MASAŻ W WYBRANYCH

JEDNOSTKACH

CHOROBOWYCH

Przed omówieniem stanów
chorobowych z którymi będziemy
mieli kontakt przy wykonywaniu
masażu, należy zdać sobie sprawę
jakie jest jego znaczenie w
procesie leczenia. Zadaniem
masażu jak i całej fizjoterapii jest
dążenie do zaleczenia stanu
chorobowego, a tam gdzie to
możliwe do wyleczenia pacjenta.

1. CHOROBY

REUMATYCZNE

a) Reumatoidalne zapalenie stawów

(RZS)

Arthritis Rheumatoidea

Jest to przewlekły postępujący proces

zapalny, który prowadzi do niszczenia
tkanek stawowych oraz zniekształca i
upośledza funkcję stawów.

b) RZS przebiega w

czterech okresach

OKRES

ZMIANY

RADIOLOGIC

ZNE

ZANIK

MIĘŚNI

ZMIANY

OKOŁOST

AWOWE

ZNIEKSZT

AŁCENIA

STAWÓW

USZTYW

NIENIE

STAWÓ

W

I

(wstępny) osteoporoza

-

-

-

-

II (zmian

umiarkow

anych)

osteoporoza,

zwężenie szpar

stawowych,

geody

w

sąsiedztwi

e zajętych

stawów

guzki,

zapalenie

ścięgien

-

-

III (zmian

ciężkich)

osteoperoza,

nadżerki na

powierzchniach

stawowych

uogólnion

y

guzki,

zapalenie

ścięgien

podwichnieci

a,

ulnaryzacja,

przeprosty

-

IV

(końcowy)

zrosty

włókniste lub

kostne

uogólnion

y

guzki,

zapalenie

ścięgien

podwichnieci

a,

ulnaryzacja,

przeprosty

zrosty

c) Stosowane zabiegi w

pierwszym okresie

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
W tym okresie wykonujemy tylko

dwie techniki: głaskanie i
wibracje. Po kilku masażach
dołączamy lekkie rozcieranie i
ugniatanie.

 

d) Stosowane zabiegi w

drugim i trzecim okresie

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Coraz więcej stosujemy

rozcierania i ugniatania.

Ugniatanie stosujemy tylko

podłużne

e) Stosowane zabiegi w

okresie czwartym

Jest to okres, gdzie występują zrosty,
deformacje, zaniki mięśniowe i
podwichnięcia
• Fizykoterapia
•- Kinezyterapia
•- Masaż
Masaż jak w okresie drugim i trzecim.
Dodatkowo masujemy inne części ciała w
zależności od potrzeb. Główny nacisk
kładziemy na rozcieranie i ugniatanie
podłużne.

f) Leczenie operacyjne

2. MŁODZIEŃCZE

PRZEWLEKŁE
ZAPALENIE STAWÓW

(POLYARTHRITIS

CHRONICA JUWENILIS)

Jest to zapalenie stawów, które
występuje przed 16 rokiem życia.
W zależności od objawów
początkowych
wyróżniamy:
• Postać układowa
• Postać z zajęciem wielu stawów
• Postać z zajęciem niewielu stawów

Leczenie fizykoterapią, kinezyterapią i
masażem – podobne do RZS.

3. TWARDZINA

UKŁADOWA

(SCLERODERMA)

Jest to przewlekła postępująca choroba
układowa tkanki łącznej w obrębie
skóry, tkanki podskórnej, układu
kostno-stawowego i niektórych
narządów wewnętrznych.
Masaż
Wykonujemy głaskanie, rozcieranie,
łagodne ugniatanie podłużne i uciski
jednoczesne

4. ZESZTYWNIAJĄCE

ZAPALENIE STAWÓW

KRĘGOSŁUPA

(ZZSK)

SPONDYLOARTHRITIS

ANKILOPETICA

Jest procesem zapalnym o nie
ustalonej etiologii. Uważa się, że
jest schorzeniem uwarunkowanym
genetycznie.

Stosowane zabiegi:

• - Fizykoterapia
• - Kinezyterapia
• - Masaż
We wczesnym okresie choroby stosujemy

masaż ud, stawów biodrowych,
pośladków oraz odcinka L-S.
Wykonujemy głaskanie, rozcieranie,
ugniatanie podłużne, wibrację
poprzeczną i wstrząsanie. W późniejszym
okresie choroby dołączamy masaż Th, C
i obręczy barkowej. Bardzo ważne jest
ułożenie pacjenta.

