Ustrój administracji publicznej w Polsce

Zagadnienia wstępne



Ustrój administracji publicznej

tworzy

administracji rządowa oraz samorząd

terytorialny.



Aparat administracji rządowej jest

zbudowany na zasadach

centralizacji, z kolei samorząd

terytorialny cechuje decentralizacja

Ustrój administracji

rządowej



Administrację rządową

można

podzielić - ze względu na zakres jej

działa nia - na

centralną administrację

rządową

(Rada Ministrów, Prezes Rady

Mi nistrów, ministrowie oraz centralne

organy administracji rządowej) oraz na

te renową administrację rządową

(wojewoda i podległe mu służby, organy

ad ministracji niezespolonej).

Ustrój administracji

rządowej



Organy administracji rządowej

centralnej obejmują swoją właściwością

całe terytorium państwa, natomiast

organy terenowej administracji rządowej

działają tylko na ściśle określonym

terytorium. W przypadku terenowej

administracji rzą dowej można wyróżnić

jeszcze dodatkowy podział na

administrację zespoloną i

niezespoloną.

Administracja centralna



Rada Ministrów

Rada Ministrów jest organem

kolegialnym, posiadającym przymiot

naczelnego organu administracji, w

którym większość jej członków stanowi

jednocześnie od rębne, jednoosobowe

organy (Prezes Rady Ministrów oraz

ministrowie) o własnym zakresie

kompetencji. Sposób powoływania Rady

Ministrów określa Konstytucja wart, 154-

162.

Rada Ministrów



Rada Ministrów, wykonując ustanowione

dla niej w Konstytucji i ustawach zadania

oraz kompetencje,

rozpatruje sprawy i

podejmuje rozstrzygnięcia na

posiedzeniach.

Rada Ministrów może

również rozstrzygać poszczególne sprawy

w drodze korespondencyjnego

uzgodnienia stanowisk

(drogą

obiegową). Organizację i tryb swojej pracy

Rada Ministrów określa w regulaminie

Skład Rady Ministrów

PREZES RADY MINISTROW

wiceprezes

RADY MINISTRÓW

minister

,,resortowy’’

przewodniczący

Komitetu

minister

,,bez teki’’

Prezes Rady Ministrów



Prezes

Rady Ministrów

jest szefem

rządu w ustroju politycznym Polski.

Zwyczajowo Prezes Rady Ministrów

nazywany jest premierem. W Polsce

występuje w podwójny roli, jako

członek Rady Ministrów - stojący

na jej czele

oraz

jako odrębny

organ administracji.

Prezes Rady Ministrów



Obsługę urzędu Prezesa Rady Ministrów

zapewnia Kancelaria

Prezesa Rady

Ministrów (aparat pomocniczy).



Prezes Rady Ministrów stoi na czele

rządu, przedstawia wnioski o powołanie i

odwołanie poszczególnych członków

Rady Ministrów, powołuje sekretarzy i

podsekretarzy stanu oraz innych

wyższych funkcjonariuszy administracji

państwowej.

Prezes Rady Ministrów



Zgodnie z art. 148 Konstytucji,

Prezes Rady Ministrów:



reprezentuje Radę Ministrów,



kieruje pracami Rady Ministrów,



wydaje rozporządzenia,



zapewnia wykonywanie polityki

Rady Ministrów i określa sposoby jej

wykonywania

Prezes Rady Ministrów



koordynuje i kontroluje pracę

członków Rady Ministrów,



sprawuje nadzór nad samorządem

terytorialnym w granicach i formach

okre

ślonych w Konstytucji i ustawach,



jest zwierzchnikiem służbowym

pracowników administracji rządowej.

Rada Legislacyjna



Przy Prezesie Rady Ministrów

funkcjonuje

Rada Legislacyjna

mająca cha rakter

organu o

charakterze opiniodawczo-

doradczym

Prezesa Rady Mini strów

oraz Rady Ministrów

w sprawach

stanowienia prawa i oceny jego

stanu

Ministrowie



Minister jest

jednoosobowym organem

administracji publicznej (rządowej)

i jednocześnie

członkiem organu

kolegialnego

- Rady Ministrów. Zgodnie z

art. 149 Konstytucji, ministrowie

kierują

określonymi działami administracji

rządowej (tzw. ministrowie „resortowi")

lub

wypełniają zadania wyznaczone im przez

‘

prezesa Rady Ministrów (tzw. „ministrowie

bez teki").

