Rehabilitacja seksualna mężczyzn z URK

Ośrodki zawiadujące czynnościami

seksualnymi człowieka znajdują się

na trzech piętrach układu

nerwowego:

•

ośrodki I piętra znajdują się w

rdzeniu kręgowym,

•

ośrodki II piętra w podwzgórzu,

•

ośrodki III piętra w korze mózgowej

I piętro

Najprostsze reakcje związane z erekcją

prącia czy pobudzaniem narządów

rodnych kobiety znajdują się w rdzeniu

kręgowym na poziomie L5- S1. Jest to

tzw.

pierwsze piętro popędu

płciowego.

Odpowiada ono za:

•

erekcję,

•

wytrysk,

•

lubrykację,

•

orgazm.

Na funkcjonowanie I piętra wpływa wiele

czynników tj.:

•

hormony płciowe

•

układ naczyniowy miednicy i jego sprawność

•

receptory czuciowe

(strefy erogenne)

•

rdzeń kręgowy

- ośrodki w odcinku L/S

sterują mechanizmem wzwodu, wytrysku i

orgazmu.

Zaburzenie chociażby jednego z nich w wyniku

URK może prowadzić do problemów w życiu

seksualnym i niepłodności.

Pierwsze piętro steruje bowiem obwodowymi

reakcjami seksualnymi, prowadzącymi do

współżycia seksualnego

W rdzeniu kręgowym znajdują się 2 ośrodki

erekcji i 2 ejakulacji.

•

Na poziomie Th11-L2 znajduje się ośrodek

erekcji psychogennej i współczulny ośrodek

odpowiedzialny za emisje nasienia.

•

Natomiast ośrodek erekcji odruchowej oraz

ośrodek II fazy ejakulacji zlokalizowane są w

obrębie S2-S4.

•

Ośrodki umiejscowione w krzyżowym odcinku

rdzenia odpowiadają głównie za odruchową

część funkcji seksualnych u mężczyzn, a ośrodki

z odcinka piersiowo-lędźwiowego w większym

stopniu podlegają wpływom struktur wyższych.

II piętro

Odpowiada za: ośrodki podkorowe

popędu i antypopędu seksualnego

(emocje).

Piętro to steruje wrodzonymi

reakcjami seksualnymi i określa

specyficzne cechy danej płci.

Pełną dojrzałość funkcjonalną osiąga

w okresie pokwitania.

III piętro popędu

płciowego

•

Ośrodki znajdują się w korze mózgowej (układ

limbiczny, płat skroniowy, przyśrodkowa okolica

przedwzrokowa i jądro przykomorowe

podwzgórza).

•

Są one charakterystyczne dla człowieka i nie

występują u innych gatunków.

•

Piętro to jest odpowiedzialne za emocje

wyższego rzędu takie jak miłość, przywiązanie,

chęć poświęcenia się drugiej osobie. U osób

dojrzałych ośrodki te przejmują kontrolę nad

ośrodkami niższymi.

•

Piętro to wiąże się z tzw. humanizacją

seksualizmu człowieka czyli INTEGRACJĄ seksu

i płciowości z osobowością, systemem wartości,

kulturą i uczuciowością wyższą.

•

Dojrzałość I i

piętra jest osiągana w

okresie pokwitania, natomiast ok. 10 lat

później dojrzałość osiąga III piętro.

•

Głównym celem rozwoju

psychoseksualnego jest przesunięcie

dominanty z pięter niższych I i

piętra najwyższego - III, specyficznego

dla człowieka, w którym następuje

integracja seksualizmu i erotyzmu z

całą osobowością, a szczególnie z

uczuciami wyższymi, normami,

systemem wartości, świadomością i

samokontrolą.

Rozległość zaburzeń seksualnych u

osób po URK zależy od poziomu i

stopnia

uszkodzenia rdzenia :

•

C1-C3 - zaburzenia czucia poniżej szyi,

brak erekcji psychogennej, wytrysku

i orgazmu,

•

C4-C5 - brak erekcji psychogennej i

wytrysku, możliwe orgazmy pozagenitalne,

•

C6-C8 - zaburzenia jak powyżej, możliwość

osiągania przyjemności dzięki ręcznej

stymulacji,

•

Th1-Th5 - brak erekcji i lubrykacji

(nawilżenia pochwy) zachowana

wrażliwość brodawek piersiowych,

•

Th6-Th12 - brak erekcji, u kobiet

zaburzenia lubrykacji,

Th12-L2 - zaburzenia rekcji i lubrykacji,

•

L3-L4

- zaburzenia erekcji, lubrykacji,

psychogennych reakcji seksualnych

genitalnych,

•

L5-S1 - brak czucia w obszarze

narządów płciowych, możliwa

reaktywność

seksualna pozagenitalna.