5. CHOROBA

ZWYRODNIENIOWA

STAWÓW

ARTHROSIS

OSTEOARTHROSIS

Nazywamy zmiany chorobowe oraz
zespół zjawisk, które powodują
upośledzenie funkcji ruchowej
stawów lub ból przy wykonywaniu
ruchu.

a) Zmiany zwyrodnieniowo-

wytwórcze kręgosłupa

b) Zmiany zwyrodnieniowo-

wytwórcze odcinka szyjnego

c) Zmiany zwyrodnieniowo-

wytwórcze odcinka piersiowego

d) Zmiany zwyrodnieniowo-

wytwórcze odcinka lędźwiowego

e) Leczenie zmian

zwyrodnieniowych

kręgosłupa

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż

Pierwsze dwa-trzy zabiegi wykonujemy

lekko i krótko. Należy wykonywać
masaż całego kręgosłupa i grzbietu.
W masażu stosujemy techniki
rozluźniające i rozgrzewające

a więc głaskanie i rozcieranie, których
zadaniem jest poza dostarczeniem ciepła-
będzie usuwanie zmian w mięśniach
(myogelozy, wzmożone napięcie
mięśniowe). Poza tym stosujemy dużo
ugniatań podłużnych i ucisków
jednoczesnych, delikatną wibrację
poprzeczną i łagodne roztrząsanie. W celu
rozluźnienia mięśni przykręgosłupowych
można stosować chwyt przyśrubowania
prawo i lewo stronnego lub chwyt na
mięsień najdłuższy grzbietu.

6. ZMIANY

ZWYRODNIENIOWO-

WYTWÓRCZE STAWÓW

KOŃCZYN GÓRNYCH I

DOLNYCH

a) Zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze

stawów biodrowych (COXARTHROSIS)

b) Zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze

stawów kolanowych (GONARTHROSIS)

c) Zmiany zwyrodnieniowe stawów stóp

d) Zmiany zwyrodnieniowe

stawów ramiennych i barkowo-
obojczykowych

e) Zmiany zwyrodnieniowe stawów

łokciowych

f) Zmiany zwyrodnieniowe stawów

nadgarstkowo-śródręcznych

g) Zmiany zwyrodnieniowe

stawów rąk (guzki Heberdena)

h) Leczenie w chorobach
zwyrodnieniowych stawów
obwodowych

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Masaż w chorobach stawów obwodowych

wykonujemy tylko wtedy, gdy nie występuje
duża bolesność. Masujemy tkanki poniżej i
powyżej stawu oraz sam staw. Głaskanie i
rozcieranie w celu rozdrobnienia złogów,
roztarcia narośli oraz gniatanie podłużne w
celu poprawy krążenia. Masaż torebki
stawowej polega na wykonywaniu lekkich
rozcierań (szczególnie poprzecznych)

7. ZAPALENIE TKANEK

OKOŁOSTAWOWYCH

a) Zapalenie rozcięgna dłoniowego (choroba

DUPUYTRENA)

Powoduje zwłóknienie rozcięgna dłoniowego

i

przykurczu zgięciowego palców.
• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Stosujemy po zagojeniu się ran

pooperacyjnych.

Stosujemy głaskanie i rozcieranie.

b)Zespół kanału nadgarstka

Stosowane leczenie.
• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Stosujemy głaskanie, delikatne

rozcieranie, rozluźnienie
nadgarstka.

c) Zapalenie okołostawowe łokcia
EPICONDYLITIS HUMERI

Stosowane leczenie
• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Wykonujemy głaskanie,

rozcieranie, uciski punktowe,
Wcierki przeciwzapalne i
przeciwbólowe

d) Zespół bolesnego barku – PHS

Przyczyny
• stany zapalne
• zmiany zwyrodnieniowe
• urazy
• długotrwałe unieruchomienie

Stosowane zabiegi
• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Stosujemy głaskanie, dużą ilość

rozcierań ze

szczególnym opracowaniem tkanek

dookoła łopatki, ugniatanie podłużne,
wibrację poprzeczną, oklepywanie, w
późniejszym okresie wstrząsanie.

8. ZESPÓŁ ZAPALENIA

TKANKI WŁÓKNISTEJ

GOŚCIEC POZASTAWOWY

TIBROSIT

IS

Etiologia nieznana. Czynnikami , które
sprzyjają lub wyzwalają napad są najczęściej:
• miejscowe ochłodzenie (siedzenie w
przeciągu)
• fizyczne zmęczenie
•urazy mięśnia prowadzące do powstania
włóknistej blizny
• wady postawy
• czynniki psychiczne

Stosowane leczenie

• -Fizykoterapia
• -Kinezyterapia
• -Masaż
Przy pierwszych dwóch zabiegach

ograniczamy masaż do delikatnych
głaskań i rozcierań. Następnie
wykonujemy ugniatanie i uciski
punktowe. Po około 8 zabiegach
dołączamy wstrząsanie.

9. URAZY

a) Stłuczenia i zmiażdżenia

Stłuczenie – po urazie nie doszło

do przerwania ciągłości skóry.

Stłuczenie ciężkie – zwane

zmiażdżeniem przeważnie z
przerwaniem ciągłości skóry.

