Zasady i prawa opisujące
Zasady i prawa opisujące
funkcjonowanie
funkcjonowanie
poszczególnych składowych
poszczególnych składowych
narządu ruchu
narządu ruchu
Mateusz Pieniawski
Mateusz Pieniawski
Tomasz Maciążek
Tomasz Maciążek
Tomasz Orłowski
Tomasz Orłowski
UKŁAD NARZĄDU RUCHU
UKŁAD NARZĄDU RUCHU
Do układu narządu ruchu zalicza się
Do układu narządu ruchu zalicza się
układ szkieletowy oraz układ mięśniowy.
układ szkieletowy oraz układ mięśniowy.
W zakres nauki o układzie kostnym
W zakres nauki o układzie kostnym
wchodzi nauka o kościach (osteologia),
wchodzi nauka o kościach (osteologia),
nauka o stawach (arthrologia) i nauka o
nauka o stawach (arthrologia) i nauka o
więzadłach (syndesmologia).Układ ten
więzadłach (syndesmologia).Układ ten
stanowi bierny aparat ruchu i
stanowi bierny aparat ruchu i
jednocześnie służy jako osłona i
jednocześnie służy jako osłona i
podpora części miękkich ciała.
podpora części miękkich ciała.
Płaszczyzny ciała
Płaszczyzny ciała
CZOŁOWA
CZOŁOWA
(plana frontalia)
(plana frontalia)
- wyznaczana przez
- wyznaczana przez
osie :
osie :
poprzeczną i pionową
poprzeczną i pionową
(biegnącą równolegle
(biegnącą równolegle
do czoła)
do czoła)
- wyznaczana także
- wyznaczana także
przez szew wieńcowy
przez szew wieńcowy
Płaszczyzny ciała
Płaszczyzny ciała
STRZAŁKOWA
STRZAŁKOWA
(plana sagittalia)
(plana sagittalia)
- wyznaczana przez osie
- wyznaczana przez osie
strzałkowe i pionowe
strzałkowe i pionowe
(biegnąca pionowo od
(biegnąca pionowo od
przodu do tyłu)
przodu do tyłu)
- płaszczyzna biegnącą przez
- płaszczyzna biegnącą przez
os
os
główna nazywana jest
główna nazywana jest
pł.pośrodkowa (p.medianum)
pł.pośrodkowa (p.medianum)
(dzieli ciało na dwie połowy)
(dzieli ciało na dwie połowy)
Płaszczyzny ciała
Płaszczyzny ciała
POPRZECZNA
POPRZECZNA
(plana
(plana
transversalia /
transversalia /
horizontal )
horizontal )
- wyznaczana przez
- wyznaczana przez
osie
osie
poprzeczne i
poprzeczne i
strzałkowe
strzałkowe
- biegnąca poziomo
- biegnąca poziomo
Osie ciała
Osie ciała
PIONOWA
PIONOWA
(axes verticales)
(axes verticales)
- oś główna to ta
- oś główna to ta
która biegnie przez
która biegnie przez
szczyt głowy
szczyt głowy
Osie ciała
Osie ciała
POPRZECZNA
POPRZECZNA
/POZIOMA
/POZIOMA
(axes
(axes
transversales/horizo
transversales/horizo
ntales)
ntales)
- biegnie pod katem
- biegnie pod katem
prostym względem osi
prostym względem osi
pionowej,
pionowej,
- biegnie od prawej do
- biegnie od prawej do
lewej;
lewej;
Osie ciała
Osie ciała
STRZAŁKOWA
STRZAŁKOWA
(axes sagittales)
(axes sagittales)
- biegnie
- biegnie
prostopadle do obu
prostopadle do obu
poprzednich
poprzednich
- biegnie od przodu
- biegnie od przodu
ku tyłowi
ku tyłowi
Zasadnicze wymiary ciała
człowieka
Definicje podstawowych
Definicje podstawowych
parametrów strukturalno –
parametrów strukturalno –
funkcjonalnych układu
funkcjonalnych układu
kostnego
kostnego
Człon
Człon
– sztywny element ciała w postaci kości lub
– sztywny element ciała w postaci kości lub
zespołu kości;
zespołu kości;
Stopień swobody
Stopień swobody
– niezależny względny ruch członu
