Hormony 

Hormony 

steroidowe kory 

steroidowe kory 

nadnerczy

nadnerczy

 

 

 

 

Co to jest hormon?

Co to jest hormon?



HORMON- chemiczny nośnik 

HORMON- chemiczny nośnik 

informacji przekazywanej pomiędzy 

informacji przekazywanej pomiędzy 

komórkami danego organizmu lub 

komórkami danego organizmu lub 

wewnątrz danej komórki, działającej 

wewnątrz danej komórki, działającej 

poprzez receptor.

poprzez receptor.

 

 

 

 

Rola hormonów

Rola hormonów

   

   

Rolą ich jest przenoszenie informacji 

Rolą ich jest przenoszenie informacji 

biologicznej wewnątrz komórek bądź 

biologicznej wewnątrz komórek bądź 

między komórkami, co umożliwia 

między komórkami, co umożliwia 

precyzyjną chemiczną koordynację 

precyzyjną chemiczną koordynację 

funkcji organizmu

funkcji organizmu

. 

. 

 

 

 

 

Hormony steroidowe to 

Hormony steroidowe to 

pochodne cholesterolu

pochodne cholesterolu

 

 

 

 

Hormony steroidowe kory 

Hormony steroidowe kory 

nadnerczy

nadnerczy

Nadnercza są gruczołami dokrewnymi, 

Nadnercza są gruczołami dokrewnymi, 

których zewnętrzną część stanowi 

których zewnętrzną część stanowi 

kora, a wewnętrzną – rdzeń. 

kora, a wewnętrzną – rdzeń. 

Warstwa korowa 

Warstwa korowa 

wytwarza 

wytwarza 

hormony steroidowe (sterydowe): 

hormony steroidowe (sterydowe): 

 

 

GLIKOKORTYKOIDY

GLIKOKORTYKOIDY

 

 

MINERALOKORTYKOIDY

MINERALOKORTYKOIDY

 

 

 

 

Glikokortykoidy

Glikokortykoidy

GLIKOKORTYKOIDY ( kortyzol, kortykosteron)

GLIKOKORTYKOIDY ( kortyzol, kortykosteron)

· powodują rozpad białek i syntezę węglowodanów z 

· powodują rozpad białek i syntezę węglowodanów z 

aminokwasów

aminokwasów

· działają na gospodarkę mineralną

· działają na gospodarkę mineralną

· hamują odczyny zapalne i alergiczne

· hamują odczyny zapalne i alergiczne

· utrzymują prawidłową pobudliwość mm 

· utrzymują prawidłową pobudliwość mm 

poprzecznie prążkowanych szkieletowych, mm 

poprzecznie prążkowanych szkieletowych, mm 

gładkich, mięśnia sercowego

gładkich, mięśnia sercowego

· zwiększają wydzielanie soku żołądkowego i 

· zwiększają wydzielanie soku żołądkowego i 

przesączanie kłębuszkowe w nerkach

przesączanie kłębuszkowe w nerkach

· zmniejszają liczbę krążących we krwi obwodowej 

· zmniejszają liczbę krążących we krwi obwodowej 

granulocytów kwasochłonnych

granulocytów kwasochłonnych

 

 

 

 

Do najważniejszych 

Do najważniejszych 

glikokortykoidów

glikokortykoidów

   

   

                    zalicza się:

                    zalicza się:



Kortyzol

Kortyzol



Kortyzon

Kortyzon



Kortykosteron

Kortykosteron

 

 

 

 

Kortyzol

Kortyzol

 

 

 

 



  

  

Kortyzol

Kortyzol

 jest najbardziej aktywnym ze 

 jest najbardziej aktywnym ze 

wszystkich glikokortykosteroidów i podczas 

wszystkich glikokortykosteroidów i podczas 

stresu odgrywa decydującą rolę w regulowaniu 

stresu odgrywa decydującą rolę w regulowaniu 

procesów metabolicznych. 

procesów metabolicznych. 

