background image

Bryłami obrotowymi 

nazywamy bryły, 
które powstają w 
wyniku obrotu 
figur płaskich 
wokół osi obrotu.

background image

    

Walec jest 

bryłą geometryczną

 

powstałą w wyniku obrotu 

prostokąta

 

wokół jednego z jego boków.

Pole powierzchni podstawy (koła) P

p

 = πr

2

Pole powierzchni bocznej P

b

 = 2πrh

Pole powierzchni całkowitej P

c

 = 2P

p

 + P

b

 = 2πr

2

 + 2πrh = 2πr(r 

h)
Objętość V = πr

2

h

Walcami określa się również inne bryły i powierzchnie, których 
podstawą może być 

elipsa

, 

hiperbola

lub 

parabola

, czyli 

krzywe stożkowe

. Mówimy wówczas odpowiednio o walcu 

eliptycznym, hiperbolicznym i parabolicznym, przy czym jedynie 
pierwszy z nich może stanowić bryłę, a pozostałe dwa to 
powierzchnie nieskończone.

   

background image

Stożek to bryła wypukła 
powstała przez obrót 
trójkąta prostokątnego 
wokół jednej z 
przyprostokątnych. 
Przyprostokątna ta tworzy 
wysokość (h) stożka, druga 
przyprostokątna staje się 
promieniem podstawy (r
zaś 

przeciwprostokątna

 – 

tworzącą stożka (l).

Objętość stożka

Pole powierzchni całkowitej stożka

Pole powierzchni bocznej stożka

Pole podstawy stożka

Stożek w 

kartezjańskim układzie współrzędnych

 opisany jest 

np. 

równaniem

background image

Beczka - 

geometryczna

 

bryła obrotowa 

powstająca przez 

obrót 

figury płaskiej

 

ograniczonej łukiem, 

dwoma odcinkami 

jednakowej długości 

prostopadłymi do 

osi obrotu

 i osią 

obrotu, dookoła tej osi.

Gdy łuk jest fragmentem 

paraboli:  

background image

KULA– w 

przestrzeni metrycznej

 jest 

zbiorem

 

punktów

 oddalonych od 

wybranego punktu (zwanego środkiem kuli) nie bardziej niż o zadaną 
odległość.

Intuicyjnie, w 

przestrzeni euklidesowej

 trójwymiarowej, jest to część 

przestrzeni ograniczona 

sferą

 (sfera jest 

powierzchnią

 kuli).

Kulę można opisać wzorem jako zbiór punktów 

przestrzeni euklidesowej

któryc

współrzędne

 (x,y,z) spełniają nierówność:

  

 

                                                                                                       

 

gdzie (x

0

,y

0

,z

0

) są współrzędnymi środka kuli, a r oznacza jej promień.

W przestrzeni n-wymiarowej wzór ten ma natychmiastowe uogólnienie – kula o 
środku w punkcie   

 

                                          i promieniu r to zbiór punktów, 

których współrzędne spełniają nierówność:

  

 

                                                                                                                     

        

Objętość n - wymiarowej kuli o promieniu r:   
                             

Pole powierzchni kuli

 

         Objętość3-wymiarowej kuli-

background image

Torus - dwuwymiarowy torus 
oznaczany często T

2

 to 

dwuwymiarowa powierzchnia 

geometryczna

 leżąca w przestrzeni 

trójwymiarowej, powstała przez 

obrót

 

okręgu wokół 

osi

 (dookoła 

prostej

leżącej w tej samej 

płaszczyźnie

 co 

ten 

okrąg

, i nie przecinającej go 

(czyli nie mającej z nim wspólnych 

punktów

).

Jeśli okrąg ten ma 

promień

 r, a odległość 

prostej od jego środka wynosi R, to 
pole powierzchni S torusa wynosi S = 

2

rR, a 

objętość

 V = 2π

2

Rr

2

Równanie torusa ma postać:  .

background image

Elipsoida to 

powierzchnia

, której 

wszystkie przekroje płaskie są 

elipsami

. Szczególnym 

przypadkiem elipsoidy jest 
elipsoida obrotowa, 
powierzchnia ograniczona 
powstała przez obrót elipsy 
wokół własnej osi symetrii.

Równanie elipsoidy ma postać:
 
Dla a=b=c elipsoida jest sferą o 

promieniu a.

Objętość elipsoidy 
wyraża się wzorem:
                                  
Pole powieszchni:


Document Outline