Sekretarze i

podsekretarze stanu



Minister wykonuje swoje zadania przy

pomocy

sekretarzy stanu

podsekretarzy

stanu

(obaj nie są jednak

odrębnymi organami administracji) oraz

aparatu pomocniczego - ministerstwa .

Sekretarze stanu i podsekretarze stanu

są powoływani przez Prezesa Rady

Ministrów na wniosek właściwego

ministra.

Ministerstwo



Wskazać należy w końcu, iż minister

posiada zorganizowany aparat

pomocniczy służący wykonywaniu

jego zadań -

ministerstwo

Minister i

ministerstwo



Minister (organ) i

ministerstwo

(urząd)



MINISTER (organ)



MINISTERSTWO (aparat

pomocniczy)

Rozporządzenie

atrybucyj



Zakres działania ministra określony jest tzw.

rozporządzeniem

atrybucyj-

nym,

wydawanym

przez Prezesa Rady Ministrów danemu

ministrowi po powo łaniu go na urząd przez

Prezydenta RP. W rozporządzeniu atrybucyjnym

Prezes Rady Ministrów wskazuje dział lub

działy administracji rządowej, które znajdą się

w obszarze aktywności danego ministra oraz

wyznacza aparat pomocniczy służący obsłudze

ministra (ministerstwo). Dotyczy to oczywiście

tzw. ministrów „resortowych".

Komitety i rady o

szczególnej pozycji prawnej



W strukturze administracji rządowej

można spotkać również inne

podmioty zaliczane do naczelnych

organów administracji rządowej,

których przewodniczący wchodzą w

skład Rady Ministrów. Obecnie tymi

organami są to: Komitet integracji

Europejskiej oraz Rada Nauki.

Komitet Integracji

Europejskiej



Komitet Integracji Europejskiej

jest

naczelnym organem administracji

rządowej do spraw programowania i

koordynowania polityki w sprawach

związanych z inte gracją Polski z Unią

Europejską oraz programowania i

koordynowania działań dostosowawczych

Polski do standardów europejskich, jak

również koordynowania działań

administracji państwowej w zakresie

otrzymywanej pomocy zagranicznej.

Centralne organy

administracji rządowej



Pod pojęciem

centralnych organów

administracji rządowej

należy rozumieć i

zróżnicowaną pod względem struktury,

kompetencji oraz umiejscowienia w obsza rze

aparatu administracyjnego grupę organów

należących do sfery administracji rządowej.

Są to organy tworzone przez ustawy,

podległe

bezpośrednio Prezesowi Rady

Ministrów lub Radzie Ministrów, jak i

poszczególnym ministrom resortowym, albo

też organy przez nich

nadzorowane.

Przykłady organów

centralnych



Do organów

centralnych

zaliczamy min:



Prezesa Urzędu

Komunikacji

Elektronicznej ,



Dyrektora

Archiwów

Państwowych ,



Prezesa Głównego

Urzędu Miar ,



Głównego

Komentanta

Policji,



Komisja Nadzoru

Finansowego ,

Zadania administracji

rządowej w województwie



Zadania administracji rządowej w

województwie wykonują:



wojewoda,



organy rządowej administracji

zespolonej w województwie, w tym

kierownicy zespolonych służb,

inspekcji i straży,



organy niezespolonej administracji

rządowej,

Zadania administracji

rządowej w województwie



jednostki samorządu terytorialnego i ich

związki, jeżeli wykonywanie przez

nie zadań administracji rządowej wynika z

odrębnych ustaw lub z zawartego!

porozumienia,



starosta, jeżeli wykonywanie przez niego

zadań administracji rządowej wynika z

odrębnych ustaw,



starosta, jeżeli wykonywanie przez niego

zadań administracji rządowej wynika z

odrębnych ustaw.

Wojewoda



Wojewoda

jest terenowym organem

administracji rządowej oraz

zwierzchnikiem zespolonej administracji

rządowej na terenie województwa.



Wojewoda

jest terenowym organem

administracji rządowej oraz

zwierzchnikiem zespolonej administracji

rządowej na terenie województwa.