– niezależny względny ruch członu
w stawie, inaczej liczba płaszczyzn w których możliwy
w stawie, inaczej liczba płaszczyzn w których możliwy
jest do wykonania ruch w danym połączeniu
jest do wykonania ruch w danym połączeniu
Para biokinematyczna
Para biokinematyczna
– ruchome połączenie dwóch
– ruchome połączenie dwóch
członów. Aby dwa człony można było nazwać parą
członów. Aby dwa człony można było nazwać parą
biokinematyczną, muszą być spełnione 2 warunki:
biokinematyczną, muszą być spełnione 2 warunki:
1 – punkt wspólny między członami
1 – punkt wspólny między członami
2 – ruchomość w zakresie 2-3 mm przesunięcia
2 – ruchomość w zakresie 2-3 mm przesunięcia
liniowego lub 3- 5 stopni
liniowego lub 3- 5 stopni
kątowych
kątowych
Łańcuch biokinematyczny
Łańcuch biokinematyczny
– spójny układ członów
– spójny układ członów
połączonych ruchomo (otwarty, zamknięty)
połączonych ruchomo (otwarty, zamknięty)
Definicje c.d.
Definicje c.d.
Biomechanizm
Biomechanizm
– łańcuch biokinematyczny zdolny
– łańcuch biokinematyczny zdolny
do przekazywania ruchu kinematycznie określonego.
do przekazywania ruchu kinematycznie określonego.
Innymi słowy będzie to taki łańcuch , w którym przy
Innymi słowy będzie to taki łańcuch , w którym przy
jednym członie nieruchomym (tzw. podstawie)
jednym członie nieruchomym (tzw. podstawie)
pozostałe człony będą wykonywały ruchy określone.
pozostałe człony będą wykonywały ruchy określone.
Ruchliwość
Ruchliwość
–sumaryczna liczba stopni swobody
–sumaryczna liczba stopni swobody
członów ruchomych biomechanizmów względem
członów ruchomych biomechanizmów względem
podstawy
podstawy
Klasa pary biokinematycznej
Klasa pary biokinematycznej
- określa liczbę
- określa liczbę
nałożonych więzów (ograniczeń) na dane połączenie,
nałożonych więzów (ograniczeń) na dane połączenie,
inaczej jest to liczba odjętych stopni swobody
inaczej jest to liczba odjętych stopni swobody
(danego połączenia) od liczby 6 ( 6 = liczbie stopni
(danego połączenia) od liczby 6 ( 6 = liczbie stopni
swobody ciała całkowicie swobodnego).
swobody ciała całkowicie swobodnego).
Definicje
Definicje
Niedostatek pasywny –
Niedostatek pasywny –
jest to
jest to
moment blokujący mięśnie
moment blokujący mięśnie
agonistyczne, przez antagonistyczne.
agonistyczne, przez antagonistyczne.
Jest to pewna blokada zakresu
Jest to pewna blokada zakresu
ruchomości. Np. skłon w przód;
ruchomości. Np. skłon w przód;
lub przy nogach prostych w kolanach
lub przy nogach prostych w kolanach
należy zgiąć staw skokowo goleniowy
należy zgiąć staw skokowo goleniowy
górny.
górny.
Łańcuch biokinematyczny
Łańcuch biokinematyczny
Otwarty łańcuch
Otwarty łańcuch
kinematyczny
kinematyczny
to łańcuch, w którym końcowe
to łańcuch, w którym końcowe
ogniwo jest swobodne i łączy się
ogniwo jest swobodne i łączy się
tylko z jednym, sąsiednim
tylko z jednym, sąsiednim
ogniwem. Ruchy ogniw są
ogniwem. Ruchy ogniw są
niezależne od siebie i chociaż
niezależne od siebie i chociaż
jeden z członów nie wchodzi w
jeden z członów nie wchodzi w
pełne połączenie z innymi.
pełne połączenie z innymi.
