background image

ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM 

Wykład

Zarządzanie bezpieczeństwem i 

ryzykiem ekonomicznym (18)

background image

• System zarządzania środowiskowego 

jest częścią ogólnego systemu 
zarządzania, który obejmuje 
strukturę organizacyjną, planowanie, 
odpowiedzialność, zasady 
postępowania, procesy i środki 
potrzebne do opracowania, 
wdrażania, realizowania, przeglądu i 
utrzymywania polityki środowiskowej.

background image

ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM

Systemy zarządzania środowiskiem (SZŚ)

• Polityka ekologiczna XX wieku 

opierała się na przyjaznej formie w 
stosunku do środowiska i 
wyznawaniu strategii rozcięczania tj. 
zmniejszenia stopnia stężenia 
wprowadzanych do środowiska 
substancji. Metoda rozcięczania 
okazała się nie ekonomiczna.

background image

• Przyjęcie tej zasady zakłada, że 

ograniczenie ilości surowców w 
procesie produkcyjnym, zmniejsza 
obciążenie odpadami środowisko.

background image

• Stworzenie systemów zarządzania 

środowiskowego polega na takim prowadzeniu 
procesów technologicznych, aby powstająca 
ilość zanieczyszczeń była jak najmniejsza.

• Tak więc podstawowym założeniem zarządzania 

środowiskowego jest poprawa relacji między 
skutkami działalności człowieka a 
środowiskiem.

• Minimalizacji powstających zanieczyszczeń na 

linii produkcyjnej nosi nazwę redukcji „u 
źródeł”.

background image

• Motywacja przedsiębiorstw do wdrażania Systemów 

Zarządzania Środowiskiem zawiera się:

• - we wzroście świadomości ekologicznej 

społeczeństwa i pozytywnej postawy wobec 

środowiska;

• - zaostrzane przepisy za koszty szkód w środowisku;
• - pozyskiwanie dofinansowania na działalność 

przedsiębiorstw (inwestycje ekologiczne, 

dofinansowanie rządowe i unijne);

• - zainteresowanie klientów, dostawców wpływem 

działalności i wyrobów na środowisko;

• - tworzenie pozytywnego wizyrunku przedsiębiorstwa 

w otoczeniu.

background image

• Pierwszym krokiem wdrażania 

Systemu Zarządzania Środowiskiem 
są ustalenia polityki ekologicznej 
danej instytucji. 

• Zatwierdzaniu planów 

inwestycyjnych towarzyszy 
przygotowanie prognoz 
oddziaływania na środowisko.

background image

Ocena oddziaływania na 

środowisko (OOŚ)

• Ocena oddziaływania na środowisko

jest jednym z podstawowych instrumentów 

prawnych ochrony środowiska.

• Wywodzi się z amerykańskiej ustawy o państwowej polityce 

wobec środowiska (NEPA- National Environmental Policy 

Act).

• Jest to ocena wpływów na środowisko, 

metoda oceny ekologicznych skutków 

nowych inwestycji, rozbudowy lub 

modernizacji istniejących obiektów a 

także oceny projektów nowych aktów 

prawnych, programów 

gospodarczych, nowych technologii.

background image

Ocena oddziaływania na 

środowisko (OOŚ)

• Wprowadzona w Stanach Zjednoczonych w latach 70. 

XX w. stopniowo rozwinęła się w osobną dyscyplinę 

naukową i stała się obowiązkową procedurą 

postępowania w wielu krajach także w Polsce.

• Ma duże znaczenie dla środowiska, określając 

przyszły wpływ inwestycji na środowisko. W Polsce 

została wprowadzona w 1990 roku rozporządzeniem 

Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i 

Leśnictwa- w sprawie inwestycji szczególnie 

szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz 

warunków, jakim powinna odpowiadać sporządzona 

przez rzeczoznawców ocena oddziaływania inwestycji 

i obiektów budowlanych na środowisko.

background image

Ocena oddziaływania na 

środowisko (OOŚ)

• Prognozy oddziaływania na 

środowisko są przewidziane dla 
dokumentów planistycznych, nie tylko 
na szczeblu lokalnym, ale również 
regionalnym i krajowym.