Metody rehabilitacji

seksualnej:

•

Mechaniczne

•

Farmakologiczne

•

Elektroterapia

•

Chirurgiczne

•

Treningowe

•

Hydroterapia

•

Akupunktura

•

Akupresura

Mechanizm erekcji

•

Bodziec seksualny z ośrodka erekcji w

mózgu dociera do ośrodka erekcji w rdzeniu

kręgowym ( S1–S3) skąd przez splot

podbrzuszny dolny, włóknami

przywspółczulnymi nerwów miednicznych,

dociera do nerwów wzwodowych i do ciał

jamistych prącia oraz do ciała gąbczastego.

•

Inna droga prowadzi z rdzenia

przedłużonego do splotu sterczowego i

splotu jamistego prącia, poprzez splot

podbrzuszny nerwami współczulnymi z

górnego odcinka lędźwiowego (z

pominięciem ośrodka erekcji).

Mechanizm erekcji cd.

W wyniku pobudzenia seksualnego z nerwów w

obrębie prącia wydziela się tlenek azotu (NO).

Powoduje on aktywację GTP (trójfosforan

guanozyny)w prąciu w cGMP (cykliczny

guanozynomonofosforan).

cGMP rozkurcza mięsnie gładkie ścian tętnic w

członku –umoliwia to napływ krwi do ciała

jamistego (twardnienie członka).

Rozszerzone tętnice w ciałach jamistych

uciskają żyły i tym samym hamuja odpływ krwi

– wzwód trwa.

Po pewnym czasie enzym PDE-5 (fosfodiesteraza

typu piątego) rozkłada cGMP – w efekcie

tętnice ,nie uciskają już żył, przez co krew

może odpłynąć z członka- koniec erekcji

Metody mechaniczne

•

Pierścienie uciskowe. Są stosowane u

mężczyzn, którzy są w stanie osiągnąć

erekcję, ale nie mogą jej utrzymać.

Po wystąpieniu erekcji zakłada się

silikonowy lub gumowy pierścień

uciskowy u postawy penisa.

Ucisk przeciwdziała odpływowi krwi i

wspomaga utrzymanie erekcji.

Aparat próżniowy

•

Jest przeznaczony dla mężczyzn, którzy nie

mogą osiągnąć erekcji. Wywołują wzwód

poprzez wytworzenie próżni wokół prącia i

umożliwienie w związku z tym napływu krwi do

ciał jamistych.

•

Cylinder nakłada się na członek i za pomocą

ręcznej lub elektrycznej pompki wytwarza się

w nim podciśnienie - próżnię wokół członka. Po

osiągnieciu erekcji (ok. 2 min), na podstawę

członka nakłada się elastyczny pierścień

uciskowy, który uniemożliwia odpływ krwi i

zapewnia utrzymanie uzyskanego wzwodu.

Farmakologia

•

Współcześnie stosowane środki (tzw.

selektywne i odwracalne inhibitory PDE 5)

opóźniają proces rozkładu cGMP poprzez

hamowanie działania PDE-5

Dzięki temu nie ubywa cząsteczek cGMP, wiec

mięśnie gładkie ścian tętnic w członku

pozostają rozkurczone, krew napływa, wzwód

trwa.

•

Leki te dzielimy na dwie grupy: leki pierwszej

generacji (VIAGRA, LEVITRA) oraz drugiej

generacji (CIALIS).

VIAGRA

•

Pierwszy doustny lek na zaburzenia erekcji u

mężczyzn

•

Przywraca mężczyznom zdolność naturalnego

reagowania na bodźce seksualne.

•

Jest skuteczna w zaburzeniach erekcji

spowodowanych

różnymi przyczynami. Skuteczność działania

zmniejsza obfity posiłek, alkohol i nikotyna.

•

Optymalny czas działania do godziny, możliwy -

do 6 godzin.

•

Występuje w dawkach 25 mg, 50 mg, 100 mg,

stosuje się w zależności od zaleceń lekarza

(najczęściej zaczyna się od 50 mg)

LEVITRA (WARDENAFIL)

•

Budowa chemiczna niemal identyczna z

Viagrą, działanie również, choć czasem

stosowana

u pacjentów opornych na leczenie

Viagrą.

•

Lek ten jest dostępny w dawkach: 5mg ,

10mg, 20mg i należy go przyjmować

jedynie w razie potrzeby. Levitrę

można

przyjmować nie

przyjmować nie częściej niż raz dziennie.

częściej niż raz dziennie.

CIALIS

•

Najnowocześniejszy lek na zaburzenia

erekcji, znacznie różni się budowa od leków I

generacji. Duża skuteczność nawet do 36

godzin po przyjęciu.