  

  



 

 

Uwalnianie 

Uwalnianie 

kortyzolu

kortyzolu

 do krążenia gwarantuje 

 do krążenia gwarantuje 

utrzymanie odpowiedniego poziomi 

utrzymanie odpowiedniego poziomi 

adenozynotrifosforanu (ATP - „energetyczna 

adenozynotrifosforanu (ATP - „energetyczna 

cząsteczka" komórek) w organizmie. 

cząsteczka" komórek) w organizmie. 



Utrzymuje ciśnienie krwi 

Utrzymuje ciśnienie krwi 



Reguluje pracę układu 

Reguluje pracę układu 

odpornościowego. 

odpornościowego. 

 

 

 

 

Kortyzon

Kortyzon

 

 

 

 

Kortykosteron

Kortykosteron

 

 

 

 

Mineralokortykoi

Mineralokortykoi

dy

dy

 

 

MINERALOKORTYKOIDY ( aldosteron)

MINERALOKORTYKOIDY ( aldosteron)



· zapobiegają zmniejszeniu objętości 

· zapobiegają zmniejszeniu objętości 

płynów pozakomórkowych

płynów pozakomórkowych



· utrzymują równowagę elektrolitową

· utrzymują równowagę elektrolitową



· zwiększają resorpcję zwrotną sodu i wody 

· zwiększają resorpcję zwrotną sodu i wody 

w kanalikach nerkowych oraz wchłanianie 

w kanalikach nerkowych oraz wchłanianie 

sodu przez komórki gruczołów potowych, 

sodu przez komórki gruczołów potowych, 

ślinowych, nabłonka jelit

ślinowych, nabłonka jelit



· zwiększają zawartość potasu w 

· zwiększają zawartość potasu w 

komórkach mięśniowych i nerwowych

komórkach mięśniowych i nerwowych

 

 

 

 

Aldosteron

Aldosteron

 

 

 

 

Warto wiedzieć

Warto wiedzieć

Typowym schorzeniem przy 

Typowym schorzeniem przy 

  Niedoczynności

  Niedoczynności

 

 

kory nadnerczy jest u ludzi choroba 

kory nadnerczy jest u ludzi choroba 

Addisona. 

Addisona. 

Objawy charakterystyczne dla tej 

Objawy charakterystyczne dla tej 

Choroby to m. in.  

Choroby to m. in.  

*narastające osłabienie,

*narastające osłabienie,

*osłabienie siły mięśniowej

*osłabienie siły mięśniowej

 

 

 

 

Usunięcie kory nadnerczy powoduje

Usunięcie kory nadnerczy powoduje

 

 

:

:

*znaczny wzrost mocznika we krwi

*znaczny wzrost mocznika we krwi

*zaburzenia w gospodarce wodnej i 

*zaburzenia w gospodarce wodnej i 

mineralnej, mianowicie wmożone 

mineralnej, mianowicie wmożone 

wydalanie z moczem wody i jonów                   

wydalanie z moczem wody i jonów                   

    

    

Na+ *, a zatrzymanie jonów K+

Na+ *, a zatrzymanie jonów K+

*niedowład mięśni i śpiączkę, w końcu – 

*niedowład mięśni i śpiączkę, w końcu – 

śmierć

śmierć

 

 

 

 

Nadczynność kory nadnerczy 

Nadczynność kory nadnerczy 

powoduje

powoduje

 :

 :

*obniżenie odporności,

*obniżenie odporności,

*chorobę Cushinga, która objawia się :

*chorobę Cushinga, która objawia się :

-szybko narastającą otyłością,

-szybko narastającą otyłością,

-zaczerwienienie i zaokrąglenie rysów 

-zaczerwienienie i zaokrąglenie rysów 

twarzy,

twarzy,

-gruby kark,

-gruby kark,

 

 

 

 

Dziękuję za uwagę.

Dziękuję za uwagę.