• Inwestycje o szczególnym wpływie na 

środowisko powinne mieć 
sporządzane raporty o ich wpływie na 
środowisko.

background image

Ocena oddziaływania na 

środowisko (OOŚ)

• Wymagane są do:
• 1. obligatoryjnie- do projektu koncepcji 

przestrzennego zagospodarowania kraju, 

projektów przestrzennego zagospodarowania 

kraju oraz do projektów strategii rozwoju;

• 2. do projektów polityk, strategii, planów lub 

programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, 

transportu, gospodarki wodnej, telekomunikacji, 

gospodarki odpadami, rolnictwa, leśnictwa, 

rybołówstwa, turystyki i wykorzystania terenu, 

których opracowanie przez centralne lub 

wojewódzkie organy administracji publicznej 

przewidziane jest w ustawach. 

background image

Ocena oddziaływania na 

środowisko (OOŚ)

• Odstąpienie od postępowania sporządzania 

opracowania może nastąpić w porozumieniu z:

• - Ministrem Środowiska oraz Głównym 

Inspektorem Sanitarnym- jeżeli postępowanie w 
sprawie oceny oddziaływania na środowisko 
przeprowadza centralny organ administracji 
publicznej oraz Wojewoda w przypadku jeżeli 
postępowanie w sprawie oceny oddziaływania 
na środowisko przeprowadza wojewódzki organ 
administracji publicznej  

background image

Ocena oddziaływania na 

środowisko (OOŚ)

• Jeżeli przedsięwzięcie nie spowoduje 

znaczącego oddziaływania na środowisko 
wówczas, w porozumieniu z powyższymi 
organami , można podjąć decyzję o nie 
przeprowadzaniu postępowania.

• Podejmując taką decyzję bierze się pod 

uwagę:

– Charakter działań przewidzianych w tych 

dokumentach

– Rolę i skalę oddziaływania na środowisko
– Cechy obszaru objętego tym oddziaływaniem

background image

Ocena oddziaływania na 

środowisko (OOŚ)

• W przypadku konieczności wykonania raportu, odpowiedzialnym za 

jego wykonanie jest wnioskodawca. Zawiera on:

• 1.Szczegółowy opis planowanego przedsięwzięcia z charakterystyką 

przedsięwzięcia, charakterystyka procesu produkcji,  warunki 

użytkowania terenu zarówno w fazie budowy jak i eksploatacji;

• 2.Określenie elementów przyrodniczych; istniejący stan środowiska 

oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji 

projektowanego przedsięwzięcia;

• 3. Określenie, analizę i ocenę istniejących problemów na obszarach 

przewidywaniem, znaczącym oddziaływaniem;

• 4. Określenie, analizę i ocenę istniejących problemów ochrony 

środowiska istotnych z punktu widzenia projektowanego 

przedsięwzięcia , w szczególności obszarów chronionych;

• 5. Określenie, analizę i ocenę celów ochrony środowiska 

ustanowionych na szczeblu międzynarodowym lub krajowym, 

istotnych z punktu widzenia projektowanego przedsięwzięcia oraz 

sposoby , w jakich te cele i inne problemy środowiska zostaną 

uwzględnione podczas realizacji przedsięwzięcia;

background image

Ocena oddziaływania na 

środowisko (OOŚ)

• 6. Opis potencjalnych znaczących przewidywanych oddziaływań 

na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, 

skumulowane, krótko-, średnio-, i długoterminowe, stałe, 

• chwilowe oddziaływanie na środowisko, wynikające z:

- istnienia przedsięwzięcia,
- użytkowania zasobów naturalnych
- zanieczyszczenia
- a także opis metod prognozowania zastosowanych przez 

wnioskodawcę;

7. Przedstawienie rozwiązań mających na celu zapobieganie, 

ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych 

oddziaływań na środowisko, będących rezultatem realizacji 

projektowanego przedsięwzięcia;

8. Opis analizowanych wariantów alternatywnie do rozwiązania 

przyjętego do realizacji wraz z uzasadnieniem wyboru oraz 

opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru.

background image

Ocena oddziaływania na 

środowisko (OOŚ)

• 9. Przedstawienie propozycji monitoringu 

oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na 

etapie budowy i eksploatacji;

• 10. Opis napotkanych trudności wynikających z 

niedostatków techniki lub stanu we współczesnej 

wiedzy;

• 11. Informacje o możliwym transgranicznym 

oddziaływaniu na środowisko;