Wojewoda



Wojewoda podporządkowany jest służbowo

i personalnie Prezesowi Rady Ministrów,

który posiada kompetencje do kierowania

działalnością wojewody, a także dysponuje

wobec niego upraw nieniami nadzorczymi i

kontrolnymi. Uprawnienia te polegają na:



wydawaniu zarządzeń i poleceń w ramach

kierownictwa;



rozstrzyganiu sporów między wojewodami

oraz między wojewodami i ministrami.

Wojewoda



Kryterium oceny działania

wojewody

dokonywanej przez

Prezesa Ministrów obejmuje nie

tylko

zgodność / prawem

(kryterium legalności), również

zgodność z kierunkami polityki

rządu,

jak również

rzetelność

i go

spodarność.

Wice wojewoda



Wojewoda wykonuje zadania przy

pomocy wice wojewody lub dwóch

wice-wojewodów. Jeżeli chodzi o

zasady powoływania i odwoływania

wicewojewody (lub

wicewojewodów), pozostaje to

wyłączną kompetencją Prezesa Rady

Mini strów, podejmowaną na wniosek

wojewody.

Wojewoda jest:



przedstawicielem Rady Ministrów w

województwie,



zwierzchnikiem rządowej administracji

zespolonej w województwie,



organem rządowej administracji

zespolonej w województwie,



organem nadzoru nad działalnością

jednostek samorządu terytorialnego i

ich

związków pod względem legalności,

Wojewoda jest:



organem administracji rządowej w

województwie,



reprezentantem Skarbu Państwa w

zakresie i na zasadach określonych w od

rębnych ustawach.



Wojewoda, jako przedstawiciel Rady

Ministrów, odpowiada za

wykonywanie polityki rządu na

obszarze województwa

Wojewódzka administracja

zespolona



Administracja zespolona jest elementem

rządowej administracji terenowej.



Zespolenie

to swoiste powiązanie

organizacyjne organów tej administracji wyróż

nionych przedmiotem działania, należących do

różnych działów administracji rzą dowej

(nazwanych w ustawie o administracji rządowej

w województwie kierownikami zespolonych

służb, inspekcji i straży, np. komendant

wojewódzki straży pożarnej, wojewódzki lekarz

weterynarii, kurator oświaty itd.),

Wojewódzka administracja

zespolona



pod kierownictwem jednego organu

o kompetencji ogólnej - wojewody w

celu redukcji kosztów administracji,

lepszej koordynacji działań i

unikania dublowania kompetencji.

Statut urzędu

wojewódzkiego



Organizację zespolonej

administracji rządowej w

województwie

określa

statut urzędu

wojewódzkiego

nadany przez

wojewodę. Statut urzędu

wojewódzkiego i jego zmiany podlegają

zatwierdzeniu

przez Prezesa Rady

Ministrów i jest on ogłaszany w

wojewódzkim dzienniku urzędowym

Statut urzędu

wojewódzkiego



Do statutu urzędu wojewódzkiego

dołącza się

wykaz jednostek

organizacyjnych

podporządkowanych wojewodzie

oraz

przedsiębiorstw

państwowych, dla których

wojewoda pełni funkcję organu

założycielskiego.

Zespolenie administracji

na poziomie powiatu



Koncepcja zespolenia administracji

obejmuje również jej

zespolenie na

poziomie powiatu,

które następuje

pod zwierzchnictwem starosty

(który jest orga nem administracji

samorządowej).

Zespolenie administracji

na poziomie powiatu



Zespoleniu na poziomie powiatu

podlegają następujące służby,

inspekcje i straże;



komendy powiatowe Policji,



komendy powiatowe Państwowej

Straży Pożarnej,



powiatowe inspektoraty nadzoru

budowlanego

Niezespolona administracja

rządowa



Administracja niezespolona

jest

częścią aparatu administracji rządowej

w tere nie. W przeciwieństwie do

administracji zespolonej nie podlega

ona wojewodzie, lecz bezpośrednio

centralnym organom administracji

rządowej.

Ustanowienie

tych

organów może następować wyłącznie

w drodze ustawy .

Niezespolona administracja

rządowa



Organami niezespolonej administracji

rządowej w województwie są min:



dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy

urzędów skarbowych, dyrektorzy urzę

dów kontroli skarbowej,



regionalni dyrektorzy ochrony

środowiska,



dyrektorzy urzędów statystycznych,



dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowe

Document Outline