Otwarty łańcuch kinematyczny
Otwarty łańcuch kinematyczny
można opisać jako izolowany ruch
można opisać jako izolowany ruch
w jednym stawie, którego cześć
w jednym stawie, którego cześć
dystalna porusza się swobodnie w
dystalna porusza się swobodnie w
przestrzeni, a siła wytwarzana
przestrzeni, a siła wytwarzana
przez ciało jest na tyle duża by
przez ciało jest na tyle duża by
pokonać opór.
pokonać opór.
Łańcuch Biokinematyczny
Łańcuch Biokinematyczny
Zamknięty Łańcuch
Zamknięty Łańcuch
kinematyczny
kinematyczny
To Łańcuch, w którym końcowe
To Łańcuch, w którym końcowe
ogniwo nie jest swobodne. Ruch
ogniwo nie jest swobodne. Ruch
jednego ogniwa powoduje
jednego ogniwa powoduje
określony ruch innych ogniw, a
określony ruch innych ogniw, a
każdy jego człon jest połączony co
każdy jego człon jest połączony co
najmniej z dwoma innymi
najmniej z dwoma innymi
członami. Zamknięty łańcuch
członami. Zamknięty łańcuch
kinematyczny można opisac jako
kinematyczny można opisac jako
określony ruch wielostawowy, w
określony ruch wielostawowy, w
którym dystalny segment jest
którym dystalny segment jest
ustabilizowany, lub napotyka duży
ustabilizowany, lub napotyka duży
opór, który ten ruch uniemożliwia
opór, który ten ruch uniemożliwia
czy w znacznym
czy w znacznym
stopniu ogranicza.
stopniu ogranicza.
Stosowane
Stosowane
symbole połączeń
symbole połączeń
stawowych
stawowych
o określonej liczbie
o określonej liczbie
stopni swobody
stopni swobody
(klasie pary
(klasie pary
biokinematycznej).
biokinematycznej).
Połączenia kości wolne
Połączenia kości wolne
(stawy)
(stawy)
Nie zrośnięte ze sobą żadnym
Nie zrośnięte ze sobą żadnym
rodzajem tkanki połączenia kości, w
rodzajem tkanki połączenia kości, w
których między ślizgającymi się po
których między ślizgającymi się po
sobie powierzchniami stawowymi
sobie powierzchniami stawowymi
znajduję się szczelina- jama
znajduję się szczelina- jama
stawowa, noszą nazwę stawów.
stawowa, noszą nazwę stawów.
Schemat budowy stawu
Schemat budowy stawu
kolanowego
kolanowego
Mechanika stawów…
Mechanika stawów…
Rodzaje stawów.
Rodzaje stawów.
Zależnie od liczby kości tworzących
Zależnie od liczby kości tworzących
staw dzieli się na stawy proste,
staw dzieli się na stawy proste,
zbudowane z dwóch kości ,i złożone,
zbudowane z dwóch kości ,i złożone,
zbudowane więcej niż z dwóch
zbudowane więcej niż z dwóch
kości .Poza tym można jeszcze
kości .Poza tym można jeszcze
podzielić stawy na stawy nieregularne
podzielić stawy na stawy nieregularne
i stawy napięte, czyli płaskie;
i stawy napięte, czyli płaskie;
Rodzaje połączeń stawowych (ruchomych)
Rodzaje połączeń stawowych (ruchomych)
a)
a)
kulisty
kulisty
,wolny
,wolny
b)
b)
owalny
owalny
c) kłykciowy
c) kłykciowy
d)
d)
zawiasowy
zawiasowy
e)
e)
zawiasowy
zawiasowy
ścisły
ścisły
Staw kulisty
Staw kulisty
Powierzchnia
Powierzchnia
stawowa głowy w
stawowa głowy w
kształcie odcinka
kształcie odcinka
kuli, panewka
kuli, panewka
wklęsła, mała.
wklęsła, mała.