• 12. Streszczenie w języku niespecjalistycznym;
• 13. Nazwisko osoby (lub osób) sporządzających 

raport;

• 14. Źródła informacji stanowiących podstawę do 

sporządzenia raportu. 

background image

Ocena oddziaływania na 

środowisko (OOŚ)

• W sytuacji gdy sporządzenie raportu 

jest wymagane, wnioskodawca przed 
przystąpieniem do jego opracowania 
może zwrócić się do urzędu z prośbą o 
określenie zakresu przygotowywanego 
raportu. Do prośby takiej powinne być 
dołączone podstawowe informacje 
charakteryzujące planowane 
przedsięwzięcie.

background image

• Informacjami tymi są  między innymi:

• -rodzaj, skala i usytuowanie przedsięwzięcia,

• -powierzchnia zajmowanej nieruchomości, a także obiektu 

budowlanego oraz dotychczasowy sposób ich wykorzystania 

lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących 

środowisko.

• - staniu i pokrycia szatą roślinną,

• - rodzaj technologii,

• - ewentualne warianty przedsięwzięcia,

• - przewidywana ilość wykorzystywanej wody i innych 

wykorzystywanych surowców, materiałów, paliw oraz 

energii,

• rozwiązania chroniące środowisko,

• rodzaje i przewidywana ilość wprowadzanych do środowiska 

substancji.

background image

Zarządzanie jakością- podstawa 

Systemu Zarządzania Środowiskiem

• W latach 50. ubiegłego wieku rozwinął 

się proces współzawodnictwa w zakresie 

funkcjonalności, niezawodności, 

sprawności i jakości wyrobów. Przyczynił 

się on do wzmożenia kontroli jakości w 

przedsiębiorstwach. Spowodowało to i 

wieloletnie badania naukowe i  

oświadczenia praktyki, że w jednostkach 

produkcyjnych został wprowadzony 

system zarządzania jakością.

background image

Zarządzanie jakością

• Kontrola jakości zakłada sprawdzanie, mierzenie lub 

testowanie jednej bądź więcej cech charakterystycznych 

produktu  i jest odnoszenie otrzymanych wyników do 

określonych wymagań w celu potwierdzenia zgodności i jest 

najbardziej podstawową formą zapewnienia jakości. Produkty 

niezgodne z wymaganiami są odrzucane lub kierowane do 

poprawy.

• Kolejnym etapem było dodanie powiązanie kontroli jakości z 

linią produkcyjną w formie sterowania jakością. Założeniem 

było pozostawienie takich samych wymagań dla kontroli , z 

włączeniem do systemu pracowników produkcyjnych i 

stworzenie sprężeń zwrotnych pomiędzy wynikami kontroli a 

linią produkcyjną. Na podstawie wyników kontroli proces 

produkcyjny jest modyfikowany w celu otrzymania produktów 

zgodnych z wymaganiami. Wykonywanie regularnych 

inspekcji, przeglądów, audytów i zewnętrznych ocen w celu 

zapewnienia jakości w sposób ciągły zyskało miano 

zapewnienia jakości.

background image

Zarządzanie jakością

• Na bazie doświadczeń uzyskanych podczas 

wdrażania systemu zarządzania jakością, w trosce 

o środowisko zaczęto wprowadzać systemy 

zarządzania środowiskowego (SZŚ). Wdrażanie 

tych systemów jest dobrowolnym działaniem firm. 

Jest to jedna z kilku form działania na rzecz 

ochrony środowiska.

• Do takich działań należą również realizacja  

programów czystszej produkcji (CP), 

ekoznakowanie produktu, a także dobrowolne 

porozumienie między administracją a 

kierownictwem firmy o realizacji programów 

dostosowawczych w ochronie środowiska.

background image

Zarządzanie jakością

• System Zarządzania Środowiskowego bazuje na 

cyklicznych działaniach zmierzających od 

ciągłego doskonalenia i opiera się na czterech 

następujących po sobie fazach: planowaniu, 

wdrażaniu, sprawdzaniu i poprawianiu.

