuszną ->
1+2 -> zmniejszenie przepływu
krwi w łożysku->niedotlenienie
płodu
->obniżenie ciśnienia
tętniczego->
Ciężarna kobieta dla
uniknięcia omdleń powinna
unikać długotrwałego stania i
leżenia na plecach.
W daleko posuniętej ciąży
leżenie na plecach może być
przyczyną omdlenia!
Postępowanie w omdleniu
[4]:
3. Świeże powietrze.
4. Rozpiąć kołnierzyk.
5. Może pomóc skropienie twarzy
zimną wodą lub zbliżenie do nosa
wacika zwilżonego wodą
amoniakalną. Nigdy całej butelki!
6. Do chwili powr. przyt.
sprawdzać oddech i krążenie.
7. Jeśli przyt. nie powróci w ciągu
3 min. wezwać pog. rat.
Postępowanie w omdleniu
[5]
:
Zabronione jest:
-stosowanie takich bodźców
jak uderzenie w twarz,
-wlewanie do ust osobie
nieprzytomnej zimnej wody;
ryzyko zakrztuszenia.
Postępowanie w omdleniu
[6]
:
jeśli przytomność nie wraca
mimo prawidł. rękoczynów to
być może jest :
-inna poważna przyczyna
utr.swiad.,
-uraz cz-mózg. zaistniały w
czasie upadku
Postępowanie w omdleniu
[7]
:
przy braku świad. można
się udusić opadaniem
języka
nagłego zatrzymania
krążenia. [udr.dr.odd.]
Koniec omdlenia
Zawał serca [z.s.] to ostre
niedokrwienie ściany mięśnia
sercowego spowodowane
zamknięciem tętnicy
wieńcowej ustanie
przepływu krwi przerwanie
dostarczania tlenumartwicy
niedokrwionej
części mięśnia
sercowego.
Zawał serca [z.s.]
[2]
Badanie naczyń wieńcowych - koronarografia
W naczyniach
znajduje się
środek
kontrastowy
wprowadzony
przez cewnik.
Na zdjęciu
rentgenowskim
strzałka
wskazuje na
zwężenie
naczynia
wieńcowego
spowodowane
złogami
miażdżycowymi
.
Badanie
n.wieńcowych,
balonikowanie,
stenty.
Zawał s. objawy
[3]
:
ostry ból wieńcowy u 70-
90%, u 10-30% postać
bezb. szcz. u cukrzyków
wskutek uszkodzenia
układu wegetatywnego
Zawał s.
[4]
- ból wieńcowy:
- b.silny,
- uciskający klatkę p.,
- za mostkiem,
- może prom. do żuchwy, l.k.grn., ok.
międzyłopatkowej, do nadbrzusza,
- trwa ponad 10-20 min,
-nie ustępuje po nitroglicerynie
u chorych leczących się na
ch. wieńcową
lub po zaprzestaniu wysiłku.
Z.s.
[5]
- ból wieńcowy – objawy towarzyszące:
-kołatanie serca 50%
-duszność 40%
,
-znaczne osłabienie 40%
,
-
nudności, wymioty 10%
,
-niepokój, lęk, uczucie
zbliżającej się
śmierci,
zwłaszcza gdy jest silny ból w klatce
piersiowej
-
zimne poty
Powikłania z.s.
[6]
:
- zaburzenia rytmu
serca
- obrzęk płuc
- n.z.k.
Podejrzenie z.s.
[1]
:
- p.pobudzony,
wystraszony,
- najcz. przytomny, może
stracić przyt. w rozległym
z.s.,
-oddech: od norm. do
przysp. i spłyconego
- tętno: laik nie bada tętna
(przysp.,zwoln., niereg., nitkowate)
Podejrzenie z.s.
[2]
:
- pienista, różowo podbarwiona
wydzielina z ust –
w obrzęku płuc
,
- poszerzenie żył szyjnych
również w pozycji siedzącej –
w
ostrej zastoinowej niewydolności krążenia
,
- wywiad: od p., rodziny co się
działo wcześniej, jakie leki?
Postępowanie w z.s.
[1]:
1.Pozycja siedząca lub półs.
zmniejsza powrót krwi ż.
do serca zmn. obciążenie
s.
2.Żadnych zbędnych ruchów;
NIE WOLNO IŚĆ! Przenosić!
3.Komfort psychiczny.
4.Rozpiąć kołnierzyk.
5.Świeże powietrze.
Postępowanie w z.s.
[2]:
6. Leki: jeżeli p. leczył się na ch.wieńcową
[ch.n.s.] 1 tabletkę
nitrogliceryny pod język lub
1
dmuchnięcie aerozolu pod język oraz 1 tabl.
polopiryny=aspiryny
najlepiej rozpuszczalną rozp. w
wodzie – do wypicia, zwykłą – doustnie, żadnych tabl. powlekanych –
działają dopiero po kilku godzinach!
7. Wezwać pomoc.
8. Do chwili przyjazdu karetki sprawdzać:
świadomość, oddech, tętno. Ch. może
się w każdej chwili pogorszyć!
9. Jeśli dojdzie do zatrz. oddechu i krążenia –
RKO. Jeśli jest dostępny automatyczny
defibrylator – zastosować go.
[
Koniec zawału]
Ostry obrzęk płuc [oop]
W oop jest za dużo płynu w przestrzeni
śródmiąższowej i w pęcherzykach płucnych.
Pęcherzyk płucny
prawidłowy
Pęcherzyk płucny
z płynem
Ostry obrzęk płuc – obraz radiograficzny [RTG]
Prawidłowy obraz płuc na zdjęciu RTG
klatki piersiowej
Ostry obrzęk płuc – niektóre
przyczyny:
- rozległy z.s.,
- nagły wzrost ciśn.t. w chor. nadciś.
- niewydolność lewej komory s.,
-
napadowe zaburzenia rytmu s
,.
- ostra niewydolność nerek,
- chemiczne uszkodzenia płuc,
- ciężkie zakażenia,
- napromieniowanie.
Oop – skutki:
utrudnienie wymiany
gazowej przez błonę
pęcherzykowo-
włośniczkowązmniejszenia
wysycenia tlenem krwi
tętniczejzmn. dowozu
tlenu do wszystkich tkanek
oop – obraz kliniczny:
- chory odczuwa lęk,
- skóra szara,blada, może być sinica,
- poty,
- gwałtownie pojawiająca się
duszność, zmniejsza ją siedząca
pozycja,
- kaszel,
- odkrztuszanie pienistej wydzieliny,
często podbarwionej krwią,
- oddech i tętno przyspieszone,
- przepełnienie żył szyjnych.
Postępowanie w oop:
1. Posadzić, opuścić nogimaleje powrót
krwi żylnej do sercas. jest odciążone,
2. drożność dróg oddechowych,
3. świeże powietrze,
4. wezwać pomoc,
5. stale oceniać: przytomność, oddech,
tętno,
6. jeżeli dojdzie do zatrz. odd. i t.RKO.
Przy dostępie do automatycznego
defibrylatora zastosować go.
Koniec ostrego obrzęku płuc