Przykład : staw
Przykład : staw
barkowy, staw
barkowy, staw
biodrowy;
biodrowy;
Staw owalny
Staw owalny
Powierzchnie stawowe
Powierzchnie stawowe
mają kształt siodła,
mają kształt siodła,
wypukłe w kierunku
wypukłe w kierunku
jednej osi, wklęsłe w
jednej osi, wklęsłe w
kierunku osi drugiej,
kierunku osi drugiej,
prostopadłej do
prostopadłej do
poprzedniej.
poprzedniej.
Przykład – staw
Przykład – staw
nadgarstkowo-
nadgarstkowo-
śródręczny kciuka;
śródręczny kciuka;
Staw kłykciowy
Staw kłykciowy
Głowa wypukła w
Głowa wypukła w
stosunku do swej osi
stosunku do swej osi
długiej i wypukła w
długiej i wypukła w
stosunku do swej osi
stosunku do swej osi
poprzecznej.
poprzecznej.
Panewka wklęsła;
Panewka wklęsła;
Przykład : staw
Przykład : staw
promienno –
promienno –
nadgarstkowy;
nadgarstkowy;
Staw zawiasowy
Staw zawiasowy
Głowa w kształcie
Głowa w kształcie
bloczka. Panewka
bloczka. Panewka
wklęsła,
wklęsła,
dostosowana
dostosowana
kształtem do
kształtem do
głowy;
głowy;
Przykład : stawy
Przykład : stawy
międzypaliczkowe;
międzypaliczkowe;
Podział odcinkowy narządu
Podział odcinkowy narządu
ruchu
ruchu
Narząd ruchu -
Narząd ruchu -
część organizmu
część organizmu
odpowiadająca za
odpowiadająca za
utrzymanie
utrzymanie
postawy i
postawy i
wykonywanie
wykonywanie
ruchów.
ruchów.
Ze względu na budowę i właściwości narząd
Ze względu na budowę i właściwości narząd
ruchu człowieka dzielimy na:
ruchu człowieka dzielimy na:
Układ szkieletowy;
Układ szkieletowy;
Układ mięśniowy;
Układ mięśniowy;
Układ więzadłowy;
Układ więzadłowy;
Układ szkieletowy
Układ szkieletowy
Układ szkieletowy (część
Układ szkieletowy (część
bierna) składający się z:
bierna) składający się z:
kości
kości
połączeń międzykostnych:
połączeń międzykostnych:
a) wolnych, czyli stawów
a) wolnych, czyli stawów
wraz z ich elementami
wraz z ich elementami
dodatkowymi
dodatkowymi
b) ścisłych połączeń
b) ścisłych połączeń
międzykostnych
międzykostnych
(więzozrosty,
(więzozrosty,
chrząstkozrosty i
chrząstkozrosty i
kościozrosty)
kościozrosty)
Układ mięśniowy
Układ mięśniowy
Układ mięśniowy
Układ mięśniowy
(część czynna -
(część czynna -
obdarzona zdolnością
obdarzona zdolnością
kurczenia się) czyli
kurczenia się) czyli
mięśnie i ich ścięgna.
mięśnie i ich ścięgna.
W nieco szerszym
W nieco szerszym
znaczeniu, to również
znaczeniu, to również
znajdujące się w nich
znajdujące się w nich
receptory, oraz część
receptory, oraz część
układu nerwowego,
układu nerwowego,
sterująca jego
sterująca jego
czynnością.
czynnością.
Układ więzadłowy
Układ więzadłowy
Pasma wytrzymałej
Pasma wytrzymałej
tkanki łącznej, które
tkanki łącznej, które
zwykle łączą kości
zwykle łączą kości
między sobą,
między sobą,
wzmacniając
wzmacniając
ruchome połączenia
ruchome połączenia
między kośćmi.
między kośćmi.
Mogą również łączyć
Mogą również łączyć
kości poza stawami
kości poza stawami
stabilizując układ
stabilizując układ
szkieletowy.
szkieletowy.
Dziękujemy za uwagę.
Dziękujemy za uwagę.