• W takim układzie następują po sobie kolejne fazy:

- ustalanie celów i zadań,

- opracowanie metod postępowania,

- Wprowadzenie działań według ustalonego planu,

- Kontrola skuteczności podjętych kroków,

- Porównanie rezultatów z założeniami, usuwanie 

ujawnionych wad wraz z ewentualną rewizją 

planu do zmiennych okoliczności 

background image

Zarządzanie jakością

• Wdrażając Systemy Zarządzania Środowiskowego 

przedsiębiorstwo wytycza sobie cele, które mają 

doprowadzić do zmniejszenia niekorzystnego 

wpływu na środowisko. Plany działania i rozwoju, 

procedury operacyjne, a także polityka kadrowa 

powinne być powiązane z tymi właśnie celami. 

Zagadnienia ochrony środowiska wprowadzone 

zostają do standardowych działań zakładu. 

Wynika z tego, że dbając o stan środowiska 

wykraczamy poza obszar odpowiedzialności 

działu ochrony środowiska i rozciąga się na 

wszystkich pracowników niezależnie od 

zajmowanego stanowiska.  

background image

Zarządzanie jakością

• Główne motywacje wdrażania SZŚ w przedsiębiorstwach:

- zapobieganie potencjalnym problemom środowiskowym, 

wypadkom i ich następstwom,

-  przeciwdziałanie konfliktom z właścicielami działek 

sąsiadujących z przedsiębiorstwem oraz dobry obraz 

jednostki w mediach,

- Potrzeba pewności, że zakład właściwie dba o środowisko 

oraz, ze stale jest w stanie udoskonalić swe działania 

prośrodowiskowe,

- Poprawę konkurencyjności przedsiębiorstwa,

- Poprawę organizacji pracy, zmniejszenie kosztów,

- Zwiększenie dbałości o środowisko,

- Zyskanie roli lidera działąń prośrodowiskowych w 

środowisku działania.

background image

Zarządzanie jakością

• Newralgicznym momentem podczas wdrażania Systemów Zarządzania 

Środowiskowego i dalszego jego funkcjonowania jest zaangażowanie 

kierownictwa, a także dotarcie do wszystkich pracowników i podnoszenie 

ich kwalifikacji, a przede wszystkim świadomości.

• Korzyści jakie można osiągnąć wdrażając System Zarządzania 

Środowiskowego, to:

• - jasny i jednoznaczny rozkład uprawnień oraz odpowiedzialności dla 

wszystkich pracowników firmy,

• - ustalone reguły postępowania i wymagania w odniesieniu do procesów, 

urządzeń, materiału, środowiska i kwalifikacji personelu,

• - osiąganie tych samych rezultatów za każdym razem (zdolność do 

powtarzalności),

• - optymalizacja, w tym finansowa, procesów realizowanych w 

przedsiębiorstwie,

• - prognoza wskaźników funkcjonowania firmy,

• - zwiększenie zaufania do skuteczności realizowanych procesów,

• -wzrost dyscypliny wewnętrznej – motywacja,

• -korzystne układy z dostawcami,

• - zmniejszenie ryzyka odpowiedzialności za wyrób. 

background image

Strategia Czystej Produkcji

• Zgodnie z definicją UNEP

• „Czysta Produkcja jest strategią 

ochrony środowiska polegającym na 

ciągłym, zintegrowanym, 

zapobiegawczym działaniu w 

odniesieniu do procesów, produktów i 

usług, zmierzającym do zwiększenia 

efektywności produkcji i usług, oraz 

redukcji ryzyka dla ludzi i środowiska 

przyrodniczego”.   

background image

Strategia Czystej Produkcji

• Zagadnienia dotyczące ochrony środowiska 

w zakładach przemysłowych są zazwyczaj 

kojarzone z budową instalacji do 

oczyszczania gazów , ścieków, ogólnie 

mówiąc – oczyszczaniu powstających 

zanieczyszczeń. Postrzega się je głównie jako 

źródło kosztów związanych z 

proekologicznymi inwestycjami.

