MIĘŚNIAKI MACICY 

Mięśniaki macicy:

•Najczęściej występujące 

nowotwory w układzie 
rodnym !!!

•Występują u 40-50% kobiet

Rodzaje:

• Śródścienne – rozwijają się w ścianie 

macicy

• Podsluzówkowe – rozwijają się w 

kierunku bł. Surowiczej pokrywającej 

macicę od strony jamy brzusznej

• Podśluzówkowe (rozwijają się w 

kierunku błony śluzowej wyścielającej 

jamę macicy od strony pochwy); 

wpukla się do jamy macicy, dotyka 

endometrium.

Mięśniaki..

• Podstawa diagnostyki – badanie 

ginekologiczne i USG !!!

• Jeśli mięśniak łączy się z trzonem macicy 

tylko pasmem tkanki łącznej, jest 

określany jako 

uwypuklony

uwypuklony. Mięśniak 

rosnący na drugiej szypule w jamie macicy 

może uwidocznić się w pochwie.

• Różnią się też wielkością: mogą ważyć 

mniej niż 30g, ale największy z dotychczas 

usuniętych mięśniaków ważył aż 64kg.

Przyczyny powstania

• Przyczyny powstania mięśniaków macicy nie są do 

końca poznane. Upatruje się ich w zaburzeniach 

neurowegetatywnych, np. w zaburzeniach przemian 

niektórych substancji wydzielanych w układzie 

nerwowym.

• Wiadomo, że mięśniaki częściej (choć nie jest to 

reguła) pojawiają się u kobiet, które nie rodziły !!  

Praktycznie także nie występują przed okresem 

dojrzewania. Po klimakterium (okres wygasania 

czynności jajników u kobiet, zazwyczaj między 45 – 

55r.ż) nie tworzą się także nowe guzy, a istniejące 

już nie powiększają się lub nawet ulegają 

zmniejszeniu. Wiąże się to z niskim poziomem 

estrogenów – hormonów wytwarzanych przez jajniki 

w okresie dojrzałości płciowej.

• „Mięśniaki to krzyk macicy o dziecko” ☺

Objawy ..

• Mięśniaki macicy w swojej początkowej fazie 

wzrostu rzadko powodują dolegliwości.

• 15-20% przebiega bez dolegliwości, w pozostałych 

przypadkach powodują obfite miesiączki

• ze skrzepami krwi lub bolesne, przedłużające się 

miesiączki, krwawienia międzymiesiączkowe, 

plamienia. Objawy te tłumaczy się trudnościami z 

obkurczaniem się ścian macicy.

• Mięśniak: śródścienny, uszypułowany

• Bardzo rzadko (lub praktycznie wcale) powodują 

bóle w dolnej części jamy brzusznej,

• Uczucie ciała obcego w jamie brzusznej lub parcia 

w tej opkolicy

„Inne” objawy .. 

• Mięśniaki, uciskając na pęcherz i cewkę moczową, 

mogą spowodować zaleganie moczu, zap. Tych 

narządów i napadowe nietrzymanie moczu (wyciekanie 

moczu kropelkami z przepełnionego pęcherza!!!). 

Ucisk na moczowody może doprowadzić nawet do 

wodonercza i zaburzeń czynności nerek – mimo ,że w 

Internecie są takie informacje wodonercze nie zdarza 

się w mięśniakach macicy. Wynikiem ucisku na 

odbytnicę są zaparcia, rzadko nawet niedrożność jelit. 

Niekiedy występują bóle o charakterze rwy kulszowej.

• Nieprawidłowe i obfite krwawienia powodują 

niedokrwistość. Pacjentki mogą wtedy odczuwać 

słabość, osłabienie, zmęczenie, bladość. 

Niedokrwistość jest wskazaniem do zabiegu 

operacyjnego!!!

Wskazania do zabiegu 

operacyjnego w mięśniakach 

macicy:

• Nieprawidłowe krwawienia
• Anemia
• Mięśniak macicy, który się powiększył
• Mięśniak, który może zropieć , 

mięśniak ,który się powiększa

• niepłodność
• Niemożność donoszenia ciąży

Powikłania..

• Mięśniaki mogą powodować niepłodność oraz 

niemożność donoszenia ciąży

• Mięśniak podśluzówkowy uszypułowany – zdarza się, że 

uwypukla się do jamy macicy i poprzez szyjkę 

przedostaje się (rodzi się) do pochwy. Na ogół dobrze 

się leczy.

Nie leczone mięśniaki mogą powodować:

• Zwyrodnienia

• Martwicę

• Rozmiękanie

• Zakażenie

• Zwapnienie

• Zwłóknienie

• Stany takie wywołują duże dolegliwości.

Mięśniaki ..

• Mięśniaki są najczęstszym 

nowotworem w ginekologii.

• Objawy: obfite krwawienia, 

krwawienia ze skrzepami 

• Obfite miesiączki – progesteron

Leczenie..

• Leczenie: głównie operacyjne – operację trzeba 

przeprowadzić mimo braku dolegliwości w 

następujących przypadkach:

• Gdy guz szybko rośnie ( podejrzenie mięsaka)

• Gdy mięśniak jest bardzo duży

• Gdy nie można wykluczyć guza jajnika

• Gdy mięśniak ma długą szypułę i jest bardzo 

ruchomy w jamie brzusznej – możliwość skrętu 

szypuły

• Gdy mięśniak macicy jest przyczyną niepłodności lub 

nawykowych poronień i porodów przedwczesnych.

• Gdy stwierdza się macicę mięśniakowa tą podczas 

operacji wykonywanych z innych powodów. Operacja 

jest metodą leczenia z wyboru. Można ją wykonywać 

przez pochwę lub przez jamę brzuszną.

Leczenie..

• Mimo że zasadniczą metodą leczenia mięśniaków jest 

operacja, w niektórych przypadkach potrzebne może 

okazać się stosowanie hormonoterapii. Leczenie 

hormonalne umożliwia opóźnienie lub niekiedy 

zrezygnowania z operacji. Dotyczy to:

• Pacjentek, które ze względu na inne choroby nie mogą 

być operowane

• Przed rozpoczęciem przyjmowania hormonów należy 

wykonać diagnostyczne wyłyżeczkowanie kanału szyjki 

jamy macicy (nazywane przez pacjentki „czyszczeniem 

macicy”, żeby wykluczyć przede wszystkim raka tego 

narządu). Warunku tego należy ściśle przestrzegać 

szczególnie w przypadku nieprawidłowych krwawień z 

narządu rodnego tego wycinku Bad. Cytologicznego. W 

leczeniu macicy stosuje się również napromieniowanie. 

Jest to metoda stosowana bardzo rzadko i w 

wyjątkowych sytuacjach.

Embolizacji najlepiej poddać 

mięśniaki macicy:

• podśluzówkowe, śródścienne, 

podsurowicze

• o średnicy 3 – 4cm (jeśli występują 

nieprawidłowe krwawienia)

• o średnicy 5 – 10cm (wtedy zabieg 

jest najbadziej skuteczny

• o średnicy 11 – 18cm