•

Zaczyna działać po 16 minutach od przyjęcia

(u ok. 30% pacjentów, u pozostałych po

ok.30). Konieczna stymulacja seksualna.

•

Działa niezależnie od przyjmowanych

[posiłków czy alkoholu.

•

Dawki: 2.5, 5, 10, 20 mg.

Iniekcje do ciał jamistych

członka

•

Iniekcje polegają na wstrzyknięciu
bezpośrednio do ciał jamistych członka
substancji, która powoduje rozluźnienie
mięsni gładkich, rozszerzenie się głównych
naczyń i wypełnienie członka krwią.

Leki stosowane do iniekcji to:
* prostaglandyna E1 (inaczej PGE, Aprostadil

czyli Caverject, Prostin)

* fentolaminy
* papaweryna (wycofywana).

Elektroterapia



Transcerebralna elektrostymulacja-

elektrody zakłada się

na skronie i pobudza impulsami o napięciu 6–9 V i natężeniu

3–4 mA do 20 minut jednorazowo.

Pobudza to ośrodki seksualne znajdujące się w układzie

limbicznym i podwzgórzu, stymuluje wydzielanie

gonadotropin i neuroprzekaźników, pośrednio pobudza

ośrodki seksualne znajdujące się w rdzeniu kręgowym.



Elektrostymulacja i elektroforeza ośrodków obwodowych

polega na pobudzaniu odbytnicy, cewki moczowej, pochwy,

żołędzi członka i ośrodków erekcji i ejakulacji w rdzeniu

kręgowym, dzięki czemu leczy się zaburzenia erekcji,

ejakulacji, osłabienie czucia w pochwie oraz nadwrażliwość

dotykową żołędzi członka.

Zazwyczaj zakłada się jedną elektrodę na odcinek L–S

kręgosłupa, a drugą u nasady członka; czas trwania to 10

minut jednorazowo

prądem o napięciu 202 V, z częstotliwością 2 impulsów na

sekundę.

Pozyskiwanie nasienia

Mężczyźni po urazie rdzenia często nie

mogą w naturalny sposób oddać nasienia.

Istnieją jednak sposoby jego pozyskiwania.

Nasienie uzyskuje się za pomocą jednej z 3

metod:



wibracyjnej,



elektrostymulacji,



biopsji jader.

Technika wibracyjna

Metoda polegająca na ręcznym (masturbacja) lub

mechanicznym (przy pomocy specjalnego

wibratora) stymulowaniu członka. Dzięki działaniu

na określone szlaki przewodzenia sygnałów

nerwowych uzyskuje się nasienie, które służy

następnie do zabiegów inseminacyjnych. Tylko ok.

10 % mężczyzn z URK może doprowadzić do

ejakulacji (wytrysku) w wyniku masturbacji.

Wibratory różnią się amplituda ruchu aplikatora :

•

wibratory o dużej amplitudzie (2,5 mm)

•

wibratory o małej amplitudzie (poniej 2,5 mm)

U osób z URK wibratory o dużej amplitudzie

(2,5mm) s

skuteczniejsze od wibratorów o

małej amplitudzie

Sposób użycia

Aplikator wibratora przykłada się w

okolice żołędzia, przy odpowiednim

nacisku (lampka kontrolna sygnalizuje

jego siłę) utrzymuje się wibracje przez

3 minuty - jeśli nie nastąpi wytrysk, to

po 1-minutowej przerwie kontynuuje

się w tym samym cyklu ok. 6 razy.

Takich sesji nie należy odbywać

częściej niż raz na 24h.

Elektrostymulacja

Przy pomocy odpowiednio dobranych i dawkowanych

impulsów elektrycznych pobudza się zlokalizowane

w rdzeniu kręgowym, odbytnicy, cewce moczowej i

żołędziu członka ośrodki erekcji i wytrysku.

Metoda stosowana u mężczyzn, u których masturbacja

lub wibracja nie przynoszą efektu. Wymaga

specjalistycznego personelu medycznego.

Do elektrostymulacji stosuje się metodę RPE -Rectal

Probe Electroejaculation.

Zasady zakładania elektrod:

•

odcinek L-S kręgosłupa + nasada członka

•

doodbytniczo + nasada członka

Zabieg trwa ok. 10 min. Częstotliwość i ilość ustala

lekarz prowadzący.

Biopsja jąder

Polega na chirurgicznym pobraniu

plemników bezpośrednio z jąder,

stosowana gdy inne metody zawodzą.

Wartość nasienia zależy od:

•

objętości ejakulatu

•

liczby plemników

•

odsetka plemników o prawidłowej

ruchomości

•

morfologii plemników

•

średniej szybkości ich ruchu

•

ruchu postępowego plemników

Document Outline