• Przeciwstawieństwem takiego podejścia jest 

czysta produkcja (CP), opisana w art.. 30 

Agendy XXI jako jedna z kluczowych strategii 

w dążeniu do osiągnięcia zrównoważonego 

rozwoju.

background image

Strategia Czystej Produkcji

• Idea Czystej Produkcji kładzie nacisk na 

ograniczenie zanieczyszczeń „ u źródła”, 
czyli w momencie możliwego ich powstania 
w procesie produkcyjnym, zamiast budowy 
oczyszczalni na końcu procesu tj na tzw. 
„końcu rury”. Nie oznacza to wykluczenia 
oczyszczania – jest ono traktowane jednak 
jako rozwiązanie ostateczne, w stosunku do 
tych zanieczyszczeń, których powstaniu nie 
dało się zapobiec.

background image

Strategia Czystej Produkcji

• Idea czystej produkcji jest przeciwstawieniem 

idei usuwania skutków oddziaływania 

produkcji na środowisko przez budowę 

oczyszczalni ścieków, gazów, bezpiecznych 

składowisk odpadów i likwidację innych 

zagrożeń. Można powiedzieć, że usuwanie 

skutków w tym podejściu jest złem 

koniecznym – ostatnim etapem działania, 

gdy wszystkie inne możliwości, które stwarza 

zastosowanie CP, zostały wyczerpane. 

• Ideałem czystej produkcji jest produkcja 

bezodpadowa. 

background image

Strategia Czystej Produkcji

• Czysta produkcja jest procesem 

zarządzania i sterowania produkcją 

oraz usługami zmierzającymi do 

zapobiegania i ograniczenia 

powstawanie marnotrawstwa zasobów 

pracy ludzkiej, surowców, materiałów i 

energii.

• Zmniejszenie uciążliwości dla 

środowiska jest jednym z głównych 

aspektów  Czystej Produkcji. 

background image

Ideałem czystej produkcji jest 

produkcja bezodpadowa.

• Kolejnym aspektem jest tzw. „dodatkowy efekt 

ekonomiczny”. Oznacza to, że projekty Czystszej Produkcji 

przynoszą korzyści zarówno środowisku jak i 

przedsiębiorstwu (np.. Zamykanie obiegu wody na terenie 

przedsiębiorstwa). 

• Strategia Czystszych technologii obejmuje swoim zakresem 

zarówno czyste technologie, jak i czyste produkty. 

• Zakłada ona:

• Minimalizację zapotrzebowania na surowce, zwłaszcza 

nieodnawialne,

• Minimalizację ilości i toksyczności odpadów i innych  

uciążliwości dla środowiska,

• Minimalizację zagrożenia zdrowia pracowników,

• Stosowanie w możliwie najszerszym zakresie recyklingu i 

zamkniętych obiegów.  

background image

Strategia Czystej Produkcji

• Czystsza Produkcja nie jest działaniem 

jednorazowym. Przedsiębiorstwa 

decydujące się na dobrowolne wdrożenie 

CP stale dążą do redukcji zanieczyszczeń, 

zmniejszania zużycia energii oraz 

kosztów związanych z opłatami 

środowiskowymi, zmniejszenia zużycia 

energii oraz kosztów związanych z 

opłatami środowiskowymi, poprzez  

opracowanie i wdrażanie kolejnych 

projektów CP.

background image

Ideałem czystej produkcji jest 

produkcja bezodpadowa.

• W strukturze organizacyjnej 

przedsiębiorstwa powinny powstać 

specjalne grupy projektowe ds.. Czystej 

Produkcji. Najistotniejsze jest więc 

zainteresowanie tą strategią naczelnego 

kierownictwa i stworzenie Systemu 

Zarządzania Środowiskiem (SZŚ) 

opartego o strategię Czystej Produkcji, 

która staje się później podstawą do 

wdrażania standardu ISO 14000. 

background image

Ideałem czystej produkcji jest 

produkcja bezodpadowa.

• Redukcja zanieczyszczeń i zużycie energii nie mogą być 

rozpatrywane w skalach bezwzględnych; jeżeli spadnie 

wielkość produkcji , nastąpi co prawda zmniejszenie 

zanieczyszczeń, lecz nie oznacza to poprawy oddziaływania 

na środowisko. Ilości odpadów , surowców, energii oraz 

koszty muszą być odniesione do wielkości produkcji zakładu 

w danym okresie.