Stosowane zabiegi

• - Fizykoterapia
• -Kinezyterapia
• -Masaż
Zadaniem masażu jest

przyśpieszenie wessania się
krwiaka oraz usunięcie obrzęku.
Stosujemy głaskanie, rozcieranie,
ugniatanie podłużne powyżej i
poniżej miejsca stłuczenia.

b) Rany i blizny

Wyróżniamy trzy sposoby gojenia

się ran:

• Gojenie doraźne czyli

rychłozrost

• Gojenie się przez ziarninowanie

(opóźnione),

• Gojenie się pod strupem
• Odleżyny

W procesie gojenia się ran
wyróżniamy dwa okresy:
• okres I , w którym mamy
doczynienia z raną
• okres II, w którym mamy
doczynienia ze świeżą blizną

Stosowanie zabiegów w okresie I

• -Fizykoterapia
• -Kinezyterapia
• -Masaż

Wykonuje się w ułożeniu drenażowym (kończyna
uniesiona powyżej poziomu). W pierwszej fazie
stosujemy masaż, którego celem będzie

usprawnienie krążenia w całej kończynie oraz

wspomaganie powrotu krwi żylnej. Stosujemy

głębokie głaskanie, powolne ale mocne
rozcieranie, powolne ugniatanie podłużne,
uciski pierścieniowe.

Opracowujemy tkanki zarówno pod jak i nad

raną

.

Masaż stosowany w drugiej fazie –
opracowanie okolicy rany.
Głębokie rozcieranie – posuwając
się od obwodu w kierunku brzegu
rany. Głaskanie i rozcieranie
wzdłuż brzegu rany.

Stosowanie masażu w II okresie

-Blizna liniowa, głaskanie wokół
blizny, głaskanie z obwodu blizny,
rozcieranie wokół blizny, rozcieranie
blizny. Po kilku zabiegach
wykonujemy rozcieranie głębokie.

-Blizna płaska rozległa, głaskanie
okrężne wokół blizny, rozcieranie
blizny. W późniejszym okresie
rolowanie blizny.

c) Złamania

Złamanie jest to częściowe lub
całkowite przerwanie ciągłości kości.
Leczenie złamań
•Fizykoterapia
•Kinezyterapia
•Masaż
Nie wykonujemy masażu przy słabym
zroście
Masaż przy dobrym zroście

W pierwszym etapie głaskanie

rozcieranie powierzchowne
wykonane całymi dłońmi.

W drugim etapie zajmujemy się

likwidacją przykurczów. Stosujemy
techniki rozluźniające, głaskania,
rozcierania, ugniatania podłużne,
uciski jednoczesne i wibrację
poprzeczną.

10. CHOROBY UKŁADU

ODDECHOWEGO

a) Przewlekły nieżyt oskrzeli
BRONCHITIS CHRONICA
Należy do najpospolitszych chorób

układu

oddechowego. Najczęściej atakuje

osoby po 40 roku życia i ma
tendencję do nawrotów w zimie.

Leczenie

Okres przewlekły
• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Celem stosowania masażu jest:
-Uelastycznienie mięśni

oddechowych

-Pobudzenie i ułatwienie usuwania

zalegającego śluzu

-Pobudzenie ośrodków czuciowo-

ruchowych systemu regulacji aparatu
wykonawczego w układzie
oddechowym

-Pogłębienie fazy wydechu

Masaż wykonujemy w ułożeniu

drenażowym. Stosujemy opracowanie
rozluźniające napięcia mięśniowe w
obrębie grzbietu i klatki piersiowej.

Masaż wykonujemy leżąc przodem.
Stosujemy głaskanie, rozcieranie,
ugniatanie podłużne, dużo
uklepywań łyżeczkowatych,
miotełkowych a nawet
półpiąstkowych (w celu
odflegmienia), wibracja w
przestrzeniach międzyżebrowych

11.CHIRURGIA KLATKI

PIERSIOWEJ

Wszelkiego typu nacięcia klatki
piersiowej, w celu usunięcia tworów
zawartych w jamie opłucnej lub w
śródpiersiu nazywamy torakotomią. Do
najczęściej wykonywanych zabiegów
torakotomii w chorobach płuc należą:
•Lobektomia
•Pneumonektomia
•Torakoplastyka

Leczenie przed operacją

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Oklepywanie, wibracja klatki

piersiowej

Leczenie po operacji

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
W ramach przygotowania do

chodzenia opracowujemy masaż
kończyny dolnej, po zagojeniu
się rany stosujemy opracowanie
blizny.

Uelastycznienie mięśni

uszkodzonych

podczas operacji i rozluźnienia

mięśni strony zdrowej stosując:

• Łagodne głaskania
• Łagodne rozcierania
• Ugniatania podłużne
• Wibrację poprzeczną
• Rozstrząsanie