• Wprowadzenie czystych technologii i produktów odbywa się 

w fazach:

• - projektowanie nowych produktów, procesów, urządzeń i 

instalacji,

• - modernizacja istniejących procesów technologicznych,

• - ponownego i wielokrotnego zawracania odpadów do 

produkcji, wykorzystywania surowców wtórnych,

• - doboru „zdrowych ekologicznie” metod neutralizacji 

pozostałości po procesach i produktach lub składowania ich z 

minimalnym ryzykiem dla środowiska.

background image

BAT – najlepsze dostępne 

techniki

• Dyrektywa 96/61/WE w sprawie zintegrowanego 

zapobiegania i ograniczania (kontroli) zanieczyszczeń 

zwana popularnie Dyrektywą IPPC (Integrated 

Pollution Prevention and Control) jest jednym z 

najważniejszych aktów prawnych Uni Europejskiej w 

dziedzinie ochrony środowiska .

• Słowo control jest mylnie tłumaczone- wyłącznie do 

kwestii nadzoru (inspekcji), podczas gdy oznacza ono 

znacznie więcej – pełne rozpoznanie szeroko pojętych 

oddziaływań na środowisko i panowanie nad 

procesami produkcyjnymi w celu systematycznej 

redukcji emisji zanieczyszczeń- przy zastosowaniu 

najnowszych osiągnięć technologicznych, w postaci 

tzw. Najlepszych Dostępnych Technik (BAT- Best 

Available Techniques).

background image

BAT – najlepsze dostępne 

techniki

• BAT można opisać jako najbardziej zaawansowany i efektywny 

rozwój technik (technologii) w celu zminimalizowania ilości 

zanieczyszczeń odprowadzanych do środowiska oraz 

zapewnienia przyjętych granicznych wielkości emisji 

zanieczyszczeń. 

• Zgodnie z Dyrektywą IPPC standard BAT ma służyć określeniu 

granicznych wielkości emisji dla większych zakładów 

przemysłowych w krajach Uni Europejskiej. Celem jest 

zaproponowanie limitów emisyjnych, które odzwierciedlają 

właściwe proporcje pomiędzy kosztami a korzyściami.

• Na podstawie BAT określane są limity emisyjne, które muszą 

brac pod uwagę techniczną charakterystykę instalacji, jej 

lokalizację geograficzną i lokalne warunki środowiskowe. 

Wielkość limitów, które znajdują swoje odzwierciedlenie w 

pozwoleniach, dotyczą tych zanieczyszczeń, które zakład 

będzie emitować w znacznych ilościach, a szczególnie dotyczy 

to zanieczyszczeń priorytetowych, które zostały wymienione w 

Aneksie III do Dyrektywy.

background image

System Zarządzania 

Środowiskiem ISO 14000

• Po ogólnoświatowej Konferencji w Rio de Jeneiro w 

1992 roku w obrad wzięli udział także 

przedstawiciele Międzynarodowej Organizacji 

Normalizacji ISO i Międzynarodowej Komisji 

Elektronicznej IEC. Zespół ten rozpoczął prace nad 

przygotowaniem standardów ochrony środowiska.

• Prace dotyczyły:

• 1. analizy życia wyrobu,

• 2. etykietowania środowiskowego,

• 3. audytowania środowiskowego,

• 4. przewidywanej skuteczności i efektywności 

działań.

• Obecnie są one przyjęte jako elementy systemu 

zarządzania środowiskowego.

background image

System Zarządzania 

Środowiskiem ISO 14000

• Ad 1. Analiza cyklu życia wyrobu 

polega na identyfikacji i ocenie 
wszystkich oddziaływań tego wyrobu 
na środowisko,  począwszy od 
pozyskania surowców niezbędnych 
do jego wytworzenia poprzez 
wszystkie fazy realizacji wyrobu, aż 
do użytkowania i postępowania z 
wyrobem zużytym.

background image

System Zarządzania 

Środowiskiem ISO 14000

• 2. Etykietowanie środowiskowe odnosi 

się do umieszczeniach na wyrobach 
informacji świadczących o tym, że 
dany wyrób jest zgodny z przyjętymi 
zasadami dotyczącymi ochrony 
środowiska. Etykiety te są 
przyznawane tym wyrobom, które w 
danej grupie wyrobów zostały ocenione 
jako mniej szkodliwe dla środowiska.

background image

System Zarządzania 

Środowiskiem ISO 14000

• Ad 3. Audytowanie środowiskowe zostało wprowadzone na 

przełomie lat 70. i 80. ubiegłego wieku przez niektóre 

przedsiębiorstwa w związku z rosnącymi kosztami 

nieprzestrzegania przepisów prawnych dotyczących 

ochrony środowiska. Audyty te wykorzystywane były jako 

instrument „oceny zgodności” działalności przedsiębiorstw 

w zakresie przestrzegania wymagań prawnych.

• Wyniki audytu były podstawą podjęcia decyzji o realizacji 

inwestycji proekologicznych.

• Obecnie rola audytu w odniesieniu do systemu zarządzania 

środowiskowego uległa znacznemu rozszerzeniu.

• Audyt wykorzystywany jest jako narzędzie oceny całego 

systemu, jego skuteczności i definiowany jest jako „audyt 

systemu zarządzania środowiskowego”.

background image

System Zarządzania 

Środowiskiem ISO 14000

• W 1993 roku rozpoczęto prace, których wyniki 

ostały opublikowane w 1996 r. norm serii ISO 

14000 ( w  Polsce zostały przyjęte 1998 r.).

• W normach tych podane zostały wymagania 

dotyczące tworzenia systemu zarządzania 

środowiskiem  w różnego rodzaju 

organizacjach, niezależnie od ich rodzaju, 

wielkości, warunków geograficznych, 

kulturowych czy społecznych.

• Podstawowym zadaniem normy ISO 14000 

jest wspomaganie działań związanych z 

ochroną środowiska oraz ograniczeniem i 

zapobieganiem zanieczyszczeniom.

background image

• Zakres  norm z grupy ISO 14000
• jest bardzo szeroki, obejmuje kilka grup 

tematycznych dotyczących:

• - systemu zarządzania środowiskowego,
• - audytów środowiskowych,
• - ekoetykietowania
• - oceny efektywności działań 

środowiskowych

• - analzy cyklu życia
• - terminologii.

background image

System Zarządzania 

Środowiskiem ISO 14000

• Aby rozpocząć proces wdrażania normy wymagane jest, aby jednostka 

organizacyjna , która ma zamiar ją wprowadzić, ustanowiła następujące 

procedury:

• - identyfikacji (rozpoznania) aspektów środowiskowych,

• - identyfikacji wymagań prawnych i innych, do których przestrzegania 

organizacja się zobowiązuje,

• - uświadamiania pracowników,

• - komunikowania się wewnętrznego i z zainteresowanymi zewnętrznymi 

stronami,

• - nadzoru nad dokumentacją z uwzględnieniem odpowiedzialności oraz 

stworzenie lub modyfikację różnych typów dokumentów,

• - sterowania operacyjnego w obszarach ze znaczącymi aspektami, tam gdzie 

ich brak mógłby doprowadzić do odchyleń,

• - identyfikacji potencjalnych sytuacji awaryjnych i postępowania awaryjnego,

• - monitorowania i pomiaru kluczowych charakterystyk i działań, które mogą 

mieć kluczowy wpływ na środowisko,

• - okresowej oceny zgodności z przepisami i regulacjami prawnymi 

dotyczącymi ochrony środowiska,

• - identyfikacji, utrzymywania i dysponowania zapisami środowiskowymi,

• Okresowych auditów SZŚ.

background image

System Zarządzania 

Środowiskiem ISO 14000

Po wdrożeniu systemu ISO 14000 należy prowadzić dokładną dokumentację.

Korzyści z wprowadzenia systemu ISO 14000:

- zwiększenie konkurencyjności firmy – lepszy wizerunek firmy w oczach 

potencjalnych klientów i inwestorów,

- ułatwienie dostępu do różnego rodzaju programów mających na celu 

dofinansowywanie działalności przedsiębiorstwa,

- uporządkowanie stanu formalnoprawnego,

- łatwiejsze uzyskanie pozwoleń i zatwierdzeń, dięki spełnieniu wymagań 

prawa,

- redukcję wytwarzania zanieczyszczeń i odpadów,

- redukcję kosztów usuwania odpadów, kosztów energii oraz opłat za 

korzystanie ze środowiska,

- lepszą współpracę i stosunki ze społeczeństwem, władzami oraz 

jednostkami kontrolującymi,

- nacisk położony na zapobieganie, a nie na działania korygujące, powoduje 

obniżenie ryzyka środowiskowego, a prze to obniżenie mogących wystąpić 

kosztów i kar.

K.


Document Outline